Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van de leden Bontenbal, Inge van Dijk en Koekkoek over de berichten ‘Steeds meer arbeidsmigranten op straat: 'De opvang moet humaner'’, ‘Een half miljoen arbeidsmigranten: uitbuiting en maatschappelijke onrust’, ‘Veel meer dakloze arbeidsmigranten dan gedacht: zeker 6000’ en ‘Gemeenten blijven dakloze migrant opvang weigeren’

Mededeling van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 27 februari
2024).

Vraag 1

Kent u de berichten «Steeds meer arbeidsmigranten op straat: «De opvang moet humaner»»1, «Een half miljoen arbeidsmigranten: uitbuiting en maatschappelijke onrust»2,«Veel meer dakloze arbeidsmigranten dan gedacht: zeker 6000»3, «Gemeenten blijven dakloze migrant opvang weigeren»4 en Staatscommissie migratie: weg met de «onwenselijke verdienmodellen»5?

Vraag 2

Kloppen de cijfers van Stichting Barka waaruit blijkt dat vorig jaar zo'n 2500 tot
3000 arbeidsmigranten uit de 11 laatst toegetreden lidstaten van de Europese Unie
in Nederland op straat waren beland? Zo nee, kunt u de juiste cijfers aan de Kamer
doen toekomen? Waarom worden de cijfers alleen bijgehouden door De Regenboog voor
Amsterdam en Barka voor 14 andere steden en niet voor heel Nederland?

Vraag 3

Wat is de reden dat steeds meer arbeidsmigranten op straat komen?

Vraag 4

Hebben u en de gemeenten sinds de invoering van het verplicht registreren van tijdelijke
verblijfadressen van arbeidsmigranten in de Basisregistratie Personen (BRP) van mensen
die korter dan vier maanden in Nederland blijven voor werk of studie in 2022, beter
zicht gekregen in waar de arbeidsmigranten verblijven en of de verblijfplaatsen voldoen
aan de wettelijke eisen? Wordt sindsdien op handhaving meer gecontroleerd?

Vraag 5

Herkent u de signalen dat gemeenten vaak onterecht om allerlei bewijzen vragen aan
arbeidsmigranten als zij zich melden aan het loket voor opvang en/of Werkloosheidswet
(WW)-uitkering? Zo ja, bent u bereid gemeenten hierop aan te spreken?

Vraag 6

Waarom is de toegezegde «rechtentool» die het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn
en Sport na de brandbrief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een jaar
geleden heeft toegezegd en eind 2023 beschikbaar zou zijn, vertraagd? Wanneer kunnen
de gemeenten beschikken over dit hulpmiddel waarmee ze meer inzicht krijgen in wie
recht heeft op opvang?

Vraag 7

Klopt het dat een taalbarrière en het niet kennen van de weg in de Nederlandse bureaucratie
ertoe leidt dat arbeidsmigranten geen WW-uitkering aanvragen? Kunt u aangeven/inschatten
hoe groot deze groep is? Welke stappen gaat u ondernemen om deze arbeidsmigranten
te wijzen op en te helpen bij het aanvragen van een WW-uitkering waar ze recht op
hebben?

Vraag 8

Worden arbeidsmigranten die dakloos zijn vanwege het verliezen van hun baan begeleid
bij een terugkeer naar hun thuisland? Zo ja, op welke schaal gebeurt dit en ziet u
mogelijkheden om dit breder op te pakken? Zo nee, waarom wordt dit nog niet opgepakt?

Vraag 9

Deelt u de mening dat wanneer een (uitzend-)onderneming arbeidsmigranten naar Nederland
haalt en het werk bij deze onderneming stopt ze of van werk-naar-werk moeten begeleiden
of moeten helpen met terugkeer naar hun thuisland? Zo ja, zijn er mogelijkheden om
dit in wet- en regelgeving vast te leggen?

Vraag 10

Welke stappen naast het wetsvoorstel rondom toelating tot de uitzendbranche6 zijn er mogelijk en noodzakelijk om de uitbuiting van arbeidsmigranten tegen te gaan?

Vraag 11

Deelt u de opvatting dat omdat Nederland werknemers uit andere Europese Unie (EU-)lidstaten
niet kan weigeren, er minder vergunningen moeten worden geven voor nieuwe distributiecentra,
er strenger gecontroleerd moet op misstandenen en de arbeidsvoorwaarden moeten worden
verbetererd zodat sectoren die drijven op goedkoop werk niet meer rendabel zijn?

Vraag 12

Aan welke knoppen kan het kabinet draaien zodat het voor een werkgever minder aantrekkelijk
wordt om arbeidsmigranten te halen dan te investeren in een robot die er voor zorgt
dat er minder arbeidskrachten nodig zijn?

Mededeling

Hierbij deel ik u mede dat de beantwoording van de Kamervragen van de leden Bontenbal,
Inge van Dijk (beide CDA) en Koekkoek (Volt) over de berichten «Steeds meer arbeidsmigranten
op straat: «De opvang moet humaner»», «Een half miljoen arbeidsmigranten: uitbuiting
en maatschappelijke onrust», «Veel meer dakloze arbeidsmigranten dan gedacht: zeker
6000» en «Gemeenten blijven dakloze migrant opvang weigeren» (2024Z01703) niet binnen de gestelde termijn van drie weken mogelijk is. Een zorgvuldige interdepartementale
afstemming vergt meer tijd. Uw Kamer ontvangt de beantwoording zo snel als mogelijk.