Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Krul en De Hoop over het bericht 'Krakkemikkige boogbrug over het Julianakanaal wordt ineens niet meer vervangen: Itteren houdt zijn hart vast'

Antwoord van Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 3 april 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht van De Limburger «Krakkemikkige boogbrug over het Julianakanaal
wordt ineens niet meer vervangen: Itteren houdt zijn hart vast»1 en het bericht in hetzelfde medium «Lot krakkemikkige brug bij Itteren baart politiek
zorgen: Kamervragen en Maastrichtse brandbrief naar Minister Harbers»2 en zou u op de belangrijkste bevindingen in deze nieuwsberichten willen reageren?

Antwoord 1

Ja. Zie de overige beantwoording voor mijn reactie.

Vraag 2

Hoe beziet u het feit dat er eerder beloften en toezeggingen zijn gedaan over het
vervangen van de brug en dat er nu wordt ingezet op renovatie vanwege de kosten?

Antwoord 2

Om onze infrastructuur ook in de toekomst veilig, betrouwbaar en voorspelbaar te laten
zijn, staan we nu aan de vooravond van een aantal belangrijke keuzes, waarbij niet
alles binnen de bestaande budgetten mogelijk zal zijn. Wanneer binnen een project
het budget wordt overschreden, in het geval van brug Itteren met meer dan 100%, wordt
er gekeken naar alternatieven die met het vastgestelde budget alsnog uitgevoerd kunnen
worden. Een eventuele versobering van de oorspronkelijke scope kan onderdeel zijn
van de alternatieven. In het geval van brug Itteren komt dit neer op renovatie in
plaats van vervanging.

De oorspronkelijke scope, die in 2019 is vastgesteld, was vervanging en verhoging
van de brug omdat de kosten hiervan op dat moment vergelijkbaar waren met renovatie.
Door prijsontwikkelingen zijn de kosten voor vervanging echter meer dan 2x zo hoog
geworden.

Daarnaast speelt er mogelijk een stikstofopgave bij vervanging. Alles overziend zijn
hierdoor de eerder gemaakte afspraken met de gemeente Maastricht onhoudbaar gebleken.
Dat betreur ik, maar het is noodzakelijk om de brug Itteren, met de beschikbare middelen,
veilig en in functie te houden en de bereikbaarheid van Itteren te kunnen borgen.

Vraag 3

Zou u middels een tijdlijn inzichtelijk willen maken welke inspanningen Rijkswaterstaat
van plan is om te verrichten om zo «een goede en duurzame oplossing te vinden om de
bereikbaarheid via de brug en de verkeersveiligheid ook voor de komende decennia op
orde te krijgen»?

Antwoord 3

In het tweede kwartaal van 2023 zal Rijkswaterstaat in gesprek gaan met gemeente Maastricht,
de dorpsraad Itteren en andere omgevingspartijen over de precieze invulling van de
renovatie van brug Itteren. In deze gespreken zal het gaan over de verkeersveiligheid
en bereikbaarheid tijdens en na de werkzaamheden.

Na inventarisatie van wensen en ideeën zullen een aantal scenario’s worden uitgewerkt
en vergeleken alvorens de uitgangspunten en exacte scope voor de renovatie worden
vastgesteld. Het streven is om dit medio volgend jaar (2024) afgerond te hebben. Vanaf
dat moment zal er meer duidelijkheid zijn over de planning van de renovatiewerkzaamheden.

Vraag 4

Welke maatschappelijke actoren zijn geïnformeerd over het besluit om niet tot vervanging
maar tot renovatie over te gaan? Klopt het dat op 6 maart 2023 de Dorpsraad Itteren
nog niet was geïnformeerd?

Antwoord 4

De gemeente Maastricht is op 1 november 2022 door Rijkswaterstaat ambtelijk op de
hoogte gebracht over het besluit om niet tot vervanging maar tot renovatie over te
gaan. De Dorpsraad Itteren is op 17 november 2022 tijdens een overleg mondeling op
de hoogte gebracht van het besluit. Tijdens dit overleg is hen verteld dat zij een
bewonersbrief kunnen verwachten, pas nadat de gemeente Maastricht bestuurlijk op de
hoogte is gesteld. Dat is gebeurd op 18 januari, middels een gesprek met de wethouder.
Het college van B&W is vervolgens op 2 maart j.l. middels een formeel schrijven op
de hoogte gesteld.

Op 10 maart is een brief gestuurd aan de inwoners van het dorp Itteren namens de gemeente
Maastricht en Rijkswaterstaat, waarin het besluit wordt toegelicht. Daarin wordt ook
aangegeven dat Rijkswaterstaat en de gemeente Maastricht met elkaar in gesprek blijven.

Vraag 5

Hoe beziet u de gevolgen van de keuze voor renovatie met betrekking tot omfietsen
van scholieren, vrachtwagens door de dorpskern tijdens de renovatie en geluidsoverlast
tijdens en na de renovatie?

Antwoord 5

Zoals bij vraag 3 reeds aangegeven zijn de verkeersveiligheid en bereikbaarheid tijdens
de werkzaamheden belangrijke aandachtspunten. Daarom zal Rijkswaterstaat in gesprek
blijven met omgevingspartijen om alle ideeën en suggesties op te halen en, waar mogelijk,
mee te nemen in de definitieve scope voor de renovatie. Aan de andere kant zijn tijdens
werkzaamheden overlast en hinder nooit helemaal uit te sluiten zijn.

Na de renovatie zal de brug zijn voorzien van een geheel nieuw wegdek. De geluidsoverlast
zal hiermee verminderen ten opzichte van de huidige situatie, omdat het nieuwe wegdek
minder geluid produceert dan het huidige wegdek met daarop de stalen ontlastconstructie.

Vraag 6

Wat is de redenering om niet te kiezen voor verhoging van de brug, waardoor vierlaags
containervervoer van en naar Luik mogelijk zou worden?

Antwoord 6

In antwoord 2 is toegelicht is dat vervangen en daarmee verhogen van de brug niet
kan worden gerealiseerd binnen het beschikbare budget. Het verhogen van de brug tijdens
de renovatie is technisch mogelijk maar maakt de renovatie wel significant duurder.
Daarnaast is het zo dat het merendeel van de bruggen over het Julianakanaal ten zuiden
van Barge Terminal Born niet geschikt is voor vierlaags containervaart. Daarbij zitten
een aantal omvangrijke knelpunten zoals sluis Born en de Scharbergerbrug (die deels
eigendom is van de Vlaamse overheid). Het hangt dus niet alleen af van brug Itteren
of er vierlaags containervaart mogelijk is op het Julianakanaal.

Vraag 7

Welke afspraken bestaan er over de platen op de brug? Klopt het dat deze er maximaal
vijf jaar zullen liggen en op welke datum liggen deze platen er vijf jaar?

Antwoord 7

In de zomer van 2019 is de bestaande ontlastconstructie vernieuwd en robuuster uitgevoerd
met stalen platen. De destijds beoogde levensduur is 5 jaar. Op basis van de meest
recente periodieke inspectieresultaten en de hoeveelheid uitgevoerde reparaties, lijkt
de ontlastconstructie tenminste de beoogde levensduur (zomer 2024) te halen. Tegen
die tijd is er, conform de huidige planning, zicht op de uitgangspunten en exacte
scope voor de renovatie. Pas vanaf dat moment is er meer duidelijkheid over de planning
van de vervolgwerkzaamheden.

Vraag 8

Waarom wordt de brug driemaandelijks afgesloten en geïnspecteerd? Wat zegt dit over
de veiligheid?

Antwoord 8

Veiligheid staat voorop. Om die reden wordt eens per 4 maanden de ontlastconstructie
geïnspecteerd. Tijdens deze inspectie wordt ook klein onderhoud gepleegd aan de ontlastconstructie
en de barriers. Met dit klein onderhoud (bijv. het aandraaien van loszittende bouten)
voorkomt Rijkswaterstaat dat stalen platen geluidsoverlast veroorzaken. Dit klein
onderhoud zorgt er ook voor dat de stalen ontlastconstructie de beoogde levensduur
haalt.

Parallel wordt de gehele brug Itteren ook periodiek geïnspecteerd (laatste inspectie
eind 2022) om de constructieve veiligheid van de brug te monitoren en te borgen. Uit
de inspecties is tot nu toe niet gebleken dat de constructieve veiligheid van brug
Itteren op korte termijn in het geding is.

Vraag 9

Zou u in kaart willen brengen welke gevolgen de keuze voor renovatie heeft voor de
ontwikkeling van de scheepvaart op korte en lange termijn?

Antwoord 9

De renovatie van de brug heeft geen effect voor de ontwikkeling van de scheepvaart
op korte termijn en lange termijn. Zie ook antwoord 6.

Voor de lange termijn is het mogelijk de bestaande brug alsnog te verhogen op het
moment dat alle andere knelpunten tav doorvaarthoogte voor vierlaags containervaart
op de corridor zijn opgelost.

Vraag 10

Zou u op elk van de argumenten in de brandbrief van de twaalf fracties in de gemeenteraad
van Maastricht afzonderlijk in willen gaan?

Antwoord 10

De punten zijn afzonderlijk benoemd in deze beantwoording.

Vraag 11

Hoe beziet u het feit dat twaalf raadsfracties in Maastricht de gang van zaken «zeer
teleurstellend» vinden? Wat zegt dit in uw ogen over het opereren van Rijkswaterstaat
en de benodigde samenwerking en communicatie met maatschappelijke actoren zoals de
Dorpsraad Itteren?

Antwoord 11

Het is begrijpelijk dat de raadsfracties hun teleurstelling uiten. De teleurstelling
verwijst naar het afwijken van het eerdere plan om de brug te vervangen vanwege het
besluit geen extra budget toe te kennen aan dit project. In antwoord 2 staan de beweegredenen
om te kiezen voor een renovatie. Antwoord 4 licht toe hoe de communicatie tussen Rijkswaterstaat
en de maatschappelijke actoren verloopt.

Vraag 12

Deelt u de opvatting dat als hier inderdaad uit uitsluitend kostenoverwegingen gekozen
wordt voor renovatie, in plaats van voor vervanging, rendementsdenken lijkt te prevaleren
boven ontsluiting en bereikbaarheid in de regio?

Antwoord 12

Nee, zoals in antwoord 2 aangegeven is destijds in 2019 gekozen voor vervanging en
verhoging omdat de kosten daarvoor vergelijkbaar waren met die voor renovatie. Nu
de kosten voor vervanging meer dan verdubbeld zijn, is alsnog gekozen voor renovatie.
Daarnaast is er mogelijk een stikstofopgave bij vervanging.

Dit sluit ontsluiting en bereikbaarheid van de regio niet uit. In het tweede kwartaal
van 2023 zal Rijkswaterstaat in gesprek gaan met gemeente Maastricht, de dorpsraad
Itteren en andere omgevingspartijen over de precieze invulling van de renovatie van
brug Itteren. In deze gespreken zal het gaan over de verkeersveiligheid en bereikbaarheid
tijdens en na de werkzaamheden.