Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Erkens over de beschikbaarheid van natuurlijk voorkomend waterstof

Antwoord van Minister Jetten (Klimaat en Energie) (ontvangen 19 februari 2024).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Meet the boffins and buccaneers drilling for hydrogen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Waarom was u eerder sceptisch over het mogelijk voorkomen van natuurlijk voorkomende
waterstof in de Nederlandse ondergrond? Heeft u hierbij recente ontwikkelingen en
onderzoek wel voldoende meegewogen zoals het genoemde onderzoek van Zgonnik waarheen
gerefereerd wordt in het artikel?

Antwoord 2

De geologische omstandigheden van gebieden waar natuurlijke waterstof verwacht wordt,
zijn over het algemeen anders dan de omstandigheden in de Nederlandse ondergrond.

Voor natuurlijke waterstof is nodig: zeer diepe ijzerrijke gesteenten die reageren
met heet water, waarna de daarbij gevormde waterstof een weg naar boven vindt en zich
ophoopt in een ondieper gesteente of verder naar het aardoppervlak stroomt. Het artikel
van Zgonnik geeft voor de Nederlandse ondergrond geen uitsluitsel.

Voor zover bekend zijn er in de duizenden Nederlandse boringen in de diepe ondergrond
nooit significante hoeveelheden waterstof gemeten en zijn er nergens in Nederland
natuurlijke emissies van waterstof waargenomen.

Vraag 3

Kunt u aangeven welke specifieke onderzoeken zijn uitgevoerd in Nederland om de haalbaarheid
en potentie van natuurlijk voorkomende waterstof in Nederland te beoordelen, en hoe
deze resultaten de huidige beleidspositie beïnvloeden?

Antwoord 3

Dergelijk onderzoek is in Nederland niet gedaan. We weten veel van de Nederlandse
ondergrond omdat die goed in kaart is gebracht voor olie- en gaswinning en voor geothermie.
De geologische omstandigheden waarbij natuurlijke waterstof verwacht wordt, komen
in Nederland nauwelijks voor.

Vraag 4, 5 en 6

Deelt u de mening dat een meer diepgaand onderzoek naar natuurlijk voorkomende waterstof
in Nederland noodzakelijk is voordat definitieve conclusies worden getrokken gezien
de mogelijk grote potentie ervan als schone energiebron?

Zijn er onderzoeken gaande naar de mogelijke beschikbaarheid van natuurlijk voorkomende
waterstof in Nederland? Zo nee, bent u bereid om nieuw onderzoek op te starten bijvoorbeeld
via partijen zoals TNO en/of EBN?

Overweegt u samenwerking met private bedrijven en investeerders om onderzoek naar
de aanwezigheid van natuurlijke waterstof in Nederland te versnellen?

Antwoord 4, 5 en 6

Zoals verwoord in antwoorden 2 en 3 is de kans op de aanwezigheid van natuurlijke
waterstof in de Nederlandse ondergrond klein, echter is deze niet compleet uit te
sluiten. Private bedrijven en investeerders zijn vrij om onderzoek hiernaar in Nederland
te doen. Samenwerking met de Nederlandse overheid is daarvoor niet noodzakelijk. TNO
is recent een inventarisatie gestart naar de potentiële aanwezigheid van waterstof
in de Nederlandse ondergrond. Recent onderzoek in Noord-Frankrijk laat zien dat waterstof
van natuurlijke oorsprong kan voorkomen in en onder steenkoollagen. Gezien de overeenkomsten
met steenkoollagen in Nederland wordt door TNO gekeken naar de eventuele aanwezigheid
van waterstof in Nederlandse steenkoollagen. Daarnaast wordt ook naar de overzeese
Caraïbische gebieden gekeken omdat de ondergrond aldaar mogelijk een grotere kans
geeft op natuurlijk gevormd waterstof.

Vraag 7

Hoe ziet u de rol van Nederland in het internationale streven naar natuurlijke waterstofwinning,
gezien de aanwezige kennis en expertise in ondergrondse exploratie?

Antwoord 7

Nederlandse marktpartijen en kennisinstellingen kunnen vanwege hun kennis en expertise
een rol spelen in de exploratie naar natuurlijke voorkomens van waterstof in het buitenland.

Vraag 8 en 9

Hoe beoordeelt u de pogingen van andere Europese landen om natuurlijk voorkomende
waterstof te vinden en exploiteren? Bent u in contact met deze lidstaten hierover?

Hoe kan Nederland profiteren van de opgedane kennis in andere landen, zoals Mali en
Australië, die al succesvolle natuurlijke waterstofprojecten hebben?

Antwoord 8 en 9

We verwelkomen de ontwikkeling van klimaatneutrale waterstofproductie en zien dat
dit nog in een zeer vroege fase is. In de importstrategie van het kabinet werken we
aan het creëren van importcorridors met potentiële exportlanden, zoals Spanje. Natuurlijke
(«witte») waterstof, indien in het buitenland in voldoende mate gevonden en op een
veilige manier winbaar, zou in de toekomst deel kunnen gaan uitmaken van door Nederland
geïmporteerde waterstof. Enkele landen waar al pilots gaande zijn, zijn Mali en IJsland.
In Spanje zijn aanwijzingen voor een groot voorkomen aan witte waterstof, hier zal
mogelijk een boring plaats gaan vinden. Het zijn vooral marktpartijen die deze ontwikkelingen
stimuleren.

In internationale gremia, zoals het IEA Hydrogen Technology Collaboration Programme,
wordt gesproken over de internationale ontwikkelingen rond natuurlijke waterstof.
Hierbij wordt een nieuwe onderzoekstaak ontwikkeld met als doel de laatste stand van
zaken in kaart te brengen en een roadmap te ontwikkelen voor dit onderwerp. Hierbij
zijn enkele Nederlandse experts betrokken.