Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Grevink en Rajkowski over het bericht 'Internet kan tientallen euro’s goedkoper in Nederland'

Antwoord van Minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 18 november
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 243.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Internet kan tientallen euro’s goedkoper in Nederland»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Herkent u de suggestie die het artikel wekt, dat de prijzen in Nederland voor toegang
tot het internet veel hoger zijn dan in andere relevante landen met vergelijkbare
open en kennisintensieve economieën? Zo ja, hoe heeft deze prijs zich de afgelopen
jaren ontwikkeld? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Uit internationaal vergelijkende onderzoeken blijkt dat de prijzen voor internettoegang
in Nederland relatief hoog zijn.2 Uit de Europese Digital Economy and Society Index (DESI) komt naar voren dat het prijsniveau in Nederland zich de afgelopen jaren richting
het EU-gemiddelde beweegt maar daar nog altijd boven ligt. In de tabel is de breedbandprijsindex
van de top 4 van landen in de DESI weergegeven (hogere prijzen vertalen zich in een
lagere score op deze indicator).

Prijsindex breedband (score 0–100)

DESI 2020

DESI 2021

DESI 2022

Finland

DESI: 1

connectiviteit: 8

75

74

79

Denemarken

DESI: 2

connectiviteit: 1

61

60

58

Nederland

DESI: 3

connectiviteit: 2

56

61

68

Zweden

DESI: 4

connectiviteit: 9

65

69

76

EU

64

69

73

Vraag 3

Hoe verhouden deze prijzen voor toegang tot het internet zich tot de zin in het coalitieakkoord:
«Nederland wordt het digitale knooppunt van Europa en krijgt robuust, supersnel en
veilig internet in alle delen van het land»?

Antwoord 3

Deze ambitie in het coalitieakkoord richt zich – naast het behouden en verder versterken
van de positie van Nederland als digitaal knooppunt in Europa – in de eerste plaats
op de beschikbaarheid van snel internet in alle delen van het land, inclusief de resterende
buitengebieden waar nu nog niet overal snel internet is uitgerold.3 Uiteraard moet snel internet niet alleen beschikbaar zijn in de zin dat de infrastructuur
aanwezig is, maar moet het afnemen van internettoegangsdiensten ook beschikbaar zijn
tegen een redelijke prijs, oftewel betaalbaar zijn. Hoge prijzen leiden ertoe dat
consumenten, ondanks de zeer hoge beschikbaarheid van snel internet in Nederland,
relatief lage snelheden afnemen. Meer dan 99% van de huishoudens in Nederland kan
beschikken over een vaste verbinding van tenminste 100 Megabit per seconde (Mbps),
maar slechts 54% van de huishoudens neemt dit af als abonnementsnelheid.4 Nederland scoort in de DESI-index de tiende plaats op het percentage huishoudens
dat tenminste 100 Mbps afneemt.

Vraag 4

Herkent u het beeld, zoals geschetst in het artikel, dat toetreding tot de internetmarkt
belemmerend kan zijn voor nieuwe partijen? Zo ja, hoe beoordeelt u dit? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 4

Op grond van de Europese Telecomcode (richtlijn (EU) 2018/1972) is het aan de onafhankelijke
markttoezichthouder, in Nederland de ACM, om een oordeel te vellen over de concurrentie
op de internetmarkt. In het besluit van de ACM van 25 augustus jl.5 concludeert de ACM dat de internetmarkt zich kenmerkt als oligopolie en dat de prijzen
voor internettoegang in Nederland relatief hoog zijn. Daarom heeft de ACM toezeggingen
van KPN en Glaspoort inzake verbeterde toegangstarieven en -voorwaarden bindend verklaard
in dit besluit. De ACM werkt momenteel aan een nieuwe marktanalyse.6 In de marktanalyse zal de ACM rekening houden met de verbeterde toegangstarieven
en -voorwaarden waar KPN en Glaspoort aan gebonden zijn op grond van het besluit van
25 augustus.

Vraag 5

Erkent u dat het van belang is dat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) snel de onderzoeksresultaten
van de marktanalyse publiceert op basis waarvan de openstelling kan worden bewerkstelligd?
Wanneer verwacht u de resultaten?

Antwoord 5

Ja, waarbij zorgvuldigheid voorop staat. De ACM heeft mij laten weten dat deze grondige
marktanalyse meer tijd vergt dan in augustus was voorzien en niet meer voor het einde
van het jaar zal worden gepubliceerd. De ACM streeft ernaar de marktanalyse zo spoedig
mogelijk te publiceren voor consultatie.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het wenselijk is dat het internet door een gezonde en open markt
betaalbaar, toegankelijk en aantrekkelijk is, zodat iedereen meegenomen kan worden
in de digitaliserende samenleving? Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 6

Ja. Het is mijn rol om te zorgen voor goede wettelijke kaders die de ACM in staat
stellen de rol als onafhankelijk markttoezichthouder goed te kunnen vervullen. Nederland
heeft zich bij de Europese onderhandelingen over de Telecomcode (richtlijn (EU) 2018/1972)
met succes ingezet voor een goed reguleringsinstrumentarium voor de ACM en een voortvarende
implementatie daarvan in de Telecommunicatiewet.7 Het is aan de ACM als onafhankelijk markttoezichthouder om te bepalen welke regulering
zij passend acht om de concurrentie op de internetmarkt te waarborgen, en vervolgens
aan de rechter om de ACM-besluiten te toetsen. Ik volg dit nauwlettend gezien het
grote belang van goede concurrentie, betaalbaarheid en keuzevrijheid op de Nederlandse
internetmarkt.

Vraag 7

Bent u bereid om met een voorstel te komen, mede op basis van het onderzoek van de
ACM, om barrières en belemmeringen weg te nemen zodat de markt toegankelijker wordt
voor toetreders en consumenten hiervan kunnen profiteren? Zo ja, wanneer kan de Kamer
dit voorstel ontvangen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Deze voorstellen heeft uw Kamer eerder ontvangen in de vorm van de twee wetsvoorstellen
waarmee de Europese Telecomcode is geïmplementeerd in de Telecommunicatiewet8 en die beiden als hamerstuk door uw Kamer zijn aangenomen. Hiermee is onder andere
een nieuw instrument voor toegangsregulering geïmplementeerd waar Nederland zich in
Europa sterk voor heeft gemaakt en zijn overstapdrempels om te wisselen van internetaanbieder
verder verlaagd. Het toepassen van het reguleringsinstrumentarium geschiedt op grond
van de Telecomcode door de ACM als onafhankelijk markttoezichthouder.