Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kwint, Westerveld, De Hoop, Hagen, Peters, Richardson, Drost, Beertema, Pouw-Verweij, Bisschop, Van Baarle, Sylvana Simons, Omtzigt en Wassenberg over de examenuitslag voor vso-scholieren

Antwoord van Minister Paul (Primair en Voortgezet Onderwijs) (ontvangen 18 december
2023).

Vraag 1

Deelt u nog altijd de mening dat het geweldig zou zijn wanneer leerlingen in het voortgezet
speciaal onderwijs op dezelfde dag hun examenuitslag krijgen als hun medeleerlingen
in het regulier voortgezet onderwijs?

Antwoord 1

Ja, ik ben het met u eens dat het mooi zou zijn als leerlingen uit het voortgezet
speciaal onderwijs (hierna: vso) op hetzelfde moment de uitslag van hun centrale examens
(hierna: CE) kunnen krijgen als medeleerlingen in het reguliere voortgezet onderwijs
(hierna: vo). Voor vso-leerlingen die staatsexamen doen vraagt het eerder bekend maken
van de CE-resultaten om het aanpassen van de planning van de staatsexamens zodat zij
pas na het bekendmaken van de CE-uitslag starten met het college-examen.1 Staatsexamenkandidaten kunnen zich hierdoor beter en eventueel gerichter voorbereiden
op het college-examen.

Overigens merk ik op dat als staatsexamenkandidaten in de toekomst de uitslag van
hun centrale examens op dezelfde dag krijgen als leerlingen in het regulier vo (afhankelijk
van het rooster is dit meestal medio juni), zij dan nog niet weten of zij geslaagd
of gezakt zijn. Voor de slaag-zakbeslissing is het namelijk noodzakelijk om ook het
resultaat van de college-examens te hebben. Deze examens vinden op dit moment hoofdzakelijk
plaats in de zomervakantie. Dit heeft onder andere te maken met de beschikbaarheid
van docenten-examinatoren. Binnen de verbeteragenda staatsexamens vo2 wordt onderzocht of het mogelijk en wenselijk is om (eventueel alleen voor een deel
van de kandidaten) de examenvolgorde om te draaien, zodat het college-examen voor
het CE is afgerond. Wanneer dat realiseerbaar blijkt, is het voor die kandidaten mogelijk
om op dezelfde dag als leerlingen in het reguliere vo te horen of zij geslaagd of
gezakt zijn.

Vraag 2

Herinnert u zich de toezegging die uw ambtsvoorganger deed dat er een mogelijkheid
was om de uitslag voor leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs gelijktijdig
bekend te maken met de andere examenuitslagen vanaf 2024? Wat is de voortgang hiervan?
Heeft u al contact gehad met het College voor Toetsen en Examens (hierna: CvTE) om
de mogelijkheden hiertoe in kaart te brengen en waar nodig te assisteren om dit mogelijk
te maken?3

Antwoord 2

In de Kamerbrief als reactie op de ingediende moties over het eerder bekend maken
van resultaten aan staatsexamenkandidaten is aangegeven dat er een mogelijkheid is
om de examenuitslag van het CE van staatsexamenkandidaten vanaf 2024 eerder bekend
te maken.4 In dat geval gaat het om een tijdelijke oplossing waarbij het CE-resultaat op verzoek
telefonisch beschikbaar wordt gesteld voorafgaand aan het mondelinge college-examen,
mits het CE-resultaat op dat moment ook beschikbaar is. In deze brief en in het hierop
volgende schriftelijk overleg staatsexamens5 is echter ook aangegeven dat er bezwaren zijn bij deze oplossing en het de voorkeur
heeft om toe te werken naar een structurele oplossing voor alle kandidaten. Deze voorkeur
komt voort uit het feit dat een tijdelijke maatregel niet voor alle kandidaten een
oplossing biedt, waardoor ongelijkheid tussen kandidaten ontstaat. Daarnaast vraagt
de tussenoplossing om een grotendeels handmatig proces waarbij de kans op fouten groter
is dan bij een volledig geautomatiseerd proces. Om te komen tot een structurele oplossing
is het randvoorwaardelijk dat de planning van de staatsexamens wordt aangepast. Hier
wordt momenteel binnen de verbeteragenda staatsexamens vo door het CvTE onderzoek
naar gedaan. De resultaten daarvan zijn eind 2024 beschikbaar.

Aan uw Kamer is toegezegd; «het is de intentie van de examenketen om, vooruitlopend
op de structurele oplossing, in 2025 een oplossing te implementeren waarbij staatsexamenkandidaten
de mogelijkheid krijgen om eerder inzicht te krijgen in behaalde CE-resultaten».6 Zoals eerder gecommuniceerd in de Kamerbrief en het daarop volgende schriftelijke
overleg is het in 2025 helaas nog niet haalbaar om de structurele oplossing te implementeren
waarbij onder andere de planning van de staatsexamens is aangepast.7 Zo blijft er bij een oplossing in 2025 naar alle waarschijnlijkheid de kans bestaan
dat er een ongelijke uitgangspositie is tussen staatsexamenkandidaten. Ik ben met
het CvTE in gesprek over hoe we ervoor zorgen dat (in het kader van deze tijdelijke
maatregel) zoveel mogelijk staatsexamenkandidaten de mogelijkheid wordt geboden om
het CE-resultaat te weten voor de start van hun mondelinge college-examen. Ik zal
uw Kamer informeren over deze mogelijkheden en in welke mate het de groep kandidaten
voor wie het mogelijk wordt gemaakt ten opzichte van een eventuele tussenoplossing
in 2024 wordt vergroot zodat uw Kamer de wenselijkheid van de tussenoplossing in 2025
kan wegen. Ik verwacht uw Kamer hierover in februari 2024 te kunnen informeren.

Vraag 3

Bent u bereid om op korte termijn met het CvTE afspraken te maken om dit te faciliteren
en in kaart te brengen wat de mogelijkheden zijn om het CvTE zoveel mogelijk te ondersteunen
bij het eventuele extra werk dat dit voor het CvTE kan betekenen?

Antwoord 3

Ik ben met het CvTE in gesprek over de doorontwikkeling van het staatsexamen en de
voortgang van de verbeteragenda staatsexamens vo. In deze gesprekken wordt ook besproken
wat nodig is om alle staatsexamenkandidaten zo snel mogelijk op structurele wijze
eerder inzicht te geven in behaalde resultaten. Zowel het eerder inzicht geven in
de resultaten van de CE’s als de mogelijkheid creëren dat vso-leerlingen op dezelfde
dag het diploma kunnen behalen als leerlingen uit het reguliere vo vraagt om grootschalige
aanpassingen aan de planning van het staatsexamen. Op dit moment loopt het onderzoek
naar de mogelijkheden hiertoe. Eind 2024 wordt de eindrapportage opgeleverd. Tot die
tijd blijf ik in gesprek met het CvTE en DUO over wat zij nodig hebben om de uitkomsten
van de verbeteragenda te realiseren.