Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Grinwis over woningen met Energielabel A die desondanks niet goed geïsoleerd zijn

Antwoord van Minister De Jonge (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
2 februari 2024). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 799.

Vraag 1

Hoe luidt uw reactie op het bericht «Energielabel A en toch rillend onder een dekentje
in Meppel. Angelique: «We wonen in een doorwaaiwoning»»?1

Antwoord 1

Een energielabel A is onwaarschijnlijk zonder voldoende isolatie. Ik betreur te lezen
dat in dit geval de huurders ondanks een goed energielabel toch een tochtig huis ervaren.
Ik wil dat dit nader onderzocht wordt en kan u melden dat Woonconcept heeft laten
weten dat een onafhankelijke vakbekwame energieadviseur de geregistreerde energielabels
gaat controleren.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoe het mogelijk is dat woningen een energielabel A hebben toegekend
gekregen, terwijl deze woningen in de praktijk niet goed geïsoleerd zijn, er sprake
is van tocht en schimmelvorming?

Antwoord 2

Het artikel geeft de indruk dat deze energielabels mogelijk incorrect zijn, aangezien
er geen isolatie aanwezig zou zijn die wel op het energielabel is aangegeven. Dit
is vanzelfsprekend zeer onwenselijk. Voor energieadviseurs gelden strikte regels voor
het meenemen van isolatie: de adviseur dient bewijslast als foto’s, bouwtekeningen
en facturen te documenteren.

Het energielabel is een integrale weergave van de energieprestatie van de woning.
In het energielabel worden naast isolatie ook de installaties meegewogen, zoals zonnepanelen
en de verwarmingsinstallaties. Een energielabel A is echter vaak niet mogelijk zonder
voldoende isolatie. Dan is er zeer veel duurzaam opgewekte energie op de woning nodig
om toch een label A te krijgen.

Verder onderzoek naar deze woningen en de onderbouwing van het energielabel is nodig
om te achterhalen wat de exacte oorzaak is. Dat is precies waar Woonconcept momenteel
mee bezig is.

Vraag 3

Hoe luidt uw reactie op de constatering dat het energielabel A mogelijk toegekend
is omdat gebruik is gemaakt van verouderde of onjuiste informatie, of fouten worden
gemaakt bij het opstellen van het energierapport ten behoeve van het label? Kunt u
aangeven wat dit betekent dit voor de mate waarin u kunt instaan voor de juistheid
van het toegekende energielabel in Nederland? Kunt u hierbij met name ook ingaan op
labels die afgegeven zijn voor 2021, op basis van de oude methode?

Antwoord 3

Het is een zorgelijk signaal, want op het energielabel moet vertrouwd kunnen worden.
Sinds 2009 worden steekproefcontroles uitgevoerd om de kwaliteit te borgen. Vanwege
eerdere signalen heb ik, na onderzoek gedaan te hebben, op 29 juni 2023 een brief
naar de Kamer gestuurd waarin ik heb beschreven welke maatregelen zijn en worden genomen
om de kwaliteit van nieuwe energielabels beter te waarborgen. Onderdeel hiervan is
het organiseren van publiekrechtelijk toezicht op het stelsel en het verder aanscherpen
van het huidige kwaliteitsborgingsysteem.

Om huurders te ondersteunen met twijfels over het energielabel in relatie tot de huurprijs,
ook oudere labels van vóór 2021, heb ik een procedure ingericht om het energielabel
te laten toetsen bij de Huurcommissie. Hier zijn geen kosten aan verbonden voor de
huurder. Daarnaast is sinds de zomer van 2023 voor iedere huurder het energielabelafschrift
te downloaden via MijnOverheid. Dit geldt voor alle energielabelafschriften sinds
2015. Daarmee krijgt de huurder bijvoorbeeld inzicht in welke isolatiewaarden zijn
gehanteerd in de opname van het label.

Vraag 4

Hoe staat u in voor de juistheid van een energielabel, ook van labels van voor 2021?
Welke waarborgen hanteert u hiervoor?

Antwoord 4

Om de kwaliteit te waarborgen is een privaat kwaliteitsborgingsysteem ingericht van
opleiding, certificering en accreditatie. De kern daarvan is dat alleen vakbekwame
energieadviseurs labels mogen afgeven. Een adviseur moet om zijn vakbekwaamheid te
halen examens afleggen bij CITO of het Examenpark. Ook geldt voor energieadviseurs
een jaarlijkse verplichte bijscholing inclusief afsluitende toets, als voorwaarde
om de vakbekwaamheid van energieadviseur te behouden.

Een vakbekwaam energieadviseur moet niet alleen vakbekwaam zijn, maar moet ook werken
voor een bedrijf dat is gecertificeerd en daarbij is gehouden aan een intern kwaliteitszorgsysteem
(interne controle). Een certificerende instelling (SKG-IKOB, Dekra Certification,
KIWA Nederland of EPG Certificering) controleert het kwaliteitszorgsysteem van de
certificaathouder en controleert steekproefsgewijs geregistreerde energielabels (externe
controle). Certificerende instellingen worden op hun beurt weer geaccrediteerd door
de Raad van Accreditatie die tevens audits uitvoert. Dit vormt het kwaliteitsborgingsysteem
van het stelsel.

InstallQ is de schemabeheerder van dit systeem, dat wil zeggen dat zij de regels schrijven
waar de partijen in het systeem zich aan moeten houden, zoals bijvoorbeeld de tijdsduur
van de interne en externe controle of de grootte van de steekproef. Dit systeem was
ook al in werking voor de zogenaamde energie-index energielabels van vóór 2021. Reeds
ingevoerde en voorgenomen verbeteringen en aanscherpingen aan dit systeem zijn beschreven
in bovengenoemde Kamerbrief.

Ik zie in 2022 een dalende lijn in het aantal foutieve energielabels, die is in 2022
bij woningen gedaald naar 8,0% van 15,7% in 2021. De jaren vóór 2021 lag dit percentage
rond de 10%. Begin van het tweede kwartaal verwacht ik nieuwe resultaten over 2023.

Vraag 5

Weet u hoeveel woningen in Nederland een energielabel A hebben, maar desondanks niet
goed geïsoleerd zijn? Weet u hoeveel (sociale) huurwoningen een energielabel A hebben,
maar desondanks niet goed geïsoleerd zijn? Zo nee, bent u bereid dit in kaart te brengen?

Antwoord 5

Op basis van de beschikbare gegevens in de Nederlandse energielabeldatabase, EP-online,
is onderzocht welke woningen (koop en huur) een labelklasse A of beter hebben én slecht
geïsoleerd zijn. In de database staat geen woning met een labelklasse A die slecht
is geïsoleerd op alle bouwdelen (gevels, daken, vloeren, ramen en buitendeuren). Voor
deze analyse is alleen uitgegaan van de energielabels vanaf 2021, omdat van de labels
die zijn opgenomen onder de methodiek die gold tot 2021 onbekend is wat de gemiddelde
isolatiewaarde (Rc- en U-waarden) per bouwdeel is.

Vraag 6

Kunt u ingaan op wat het betekent voor woningen met een energielabel A die desondanks
dat ze slecht geïsoleerd zijn, pas aangepakt zullen worden nadat de E-, F- en G-label
woningen aangepakt zijn? Welk perspectief is er voor de bewoners van zulke (huur)woningen?

Antwoord 6

Woningen zonder bijvoorbeeld duurzame warmte, zonnepanelen en/of voldoende isolatie
krijgen een slechter energielabel. Het beleid is erop gericht om eerst de slechte
energielabels aan te pakken, juist omdat dit de woningen betreft waar de energierekening
voor de huurder relatief hoog uitvalt. Daarnaast is de Standaard voor woningisolatie
opgenomen op het energielabel. Deze standaard geeft aan wanneer de woning goed genoeg
is geïsoleerd om aardgasvrij te worden.

Huurders die desondanks vragen of klachten hebben over de kwaliteit en energiezuinigheid
van de woning kunnen dit bij de verhuurder, eventueel via de huurdersvereniging of
Woonbond aankaarten. Bij schimmel of tocht kan daarnaast ook sprake zijn van een gebrek
aan de woning. Als hier sprake van is, kan de Huurcommissie ingeschakeld worden, indien
de verhuurder het gebrek niet tijdig oplost.

Vraag 7

Deelt u de mening dat bewoners van een woning, zeker als het een huurwoning betreft,
ervan uit zouden moeten kunnen gaan dat het een goed geïsoleerde woning betreft, wat
een hogere huur rechtvaardigt en lagere stookkosten met zich mee brengt?

Antwoord 7

Ik deel de mening dat bij een woning met een goed energielabel een lagere energierekening
verwacht mag worden. Op het energielabel wordt de integrale energieprestatie van de
woning uitgedrukt in een labelletter. Door te sturen op het energielabel wil ik zorgen
voor betere isolatie, efficiëntere installaties en meer duurzame opwek, en daarmee
een lager energiegebruik en een lagere energierekening bij bewoners en huurders.

Vraag 8

Kunt u aangeven wat de mogelijkheden voor huurders zijn als er een grote afwijking
bestaat tussen het energielabel en het energieverbruik van de woning? Hoe kunnen zij
tegemoet gekomen worden?

Antwoord 8

Zoals hierboven aangegeven kan de huurder bij twijfel over het energielabel, waarbij
dit effect heeft op de huurprijs, terecht bij de Huurcommissie om deze te laten toetsen.
Andere vragen, klachten of twijfels kunnen aangekaart worden bij de verhuurder, en/of
bij een huurdersvereniging.

Vraag 9

Kunt u aangeven wat het betekent voor de voortgang van en het draagvlak voor de isolatieopgave
als blijkt dat ook woningen met een hoger label een slecht leefklimaat en hoge stookkosten
kennen?

Antwoord 9

Zoals geschetst is het onwaarschijnlijk dat woningen niet zijn geïsoleerd en er toch
een goed energielabel uit komt. Dit kan alleen, rechtmatig, als er veel duurzame energie
wordt opgewekt op de woning – en ook dat leidt in veel gevallen tot lagere energiekosten.
In die gevallen kan de Standaard voor woningisolatie helpen om meer bewustwording
te creëren en onvoldoende isolatie bij huurwoningen verder aan te pakken. De Standaard
voor woningisolatie staat ook op het energielabel weergegeven.