Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Graaf over het bericht 'Gedeputeerde over natuurregels op vaarroute naar Ameland: 'Dweilen met de kraan open''

Antwoord van Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat), mede namens de Staatssecretaris
van Infrastructuur en Waterstaat (ontvangen 1 maart 2023).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Gedeputeerde over natuurregels op vaarroute naar
Ameland: «Dweilen met de kraan open»»?1 Wat zegt het u dat rederij Wagenborg inmiddels is overgegaan tot eenrichtingsverkeer?

Antwoord 1

De vaargeulproblematiek van Ameland heeft de volle aandacht van het Ministerie van
Infrastructuur en Waterstaat. Onlangs is het ministerie door Wagenborg Passagiersdiensten
geïnformeerd dat Wagenborg bij waterstanden lager dan NAP – 1.40 m niet meer vaart
tussen Holwerd en Ameland. De rederij heeft aangegeven dat zij zich genoodzaakt voelt
om deze maatregel te nemen om de veiligheid te garanderen. Dat heeft te maken met
de beperkingen van de vaargeul. De veiligheid van de passagiers en het personeel dient
te allen tijde gegarandeerd te zijn. Ik heb dan ook begrip voor de beslissing van
de rederij om niet te varen wanneer deze veiligheid naar haar oordeel in het geding
is. Ik vind dit voor de bewoners en bezoekers van Ameland zeer vervelend, omdat zij
afhankelijk zijn van de veerverbinding.

Rijkswaterstaat zoekt doorlopend naar optimalisaties van het vaargeulonderhoud.

Het is mij bekend dat het elkaar passeren niet op alle locaties in de vaargeul mogelijk
is. Rijkswaterstaat informeert de reder zo goed mogelijk over de staat van de vaargeul
door middel van peilkaarten zodat de reder een actueel beeld heeft. Ook zorgt Rijkswaterstaat,
in overleg met de reder, ervoor dat de vaarwegmarkering op orde is.

Vraag 2

Wat is de stand van zaken van het vervolgonderzoek Bereikbaarheid Ameland 2030? Is
de stap naar kansrijke alternatieven inmiddels gezet en welke alternatieven zijn er
nog over?2 Hoe weegt u hierin de bescherming van de natuurwaarden van de Waddenzee mee?

Antwoord 2

Het doel van het Vervolgonderzoek bereikbaarheid Ameland 2030 is een betrouwbare en
duurzame verbinding naar Ameland voor de periode na 2030. In het Vervolgonderzoek
worden twee uit eerder onderzoek3 overgebleven oplossingsrichtingen onderzocht en uitgewerkt:

1. Het optimaliseren van de bestaande verbinding;

2. Het verplaatsen van de vertreklocatie en/of de aankomstlocatie.

Binnen deze twee oplossingsrichtingen zijn alternatieven ontwikkeld. De alternatieven
bestaan uit verschillende elementen, bijvoorbeeld het aanpassen van de afmetingen
van de vaargeul, het varen van een andere dienstregeling en verschillende scheepsconcepten.
Komend voorjaar worden de effecten van deze alternatieven in beeld gebracht. Denk
hierbij aan de effecten op de morfologische ontwikkeling van de Waddenzee, de ecologie
en het verkeer. Daarna volgt op basis van deze effecten een beoordeling van de alternatieven,
waaronder een beoordeling op het thema natuur. Aan de hand van deze beoordeling ontvang
ik richting het einde van 2023 een advies.

Vraag 3

Wanneer verwacht u een nieuwe, toekomstbestendige verbinding naar Ameland gerealiseerd
te hebben? Kunt u het proces daartoe schetsen? Hoe kunt u dit proces versnellen?

Antwoord 3

Het streven is, conform de oorspronkelijke planning4, het Vervolgonderzoek bereikbaarheid Ameland 2030 dit jaar af te ronden. Op basis
van de informatie uit het onderzoek kan ik naar verwachting eind 2023 een besluit
nemen over een vervolg. Voor het vervolg zijn er verschillende mogelijkheden, als
Aanleg, Vervanging en Renovatie of Beheer & Onderhoudsproject. Hoelang een dergelijk
traject duurt is afhankelijk van de gekozen richting.

De transitie naar het duurzaam bereikbaar houden van de Waddeneilanden is een belangrijk
onderdeel van de Agenda voor het Waddengebied 2050 en het Uitvoeringsprogramma Waddengebied.
In het Bestuurlijk Overleg Wadden worden met de regio de activiteiten uit het Uitvoeringsprogramma
besproken en bezie ik de samenhang met raakvlakdossiers.

Vraag 4

Hoe spant u zich in om de bereikbaarheid van Ameland te garanderen, in afwachting
van een definitieve oplossing voor de lange termijn?

Antwoord 4

Vanaf week 9 zet Rijkswaterstaat een extra baggerschip in op de vaargeul Holwerd-Ameland.
Dit vergroot de baggercapaciteit. Het effect van deze extra inspanning wordt gemonitord.
De verwachting is dat het eventuele resultaat na circa 2 maanden zichtbaar is. Daarna
wordt een beslissing genomen over het vervolg. Sinds week 8 wordt de vaarwegmarkering
(boeien) wekelijks (in plaats van elke 2 à 3 weken) verlegd, kort nadat de diepte
en breedte van de vaargeul zijn gepeild. Op deze manier kan de vaargeul zo optimaal
mogelijk worden benut.

Daarnaast gaan RWS en IenW, in samenwerking met LNV, na in hoeverre het binnen de
huidige regelgeving mogelijk is om breder of dieper te baggeren dan de huidige dimensies
van de vaargeul.