Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Kent over het voorgenomen besluit om arbeidsmigranten te huisvesten in het buurtschap Vrilkhoven, gelegen in Liempde (gemeente Boxtel)

Antwoord van Minister De Jonge (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
15 november 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het uitgestelde besluit om een vergunning te verlenen voor de huisvesting
van 400 arbeidsmigranten in het Liempde buurtschap Vrilkhoven?1

Antwoord 1

Ja, ik ben hiermee bekend. Vanuit mijn departement is contact gezocht met de gemeente
Boxtel, waar het buurtschap Vrilkhoven onder valt, over de huisvesting van arbeidsmigranten.

Vraag 2

Vindt u dat het grootschalig huisvesten van arbeidsmigranten in kleine gemeenschappen
zoals het buurtschap Vrilkhoven een nadelig effect heeft op de leefbaarheid in de
omgeving? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

In maart 2023 heeft uw fractie twee keer vergelijkbare vragen gesteld over het dorp
Riel waar eveneens arbeidsmigranten gehuisvest worden. Net als bij die situatie ben
ik nu weer van mening dat het uiteraard belangrijk is om bij de huisvesting van arbeidsmigranten
zorgvuldig te kijken naar de huisvestingsbehoefte en de inpassing in wijken of kernen,
en ook het schaalniveau van huisvesting daarin meenemen. Het is nuttig en noodzakelijk
dat buurtbewoners, lokale overheden en de huisvesters in een vroeg stadium hierover
het gesprek met elkaar aan gaan. Bovendien is het belangrijk om wanneer de huisvesting
tot stand gekomen is, met elkaar in gesprek te blijven over onder andere de leefbaarheid
in de wijk.

Vraag 3

Vindt dat het bewaken van de leefbaarheid in het buurtschap Vrilkhoven niet geschaad
mag worden door het commerciële belang van goedkope arbeid van het slachtbedrijf Vion?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Ook voor dit antwoord verwijs ik naar de beantwoording van uw vragen van afgelopen
maart. Ik ben van mening dat de afweging tussen economische belangen door vestiging
van bedrijvigheid en het bewaken van de leefbaarheid door de desbetreffende gemeente
moet plaatsvinden, en de huisvesting van (toekomstige) werknemers daarin moet worden
meegewogen. Ik ondersteun gemeenten met dergelijke vraagstukken met het ondersteuningsprogramma
vanuit de VNG. Het doel van dit ondersteuningsprogramma is om de situatie van arbeidsmigranten
te verbeteren naar aanleiding van de bevindingen van Roemer in het rapport «Geen Tweederangs
Burgers». Dit kan zijn op het gebied van draagvlak, de mogelijk op te stellen Bedrijfseffectrapportage
(BER) en goede huisvesting conform de Wet Goed Verhuurderschap.

Vraag 4

Vindt u dat de gemeente Boxtel bij protest en afkeuring van die gemeenschap naast
haar eigen inwoners moet gaan staan? Zo ja, gaat u hierover in gesprek met de gemeente
Boxtel? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Zoals ik eveneens in de beantwoording van eerdere Kamervragen heb aangegeven ben ik
met alle gemeenten in gesprek over het huisvesten van arbeidsmigranten. De gemeente
Boxtel is naar aanleiding van uw vragen geattendeerd op een recente subsidie die is
verstrekt aan de Vereniging Huisvesting Arbeidsmigranten (VHA) voor het ontwikkelen
van een beheerzorgsysteem. Dit beheerzorgsysteem heeft tot doel gemeenten en omwonenden
inzicht te geven in de wijze van beheer en de exploitant op basis van concrete informatie
aanspreekbaar te maken. In dit geval zouden omwonenden concrete meldingen van eventueel
ervaren overlast via dit systeem kunnen maken waar de exploitant vervolgens op gaat
reageren. Zo kan er objectief bijgehouden worden wat voor soort meldingen er gedaan
worden en hoe deze opgepakt worden. Dit komt de leefbaarheid ten goede voor zowel
de arbeidsmigranten als de omwonenden. De VHA en de gemeente zijn vervolgens een samenwerking
aangegaan.

Vraag 5

Wat vindt u van het inzetten van de landsadvocaat tegen bezorgde burgers die handelen
in het belang van de gemeenschap? Deelt u de mening dat de overheid het belang van
de eigen inwoners en de leefbaarheid van de omgeving boven het economische belang
van een bedrijf moet zetten en dus niet moet procederen wanneer bewoners dit bij de
overheid aankaarten?

Antwoord 5

De landsadvocaat is ingezet om het proces dat de gemeente heeft gevoerd en leidde
tot vergunningverlening, waarbij alle belangen die spelen vanuit de gemeenschap mee
worden gewogen, nogmaals te bekijken. Dit was na uitspraken van de bezwarencommissie.
Uiteindelijk heeft de landsadvocaat aangegeven dat het proces voor vergunningverlening
voor de nieuwe verblijfsaccommodatie zorgvuldig is uitgevoerd, waarna het college
van B en W de vergunning definitief heeft verleend.

Vraag 6

Wat vindt u van het verdienmodel van bedrijven zoals Vion, die alleen door massale
arbeidsmigratie kunnen bestaan? Deelt u de mening dat er voor bedrijven die alleen
kunnen draaien op grootschalige arbeidsmigratie geen plek is in Nederland?

Antwoord 6

Ik vind het belangrijk en noodzakelijk dat bedrijven als Vion zich inzetten om arbeidsmigranten
huisvesting te bieden en hun verantwoordelijkheid hierin nemen. Het instrument Bedrijfseffectrapportage
(BER) bij nieuwe bedrijvigheid is door de VNG in afstemming met mijn departement specifiek
ontwikkeld om in de nabije toekomst in een vroeg stadium in te kunnen spelen op het
effect van nieuwe bedrijvigheid op de huisvestingsbehoefte van arbeidsmigranten. De
VNG werkt nu in afstemming met BZK aan de mogelijkheden om de BER verplicht te stellen.

Vraag 7

Bent u bereid zich uit te spreken tegen de huisvesting van 400 arbeidsmigranten voor
slachthuis Vion in buurtschap Vrilkhoven? Zo nee, waarom stelt u het economische belang
van Vion boven het gemeenschappelijk belang?

Antwoord 7

Zoals ook in de eerdere beantwoording van maart 2023 aangegeven ben ik van mening
dat dit een afweging is die de betreffende gemeente moet maken. Dat neemt niet weg
dat ik het wel van groot belang vind dat gemeenten de handschoen oppakken om extra
huisvesting te realiseren. We hebben naar schatting 156.000 extra kamers nodig voor
de huisvesting van arbeidsmigranten (Bron: Expertisecentrum Flexwonen, jan. 2023).
Mede door dit gebrek aan huisvesting komen arbeidsmigranten in huisvestingssituaties
terecht komen die druk oplevert voor de omgeving. Vanuit mijn departementen worden
gemeenten ondersteund met de realisatie van passende huisvesting.

Vraag 8

Kunt u deze vragen één voor één en voor het verkiezingsreces beantwoorden?

Antwoord 8

Ja, in afstemming met de desbetreffende gemeente en binnen de daarvoor gestelde beantwoordingstermijn.
Voor het verkiezingsreces was helaas niet haalbaar gezien de krappe termijn.