Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Tjeerd de Groot over het bericht 'Nederlandse vissers gebruiken illegale netten om extra sliptong te vangen'

Antwoord van Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 4 juli
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 2745.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Nederlandse vissers gebruiken illegale netten om extra
sliptong te vangen»?1

Antwoord 1

Ja ik ben bekend met het bericht.

Vraag 2

Hoe reageert u op het bericht dat binnenkuilen (een economisch delict) al jaren aan
de gang is?

Antwoord 2

Laat ik voorop stellen dat illegale visserij niet acceptabel is en dus ook het gebruik
van binnenkuilen. Om illegale visserij tegen te gaan geldt reeds een uitgebreid maatregelenpakket,
inclusief voorschriften voor de controle en het toezicht. Dit is allemaal op Europees
niveau vastgelegd. Het blijft echter lastig om een visser op het gebruik van binnenkuilen
te betrappen, omdat het gebruik van een binnenkuil heterdaad vastgesteld moet worden.

Vraag 3

Welke stappen heeft u (met de Vissersbond) gezet, naast het vullen van vacatures bij
de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) voor een betere handhaving, om het
binnenkuilen te stoppen?

Antwoord 3

Met de uitbreiding van de capaciteit is een derde inspectieteam opgericht. Dit inspectieteam
richt zich voornamelijk op het verder optimaliseren van de risicobeoordelingen en
de informatievoorziening aan de andere twee inspectieteams. Hierdoor kunnen controles
gerichter worden uitgevoerd. Aan de hand van risicoanalyses selecteert de NVWA ook
vissersvaartuigen waarbij het vermoeden bestaat dat zij vissen met illegale netvoorzieningen.
In mijn reactie op de IKA-visketen (Kamerstuk 29 675, nr 220) heb ik aangegeven prioriteit te geven aan het versterken van de handhaving door
de overheid. Daarnaast spreek ik de sector aan op haar eigen verantwoordelijkheid
om de naleving van wet- en regelgeving te vergroten. Het blijft mogelijk om de publieke
controle op den duur met private initiatieven aan te vullen en daarbij blijf ik openstaan
voor goede voorstellen vanuit de sector. Uiteraard moeten deze initiatieven ten goede
komen aan het de effectiviteit en doeltreffendheid van het controle- en handhavingssysteem.

Vraag 4

Binnen de Europese Unie (EU) schiet controle ook tekort, hoe werkt u samen met andere
lidstaten om deze praktijk te voorkomen en de algemene handhaving in de visserijsector
te versterken?

Antwoord 4

In het visserijtoezicht wordt intensief samengewerkt met de collega inspectiediensten
van andere lidstaten. Het Europees bureau voor visserijcontrole (EFCA) speelt daarbij
een coördinerende rol. In het kader van Joint deployment plans (JDP’s) worden in Europese
wateren, waaronder de Noordzee, gezamenlijke inspecties uitgevoerd. Een gezamenlijke
JDP controle (zogenaamde specific action) is ook gericht op het gebruik van illegale
netvoorzieningen. Daarnaast maakt de uitkomst van de politieke triloog over de herziening
van de Controle Verordening de inzet van moderne controlemaatregelen mogelijk. Dit
zal helpen de algemene handhaving in de visserijsector te versterken. Ik zal de Tweede
Kamer in het najaar, wanneer de herziening van de Controle Verordening naar verwachting
voor vaststelling in de Raad voorligt, hierover nader informeren

Vraag 5

Deelt u de mening dat er meer controleschepen nodig zijn, omdat sommige vissers elkaar
informeren over het controleschip van de NVWA en het binnenkuilen laten afhangen van
de pakkans, en hoe gaat u dat realiseren?

Antwoord 5

De pakkans kan door de inzet van meer controleschepen inderdaad worden vergroot. Sinds
begin 2023 beschikt het Europese bureau voor visserij controles over drie eigen controleschepen.
Eén daarvan zal ook nadrukkelijk op de Noordzee worden ingezet. Feit blijft dat de
visser controleschepen al van verre zien aankomen. Het op heterdaad vaststellen van
het gebruik van binnenkuilen blijft daardoor lastig. Daarom wordt ook meer (ook in
Europees verband) gebruik gemaakt van luchtsurveillancediensten, die mogelijk het
gebruik van binnenkuilen kunnen vaststellen. Verder zullen naar verwachting nieuwe
controlemaatregelen, zoals Closed Circuit Television (CCTV), na verdere uitwerking
mogelijkheden bieden om het gebruik van illegale tuigen op afstand te controleren.

Vraag 6

Op welke termijn denkt u dat de toegenomen capaciteit bij de NVWA het gewenste effect
gaat hebben en hoe monitort u dit?

Antwoord 6

De uitbreiding van inspectiecapaciteit heeft inmiddels plaatsgevonden en de opleiding
van nieuwe personeel is grotendeels afgerond. De komende tijd zullen het natuurlijke
verloop van het personeelsbestand en de krapte op de arbeidsmarkt echter wel van invloed
zijn op de inspectiecapaciteit op het visserijdomein. Het gewenste effect van de toegenomen
capaciteit is dat de pakkans en het afschrikwekkend effect van controlemaatregelen
vergroot wordt en dat daardoor de naleving van wet- en regelgeving bevorderd wordt.
Het kost enige tijd voordat de daadwerkelijke effecten van de uitbreiding zichtbaar
zullen zijn. De controle van de zeevisserij bestaat uit veel aspecten waardoor het
moeilijk is om hier een tijdspad op te zetten. Zoals aangeven in reactie op de IKA-visketen
blijf ik met de NVWA in gesprek over de effectiviteit van de handhaving. Daar bespreek
ik ook het effect van de toegenomen capaciteit op handhaving door de NVWA.

Vraag 7

Kunt u de Kamer voor het commissiedebat NVWA, gepland op 31 mei 2023, informeren over
alle stappen die u zet om de handhaving in de visserijsector te verbeteren en de Kamer
informeren over de knelpunten die daarbij spelen?

Antwoord 7

Vanwege de benodigde afstemming is de beantwoording van deze vragen binnen de gevraagde
termijn helaas niet gehaald. Tijdens het tweeminutendebat van 22 maart 2023 heb ik,
in reactie op een door u ingediende motie, aangegeven niet voornemens te zijn een
integrale handhavingsstrategie voor het versterken van de handhaving in de visserij
op te stellen. In het commissiedebat over de NVWA van 31 mei 2023 heb ik in reactie
op vragen van het lid Thijssen mogelijk onterecht de indruk gewekt dat er al een integrale
handhavingsstrategie voor het versterken van de handhaving in de visserij is. Wel
zal ik u voor het einde van het jaar informeren over de voortgang van de genomen stappen.