Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Haga over dreigende sluiting ziekenhuis Parkstad

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 27 oktober
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 165.

Vraag 1

Bent u bekend met feit dat in 2030 het Heerlense ziekenhuis Zuyderland/Parkstad alle
bedden voor opnames en de spoedeisende hulp kwijt dreigt te raken?

Antwoord 1

Ik ben bekend met de verkenning die wordt uitgevoerd naar de herinrichting van zorgvoorzieningen
in relatie tot noodzakelijke nieuwbouw en heb daar ook recent contact over gehad met
het Zuyderland ziekenhuis. Op dit moment worden nog twee opties gewogen.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat Parkstad de grootste stedelijke regio van Limburg is
en met 257.000 inwoners groter is dan Eindhoven en Groningen? Zo ja, wilt u inzetten
op behoud van het ziekenhuis Parkstad?

Antwoord 2

Daar ben ik mee bekend.

Zoals ik eerder heb aangegeven in beantwoording van de Kamervragen van het lid Dijk
(SP) en het lid van den Berg (CDA)1 vind ik het belangrijk dat ziekenhuizen nadenken over de wijze waarop toekomstbestendige
ziekenhuiszorg geleverd kan worden in de regio, zoals het Zuyderland ziekenhuis nu
doet.

Als Minister van VWS vind ik het belangrijk dat alle Nederlanders kunnen rekenen op
dezelfde hoge kwaliteit van zorg. Daarbij moet het niet uitmaken waar je woont of
verblijft. Helaas is dat nu niet overal het geval. Bijvoorbeeld omdat niet altijd
voldoende geschoold personeel aanwezig is. Door de toegenomen levensverwachting en
de toename van het aantal mensen met chronische ziekten neemt de vraag naar zorg nog
veel verder toe. En het is niet realistisch dat het aantal zorgmedewerkers en mantelzorgers
die groei kan bijbenen. Het is dus belangrijk om hier goed en tijdig met elkaar over
na te denken.

In bijna alle regio’s is het nodig om de zorg anders te organiseren omdat we met de
huidige inrichting op afzienbare termijn niet meer de goede kwaliteit van zorg kunnen
behouden zoals we gewend zijn. Bij aanpassingen in het zorglandschap is het uitgangspunt
«dichtbij waar het kan, verder weg als het moet». Door goede samenwerking is er gelukkig
veel mogelijk. Er zullen soms keuzes gemaakt moeten worden, waarbij ik op veel plekken
in het land zie dat er door nieuwe vormen van samenwerking ook weer nieuwe mogelijkheden
ontstaan.

Juist daarom is het ook zo belangrijk dat we inzetten op een integrale aanpak van
zorg en ondersteuning in de regio, die meer uitgaat van preventie, een aanpak in de
wijk en betere ketensamenwerking zodat we kwetsbare situaties zoveel mogelijk kunnen
voorkomen. Met het Integraal Zorgakkoord hebben veel zorgpartijen met de zorgverzekeraars,
VNG en het Rijk afgesproken samen dit proces op te pakken. De in het Integraal Zorgakkoord
(IZA) ontwikkelde regiobeelden en regioplannen kunnen daar goed bij helpen, want daar
moeten passende oplossingen voor verschillende vraagstukken in samenhang gevonden
worden.

Het is voor mij van groot belang dat alle partijen in de regio goed betrokken worden
bij de plannen, zeker als het gaat om (mogelijke) wijzigingen in het aanbod van zorg
in de regio. Juist ook voor inwoners, gemeenten en zorgmedewerkers is van grote betekenis
om tijdig de plannen te kennen en om mogelijkheden te hebben om daarover in gesprek
te gaan. Iedereen kan – vanuit de eigen rol en verantwoordelijkheid – bijdragen om
tot de best mogelijke oplossingen te komen. Hiervoor is een zorgvuldige procedure
uitgewerkt die is vastgelegd in de AMvB acute zorg. Ook het Zuyderland geeft aan veel
belang te hechten aan goed overleg met de betrokken partijen. Ik heb begrepen dat
het Zuyderland ziekenhuis met burgemeester en wethouders van gemeenten in overleg
is en ik hoop dat over de ontwikkelingen in goede dialoog verder wordt gesproken,
zodat dit gesprek kan helpen bij het creëren van de juiste randvoorwaarden voor een
zorgvuldige transitie.

Vraag 3

Bent u bekend met het feit dat Parkstad een regio is met veel armoede en gezondheidsproblemen?
Zo ja, deelt u de mening dat daar een volwaardig ziekenhuis bijhoort?

Antwoord 3

Ik ben bekend met de sociaaleconomische status en de gezondheidsopgaven van de regio.
Deze stevige opgaven vragen om een integrale kijk en aanpak van de organisatie van
zorg en ondersteuning, in nauwe samenhang met andere relevante domeinen. Tegen deze
achtergrond wordt er vanuit de Rijksoverheid ook ingezet op programma’s als Leefbaarheid
en Veiligheid (waarin onder meer specifieke aandacht wordt gegeven aan Heerlen Noord)
en de zogenoemde Regiodeals (Parkstad Limburg was onderdeel van tranche 2 van de deals
en loopt ook mee in tranche 4).

Tegelijkertijd hebben een groot aantal partijen met het IZA afgesproken om vol in
te zetten op de transformatie naar Passende Zorg, nadrukkelijk ook in regio’s als
Zuid Limburg. Onder andere met meer aandacht voor gezondheid en welzijn, met meer
en betere samenwerking tussen zorgverleners en met meer inzet van innovatieve methoden.
Dit moet ook een bijdrage leveren aan het versterken van de regio. Ik zie het belang
van passende ziekenhuisvoorzieningen in samenhang met zorgnetwerken voor de regio
en haar inwoners. Het is dus van belang om bij deze en vergelijkbare casussen te kijken
hoe we de verschillende inspanningen op elkaar af kunnen stemmen en zo negatieve impact
kunnen voorkomen.

De aanwezigheid en met name de nabijheid van voorzieningen zoals een ziekenhuis is
voor veel burgers van invloed op hun gevoelens bij de leefbaarheid van een regio.
Dit is ook een van de lessen uit het advies «Elke regio telt» van de Raad voor de
leefomgeving en infrastructuur (Rli), de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS)
en de Raad voor het Openbaar bestuur (ROB). Het kabinet heeft 7 juli jongstleden een
eerste reactie op dit rapport gestuurd aan de Tweede Kamer.

Een van de concrete hoofdaanbevelingen uit het advies «Elke regio telt» is om de reguliere
beleids- en investeringslogica te herijken. Het kabinet is voornemens om bij de uitwerking
van deze aanbeveling samen met medeoverheden te kijken naar hoe verschillende bekostigingssystematieken
lokaal uitpakken, de beleids- en investeringslogica en daarbij ook rekening te houden
met regionale verschillen.

Hierbij dient ook aandacht te worden besteed aan de leefbaarheid in een gebied. Gezien
de demissionaire status van dit kabinet zal een volgend kabinet hier opvolging aan
moeten geven.

Het is van belang dat het brede maatschappelijke perspectief goed wordt meegenomen
bij de transformatie van de zorg en ondersteuning in de regio. Met het IZA en het
Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) zijn hier al de eerste stappen in gezet. Tegen
de achtergrond van de kabinetsreactie op Elke Regio telt vind ik het belangrijk dat
de lessen van het IZA en GALA hier goed bij worden betrokken.

Vraag 4

Wat wordt uw inzet om ziekenhuis Parkstad te behouden? Graag een gedetailleerd antwoord.

Antwoord 4

Zoals uitgebreid toegelicht bij de beantwoording van vraag 2 vind ik het belangrijk
dat alle Nederlanders en de inwoners van Parkstad kunnen rekenen op dezelfde hoge
kwaliteit van zorg. Om dit te borgen heb ik met een groot aantal betrokken partijen
in het IZA afgesproken dat er in verband met de transformatie naar Passende Zorg moet
worden ingezet op passende zorgvoorzieningen.

Het is nu aan de betrokken partijen in de regio om met elkaar de afspraken uit het
IZA vorm te geven en te komen tot een goede inrichting van toekomstbestendige zorg.
Partijen zijn nu bezig om, met behulp van regiobeelden, concrete regioplannen op te
stellen die hier een bijdrage aan moeten leveren. De zorgverzekeraars hebben daarbij
een regierol en zorgplicht. Het is uiteindelijk aan de ziekenhuizen om in afstemming
met alle betrokken partijen een keuze te maken over de inrichting van hun specifieke
zorgorganisatie binnen het regionale landschap, waarbij altijd een afweging van de
aspecten kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid aan de orde is. Een passende
inrichting van de door het Zuyderland ziekenhuis geleverde zorg hoort daarbij. Ik
blijf de uitwerking van het regioplan en de scenario’s nauw volgen.