Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Raan en Van Esch over directe en indirecte lozingen en/of afvalinjecties onder de Waddenzee

Antwoord van Staatssecretaris Vijlbrief (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen
26 september 2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 3270.

Vraag 1

Kunt u uitsluiten dat afvalwater afkomstig van olie- en/of gaswinning van twee mijnbouwlocaties
die in het Waddengebied liggen, te weten Ameland-Westgat en Borgsweer (een dorp aan
de Waddenzee in Noord-Groningen) geïnjecteerd wordt op een dusdanige wijze dat dit
afvalwater onder Natura 2000-gebied de Waddenzee terechtkomt?1 Zo nee, waarom niet?

Antwoord 1

Er kan niet worden uitgesloten dat het water dat op installatie Ameland-Westgat en
locatie Borgsweer wordt geïnjecteerd onder het Natura-2000 gebied terecht komt, omdat
de injectiereservoirs doorlopen tot onder deze gebieden. De daadwerkelijke injectieput
zit in beide gevallen honderden meters bij de Waddenzee vandaan. Het is niet uit te
sluiten dat geïnjecteerd water zich over enkele honderden meters verplaatst binnen
het reservoir. Dit leidt echter niet tot een mogelijk risico van vervuiling van het
Natura 2000-gebied. Bij injectie op grote diepte is het uitgesloten dat het geïnjecteerde
water in contact komt met het oppervlaktesysteem. Injectie in het gasveld aldaar betekent
dat ondoordringbare afsluitende lagen van enkele honderden meters dikte het injectiewater
goed isoleren van bovenliggend gesteente en eventuele interactie met de beschermde
natuur erboven.

Vraag 2

Kunt u uitsluiten dat afvalwater van olie- en/of gaswinning in Borgsweer in het zogenaamde
Groningen gasveld wordt geïnjecteerd?2 Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Nee, de waterinjectie bij Borgsweer vindt, in lijn met de afgegeven vergunning, plaats
in het Groningen gasveld.

Vraag 3

Kunt u uitsluiten dat het Groningen gasveld zich uitstrekt onder Natura 2000-gebied
de Waddenzee ten noorden van Groningen en de Eemsmonding? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Het klopt dat het Groningen gasveld zich voor een klein gedeelte bevindt onder de
Waddenzee. Dit zal echter geen risico’s met zich meedragen met betrekking tot vervuiling
van het Natura 2000-gebied, zoals omschreven in het antwoord op vraag 1.

Vraag 4

Kunt u uitsluiten dat het afvalwater bij Ameland-Westgat in het veld terug wordt geïnjecteerd?3 Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Het afvalwater dat op het platform Ameland-Westgat vrijkomt, wordt niet in het gelijknamige
Ameland-Westgat veld geïnjecteerd. De waterstroom die afkomstig is van de gaswinning
op de installatie Ameland-Westgat wordt geïnjecteerd in het veld Ameland-Oost.

Vraag 5

Kunt u uitsluiten dat de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) cadmium als slechts
schadelijk definieert, terwijl het European Chemical Agency spreekt over kankerverwekkende
stoffen?4 Zo nee, waarom niet en wat vindt u ervan dat de NAM sommige zeer schadelijke stoffen
als minder gevaarlijk definieert?

Antwoord 5

Nee, ik ga niet over de woordkeuze van de NAM. Het oordeel «gevaarlijk» of «niet gevaarlijk»
kan verschillen per classificatiesysteem doordat de wetgeving zich richt op verschillende
aspecten, bijvoorbeeld transport, externe veiligheid, milieu, of verwerking van afval.
Hierdoor kunnen de grenswaarden voor stoffen of de testmethoden per regelgeving verschillen.
Het RIVM en het European Chemical Agency (ECHA) hebben cadmium als kankerverwekkende
stof geclassificeerd. Wanneer cadmium in de bodem wordt gebracht spreken we bij de
classificatie van een prioritair gevaarlijke stof. Voor de vergunningverlenende instantie
telt het geldende vergunningenbeleid voor injecties en het bijbehorende afwegingskader
dus cadmium wordt beoordeeld als een prioritair gevaarlijke stof ongeacht de term
die de NAM eraan hangt.

Vraag 6

Op basis van welke wetenschappelijke argumentatie kunt u uitsluiten dat afvalwater
niet gevaarlijk is, gezien afvalstoffen nog een aantal andere afvalstromen bevatten
waaronder kankerverwekkende elementen zoals arseen, lood en cadmium?5 Zo nee, waarom niet en wat bent u van plan te ondernemen tegen de gevaarlijke afvalstromen?

Antwoord 6

Ik kan niet uitsluiten dat afvalwater dat vrijkomt bij de productie van olie en gas
gevaarlijke stoffen bevat. De samenstelling kan per reservoir verschillen waardoor
het niet uit te sluiten valt dat vrijkomend water in bepaalde gevallen voldoet aan
één van de criteria voor gevaarlijk afval zoals omschreven in de Kaderrichtlijn afvalstoffen.
De samenstelling van het water, dat onvermijdelijk met de productie van gas en olie
mee naar boven komt, is helaas een gegeven en is, buiten de gebruikte mijnbouwhulpstoffen,
niet te beïnvloeden. Tegen die samenstelling kan ik daarom niets anders ondernemen
dan voor te schrijven dat per afvalwaterstroom door de houder van de afvalstoffen
getoetst moet worden of de aanwezige stoffen in de afvalwaterstromen zich binnen de
wettelijke grenskaders van die stoffen bevinden. Mocht de afvalwaterstroom gevaarlijke
afvalstoffen bevatten, dan dient deze ook zodanig vergund te worden. Daarnaast dient
het water op basis van de actuele stand van de techniek op de meest milieuvriendelijke
wijze te worden afgevoerd. Uit de meest recente onderzoeken blijken nog geen milieuvriendelijkere
methoden dan het terugbrengen van het water naar de diepere lagen waar soortgelijk
samengesteld water al aanwezig is.