Memorie van toelichting : Memorie van toelcihting
Tweede Kamer der Staten-Generaal
InhoudsopgaveA. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL B. BEGROTINGSTOELICHTING1 Leeswijzer2 Beleid2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties3 BeleidsartikelenArtikel 31 PolitieArtikel 32 Rechtspleging en rechtsbestelArtikel 33 Veiligheid en criminaliteitsbestrijdingArtikel 34 Straffen en BeschermenArtikel 36 Contraterrorisme en nationaal veiligheidsbeleidArtikel 37 Migratie4 Niet-beleidsartikelenArtikel 91 Apparaat kerndepartementArtikel 92 Nog onverdeeldArtikel 93 Geheim5 Agentschappen5.1 Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)5.2 Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND
36 470 VI Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid voor het jaar 2023 (Tweede suppletoire begroting)
Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING
Vergaderjaar 2023‒2024
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1 tot en met 2
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in:
1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Justitie en Veiligheid;
2. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie.
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister van Justitie en Veiligheid,D. Yeșilgöz-Zegerius
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1 Leeswijzer
Dit is de tweede suppletoire begroting 2023 van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Deze suppletoire begroting hangt samen met de Najaarsnota 2023 en de mutaties genoemd in de Vermoedelijke Uitkomsten (onderdeel van de Miljoenennota 2024.
In hoofdstuk 2 is een overzicht opgenomen van de belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties. Het betreft mutaties die groter zijn dan € 10 mln.
In hoofdstuk 3 is per beleidsartikel de tabel ‘budgettaire gevolgen van beleid’ opgenomen. In hoofdstuk 4 gebeurt dit voor de niet-beleidsartikelen.
Na de tabel budgettaire gevolgen van beleid wordt een toelichting op de cijfers uit de kolom «mutaties 2e suppletoire begroting 2023» gegeven voor zover deze groter zijn dan € 5,0 mln. De mutaties kunnen zowel beleidsmatig als financieel-technisch van aard zijn. Financieel-technische mutaties worden conform de Rijksbegrotingsvoorschriften niet nader toegelicht. In de regel geldt dat uitgavenmutaties en verplichtingenmutaties aan elkaar gelijk zijn. De toelichtingen gelden daarom voor zowel de uitgaven- als de verplichtingenmutaties. Wanneer dit niet het geval is, wordt voor de verplichtingmutaties een aparte toelichting opgenomen als er sprake is van een opmerkelijk verschil met de uitgavenmutaties.
In hoofdstuk 5 zijn alleen de exploitatie- en kasstroomoverzichten van de agentschappen weergegeven waarbij de cumulatieve mutaties (in totaal) groter zijn dan 5% van de oorspronkelijk vastgestelde begroting of cumulatieve mutaties (in totaal) groter zijn dan € 20 miljoen ten opzichte van de oorspronkelijk vastgestelde begroting, voor zover mutaties ten opzichte van de oorspronkelijke begroting niet reeds zijn gemeld bij de 1e suppletoire begroting.
2 Beleid
2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties
Tabel 1 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2023 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
Artikel
Uitgaven
Vastgestelde begroting 20231
19.606.887
Stand 1e suppletoire begroting 2023
22.888.842
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag 2023
22.975.074
Belangrijkste suppletoire mutaties
1
Desaldering onbestede bijzondere bijdragen
31
25.123
2
Retour middelen Ondermijnende Criminaliteit
31,32,33,34
69.447
3
Openbaar Ministerie
33
12.500
4
Aanpak ondermijning
33
‒ 47.000
5
Schadeloosstellingen
33
15.000
6
Slachtoffers jeugdzorg
34
17.200
7
Schadefonds Geweldsmisdrijven
34
‒ 10.000
8
Werkdrukverlaging Gecertificeerde instellingen
34
10.000
9
Onderbesteding Versterking Jeugdbescherming
34
‒ 33.500
10
Oekraïense ontheemden
37
‒ 10.000
11
Bespoediging afhandeling asielaanvragen
37
‒ 26.880
12
ODA -toerekening
37
10.700
13
Faciliteitenbesluit 2023
37
‒ 12.123
14
Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA)
37
10.461
15
Afrekening COA
37
36.000
16
Nidos
37
‒ 23.427
17
BTW-compensatiefonds
37
‒ 109.208
18
Samenwerkingsverband asiel
37
‒ 10.000
19
Dekking rijksbrede opgave
91
57.043
20
Nog onverdeeld
92
‒ 63.989
Overige mutaties
‒ 97.702
Stand 2e suppletoire begroting 2023
22.794.719
X Noot
1
stand inclusief ISB1, ISB2 en ISB3
Toelichting
1. Desaldering onbestede bijzondere bijdragen
De niet bestede bijzondere bijdrage voor de Nationale Samenwerking tegen ondermijnende Criminaliteit (NSOC) wordt teruggestort naar het departement. Deze ontvangst wordt aangewend voor de inzet van het digitale forensische samenwerkingsplatform Hansken, de inzet van de bewakingseenheid en hogere uitvoeringskosten ten behoeve van Brachium. Daarnaast wordt de verrekening bijzondere bijdrage Botoc (Breed offensief tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit) gerealloceerd naar DG Ondermijning. Hiervoor worden de uitgaven en de ontvangsten gedesaldeerd met € 25,1 mln.
2. Retour middelen Ondermijnende Criminaliteit
In de tweede suppletoire begroting is ruim € 69 mln. euro aan ondermijningsmiddelen geretourneerd. Dit zijn middelen die eerder aan de partners zijn verstrekt in het kader van de strijd tegen de georganiseerde ondermijnende criminaliteit.
Het geretourneerde bedrag heeft betrekking op de onderstaande posten:
• De Nationale politie retourneert een bedrag van € 13,5 mln. betreffende eerder verstrekte middelen ten behoeve van het Multidisciplinair Interventieteam (MIT). Het MIT is in 2022 overgegaan naar de Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC), wat een scherpere focus tot gevolg had. De eerder ter beschikking gestelde middelen (tot en met 2022) zijn hierdoor niet volledig benut.
• Het Openbaar Ministerie retourneert een bedrag van € 13 mln. De onderbesteding heeft betrekking op meerdere deelopgaven en wordt met name veroorzaakt door een vertraagde instroom van nieuwe medewerkers.
• De Dienst Justitiële Inrichtingen retourneert een bedrag van € 11,5 mln. met als belangrijkste oorzaak de krapte op de arbeidsmarkt.
• Het oorspronkelijke bestedingsplan van de NSOC is naar beneden bijgesteld op basis van de realisatiegegevens in de eerste twee tertalen van 2023. De onderbesteding van € 11 mln. is het gevolg van de vertraagde instroom van medewerkers en de lagere bijbehorende additionele kosten.
• De resterende € 20 mln. is geretourneerd door 12 verschillende partners, ieder voor een klein deel. Ook hierbij geldt dat de krapte op de arbeidsmarkt, de vertraagde instroom en verhoogde uitstroom van medewerkers, de belangrijkste redenen zijn voor het niet volledig besteden van de middelen.
8. Openbaar ministerie
In het meerjaren Informatievoorziening-plan was voor 2023 een hoger bedrag geraamd, dan beschikbaar is gesteld voor dit jaar. Aanvankelijk dacht het OM dat door vertraging van het IV-programma Emma en meevallers elders op de begroting een kasschuif voor het meerjaren IV-plan niet nodig zou zijn. Dat blijkt bij nader inzien niet het geval. Om die reden is alsnog een tegenvaller ontstaan.
9. Aanpak ondermijningOp het budget Ondermijning (DGO) is een meevaller, ad € 47 mln., ontstaan die met name samenhangt met een tragere opbouw van de formatie wegens arbeidsmarktproblematiek. Zie ook post 2.
10. SchadeloosstellingenDe uitgaven voor schadeloosstellingen in de loop van een jaar zijn niet voorspelbaar. Het gaat onder meer om toewijzingen door de rechter aan burgers wanneer zij door overheidshandelen schade hebben geleden. Dat zijn posten van zeer uiteenlopende omvang. Er wordt een overschrijding verwacht van €15 mln.
11. Slachtoffers jeugdzorgEen van de maatregelen uit het rapport van cie. de Winter betreft de tegemoetkomingsregeling voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg. Gezien de eerder beschikbaar gestelde bedragen t.b.v. 2023, blijft er nog een bedrag nodig van €17,2 mln. die bij de tweede suppletoire begroting wordt overgeboekt van VWS naar JenV.
12. Schadefonds GeweldsmisdrijvenHet uitkeringenbudget wordt niet geheel benut doordat minder uitkeringen worden verstrekt dan voorzien op basis van het Prognosemodel Justitiële Keten (PMJ).
13. Werkdrukverlaging Gecertificeerde instellingenDit betreft uitgaven voor de subsidieregeling verlagen werkdruk Gecertificeerde instellingen (€ 10 mln).
14. Onderbesteding Versterking JeugdbeschermingBij Voorjaarsnota 2023 heeft het kabinet € 43 mln. in 2023 en € 50 mln. structureel beschikbaar gesteld voor versterking van de jeugdbescherming. Het Rijk en de VNG hebben in oktober 2023 een akkoord bereikt over een landelijk tarief jeugdbescherming; het Rijk draagt hieraan vanaf 2024 € 30 mln. per jaar structureel bij (Verzamelbrief jeugdbescherming d.d. 18 oktober 2023). De minister voor Rechtsbescherming is voornemens de resterende structurele middelen (€ 20 mln.) aan te wenden voor o.a. kwaliteitsverbetering bij de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en verbetering van de rechtsbescherming. In 2023 is bij Suppletoire begroting Prinsjesdag € 9,5 mln. naar de RvdK gegaan voor het terugdringen van de wachtlijsten. Verdergaande investeringen zijn in 2023, bovenop bestaande verbetermaatregelen, zoals de subsidieregeling voor workloadverlaging bij de Gecertificeerde Instellingen (GI’s) en de zij-instroomregeling voor de GI’s, niet mogelijk gebleken. Het resterende bedrag voor 2023 (€ 33,5 mln.) valt derhalve vrij.
15. Oekraïense ontheemden
De kosten voor de werkzaamheden bij de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) voor Oekraïense ontheemden zijn lager dan verwacht, dit betreft met name de kosten voor bezwaar en de extra uit te reiken Ontheemdendocument (O-documenten)
16. Bespoediging afhandeling asielaanvragenVoor de projectmatige aanpak van de Bespoediging Afhandeling Asielaanvragen is dit jaar iets meer dan € 78 miljoen aan IND toegekend. De kosten vallen lager uit dan verwacht waardoor het bedrag dit jaar niet volledig wordt uitgeput wat resulteert in een meevaller van € 26,88 miljoen.
17. ODA -toerekeningUit de Meerjaren Productie Prognose (MPP) blijkt dat de bezetting lager is dan verwacht, maar het aantal alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV's) is fors hoger dan verwacht. Dit leidt bij Najaarsnota 2023 tot een verhoging van de ODA-toerekening
18. Faciliteitenbesluit 2023Aan een gemeente waarin een opvangcentrum is gevestigd, wordt jaarlijks door het COA een uitkering verstrekt op basis van het aantal door asielzoekers permanent te bezetten capaciteitsplaatsen verminderd met het aantal op 1 januari van het uitkeringsjaar in de Basisregistratie Personen ingeschreven bewoners van het opvangcentrum. In het Faciliteitenbesluit is geregeld dat de gemeenten die een opvangcentrum voor asielzoekers hebben, uitkeringen krijgen vanuit een decentrale uitkering (DU). Het Faciliteitenbesluit is per wet geregeld en daarmee is deze DU een juridische verplichting. Voor het jaar 2023 wordt door JenV € 12,1 mln. overgeboekt naar BZK /Gemeenten middels de decembercirculaire van het gemeentefonds.
19. Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
Op basis van de nieuwe MPP en de 2e tertaalrapportage van COA wordt het bedrag in de begroting aangepast. De gemiddelde bezetting is lager dan geraamd, wat resulteert in een meevaller van € 207,5 mln. Ten aanzien van de meerkosten voor (crisis)noodopvang is het omgekeerde het geval, deze vallen hoger uit dan geraamd, ad € 218 mln. Per saldo is er een tegenvaller van € 10,5 mln.
20. Afrekening COACOA heeft in juli de Jaarrekening 2022 opgeleverd. Daaruit blijkt dat JenV € 36 mln. moet nabetalen over de opdracht 2022.
21. NidosHoewel de instroom van AMV's hoog blijft zijn de kosten voor Nidos iets lager dan de raming. Dit wordt veroorzaakt doordat het Nidos niet lukt voldoende opvangplekken en personeel aan te trekken.
22. Btw-compensatiefondsEen aantal taken van gemeenten voor de opvang van Oekraïense ontheemden is compensabel uit het Btw-compensatiefonds. Als beleidsverantwoordelijk departement heeft JenV dat bedrag ter dekking te storten in het fonds. JenV hevelt hiervoor € 109,2 mln. naar het ministerie van Financiën.
23. Samenwerkingsverband asielBij de middelen voor het bevorderen asielopvang, bedoeld om afspraken te maken met gemeenten en provincies om meer reguliere opvang te realiseren is een meevaller van € 10 mln. ontstaan. Dit wordt veroorzaakt doordat er nog weinig afspraken zijn die middelen vereisen.
24. Dekking rijksbrede opgaveBij de eerste suppletoire begroting 2023 is een taakstellende onderuitputting op de JenV-begroting ten behoeve van de Rijksbrede dekkingsopgave geboekt. Deze was op het apparaatsartikel geboekt. Hiervoor is dekking gevonden in onderuitputting op andere beleids- en niet-beleids artikelen. Het betreft een mutatie van € 57 mln.
25. Nog onverdeeldOp de JenV-begroting is sprake van een onderuitputting van € 64 mln. die deels wordt ingezet voor de Rijksbrede dekkingsopgave.
Tabel 2 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2023 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
Artikel
ontvangsten
Vastgestelde begroting 2023
1.605.046
Stand 1e suppletoire begroting 2023
1.562.774
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag 2023
1.669.072
Belangrijkste suppletoire mutaties
1
Desaldering onbestede bijzondere bijdragen
31
25.123
2
Afpakken
33
‒ 284.400
3
Boeten en Transacties
33
157.500
Overige mutaties
‒ 3.984
Stand 2e suppletoire begroting 2023
1.563.311
Toelichting
1. Desaldering onbestede bijzondere bijdragen
Dit betreft de terugvordering van niet bestede bijzondere bijdragen aan de Nationale Politie voor de Nationale Samenwerking tegen ondermijnende Criminaliteit (NSOC). Zie ook de toelichting bij de uitgaven.
2. AfpakkenDe ontvangsten op het gebied van afpakken vallen € 284,4 mln. lager uit dan geraamd. De lagere afpakopbrengsten worden voornamelijk verklaard doordat een grote schikking vooralsnog is uitgebleven.
3. Boeten en TransactiesDe ontvangsten boetes en transacties zijn aanzienlijk hoger dan begin van dit jaar geraamd. Dit lijkt het gevolg van een autonome groei na afloop van de corona-periode.
3 Beleidsartikelen
Artikel 31 Politie
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 31 Politie (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
7.527.440
24.059
7.551.499
Uitgaven
7.555.390
21.506
7.576.896
31.2
Bekostiging Politie
7.301.588
18.485
7.320.073
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
7.272.352
19.203
7.291.555
Politie
7.269.005
19.203
7.288.208
Politieacademie
3.347
0
3.347
Bijdrage aan medeoverheden
29.236
‒ 718
28.518
Brandweerkorps en Politiekorps Caribisch Nederland
29.236
‒ 718
28.518
31.3
Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en beheer meldkamers
253.802
3.021
256.823
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
231.016
3.161
234.177
Internationale Samenwerkingsoperaties
25.805
0
25.805
Beheer meldkamers
204.254
3.161
207.415
Overige bijdrage ZBO's/RWT's
957
0
957
Bijdrage aan medeoverheden
913
0
913
Bijdrage in het kader van de kwaliteit van de politiezorg
913
0
913
Subsidies (regelingen)
10.571
0
10.571
Opsporing
2.596
0
2.596
Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Politie
3.872
0
3.872
Overige subsidies
4.103
0
4.103
Opdrachten
11.302
‒ 140
11.162
Providers
8.768
0
8.768
Overige opdrachten
2.534
‒ 140
2.394
Ontvangsten
14.117
25.123
39.240
Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 31 is 100 %.
Toelichting
Mutaties Uitgaven
31.2 Bekostiging Politie
Politie € 19,2 mln.Deze post bestaat uit onder ander uit de volgende mutaties:
– De niet bestede bijzondere bijdrage voor de Nationale Samenwerking tegen ondermijnende Criminaliteit (NSOC) wordt teruggestort naar het departement. Deze ontvangst wordt aangewend voor de inzet van het digitale forensische samenwerkingsplatform Hansken, de inzet van de bewakingseenheid en hogere uitvoeringskosten ten behoeve van Brachium. Daarnaast wordt de verrekening bijzondere bijdrage Botoc (Breed offensief tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit) gerealloceerd naar DG Ondermijning. Hiervoor worden de uitgaven en de ontvangsten gedesaldeerd met € 25,1 mln.
– De niet-bestede middelen ad € 21 mln. op het gebied van ondermijning zijn teruggeboekt naar DG-ondermijning.
– Een bijdrage vanuit ondermijning aan FIU-Nederland (Financial Intelligence Unit) van € 6,3 mln.
– Het restant bedrag omvat een aantal kleinere mutaties zoals € 3,5 mln. voor de ontwikkeling van het Flexibel Reactieconcept (FRC). Met de inzet van meerdere sensoren kunnen tijdig verdachte handelingen geautomatiseerd worden opgemerkt.
Mutaties ontvangsten
Dit betreft de terugvordering van ad € 25,1 mln. niet bestede bijzondere bijdragen van Nationale Samenwerking tegen ondermijnende Criminaliteit (NSOC). Zie ook de toelichting bij de uitgaven.
Artikel 32 Rechtspleging en rechtsbestel
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 32 Rechtspleging en rechtsbijstand (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
2.106.754
19.129
2.125.883
Uitgaven
2.106.754
‒ 13.041
2.093.713
Apparaatsuitgaven
37.548
702
38.250
32.1
Apparaat Hoge Raad
37.548
702
38.250
Personele uitgaven
32.396
702
33.098
Eigen personeel
30.863
702
31.565
Externe inhuur
1.533
0
1.533
Materiële uitgaven
5.152
0
5.152
ICT
2.356
0
2.356
SSO's
583
0
583
Overig materieel
2.213
0
2.213
Programmauitgaven
2.069.206
‒ 13.743
2.055.463
32.2
Adequate toegang tot het rechtsbestel
679.147
‒ 15.712
663.435
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
40.449
‒ 350
40.099
Raad voor Rechtsbijstand
30.957
‒ 350
30.607
Bureau Financieel Toezicht (BFT)
9.492
0
9.492
Subsidies (regelingen)
34.289
‒ 1.259
33.030
Stichting Geschillencommissies Consumentenzaken
617
0
617
Juridisch Loket
32.243
0
32.243
Overige subsidies
1.429
‒ 1.259
170
Opdrachten
604.409
‒ 14.103
590.306
Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen
10.822
‒ 7.348
3.474
Toevoegingen rechtsbijstand
589.607
‒ 6.755
582.852
Mediation in Strafrecht
1.486
0
1.486
Overige opdrachten
2.494
0
2.494
32.3
Optimale randvoorwaarden doelmatig en doeltreffend rechtsbestel
1.390.059
1.969
1.392.028
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
56.021
214
56.235
Autoriteit Persoonsgegevens (AP)
36.361
0
36.361
College voor de Rechten van de Mens (CRM)
10.596
64
10.660
Nationaal Register Gerechtelijke Deskundigen (NRGD)
2.252
50
2.302
Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (StAB)
5.321
100
5.421
Overige bijdrage ZBO's/RWT's
1.491
0
1.491
Bijdrage aan medeoverheden
1.324.144
2.305
1.326.449
Bijdragen Rechtspleging
47
0
47
Caribisch Nederland (BES)
20
‒ 20
0
Raad voor de rechtspraak
1.323.789
2.325
1.326.114
Overige bijdrage medeoverheden
288
0
288
Subsidies (regelingen)
9.383
‒ 550
8.833
Rechtspleging
609
0
609
Wetgeving
1.404
0
1.404
Overige Subsidies
7.370
‒ 550
6.820
Opdrachten
511
0
511
Opdrachten en onderzoeken rechtspleging
511
0
511
Ontvangsten
258.219
151
258.370
Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 32 is 100%
Toelichting
Mutaties Uitgaven
32.2 Adequate toegang tot het rechtsbestel
– Wet Schuldsanering Natuurlijke PersonenHet voortschrijdend jaarcijfer van het aantal schuldsaneringen ligt lager dan waarmee in de begroting 2023 rekening is gehouden. Dit resulteert in een onderuitputting van € 7,3 mln.
– Toevoegingen rechtsbijstandDeze post bestaat grotendeels uit een onderuitputting
van € 40,5 mln. Deze onderuitputting komt voornamelijk door een prijseffect op toevoegingen, door implementatie scenario 1-Van der Meer en de indexeringssystematiek, en lagere uitgave bij het project intensivering ZSM-rechtsbijstand. Daartegenover is er ook een tegenvaller van € 6,7 mln., aangezien er in het kader van het beëindigen van de richtlijn tijdelijke bescherming voor derdelanders additionele toevoegingen verstrekt worden, en zal er € 25,6 mln. meer uitgegeven worden ter uitvoering van de motie-Sneller. Per saldo wordt het budget met € 8,2 mln. verlaagd.
Mutaties verplichtingen
Het verplichtingenbudget van het Juridisch Loket wordt met € 32,2 mln. opgehoogd voor 2023 en 2024 om voldoende verplichtingenruimte te creëren voor de te versturen toekenningsbrieven.
Artikel 33 Veiligheid en criminaliteitsbestrijding
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 33 Veiligheid en criminalititsbestrijding (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
1.240.721
110.153
1.350.874
Uitgaven
1.306.721
‒ 9.847
1.296.874
Apparaatsuitgaven
748.992
‒ 1.428
747.564
33.1
Apparaat Openbaar Ministerie
748.992
‒ 1.428
747.564
Personele uitgaven
595.821
‒ 1.501
594.320
Eigen personeel
540.435
‒ 2.001
538.434
Externe inhuur
53.813
500
54.313
Overig personeel
1.573
0
1.573
Materiële uitgaven
153.171
73
153.244
ICT
34.579
119
34.698
SSO's
50.093
0
50.093
Overig materieel
68.499
‒ 46
68.453
Programmauitgaven
557.729
‒ 8.419
549.310
33.2
Bestuur, informatie en technologie
61.151
‒ 1.001
60.150
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
416
‒ 192
224
Overige bijdrage ZBO's/RWT's
416
‒ 192
224
Bijdrage aan medeoverheden
29.980
50
30.030
Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC's)
25.492
0
25.492
Overige Bijdrage medeoverheden
4.488
50
4.538
Subsidies (regelingen)
26.276
1.226
27.502
Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid
3.727
556
4.283
Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB)
22
0
22
Overige subsidies
22.527
670
23.197
Opdrachten
4.479
‒ 2.085
2.394
Overige opdrachten
4.479
‒ 2.085
2.394
33.3
Opsporing en vervolging
467.870
‒ 993
466.877
Bijdrage aan agentschappen
154.276
8.571
162.847
NFI
102.001
1.342
103.343
Justid
25.243
7.229
32.472
Justis
27.032
0
27.032
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
5.197
0
5.197
Autoriteit online Terroristisch en Kinderpornografisch Materiaal (ATKM)
5.197
0
5.197
Bijdrage aan medeoverheden
153.374
‒ 4.824
148.550
Caribisch Nederland (BES)
12.653
‒ 97
12.556
FIU.Nederland
7.507
‒ 6.950
557
Aanpak ondermijning
127.349
5.180
132.529
Overige bijdrage medeoverheden
5.865
‒ 2.957
2.908
Subsidies (regelingen)
7.913
‒ 937
6.976
Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid
546
‒ 546
0
Overige subsidies
7.367
‒ 391
6.976
Opdrachten
144.962
‒ 3.803
141.159
Schadeloosstellingen
22.628
15.000
37.628
Onrechtmatige Detentie
6.987
1.500
8.487
Caribisch Nederland (BES)
375
0
375
Gerechtskosten
39.671
‒ 2.500
37.171
Verkeershandhaving OM
26.570
0
26.570
Afpakken
638
0
638
Bewaring, verkoop en vernietiging ibg voorwerpen
14.815
‒ 1.041
13.774
Overige opdrachten
33.278
‒ 16.762
16.516
Garanties
2.148
0
2.148
Faillissementscuratoren
2.148
0
2.148
33.4
Vervolging en berechting MH17-verdachten
28.708
‒ 6.425
22.283
Opdrachten
28.708
‒ 6.425
22.283
Vervolging en berechting MH17-verdachten
28.708
‒ 6.425
22.283
Ontvangsten
1.134.755
‒ 126.900
1.007.855
Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 33 is 100%
Toelichting
Mutaties uitgaven
33.1 Apparaatsuitgaven Openbaar Ministerie
Deze post wordt grotendeels verklaard door een aantal kleinere mutaties en twee grote mutaties, namelijk:
– De middelen die het Openbaar Ministerie in het kader van de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit heeft ontvangen konden dit jaar niet volledig worden besteed en € 13 mln. wordt teruggeboekt naar DGO.
– In het meerjaren Informatievoorziening-plan was voor 2023 een hoger bedrag geraamd, dan beschikbaar is gesteld voor dit jaar. Aanvankelijk dacht het OM dat door vertraging van het IV-programma Emma en meevallers elders op de begroting een kasschuif voor het meerjaren IV-plan niet nodig zou zijn. Dat blijkt bij nader inzien niet het geval. Daarnaast blijven de gerechtskosten iets achter op de raming.
– Het restant bedrag omvat een aantal kleinere mutaties.
33.3 Opsporing en vervolging
Justid Deze post bevat een aantal kleinere mutaties waaronder een tegenvaller van € 2,9 mln. vanwege een tekort op de beheerslasten Justid. En € 1,4 mln. aan kosten voor de implementatie van de Europese verordeningen voor Grenzen en Veiligheid.
FIU. Nederland Een bijdrage aan FIU-Nederland (Financial Intelligence Unit) van € 6,3 mln.
Aanpak ondermijning
– In de tweede suppletoire begroting is ruim € 69 mln. euro aan ondermijningsmiddelen geretourneerd. Dit zijn middelen die eerder aan de partners zijn verstrekt in het kader van de strijd tegen de georganiseerde ondermijnende criminaliteit. Het geretourneerde bedrag heeft betrekking op de onderstaande posten:⬧ De Nationale politie retourneert een bedrag van € 13,5 mln. betreffende eerder verstrekte middelen ten behoeve van het Multidisciplinair Interventieteam (MIT). Het MIT is in 2022 overgegaan naar de Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC), wat een scherpere focus tot gevolg had. De eerder ter beschikking gestelde middelen (tot en met 2022) zijn hierdoor niet volledig benut.⬧ Het Openbaar Ministerie retourneert een bedrag van € 13 mln. De onderbesteding heeft met name betrekking op meerdere deelopgaven en wordt veroorzaakt door een vertraagde instroom van nieuwe medewerkers⬧ De Dienst Justitiële Inrichtingen retourneert een bedrag van € 11,5 mln. met als belangrijkste oorzaak de krapte op de arbeidsmarkt.⬧Het oorspronkelijke bestedingsplan van de NSOC is naar beneden bijgesteld op basis van de realisatiegegevens in de eerste twee tertalen van 2023. De onderbesteding van € 11 mln. is het gevolg van de vertraagde instroom van medewerkers en de lagere bijbehorende additionele kosten ⬧ De resterende € 20 mln. is geretourneerd door 12 verschillende partners, ieder voor een klein deel. Ook hierbij geldt dat de krapte op de arbeidsmarkt, de vertraagde instroom en verhoogde uitstroom van medewerkers, de belangrijkste redenen zijn voor het niet volledig besteden van de middelen.
– Voor de geretourneerde ondermijningsmiddelen is geen alternatieve aanwending binnen de aanpak van ondermijning mogelijk in 2023. Om die reden wordt het ondermijningsbudget met € 47 mln. neerwaarts bijgesteld. Met de overige € 22 mln. van deze geretourneerde middelen was al rekening gehouden bij de neerwaartse bijstelling van het ondermijningsbudget bij de suppletoire begroting Prinsjesdag 2023.
– Een technische overboeking van € 9,8 mln. tussen programmakosten DGO en apparaatsuitgaven DGO. De budgetten voor de projecten SKC en verwijsportaal bankgegevens stonden bij het programmabudget terwijl de kosten vallen bij het personeelsbudget.
SchadeloosstellingenDe uitgaven voor schadeloosstellingen in de loop van een jaar zijn niet voorspelbaar. Het gaat onder meer om toewijzingen door de rechter aan burgers wanneer zij door overheidshandelen schade hebben geleden. De geraamde tegenvaller hiervoor bedraagt € 15 mln.
Overige opdrachten
– Op het budget uitvoering Duurzaam Digitaal Stelsel (DDS) om de ketensamenwerking verder te ontwikkelen en structureel te borgen is een meevaller van € 8,8 mln.
– Aangezien de invoering van het nieuwe Wetboek van Strafvordering is uitgesteld, zijn er voor de implementatie minder kosten in 2023 (€ 4 miljoen) gemaakt. De noodzaak van de implementatie blijft onverminderd hoog en derhalve zal het budget voor de komende begrotingsjaar/jaren benodigd zijn. Daarnaast wordt door vertragingen met uitvoer van ketenprojecten een meevaller van € 1 miljoen verwacht. De totale meevaller bedraagt € 5 mln.
33.4 Vervolging en berechtiging MH17 -verdachten
Opdrachten vervolging en berechtiging MH-17 verdachtenVanaf 30 juli 2023 hebben de nabestaanden van de MH17-slachtoffers recht op een voorschot. Aangezien er sprake is van een geweldsmisdrijf is er een ongemaximeerd voorschot aan de nabestaanden uitbetaald. Hier is circa € 17 mln. mee gemoeid. De uitvoeringskosten van de voorschotregeling en de afbouwende werkzaamheden van de verschillende organisaties rondom MH17 vallen in 2023 naar verwachting lager uit dan eerder geraamd. Dit zorgt voor een meevaller van € 6,4 mln.
Mutaties verplichtingenHet verplichtingenbudget voor aanpak ondermijning wordt verhoogd met € 120 mln. Met deze ophoging wordt ruimte gecreëerd om onder andere de verplichtingen voor preventie en de verplichtingen in het kader van de mainports aan te gaan.
Mutaties ontvangsten
– Afpakken: De ontvangsten op het gebied van afpakken vallen € 284,4 mln. lager uit dan geraamd. De lagere afpakopbrengsten worden voornamelijk verklaard doordat een grote schikking vooralsnog is uitgebleven.
– Boeten en Transacties: De ontvangsten boeten en transacties zijn € 157,5 mln. hoger dan begin van dit jaar geraamd. Dit lijkt het gevolg van een autonome groei na afloop van de corona-periode.
Artikel 34 Straffen en Beschermen
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 34 Straffen en Beschermen (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
3.934.531
‒ 44.052
3.890.479
Uitgaven
3.988.049
‒ 44.052
3.943.997
Apparaatsuitgaven
230.874
3.627
234.501
34.1
Apparaat Raad voor de Kinderbescherming
230.874
3.627
234.501
Personele uitgaven
187.565
‒ 3.003
184.562
Eigen personeel
181.430
‒ 6.713
174.717
Externe inhuur
4.719
4.110
8.829
Overig personeel
1.416
‒ 400
1.016
Materiële uitgaven
43.309
6.630
49.939
ICT
17.032
6.630
23.662
SSO's
16.787
‒ 1.300
15.487
Overig materieel
9.490
1.300
10.790
Programmauitgaven
3.757.175
‒ 47.679
3.709.496
34.2
Preventieve maatregelen
61.191
‒ 6.377
54.814
Bijdrage aan agentschappen
31.395
123
31.518
Dienst Justis
31.395
123
31.518
Bijdrage aan medeoverheden
19.157
‒ 5.846
13.311
Aanpak criminaliteitsfenomenen
19.044
‒ 5.846
13.198
Overige bijdrage medeoverheden
113
0
113
Subsidies (regelingen)
5.550
‒ 275
5.275
Aanpak criminaliteitsfenomenen
4.375
0
4.375
Overige subsidies
1.175
‒ 275
900
Opdrachten
5.089
‒ 379
4.710
Aanpak criminaliteitsfenomenen
4.178
‒ 130
4.048
Overige opdrachten
911
‒ 249
662
34.3
Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties
3.218.317
‒ 15.519
3.202.798
Bijdrage aan agentschappen
2.863.856
‒ 367
2.863.489
DJI - Gevangeniswezen
1.426.734
‒ 9.035
1.417.699
DJI - Forensische zorg
1.253.199
0
1.253.199
CJIB
183.923
8.668
192.591
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
299.034
325
299.359
Reclassering Nederland
181.556
170
181.726
Leger des Heils
27.370
0
27.370
Stichting Verslavingsreclassering GGZ
89.484
155
89.639
Overige bijdrage ZBO's/RWT's
624
0
624
Bijdrage aan medeoverheden
4.790
2.178
6.968
Intra- en extramurale sanctie uitvoering
4.790
2.178
6.968
Subsidies (regelingen)
7.884
‒ 21
7.863
Intra- en extramurale sanctie uitvoering
5.982
‒ 21
5.961
Stichting Reclassering Caribisch Nederland (BES)
1.902
0
1.902
Opdrachten
42.753
‒ 17.634
25.119
Intra- en extramurale sanctie uitvoering
42.753
‒ 17.634
25.119
34.4
Slachtofferzorg
162.097
‒ 523
161.574
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
67.687
2.401
70.088
Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM)
18.884
1.200
20.084
Slachtofferhulp Nederland (SHN)
48.803
1.201
50.004
Subsidies (regelingen)
197
0
197
Perspectief Herstelbemiddeling
197
0
197
Opdrachten
94.213
‒ 2.924
91.289
Slachtofferzorg
8.924
‒ 8.924
0
Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM)
83.064
6.000
89.064
Voorschotregelingen schadevergoedingsregelingen
2.225
0
2.225
34.5
Veiligheid jeugd
315.570
‒ 25.260
290.310
Bijdrage aan agentschappen
195.529
8.052
203.581
DJI - Jeugd
195.529
8.052
203.581
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
19.910
‒ 1.425
18.485
LBIO
6.327
‒ 1.500
4.827
Het Alternatief (HALT)
13.583
75
13.658
Bijdrage aan medeoverheden
20.344
‒ 2.786
17.558
Jeugdbescherming en jeugdsancties
6.255
‒ 786
5.469
Voogdijraad Caribisch Nederland
1.315
100
1.415
Overige bijdrage medeoverheden
12.774
‒ 2.100
10.674
Subsidies (regelingen)
58.760
‒ 27.606
31.154
Jeugdbescherming en jeugdsancties
58.760
‒ 27.606
31.154
Opdrachten
21.027
‒ 1.495
19.532
Taakstraffen/erkende gedragsinterventies
4.382
286
4.668
Jeugdbescherming en jeugdsancties
16.645
‒ 1.781
14.864
Ontvangsten
223.748
‒ 3.800
219.948
Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 34 is 98%
Toelichting
Mutaties uitgaven
34.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming (RvdK)De wijziging van het apparaatsbudget wordt bepaald door een herschikking binnen RvdK waarvan totaal € 10,1 mln. vanuit het eigen personeel wordt doorverdeeld naar de andere instrumenten binnen het apparaatsbudget. Daarnaast zijn er een aantal kleinere mutaties zoals een overheveling van € 2 mln. In het kader van Preventie met Gezag.
34.2 Preventieve maatregelen
Aanpak criminaliteitsfenomenenDe uitgaven voor de aanpak van criminaliteitsfenomenen vallen € 5,3 mln. lager uit dan begroot. Dit komt doordat nieuw aangesloten gemeenten meer voorbereidingstijd nodig hebben om een aanvraag te doen.
34.3 Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties
Dienst Justitiële Inrichtingen GevangeniswezenDe niet-bestede middelen ad € 11,5 mln. op het gebied van ondermijning zijn teruggeboekt naar DG-ondermijning.
Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB)Deze post bestaat uit een aantal kleinere mutaties zoals € 4,7 mln. voor de gestegen kosten als gevolg van proceskostenvergoedingen en € 3,4 mln. voor werkzaamheden van de implementatie van de Wet straffen en beschermen.
Intra- en extramurale sanctie uitvoeringDoor vertraging in de uitvoering is een meevaller ontstaan van € 8 mln. op de Wet straffen en beschermen. Daarnaast zijn aanvullende bijdragen voor totaal € 5,1 mln. verstrekt aan de organisaties DJI, Reclassering Nederland, CJIB en Justid voor werkzaamheden in het kader van de implementatie van de wet Straffen en Beschermen.
34.4 Slachtofferzorg
SlachtofferzorgDeze post omvat een aantal kleinere mutaties, zoals een meevaller van € 5 mln. vanwege vertraging bij de invoering van de verplichte verschijning van de verdachte bij de zitting (onderdeel van de Wet uitvoering slachtofferrechten (Wus)) en een interne overboeking van € 3 mln. naar het artikel slachtofferzorg voor het informeren van slachtoffers in de fase van tenuitvoerlegging van de straf.
Schadefonds Geweldsmisdrijven
– Een van de maatregelen uit het rapport van cie. de Winter betreft de tegemoetkomingsregeling voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg. Deze regeling wordt per 1-1-2021 uitgevoerd door het Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM) en liep af op 31-12-2022. In 2023 wordt de resterende werkvoorraad afgehandeld en uitgekeerd. Volgens de laatste cijfers van het SGM is voor de afhandeling van de laatste overgelopen dossiers in 2023 vanuit VWS een bedrag nodig van in totaal € 48,5 mln. Gezien de eerder beschikbaar gestelde bedragen t.b.v. 2023, blijft er nog een bedrag nodig van € 17,2 mln. die bij de tweede suppletoire begroting wordt overgeboekt van VWS naar JenV.
– Het uitkeringenbudget wordt niet geheel benut doordat minder uitkeringen worden verstrekt dan voorzien op basis van het Prognosemodel Justitiële Keten (PMJ). Dit zorgt voor een vermoedelijke onderuitputting van € 6 mln. De benodigde bijdrage van JenV voor de tegemoetkoming voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg is op basis van deze laatste cijfers € 4 mln. lager vastgesteld.
34.5 Veiligheid jeugd
DJI-Jeugd Een jaarlijkse verrekening met het ministerie van OCW op de daar beschikbare middelen voor onderwijs in JJI’s voor € 8,1 mln.
Subsidies jeugdbescherming en jeugdsancties
– Dit betreft o.a. uitgaven voor de subsidieregeling verlagen werkdruk Gecertificeerde instellingen (€ 10 mln); hier staan meevallers tegenover elders op art 34.
– Bij Voorjaarsnota 2023 heeft het kabinet € 43 mln. in 2023 en € 50 mln. structureel beschikbaar gesteld voor versterking van de jeugdbescherming. Het Rijk en de VNG hebben in oktober 2023 een akkoord bereikt over een landelijk tarief jeugdbescherming; het Rijk draagt hieraan vanaf 2024 € 30 mln. per jaar structureel bij (Verzamelbrief jeugdbescherming d.d. 18 oktober 2023). De minister voor Rechtsbescherming is voornemens de resterende structurele middelen (€ 20 mln.) aan te wenden voor o.a. kwaliteitsverbetering bij de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en verbetering van de rechtsbescherming. In 2023 is bij Suppletoire begroting Prinsjesdag € 9,5 mln. naar de RvdK gegaan voor het terugdringen van de wachtlijsten. Verdergaande investeringen zijn in 2023, bovenop bestaande verbetermaatregelen, zoals de subsidieregeling voor workloadverlaging bij de Gecertificeerde Instellingen (GI’s) en de zij-instroomregeling voor de GI’s, niet mogelijk gebleken. Het resterende bedrag voor 2023 (€ 33,5 mln.) valt derhalve vrij.
Artikel 36 Contraterrorisme en nationaal veiligheidsbeleid
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 36 Contraterrorisme en nationaal veiligheidsbeleid (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
373.156
15.953
389.109
Uitgaven
362.043
5.781
367.824
36.2
Nationale veiligheid en terrorismebestrijding
345.897
6.481
352.378
Bijdrage aan agentschappen
1.359
8.400
9.759
Overige bijdragen agentschappen
1.359
8.400
9.759
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
39.816
4.400
44.216
Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV)
39.816
4.400
44.216
Bijdrage aan medeoverheden
268.423
‒ 20.217
248.206
Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDUR)
238.049
‒ 5.060
232.989
Overige bijdrage medeoverheden
30.374
‒ 15.157
15.217
Subsidies (regelingen)
5.277
3.000
8.277
Nederlands Rode Kruis
1.504
0
1.504
Nationaal Veiligheids Instituut (NVI)
893
0
893
Overige subsidies
2.880
3.000
5.880
Opdrachten
31.022
10.898
41.920
Crisiscommunicatie
5.161
‒ 240
4.921
NCSC
1.519
6.485
8.004
Regeling tegemoetkoming schade 2021
15.000
650
15.650
Overige opdrachten
9.342
4.003
13.345
36.3
Onderzoeksraad Voor Veiligheid
16.146
‒ 700
15.446
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
16.146
‒ 700
15.446
Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV)
16.146
‒ 700
15.446
Ontvangsten
6.995
265
7.260
Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 36 is 100%
Toelichting
Mutaties uitgaven
36.2 Nationale veiligheid en terrorismebestrijding
Overige bijdragen agentschappenDit betreft een generaal dossier ten behoeve van de afhandeling waterschade Limburg 2021. Het budgettaire kader is op basis van de meest recente prognose van de te verwachten kosten in 2023 door RVO bijgesteld met € 6,4 mln. als gevolg van hogere declaraties dit jaar die zijn doorgeschoven vanuit voorgaande jaren, met name in verband met bijstandsverlening op basis van de Wet Veiligheidsregio's .
Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDUR)Deze post bestaat uit een tweetal kleinere interne mutaties waarbij € 4,6 mln. wordt overgeheveld van de BDUR voor de Veiligheidsregio’s naar het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid voor het instellen van een hoogwaardig en gegarandeerd informatie-, actie- en coördinatiepunt voor Rijk, Regio’s en partners.
Overige bijdragen medeoverheden Deze post bestaat uit diverse kleinere mutaties waaronder een technische interne herschikking van € 4 mln. van bijdrage medeoverheden naar opdrachten. Daarnaast € 3,5 mln. voor de ontwikkeling van het Flexibel Reactieconcept (FRC) zodat met de inzet van meerdere sensoren tijdig verdachte handelingen geautomatiseerd kan worden opgemerkt.
Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC)Deze post bestaat uit een aantal kleinere posten waaronder een interne herschikking van € 4,7 mln. binnen het NCSC om het budget in overeenstemming te brengen met de realisatie en verplichtingen.
Mutaties verplichtingen
– Met de ophoging van € 3,8 mln. van het verplichtingenbudget voor het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid wordt als gevolg van de voorgenomen intensivering uit 2022 en op basis van voortschrijdend inzicht een bijstelling doorgevoerd om de beschikking voor de Rijksbijdrage 2024 aan het NIPV in december 2023 te versturen.
– Voor de versterking van de toekomstige crisisbeheersing en de informatiepositie is een geleidelijk oplopende structurele toevoeging in de Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDuR) voorzien vanaf 2023. Met deze ophoging van € 6,4 mln. wordt als gevolg van de voorgenomen intensivering uit 2022 en op basis van voortschrijdend inzicht een bijstelling doorgevoerd om de beschikking voor de Rijksbijdrage 2024 in december 2023 te versturen.
Artikel 37 Migratie
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 37 Migratie (bedrage x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
5.853.163
1.065.329
6.918.492
Uitgaven
7.010.063
‒ 144.631
6.865.432
37.2
Toegang, toelating en opvang vreemdelingen
6.981.136
‒ 141.890
6.839.246
Bijdrage aan agentschappen
886.347
‒ 36.173
850.174
IND
809.389
‒ 36.173
773.216
DJI - Vreemdelingenbewaring en uitzetcentra
76.958
0
76.958
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
2.788.825
21.101
2.809.926
COA
2.520.914
44.528
2.565.442
NIDOS - opvang
267.911
‒ 23.427
244.484
Bijdrage aan medeoverheden
3.002.706
‒ 119.208
2.883.498
Nationaal Programma Oekraïense Vluchtelingen
2.970.306
‒ 109.208
2.861.098
Samenwerkingsverbanden asielketen
32.400
‒ 10.000
22.400
Subsidies (regelingen)
54.729
5.000
59.729
Vluchtingenwerk Nederland (VWN)
17.394
5.000
22.394
Nationaal Programma Oekraïense Vluchtelingen
33.052
0
33.052
International Organization for Migration (IOM)
2.640
0
2.640
Overige subsidies
1.643
0
1.643
Opdrachten
248.529
‒ 12.610
235.919
Programma Keteninformatisering
9.222
0
9.222
Versterking vreemdelingenketen
89.089
‒ 12.610
76.479
Nationaal Programma Oekraïense Vluchtelingen
150.218
0
150.218
37.3
Terugkeer en bewaring vreemdelingen
28.927
‒ 2.741
26.186
Bijdrage aan agentschappen
8.924
‒ 1.693
7.231
DJI - Dienst vervoer en ondersteuning
8.924
‒ 1.693
7.231
Subsidies (regelingen)
9.655
‒ 1.776
7.879
REAN-regeling
6.266
‒ 1.335
4.931
Overige subsidies
3.389
‒ 441
2.948
Opdrachten
10.348
728
11.076
Vreemdelingen vertrek
10.348
728
11.076
Ontvangsten
26.832
0
26.832
Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 37 is 100%
Toelichting
Mutaties uitgaven
37.2 Toegang, toelating en opvang vreemdelingen
Immigratie -en Naturalisatiedienst (IND)
– De kosten voor de werkzaamheden bij de IND voor Oekraïense ontheemden zijn lager dan verwacht, dit betreft met name de kosten voor bezwaar en de extra uit te reiken O-documenten. Dit leidt tot een meevaller van € 10 mln.
– Het budget voor de projectmatige aanpak van de Bespoediging Afhandeling Asielaanvragen wordt dit jaar niet volledig uitgeput, omdat de kosten lager uitvallen, wat resulteert in een meevaller van € 26,9 mln.
Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA)
– Uit de Meerjaren Productie Prognose (MPP) blijkt dat de bezetting lager is dan verwacht, maar het aantal alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV's) is fors hoger dan verwacht. Dit leidt in 2023 tot een verhoging van de ODA-toerekening van € 10,7 mln.
– Aan een gemeente waarin een opvangcentrum is gevestigd, wordt jaarlijks door het COA een uitkering verstrekt op basis van het aantal door asielzoekers permanent te bezetten capaciteitsplaatsen verminderd met het aantal op 1 januari van het uitkeringsjaar in de Basisregistratie Personen ingeschreven bewoners van het opvangcentrum. In het Faciliteitenbesluit is geregeld dat de gemeenten die een opvangcentrum voor asielzoekers hebben, uitkeringen krijgen vanuit een Decentrale Uitkering (DU). Het Faciliteitenbesluit is per wet geregeld en daarmee is deze DU een juridische verplichting. Voor het jaar 2023 wordt door JenV € 12,1 mln. overgeboekt naar BZK /Gemeenten via de decembercirculaire van het gemeentefonds. Daarnaast vindt een nabetaling voor het jaar 2022 plaats van € 0,5 mln. aan de gemeenten in het kader van het faciliteitenbesluit.
– Op basis van de nieuwe MPP en ook de 2e tertaalrapportage van COA wordt het bedrag in de begroting aangepast. De gemiddelde bezetting is lager dan geraamd, wat resulteert in een meevaller van € 207,5 mln. Ten aanzien van de meerkosten voor (crisis)noodopvang is het omgekeerde het geval, deze vallen hoger uit dan geraamd, ad € 218 mln. Per saldo is er een tegenvaller van € 10,5 mln.
– COA heeft in juli 2023 de Jaarrekening 2022 opgeleverd. Daaruit blijkt dat JenV € 36 mln. moet nabetalen over de opdracht 2022.
Nidos -opvangHoewel de instroom van AMV's hoog blijft zijn de kosten voor Nidos iets lager dan de raming. Dit wordt veroorzaakt doordat het Nidos niet lukt voldoende opvangplekken en personeel aan te trekken. Hierdoor is een meevaller van € 23,4 mln. op het Nidos budget.
Nationaal Programma Oekraïense VluchtelingenEen aantal taken van gemeenten voor de opvang van Oekraïense ontheemden is compensabel uit het Btw-compensatiefonds. Als beleidsverantwoordelijk departement heeft JenV dat bedrag ter dekking te storten in het fonds. JenV hevelt hiervoor € 109,2 mln. over naar het ministerie van Financiën.
Samenwerkingsverbanden asielketenBij de middelen bevorderen opvang, bedoeld om afspraken te maken met gemeenten en provincies om meer reguliere opvang te realiseren is een meevaller van € 10 mln. Dit wordt veroorzaakt doordat er nog weinig afspraken zijn waarvoor middelen vereist zijn.
Vluchtingenwerk Nederland (VWN)Vanwege de hoge bezetting bij COA moet Vluchtelingenwerk Nederland meer werkzaamheden uitvoeren. De subsidie voor 2023 wordt verhoogd met € 5 mln.
Versterking vreemdelingenketenBij de middelen die gereserveerd zijn voor de Procesbeschikbaarheidslocatie (PBL) is een meevaller omdat de PBL nu nog een pilot is waarvan de kosten lager zijn dan beschikbare bedrag. De middelen ad € 8 mln. vallen vrij ter dekking van COA. Het restant betreft een aantal kleinere mutaties.
Mutaties verplichtingen
Nu er een beter beeld is van de hoogte van de voorschotten die door gemeenten voor opvang en transitiekosten in 2023 worden aangevraagd als ook van de afrekening van de opvang en transitiekosten over 2022 met gemeenten blijkt dat het verplichtingenbudget bijdrage medeoverheden te laag is geraamd bij de eerste suppletoire begroting 2023. Hetzelfde geldt voor het budget opdrachten van het Nationaal Programma Oekraïense vluchtelingen waar de verplichting voor de zorgkosten hoger uitvalt. Om overschrijdingen te voorkomen wordt het verplichtingenbudget opgehoogd met € 1.210 mln.
4 Niet-beleidsartikelen
Artikel 91 Apparaat kerndepartement
Tabel 9 Apparaat Kerndepartement (Bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
564.869
77.193
642.062
Uitgaven
566.200
77.193
643.393
91.1
Apparaatsuitgaven kerndepartement
566.200
77.193
643.393
Personele uitgaven
341.180
74.735
415.915
Eigen personeel
289.033
56.061
345.094
Externe inhuur
50.937
18.691
69.628
Overig personeel
1.210
‒ 17
1.193
Materiële uitgaven
225.020
2.458
227.478
ICT
42.372
‒ 5.305
37.067
SSO's
103.170
7.894
111.064
Overig materieel
79.478
‒ 131
79.347
Ontvangsten
4.406
‒ 600
3.806
Toelichting
Mutaties uitgaven
91.1 Apparaatsuitgaven kerndepartement
Het apparaatsbudget van het kerndepartement wordt per saldo verhoogd met € 77,2 mln. Deze verhoging wordt veroorzaakt door een veelheid aan mutaties. De grootste mutaties worden hierbij toegelicht:
– Bij de eerste suppletoire begroting 2023 is een taakstellende onderuitputting op de JenV-begroting ten behoeve van de Rijksbrede dekkingsopgave geboekt. Deze was op het apparaatsartikel geboekt. Hiervoor is dekking gevonden in onderuitputting op andere beleids- en niet-beleidsartikelen. Het betreft een mutatie van € 57 mln.
– Op het budget van Dienst Terugkeer en Vertrek is een verwachte onderuitputting van € 7,4 mln.
– Een technische overboeking van € 9,8 mln. tussen programmakosten DGO en apparaatsuitgaven DGO. De budgetten voor een aantal projecten zijn onderdeel van het programmabudget terwijl de kosten vallen bij het personeelsbudget.
– Een verwachte tegenvaller van € 6,3 mln. bij het Diensten centrum als gevolg van de gestegen tarieven van de SSO’s. Deze zijn harder gestegen dan de toegekende loon- en prijsbijstelling. Daarnaast is er een naheffing vanuit SSC-ICT.
– Het restant betreft vele mutaties kleiner dan € 5 mln.
Artikel 92 Nog onverdeeld
Tabel 10 Artikel 92 Nog onverdeeld (Bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
76.390
‒ 73.264
3.126
Uitgaven
76.390
‒ 73.264
3.126
92.1
Nog onverdeeld
76.390
‒ 73.264
3.126
Nog te verdelen
76.390
‒ 73.264
3.126
Nog onverdeeld
76.390
‒ 73.264
3.126
Ontvangsten
0
0
0
Toelichting
Artikel 92 is een doorverdeelartikel. Dat houdt in dat bepaalde budgettaire toevoegingen en taakstellingen in eerste instantie op artikel 92 worden verwerkt en later doorverdeeld naar de desbetreffende artikelen. Ten laste van artikel 92 worden geen uitgaven en ontvangsten gedaan, dit gebeurt alleen op de overige artikelen.
Artikel 93 Geheim
Tabel 11 Artikel 93 Geheim (Bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
3.464
0
3.464
Uitgaven
3.464
0
3.464
93.1
Geheim
3.464
0
3.464
Geheim
3.464
0
3.464
Geheim
3.464
0
3.464
Ontvangsten
0
0
0
Toelichting
Op dit artikel hebben geen mutaties plaatsgevonden.
5 Agentschappen
5.1 Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)
Tabel 12 Exploitatieoverzicht Baten-lastenagentschap DJI Suppletoire begroting 2023 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
(1) Vastgestelde begroting 2023 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)
(2) Mutaties 2e suppletoire begroting
Totaal geraamd (3) = (1) + (2)
Baten
Omzet
3.021.195
‒ 24.866
2.996.329
waarvan omzet moederdepartement
2.951.195
‒ 24.866
2.926.329
waarvan omzet overige departementen
4000
4.000
waarvan omzet derden
66.000
66.000
Rentebaten
0
0
Vrijval voorzieningen
0
0
Bijzondere baten
0
0
Totaal baten
3.021.195
‒ 24.866
2.996.329
Lasten
Apparaatskosten
1.686.579
‒ 27.181
1.659.398
- Personele kosten
1.502.430
‒ 27.181
1.475.249
waarvan eigen personeel
1.290.742
‒ 28.481
1.262.261
waarvan inhuur externen
126.688
1.300
127.988
waarvan overige personele kosten
85.000
85.000
- Materiële kosten
184.149
184.149
waarvan apparaat ICT
114.149
114.149
waarvan bijdrage aan SSO's
30.000
30.000
waarvan overige materiële kosten
40.000
40.000
Materiele programmakosten
1.350.998
‒ 154
1.350.844
Afschrijvingskosten
4.000
4.000
- Materieel
3.500
3.500
- Immaterieel
500
500
Rentelasten
0
0
Overige lasten
33.550
33.550
waarvan dotaties voorzieningen
33.550
33.550
waarvan bijzondere lasten
0
0
Totaal lasten
3.075.127
‒ 27.336
3.047.791
Saldo van baten en lasten
‒ 53.932
2.470
‒ 51.462
Tabel 13 Kasstroomoverzicht DJI (Bedragen x € 1.000)
(1) Vastgestelde begroting 2023 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)
(2) Mutaties 2e suppletoire begroting
Totaal geraamd (3) = (1) + (2)
1.
Rekening courant RHB 1 januari 2023 + depositorekeningen
277.087
277.087
Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+)
3.021.195
‒ 24.866
2.996.329
Totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-)
‒ 3.090.126
27.335
‒ 3.062.791
2.
Totaal operationele kasstroom
‒ 15.000
‒ 15.000
Totaal investeringen (-/-)
‒ 12.000
‒ 12.000
Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)
3.000
3.000
3.
Totaal investeringskasstroom
‒ 9.000
‒ 9.000
Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-)
0
0
Eenmalige storting door moederdepartement (+)
53.931
‒ 2.469
51.462
Aflossingen op leningen (-/-)
0
0
Beroep op leenfaciliteit (+)
0
0
4.
Totaal financieringskasstroom
0
0
5.
Rekening courant RHB 31 december 2023 (=1+2+3+4)
253.087
0
253.087
Toelichting
Het verschil tussen de begroting en de stand van de tweede suppletoire begroting wordt grotendeels verklaard door een bijstelling van de bij Voorjaarsnota uitgekeerde middelen ter compensatie van de loonontwikkeling die in 2023 niet meer tot besteding komen (€ -29,2 mln). Daarnaast zijn aan Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) voor het terugdringen van de georganiseerde criminaliteit tijdens detentie extra middelen beschikbaar gesteld voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit/ondermijning. Een deel van de middelen komt naar verwachting niet tot uitputting. Het restant saldo betreft een aantal kleinere mutaties.
5.2 Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND
Tabel 14 Exploitatieoverzicht Baten-lastenagentschap IND Suppletoire begroting 2023 (Tweede suppletoire begroting)(Bedragen x € 1.000)
(1) Vastgestelde begroting 2023 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)
(2) Mutaties 2e suppletoire begroting
Totaal geraamd (3) = (1) + (2)
Baten
Omzet
795.780
17.149
812.929
waarvan omzet moederdepartement
729.780
17.149
746.929
waarvan omzet overige departementen
0
0
0
waarvan omzet derden
66.000
0
66.000
Rentebaten
0
0
0
Vrijval voorzieningen
0
0
0
Bijzondere baten
0
0
0
Totaal baten
795.780
17.149
812.929
Lasten
Apparaatskosten
744.230
17.149
761.379
- Personele kosten
622.752
‒ 37.851
584.901
waarvan eigen personeel
493.428
‒ 24.851
468.577
waarvan inhuur externen
123.324
‒ 13.000
110.324
waarvan overige personele kosten
6.000
0
6.000
- Materiële kosten
121.478
55.000
176.478
waarvan apparaat ICT
1.000
0
1.000
waarvan bijdrage aan SSO's
72.000
0
72.000
waarvan overige materiële kosten
48.478
55.000
103.478
Materiele programmakosten
46.000
0
46.000
Afschrijvingskosten
5.500
0
5.500
- Materieel
3.000
0
3.000
waarvan apparaat ICT
50
0
50
waarvan overige materiële kosten
2.950
0
2.950
- Immaterieel
2.500
0
2.500
Rentelasten
50
50
Overige lasten
0
0
waarvan dotaties voorzieningen
0
0
waarvan bijzondere lasten
0
0
Totaal lasten
795.780
17.149
812.929
Saldo van baten en lasten
0
0
0
Tabel 15 Kasstroomoverzicht IND (Bedragen x € 1.000)
(1) Vastgestelde begroting 2023 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)
(2) Mutaties 2e suppletoire begroting
Totaal geraamd (3) = (1) + (2)
1.
Rekening courant RHB 1 januari 2023 + depositorekeningen
109.932
0
109.932
Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+)
795.780
‒ 17.149
778.631
Totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-)
‒ 790.280
17.149
‒ 773.131
2.
Totaal operationele kasstroom
5.500
0
5.500
Totaal investeringen (-/-)
‒ 9.550
0
‒ 9.550
Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)
0
0
0
3.
Totaal investeringskasstroom
‒ 9.550
0
‒ 9.550
Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-)
‒ 14.000
0
‒ 14.000
Eenmalige storting door moederdepartement (+)
26.300
55.000
81.300
Aflossingen op leningen (-/-)
‒ 7.000
0
‒ 7.000
Beroep op leenfaciliteit (+)
10.970
0
10.970
4.
Totaal financieringskasstroom
16.050
55.000
71.050
5.
Rekening courant RHB 31 december 2023 (=1+2+3+4)
121.932
55.000
176.932
Toelichting
Het verschil tussen de begroting en de stand van de tweede suppletoire begroting wordt grotendeels verklaard door ophoging van het budget dwangsommen met € 55 mln. voor 2023 en 2024. En een daling van het budget ambtelijk personeel en externe inhuur als gevolg van een daling van het programmabudget Oekraïne en Bespoediging Afdoening Asiel (BAA).
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
D. Yesilgöz-Zegerius, minister van Justitie en Veiligheid
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.