Memorie van toelichting : Memorie van toelichting
36 435 V Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met Miljoenennota)
Nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1 tot en met 3
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van
artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld
en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar
2021 wijzigingen aan te brengen in:
de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken
de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie;
de begrotingsstaat voor het begrotingsfonds van het Minsterie van Buitenlandse Zaken
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van
deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister van Buitenlandse Zaken,
H.G.J. Bruins Slot
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1 Leeswijzer
De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte
van de Voorjaarsnota 2023 van hoofdstuk V van de begroting van het Rijk.
Onderdeel 2 bevat per beleidsartikel een tabel budgettaire gevolgen van beleid. Onderdeel
3 bevat een tabel met budgettaire gevolgen bij de niet-beleidsartikelen. Na de tabel
«budgettaire gevolgen van beleid» wordt een toelichting op de mutaties gegeven. Hierbij
worden per artikel de mutaties die groter of gelijk zijn aan de ondergrenzen in onderstaande
staffel (tabel 1) conform de Rijksbegrotingsvoorschriften toegelicht. De wijzigingen
van de verplichtingen worden alleen toegelicht wanneer ze groter zijn dan 10% ten
opzichte van de vorige stand op artikelniveau.
Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50
1
2
=> 50 en < 200
2
4
=> 200 en < 1.000
5
10
=> 1.000
10
20
2 Beleidsartikelen
2.1 Artikel 1 Versterkte Internationale Rechtsorde
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 1 Versterkte internationale rechtsorde
(mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
136.667
– 4.046
132.621
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
158.439
– 4.071
154.368
waarvan juridisch verplicht
1.1
Goed functionerende internationale instellingen met een breed draagvlak
74.750
– 3.946
70.804
Subsidies (regelingen)
Internationaal recht
750
– 100
650
Opdrachten
Internationaal recht
2.550
0
2.550
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Verenigde Naties
42.000
– 3.846
38.154
OESO
7.955
0
7.955
Internationaal Strafhof
3.910
0
3.910
Internationaal recht
17.585
0
17.585
1.2
Bescherming en bevordering van mensenrechten
67.902
– 125
67.777
Subsidies (regelingen)
Mensenrechtenfonds
19.742
775
20.517
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Mensenrechtenfonds
38.010
– 900
37.110
Mensenrechten multilateraal
10.150
0
10.150
1.3
Gastlandbeleid internationale organisaties
15.787
0
15.787
Subsidies (regelingen)
Carnegiestichting
5.749
0
5.749
Bijdrage aan agentschappen
Vredespaleis
6.750
0
6.750
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Internationaal Strafhof
858
0
858
Speciaal Tribunaal Libanon
1.800
0
1.800
Nederland Gastland
630
0
630
Toelichting
Artikelonderdeel 1.1
Het budget voor artikelonderdeel 1.1 daalt als gevolg van de verwerking van de ODA-herschikking,
wat leidt tot een ombuiging op het budget voor de Verenigde Naties.
Artikelonderdeel 1.2
Het budget voor artikelonderdeel 1.2 daalt als gevolg van de verwerking van de ODA-herschikking,
wat leidt tot een ombuiging op het budget van het Mensenrechtenfonds. Op het instrument
Subsidies wordt het budget voor het Mensenrechtenfonds opgehoogd met EUR 875.000 uit
algemene middelen voor projecten in Oekraïne zoals op 4 juli gemeld aan het parlement
(Kamerstuk 36 045 nr. 165).
2.2 Artikel 2 Veiligheid en Stabiliteit
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 2 Veiligheid en stabiliteit (mutaties
suppletoire begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
355.038
– 5.970
349.068
Uitgaven
Programma-uitgaven totaal
351.575
– 4.124
347.451
waarvan juridisch verplicht
2.1
Goede internationale samenwerking ter bevordering van de eigen en bondgenootschappelijke
veiligheid
93.743
0
93.743
Subsidies (regelingen)
Atlantische Commissie
565
0
565
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
NAVO
13.150
0
13.150
WEU
750
0
750
Programma Ondersteuning Buitenlands Beleid
2.428
0
2.428
Veiligheidsfonds
1.850
0
1.850
NAVO Oekraïne UCAP Trust Fund
75.000
0
75.000
2.2
Bestrijding internationale criminaliteit en terrorisme
17.222
30
17.252
Subsidies (regelingen)
Anti-terrorisme instituut
650
0
650
Contra-terrorisme
5.000
– 150
4.850
Cyber security
3.852
180
4.032
Global Forum on Cyber Expertise
1.250
0
1.250
Opdrachten
Global Forum on Cyber Expertise
0
0
0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Contra-terrorisme
3.600
0
3.600
Cyber security
2.870
0
2.870
2.3
Wapenbeheersing
13.022
0
13.022
Opdrachten
OPCW en andere ontwapeningsorganisaties
465
0
465
Conferentie New Tech 2022
2.000
0
2.000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
IAEA
7.317
0
7.317
OPCW en andere ontwapeningsorganisaties
1.320
0
1.320
CTBTO
1.920
0
1.920
2.4
Bevordering van veiligheid, stabiliteit en rechtsorde in internationaal verband
194.447
– 4.154
190.293
Subsidies (regelingen)
Nederland Helsinki Comité
28
0
28
Stabiliteitsfonds
25.000
0
25.000
Training buitenlandse diplomaten
3.350
0
3.350
Opdrachten
Makandra
2.919
0
2.919
Bijdrage aan agentschappen
Makandra
320
0
320
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
OVSE
6.000
0
6.000
Stabiliteitsfonds
65.432
– 10.000
55.432
VN-contributie voor crisisbeheersingsoperaties
91.353
0
91.353
Overige
45
1.846
1.891
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken
Inzet hoog-risico posten
0
0
0
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
4.000
4.000
2.5
Bevordering van transitie in prioritaire gebieden
33.141
0
33.141
Subsidies (regelingen)
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen MATRA
15.582
0
15.582
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen Shiraka
3.939
0
3.939
Opdrachten
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen Shiraka
4.463
0
4.463
Bijdrage aan agentschappen
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen Shiraka
678
0
678
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen Shiraka
8.479
0
8.479
Ontvangsten
1.000
0
1.000
2.10
Doorberekening Defensie diversen
0
0
0
2.40
Restituties programma's
1.000
0
1.000
Toelichting
Artikelonderdeel 2.4
Het budget voor artikelonderdeel 2.4 daalt als gevolg van de verwerking van de ODA-herschikking,
wat leidt tot een ombuiging op het Stabiliteitsfonds ODA.
2.3 Artikel 3 Effectieve Europese Samenwerking
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 3 Effectieve Europese samenwerking
(mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
11.863.781
– 281.763
11.582.018
Uitgaven
Programma-uitgaven totaal
11.459.845
– 281 763
11.178.082
waarvan juridisch verplicht
3.1
Afdrachten aan de Europese Unie
11.285.333
– 281.763
11.003.570
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
BNI-afdrachten
4.749.347
– 203.057
4.546.290
BTW-afdrachten
1.299.357
109.996
1.409.353
Invoerrechten
5.056.426
– 241.714
4.814.712
Plastic-grondslag
180.203
53.012
233.215
3.2
Europees Ontwikkelingsfonds
100.313
0
100.313
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Europees Ontwikkelingsfonds
100.313
0
100.313
3.3
Een hechtere Europese waardengemeenschap
32.800
0
32.800
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Raad van Europa
11.000
0
11.000
Kapitaalaanvullingen bij regionale ontwikkelingsbank
21.800
0
21.800
3.4
Versterkte Nederlandse positie in de Unie
4.996
0
4.996
Subsidies (regelingen)
EIPA
348
0
348
Opdrachten
Europa College beurzenprogamma
190
0
190
Programmatische ondersteuning: Taskforce Verenigd Koninkrijk
0
0
0
EU-sanctiebeleid
208
0
208
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Benelux bijdrage
4.250
0
4.250
3.5
Europese Vredesfaciliteit
36.403
0
36.403
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
Europese Vredesfaciliteit
36.403
0
36.403
Ontvangsten
2.676.240
– 1.391.694
1.284.546
3.10
Diverse ontvangsten EU
1.263.871
20.425
1.284.296
Invoerrechten
1.263.871
– 63.356
1.200.515
Overige ontvangsten EU
0
83.781
83.781
3.11
Europees herstelfonds
1.412.119
– 1.412.119
0
3.30
Restitutie Raad van Europa
250
0
250
Toelichting
Afdrachten aan de Europese Unie
Ieder jaar doet de Commissie, conform artikel 4 van de verordening van het Meerjarig
Financieel Kader (MFK), een aantal technische aanpassingen aan het MFK die gevolgen
hebben voor de MFK-plafonds. Het gaat om: een actualisatie van de speciale instrumenten,
de boete-opbrengsten en de inzet van het enkelvoudige marge-instrument (Single Margin
Instrument; SMI). Aangezien de raming van de Nederlandse EU-afdrachten gebaseerd is
op het MFK-betalingenplafond plus de maximale omvang van de speciale instrumenten,
wijzigt daardoor ook de raming van de Nederlandse EU-afdrachten. Voor 2023 stijgt
de bni-afdracht hierdoor met EUR 49 miljoen. Daarnaast worden de invoerrechten met
EUR 19 miljoen verhoogd vanwege een bruto incidentele betaling aan de Europese Commissie
inzake de LGO-zaak.
In de Draft Amending Budget 32023 actualiseert de Commissie de begroting op basis
van de meest recente economische ramingen voor de eigen middelen, op basis van de
Lenteraming en de cijfers die zijn vastgesteld in het Advisory Committee on Own Resources (ACOR). Dit heeft een effect op de raming van de invoerrechten en de plastic-, btw-
en bni-afdracht. De raming van de bni-afdracht daalt met EUR 278 miljoen in 2023.
Dit komt doordat op Europees niveau meer btw-opbrengsten en invoerrechten zijn opgehaald
ten opzichte van de raming van vorig jaar. Dit leidt tot minder bni-afdrachten (sluitstuk
van de Europese begroting). De raming van de btw-afdracht stijgt met EUR 110 miljoen
en de raming van de plastic-afdracht stijgt met EUR 53 miljoen in 2023.
Zoals toegelicht bij 1e suppletoire begroting 2022 treedt er bij de invoerrechten
gedurende het jaar onbedoeld een saldo-effect op, omdat aan de inkomsten- en uitgavenkant
een andere raming wordt gebruikt, respectievelijk de raming van het Ministerie van
Financiën en de raming van de Europese Commissie. Er wordt drie keer per jaar een
actualisatie geboekt op de invoerrechten en de perceptiekostenvergoeding om te corrigeren
voor dit saldo-effect. De laatste correctie heeft plaatsgevonden na de publicatie
van de CEP 2023. Deze betreft de jaren 2023 tot en met 2027.
Diverse ontvangsten EU
De Europese Commissie heeft recent een brief gestuurd aan Nederland over de invoer
van Lage Waarde Textiel en Schoenen (LWTS). Nederland heeft in 2021 voor dit dossier
EUR 148,3 miljoen. onder voorbehoud afgedragen. Nederland krijgt nu EUR 83,8 miljoen
terug van de Commissie. Daarnaast betreft is er EUR 1,9 miljoen ontvangst van perceptiekosten
voor de incidentele betaling aan de Europese Commissie voor de LGO-zaak.
Europees Herstelfonds
Naar aanleiding van het Raadsuitvoeringsbesluit voor het Herstel- en Veerkrachtplan
is de invulling van de geplande betaalverzoeken gewijzigd, hetgeen leidt tot een kasschuif
in de verwachte ontvangsten voor het Europees Herstelfonds.
2.4 Artikel 4 Consulaire dienstverlening en uitdragen Nederlandse waarden
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 4 Consulaire dienstverlening en uitdragen
Nederlandse waarden (mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
74.698
– 4.506
70.192
Uitgaven
Programma-uitgaven totaal
76.697
– 4.506
72.191
waarvan juridisch verplicht
4.1
Consulaire dienstverlening Nederlanders in het buitenland
13.532
– 109
13.423
Subsidies (regelingen)
Gedetineerdenbegeleiding
2.260
0
2.260
Inkomensoverdrachten
Gedetineerdenbegeleiding
540
0
540
Opdrachten
Consulaire bijstand
394
0
394
Reisdocumenten en verkiezingen
2.550
– 109
2.441
Consulaire opleidingen
400
0
400
Consulaire informatiesystemen
7.388
0
7.388
Loket buitenland
0
0
0
4.2
Samen met (keten) partners het personenverkeer reguleren
23.863
– 125
23.738
Opdrachten
Ambtsberichtenonderzoek
150
0
150
Visumverlening
2.858
0
2.858
Legalisatie en verificatie
80
0
80
Consulaire informatiesystemen
19.747
– 125
19.622
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Asiel en migratie
1.028
0
1.028
4.3
Grotere buitenlandse bekendheid met de Nederlandse cultuur
12.662
– 4.425
8.237
Subsidies (regelingen)
Internationaal Cultuurbeleid
9.014
– 4.425
4.589
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Internationaal cultuurbeleid
3.648
0
3.648
4.4
Uitdragen Nederlandse waarden en belangen
26.640
153
26.793
Subsidies (regelingen)
Instituut Clingendael
800
0
800
Programma ondersteuning buitenlands beleid
3.872
0
3.872
Internationale manifestaties en diverse bijdragen
49
0
49
Publieksdiplomatie
2.229
0
2.229
Onderzoeksprogramma
50
50
100
Academische Leerstoel Anton de Kom
344
0
344
Opdrachten
Adviesraad Internationale vraagstukken
635
0
635
Instituut Clingendael
3.043
28
3.071
Bezoeken VIPS en uitgaven CD en Internationale organisaties
1.000
0
1.000
Algemene voorlichting
1.590
0
1.590
Koninklijk Huis – inkom. en uitg. bezoeken, off. ontvangsten
2.000
0
2.000
China-strategie
27
0
27
Onderzoeksprogramma
2.137
75
2.212
Conferentie uitdragen Nederlandse waarden en belangen
4.000
0
4.000
Bijdrage aan agentschappen
Algemene voorlichting
1.200
0
1.200
Verkeersnotificaties
400
0
400
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Europese bewustwording
868
0
868
Publieksdiplomatie
2.396
0
2.396
Ontvangsten
47.374
0
47.374
4.10
Consulaire dienstverlening Nederlanders in het buitenland
9.200
0
9.200
4.20
Consulaire dienstverlening aan vreemdelingen
37.900
0
37.900
4.40
Doorberekening Defensie diversen
74
0
74
4.41
Ontvangsten verkeersnotificaties
200
0
200
Toelichting
Het budget voor artikelonderdeel 4.3 daalt als gevolg van een overheveling naar het
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor steun aan activiteiten die tot
doel hebben de Oekraïense cultuur te behouden.
3 Niet-beleidsartikelen
3.1 HGIS onverdeeld
Tabel 6 Budgettaire gevolgen van niet – beleidsartikel 6 Nog onverdeeld (mutaties
suppletoire begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
1.601
5.826
7.427
Uitgaven
Uitgaven totaal
1.601
5.826
7.427
6.1
Nog onverdeeld (HGIS)
1601
5.826
7.427
Toelichting
Op dit artikel worden uitgaven verantwoord die samenhangen met de HGIS-indexering
en HGIS-besluitvorming bij Voorjaarsnota. Op basis van de prijsontwikkeling van het
Bruto Binnenlands Product (BBP) wordt het HGIS non-ODA budget geïndexeerd. De indexatie
wordt verwerkt op dit artikel. Het geraamde budget op dit artikel is met name bedoeld
voor het uitkeren van loon- en prijsbijstelling binnen de HGIS en voor incidentele
initiatieven of tegenvallers binnen de HGIS.
3.2 Apparaat
Tabel 7 Budgettaire gevolgen van niet – beleidsartikel 7 Apparaat (mutaties suppletoire
begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
1.046.696
1.689
1.048.385
Uitgaven
1.046.696
– 11.411
1.035.285
7.1.13
Personele uitgaven
654.683
1.689
656.372
7.1.13.1
Eigen personeel
642.683
1.689
644.372
7.1.13.2
Inhuur extern
12.000
0
12.000
7.1.13.3
overige personeel
0
0
0
7.1.14
Materiele uitgaven
392.013
– 13.100
378.913
7.1.14.1
ICT
72.197
0
72.197
7.1.14.2
Bijdragen aan SSO's
54.147
0
54.147
7.1.14.3
Overige materieel
265.669
– 13.100
252.569
7.2
Koersverschillen
0
0
0
Ontvangsten
42.771
0
42.771
7.10
Diverse ontvangsten
42.771
0
42.771
7.11
Koersverschillen
0
0
0
Toelichting
Het budget daalt doordat er EUR 13 miljoen van 2023 naar 2024 wordt doorgeschoven
vanwege uitgestelde investeringen. Verder is er een ontvangst van EUR 1,7 miljoen.
Dat betreft een overheveling van loonkosten voor lokaal personeel van het Ministerie
van Economische Zaken en Klimaat.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
H.G.J. Bruins Slot, minister van Buitenlandse Zaken
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.