Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Hagen en Boucke over het bericht 'Tata hakt knoop door en gaat tóch staal maken met waterstof'

Antwoord van Minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat), mede namens de Staatssecretaris
van Infrastructuur en Waterstaat (ontvangen 7 september 2023)

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Tata hakt knoop door en gaat tóch staal maken met waterstof»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is er precies goedgekeurd door Tata India en wat is het vervolgtraject? Zijn er
meer van dergelijke fabrieken/plannen in Europa?

Antwoord 2

Voor zo ver ik nu weet heeft Tata Steel India aangegeven de ambitieuze verduurzamingsplannen
gewijzigd voort te willen zetten, gebaseerd op de bouw van één DRI (Direct Gereduceerd
IJzer)-installatie en een EAF (Electric Arc Furnance). DRI’s en EAF’s worden ook elders
in Europa gebouwd. Zoals door ArceorMittal in België, Duitsland en Spanje, en door
Salzgitter AG en ThyssenKrupp in Duitsland.

Tata Steel Nederland heeft aangegeven na de zomer met nadere informatie te komen over
hun gewijzigde plan en vervolgtraject. Dat wacht ik nu af.

Vraag 3

Wat zijn de consequenties van dit besluit voor de groenstaal plannen van Tata Steel
IJmuiden, voor het proces omtrent de maatwerkafspraken en deexpression of principles?

Antwoord 3

Tata Steel laat weten2 nog steeds voornemens te zijn groen staal in Nederland te produceren, maar via een
gewijzigd plan. Ik ga er daarom vanuit dat de intenties die ik samen met de Staatssecretaris
van Infrastructuur en Waterstaat en de gedeputeerde van provincie Noord-Holland met
het bedrijf heb afgesproken in de Expression of Principles (EoP) in de zomer van 2022 blijven staan. Wat de exacte consequenties zijn voor de
plannen, de maatwerkafspraken en de EoP is afhankelijk van de uitwerking van de plannen
door het bedrijf. Uitgangspunt blijft dat het bedrijf voorafgaand aan een maatwerkafspraak
inzicht geeft in de maatschappelijke effecten en de financiën van het plan. Dat is
tot op heden nog onduidelijk.

Dit betekent niet dat per definitie de bijbehorende uitvoering van het verduurzamingsproject
door Tata Steel tot 2030 ook naar achter verschuift. Deze is wel meer onder druk komen
te staan. Het bedrijf zal dan, ingeval het niet tijdig verduurzaamt in Nederland,
hogere ETS-kosten hebben en de CO2-heffing betalen. De grootste onzekerheden in de planning zijn de tijdige investeringsbeslissing
door het bedrijf met/zonder overheidssteun, de tijdige uitvoering van de plannen (door
het grootschalige project vergt dit tijd) en het vergunningentraject. Verder kan pas
als er meer duidelijk is over de plannen, waaronder over de maatschappelijke impact
en de financiële impact, en deze nader uitgewerkt zijn door het bedrijf, een staatssteunbeoordeling
worden gedaan en kan dit indien nodig ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Europese
Commissie.

Vraag 4

Is voor deze gewijzigde plannen meer of minder maatwerkgeld nodig?

Antwoord 4

Dat kan ik nog niet beoordelen. Tata Steel heeft aangegeven na de zomer met meer informatie
te komen over hun gewijzigde plan en de financiële impact daarvan. Dit is dus afhankelijk
van de verdere uitwerking, keuzes, investeringsbeslissingen en tijdslijnen van het
bedrijf.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u deze nieuwe plannen van Tata Steel? Hoe sluiten deze plannen aan
bij de nationale doelen voor CO2-reductie om 60% CO2-reductie te realiseren in 2030 en klimaatneutraal te zijn in 2050?

Antwoord 5

In het regeerakkoord is het doel gesteld om 55% CO₂-reductie te realiseren in 2030.
Om dit doel ook zeker te halen richt het kabinet haar beleid op 60%. Tegelijkertijd
kan ik de plannen van Tata Steel op dit moment nog niet beoordelen. Tata Steel heeft
aangegeven na de zomer met meer informatie te komen over hun gewijzigde plan en de
effecten daarvan op het klimaat. Als vanzelfsprekend zal ik de gewijzigde plannen
hierop toetsen.

Vraag 6

Hoe sluiten deze plannen aan bij de nationale doelen voor de circulaire economie om
50% minder grondstoffen te verbruiken in 2030 en volledig circulair te zijn in 2050?

Antwoord 6

Ik kan de plannen op dit moment nog niet beoordelen. Tata Steel heeft aangegeven na
de zomer met meer informatie te komen over hun gewijzigde plannen en de effecten daarvan
op de transitie naar een circulaire economie. Als vanzelfsprekend zal ik de gewijzigde
plannen hierop toetsen.

Vraag 7

Hoe sluiten deze plannen aan bij de nationale en Europese doelen op het gebied van
luchtkwaliteit om 50% gezondheidswinst te realiseren in 2030 en geen gezondheidsschade
meer te hebben door luchtvervuiling in 2050?

Antwoord 7

Het effect van de gewijzigde plannen van Tata Steel Nederland op de nationale en Europese
doelen voor luchtkwaliteit is op dit moment nog niet duidelijk. Dit moet onder meer
blijken uit de milieueffectrapportage, die Tata Steel nog gaat opstellen. Het bevoegd
gezag, met name Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG), gaat deze milieueffectrapportage
beoordelen en ook meewegen in de besluitvorming over de vergunningaanvraag, die nog
ingediend moet worden. De uitkomsten van deze beoordeling zal ik ook betrekken bij
de maatwerkafspraken.

Ten aanzien van het behalen van de nationale en Europese doelen is ook het volgende
van belang. De voortgangsmeting van het Schone Lucht Akkoord liet in maart 2022 zien
dat Nederland op koers ligt om het doel van 50% gezondheidswinst in 2030 ten opzichte
van 2016 te realiseren, mits klimaat- en stikstofbeleid niet averechts wordt ingevuld
of uitgevoerd (Kamerstuk 30 175, nr. 397). In deze voortgangsmeting was nog geen rekening gehouden met de plannen van Tata
Steel Nederland die in het najaar van 2021 (na de peildatum voor de berekeningen)
waren aangekondigd3. Volgens de Europese Commissie ligt Europa ook op koers om het doel van 55% gezondheidswinst
in 2030 (ten opzichte van 2005) te behalen4. Om de doelen voor 2050 te halen, is er nog meer (Europees) beleid nodig5. Daar werken Nederland en de andere lidstaten aan, onder meer met nieuw klimaat-
en stikstofbeleid en met de herziening van de richtlijn industriële emissies en de
luchtkwaliteitsrichtlijn.

Vraag 8

Welke impact hebben deze plannen op de beoogde energievraag (waterstof, elektriciteit,
gas) voor de «nieuwe» fabriek? Hoe verhoudt dit zich tot de eerdere groenstaal plannen
en tot het idee om geheel over te gaan op schrootsmelten?

Antwoord 8

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 9

Waarom is er niet gekozen voor het totaal omvormen tot een schrootsmelter?

Antwoord 9

De onderbouwing voor de keuze is mij niet bekend. Zie ook het antwoord op vraag 4.

Vraag 10

Klopt het dat met deze plannen slechts een van de twee hoogovens nog voor 2030 sluit?
Wat betekent dit voor de sluitingsdatum van Kooksfabriek 2?

Antwoord 10

Zoals eerder aangegeven, ga ik er vanuit dat de intenties die ik samen met de Staatssecretaris
van Infrastructuur en Waterstaat en de gedeputeerde van provincie Noord-Holland met
het bedrijf heb afgesproken in de Expression of Principles (EoP) in de zomer van 2022 blijven staan. Dat geldt ook voor de intenties over sluiting
van één Hoogoven en één Kooksfabriek voor 2030.

Vraag 11

Wat betekenen deze plannen voor de uitstoot van Tata Steel IJmuiden (Polycyclische
aromatische koolwaterstoffen (PAKs), CO2 ect.)?

Antwoord 11

Ik kan de plannen op dit moment nog niet beoordelen. Tata Steel heeft aangegeven na
de zomer met meer informatie te komen over hun gewijzigde plan en de effecten daarvan
op de emissies. Als vanzelfsprekend zal ik de gewijzigde plannen hierop toetsen.

Vraag 12

Kunnen omwonenden met dit plan het aankomende jaar rekenen op aanzienlijke verbetering
van de luchtkwaliteit? Zo ja, hoe, wanneer en hoeveel?

Antwoord 12

Ik kan de plannen op dit moment nog niet beoordelen. Tata Steel heeft aangegeven na
de zomer met meer informatie te komen over hun gewijzigde plan en de effecten daarvan
op milieu en luchtkwaliteit. Als vanzelfsprekend zal ik de gewijzigde plannen hierop
toetsen.

Wel is Tata Steel voornemens komende jaren enkele maatregelen uit hun Roadmap+ plan
uit te voeren, die op een kortere termijn tot een verbetering van de luchtkwaliteit
zouden moeten leiden. Hieronder vallen het realiseren van een ontstoffingsinstallatie
bij de Pelletfabriek en het bouwen van het 1 kilometer lange windscherm voor de vermindering
van de effecten van verwaaiend stof bij de opslagvelden en transportbanden.

Vraag 13

Wat zouden de effecten van de voorgestelde plannen (waaronder vlamboogovens) zijn
voor de omgeving? Klopt het dat vlamboogovens relatief veel geluid maken? Wat is de
geldende wet- en regelgeving rond geluidsnormen voor dergelijke industriële processen?
Welke mitigerende maatregelen zullen getroffen worden op het gebied van geluid? Zullen
mitigerende maatregelen voor geluid ook worden meegenomen in de maatwerkafspraken?

Antwoord 13

Door de aard van het proces van een vlamboogoven ontstaat er geluid. Het bevoegd gezag
moet daarom bij het verlenen van de omgevingsvergunning controleren of het bedrijf
alle maatregelen heeft genomen om het geluid in de omgeving zoveel mogelijk te beperken,
en beoordelen of het resulterende geluid in de omgeving aanvaardbaar is.

Om geluid naar de omgeving te voorkomen of beperken is de concrete uitwerking van
het plan belangrijk. Voor wat betreft de mitigerende maatregelen is van belang dat
de vlamboogoven een IPPC-installatie is die valt onder de Richtlijn industriële emissies
(2010/75/EU). Dat betekent dat in de installatie de beste beschikbare technieken (BBT)
moeten worden toegepast. Voor de productie van staal in vlamboogovens staan die in
de «BBT-conclusies IJzer- en staalproductie6».

De voorgeschreven maatregelen bestaan onder meer uit het omkasten van processen in
het ovengebouw die veel geluid produceren, het isoleren van wanden en daken, en het
ovengebouw zo ontwerpen dat zo min mogelijk geluid via de gebouwconstructie naar de
omgeving kan uitstralen. Al deze maatregelen worden in de omgevingsvergunning geborgd.
Daarnaast is ook de positionering van de vlamboogoven ten opzichte van afschermende
objecten en gevoelige objecten van belang.

De geldende wet- en regelgeving rond geluidsnormen voor dergelijke industriële processen
wordt gevormd door de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en de Wet geluidhinder.
Deze wetten gelden bij het verlenen van een omgevingsvergunning milieu. In de vigerende
omgevingsvergunning milieu van Tata Steel is de geluidsnorm waaraan zij nu moeten
voldoen vastgelegd. Op grond van de Wet geluidhinder is een geluidzone rondom Tata
Steel en enkele andere bedrijven vastgesteld in bestemmingsplannen. Buiten deze geluidzone
mag het geluid door deze bedrijven niet meer zijn dan 50 dB(A). De vastgelegde geluidsnorm
in de omgevingsvergunning milieu van Tata Steel borgt daarbij dat het geluid op de
geluidzone niet meer is dan 50 dB(A).

Voor een nu niet vergunde activiteit en/of installatie kan Tata Steel een vergunningaanvraag
indienen. Het bevoegd gezag beoordeelt met toepassing van de geldende wetgeving of
en onder welke voorwaarden dit vergunbaar is. Op dat moment wordt bezien of het geluid
in de omgeving aanvaardbaar is. Het gaat dan om het geluid door de nieuwe vlamboogoven
op zich, maar evenzo om het geluid door het bedrijf Tata Steel als geheel. Dat geluid
moet in ieder geval voldoen aan de grenswaarden die daarvoor al eerder krachtens de
Wet geluidhinder zijn gesteld. Een en ander moet door Tata Steel in de vergunningaanvraag
met een geluidrapport aangetoond worden.

Vraag 14

Op welke manier zal geborgd worden dat als er meer schroot gesmolten gaat worden op
het Tata-complex er geen vervuild staal terechtkomt?

Antwoord 14

Omdat de plannen van het bedrijf nog onvoldoende zijn uitgewerkt, kan ik deze vraag
alleen in algemene zin beantwoorden.

Voor het verwerken en smelten van schroot geldt, los van de hoeveelheid en het type
schroot, dat een bedrijf zich nu en in de toekomst altijd moet houden aan de geldende
wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld ten aanzien van de emissie-eisen die in Europese
regelgeving gesteld worden en aan eventuele extra eisen die gesteld zijn door het
betreffende bevoegde gezag.

Of door de gewijzigde plannen Tata Steel additionele maatregelen zal moeten nemen
om te blijven voldoen aan de geldende wet- en regelgeving is nog onduidelijk. De OD
NZKG zal dit meenemen bij zowel de beoordeling van de vergunningaanvraag als in het
toezicht.

Vraag 15

Wat betekent deze keuze voor de werkgelegenheid bij Tata Steel IJmuiden?

Antwoord 15

Ik kan de plannen op dit moment nog niet beoordelen. Tata Steel heeft aangegeven na
de zomer met meer informatie te komen over hun gewijzigde plan en de effecten daarvan
op de werkgelegenheid. Als vanzelfsprekend zal ik de gewijzigde plannen hierop toetsen.

Vraag 16

Wat zouden deze plannen betekenen voor de kwaliteit van het staal dat wordt geproduceerd
in IJmuiden? Hoe verhoudt dit zich tot de kwaliteit van de staalproductie in andere
landen uit de Europese Unie (EU)?

Antwoord 16

Ik kan de plannen op dit moment nog niet beoordelen. Tata Steel heeft aangegeven na
de zomer met meer informatie te komen over hun gewijzigde plan en de effecten daarvan
op de bedrijfsvoering. Als vanzelfsprekend zal ik de gewijzigde plannen hierop toetsen.