Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Omtzigt over arbeidsmigratie

Antwoord van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 8 september
2023).

Vraag 1

Herinnert u zich dat de Kamer op 10 juli in het debat over de ontstane politieke situatie
de motie-Omtzigt heeft aangenomen1?

Antwoord 1

Ja. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid reageert op deze motie in de
brief aan uw Kamer over het «arbeidsmigratiepakket n.a.v. motie lid Omtzigt» van heden.

Vraag 2

Hoeveel arbeidsmigranten zijn naar Nederland gekomen in 2021 en in 2022?

Antwoord 2

Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen arbeidsmigranten uit andere lidstaten
van de Europese Unie (EU) en arbeidsmigranten van buiten de EU.

Vanwege het vrij verkeer van personen in de EU is het bij EU-migranten alleen achteraf
mogelijk om vast te stellen of een persoon als arbeidsmigrant gezien kan worden. Dit
in tegenstelling tot arbeidsmigranten van buiten de EU voor wie een vergunning moet
worden verkregen. Deze instroomcijfers zijn jaarlijks beschikbaar via de IND. Dit
is ook de reden waarom de cijfers voor arbeidsmigratie uit de EU minder actueel zijn
dan de cijfers voor arbeidsmigratie van buiten de EU.

Arbeidsmigranten uit andere EU-lidstaten

Het CBS publiceert in de Migrantenmonitor hoeveel migranten uit EU-lidstaten in totaal
in Nederland werken (meetmoment CBS: december). Het betreft dus niet de jaarlijkse
instroom. De populatie EU-arbeidsmigranten is heel divers. Soms gaat het om arbeidsmigranten
uit andere EU-lidstaten die al jaren in Nederland wonen en werken. Soms gaat het om
EU-arbeidsmigranten die slechts enkele weken of maanden in Nederland seizoensarbeid
verrichten. CBS heeft aangegeven dat de Migrantenmonitor met de cijfers over de jaren
2021 en 2022 niet eerder dan in november 2023 wordt gepubliceerd, waardoor ik uw Kamer
helaas over die cijfers op dit moment nog niet kan informeren. Zodra die cijfers beschikbaar
zijn, zal ik uw Kamer daarover informeren.

De cijfers van de jaren 2016 tot en met 2020 geven een indruk van het aantal EU-arbeidsmigranten
in Nederland. Bij deze groep is geen onderscheid gemaakt in type werk (ongeschoold/hooggeschoold,
etc.) en salarisniveau.

EU-27 (incl. EU-11)

Jaar

Werknemer

Zelfstandige

2016

421.450

33.430

2017

472.470

36.100

2018

532.660

41.000

2019

566.400

45.300

2020

507.560

46.900

Arbeidsmigranten van buiten de EU

Voor arbeidsmigranten van buiten de EU zijn cijfers bekend van de jaarlijkse instroom
voor de jaren 2021 en 2022. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de arbeidsmigranten
die vallen binnen de categorie «kennis en talent» (waaronder de zogeheten kennismigrantenregeling
en de Europese blauwe kaart) en overige arbeidsmigranten: arbeidsmigranten die voor
kortere of langere tijd in verschillende sectoren werken en voor wie de hoofdregel
geldt dat de werkgever een tewerkstellingsvergunning moet aanvragen.

Binnen de categorie «arbeid: kennis en talent» zijn 20.230 aanvragen ingewilligd in
2021 en 30.990 in 2022. Binnen de categorie «arbeid: overig» zijn 2020 aanvragen ingewilligd
in 2021 en 2520 aanvragen in 2022.2

Vraag 3

Is de brief met maatregelen die Nieuwsuur publiceerde authentiek?3

Antwoord 3

Om de redenen die genoemd worden in de brief van de Minister van Justitie en Veiligheid
van 10 juli 20234 kan deze vraag niet worden beantwoord. De Minister van Justitie en Veiligheid schrijft
in die brief: «Conform de vaste lijn in het verkeer tussen Kamer en kabinet en het wettelijk kader
is het niet aangewezen om vanuit het kabinet de politieke inbreng en stukken te verstrekken.
Als stukken inzicht kunnen bieden in – al dan niet daadwerkelijk in de onderhandelingen
ingebrachte en al dan niet nadien gehandhaafde – interne standpunten van de aan de
onderhandelingen deelnemende partijen doet openbaarmaking daarvan afbreuk aan de bescherming
van de vertrouwelijkheid waarin deze standpunten zijn geformuleerd. Ook wanneer dit
achteraf gebeurt. Het zou in de toekomst het vrijelijk uitwisselen van opvattingen
en het verkennen van mogelijke overeenkomsten bemoeilijken als dergelijke standpunten
al dan niet na het bereiken van een overeenkomst achteraf openbaar gemaakt worden.»

Vraag 4

Kunt u per maatregel over arbeidsmigratie in de brief aangeven wanneer u die heeft
uitgewerkt en zult voorleggen aan de Tweede Kamer?

Antwoord 4

De brief waarin de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid namens het kabinet
reageert op de motie-Omtzigt, wordt heden aan uw Kamer gezonden. In die brief wordt
benadrukt dat het kabinet over de maatregelen op het gebied van arbeidsmigratie die
in die brief worden genoemd, zowel individueel als in zijn geheel, als onderdeel van
het bredere pakket, geen overeenstemming heeft bereikt. Daarbij benadruk ik dat het
kabinet de aanbevelingen van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten onverkort
en met urgentie uitvoert, om arbeidsmigranten beter te beschermen en misstanden tegen
te gaan.

Vraag 5

Kunt u deze vragen binnen twee weken beantwoorden, zodat de antwoorden beschikbaar
zijn op Prinsjesdag en betrokken kunnen worden bij de Algemeen Politieke Beschouwingen?

Antwoord 5

Ja.