Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kat ver 'het artikel Jamal Oulel zet met zijn fintech Socialdebt incassobureaus buitenspel'

Antwoord van Minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) (ontvangen
7 november 2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 3938.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Jamal Oulel zet met zijn fintech Socialdebt incassobureaus
buitenspel»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Herkent u het beeld dat met snelle financiële ondersteuning soms veel grotere problemen
worden voorkomen? En dat deze investering ergens anders kostenbesparing kan opleveren?

Antwoord 2

Ja, ik herken dat beeld. Het hebben van geldzorgen kan grote consequenties hebben
voor de mensen die het betreft. Geldzorgen staan vaak aan het begin van een keten
aan problemen: financiële problemen, maar ook problemen op gebieden als opleiding
en werk, fysieke en mentale gezondheid, opvoeding en wonen. Deze problemen leiden
tot grote zorgen en veel stress. Door geldzorgen snel aan te pakken en financiële
ondersteuning te bieden, kan veel leed worden voorkomen, de bron van tal van andere
problemen worden weggenomen en kunnen de hoge maatschappelijke kosten die hiermee
samenhangen worden bespaard. De Aanpak geldzorgen, armoede en schulden die het kabinet
op 12 juli jl. aan uw Kamer heeft gezonden, bevat acties en maatregelen die o.a. geldzorgen
moeten voorkomen en- indien toch schulden ontstaan- deze sneller moeten oplossen.2 Iedereen die dat nodig heeft, moet kunnen rekenen op aandacht en hulp. Vertrouwen
en oog hebben voor de behoeften van mensen zijn daarbij belangrijke uitgangspunten.

Vraag 3

Is een initiatief als Socialdebt, als lokaal bewezen effectieve aanpak, mogelijk om
dit in kaart te brengen en op te schalen door middel van publieke en private partners?
Juist vanuit de gedachte «nadrukkelijk inzetten op bewezen effectieve interventies
en bestendigen van wat er al is en werkt»? Bijvoorbeeld door middel van het Pact Schuldzorgenvrij
Nederland met SchuldenlabNL? Welke belemmeringen in wet- en regelgeving zijn er?

Antwoord 3

Socialdebt is een mooi initiatief dat jongeren met beginnende schulden de benodigde
ruimte, adempauze en perspectief biedt om hun financiële problemen op te lossen. Via
een app kunnen de jongeren hun facturen uploaden en betalen. Socialdebt neemt de schulden
vervolgens over en incasseert zonder dat daar verhogingen en boetes tegenover staan.
Een dergelijke vroegtijdige interventie kan voorkomen dat beginnende schulden uit
de hand lopen en de financiële zelfredzaamheid van jongeren vergroten. Dit is belangrijk
om financiële problemen later in het leven te voorkomen.

Ik zet inderdaad in op bewezen effectieve aanpakken. Het opschalen van bewezen effectieve
aanpakken vindt plaats vanuit de behoefte van gemeenten. Gemeenten geven zelf binnen
de gestelde wettelijke kaders vorm aan hun schuldhulpverlening met een eigenstandige
keuze uit beproefde aanpakken. Hiertoe zijn in principe geen belemmeringen in wet-
en regelgeving aanwezig. De fintech Socialdebt bevindt zich in de opstartende fase
met nu maximaal 80 deelnemers in de regio Rotterdam. Deze eerste fase zal worden geëvalueerd.
Daarna kunnen betere uitspraken worden gedaan over de effectiviteit van de aanpak
en of het zich leent voor opschaling. Ik blijf hiertoe nauw contact houden met Socialdebt
en de gemeente Rotterdam om dit te kunnen vaststellen.

Vraag 4

U heeft aangegeven dat het nationale Waarborgfonds Saneringskredieten breder toegankelijk
moet worden en dat u daarom pilots subsidieert voor jongeren en ondernemers met schulden,
zou een initiatief als Socialdebt ingezet kunnen worden als onderdeel van het Waarborgfonds
saneringskredieten waar gemeenten gebruik van kunnen maken voor jongeren? Juist vanuit
de gedachte «dat meer mensen eerder en betere schuldhulpverlening ontvangen en sneller
perspectief hebben op een financieel zorgeloze toekomst»? Waarom wel of waarom niet?
Welke belemmeringen in wet- en regelgeving zijn er?

Antwoord 4

Het Waarborgfonds Saneringskredieten dekt financiële risico’s af van gemeenten op
het moment dat mensen saneringskredieten niet meer kunnen terugbetalen. Het gaat dan
om mensen die bij de gemeentelijke schuldhulpverlening in beeld zijn en reeds problematische
schulden hebben. Met een saneringskrediet worden de schulden in één keer afgelost
door een schuldregeling met schuldeisers te treffen die een groot deel van de schuld
kwijtschelden. Iemand heeft dan alleen nog een schuld bij de gemeente. Die schuld
wordt vervolgens in maximaal drie jaar afbetaald. Dat geeft rust en ook ruimte om
te werken aan financiële redzaamheid, bijvoorbeeld een (betere) baan. Het initiatief
Socialdebt is een interventie in een eerdere fase en wil juist voorkomen dat jongeren
met problematische schulden te maken krijgen. Dit is ook belangrijk, maar hiervoor
is het Waarborgfonds saneringskredieten niet bedoeld.

Vraag 5

Zou een initiatief als Socialdebet samen met gemeenten, maatschappelijke organisaties
en vrijwilligers ondersteund kunnen worden als onderdeel van experimenteren met innovatieve
financieringsvormen? Juist vanuit de gedachte «een overheid die werkt voor mensen
en voorziet in laagdrempelige, eenvoudige, mensgerichte financiële hulp en sociale
incasso»? Waarom wel of waarom niet? Welke belemmeringen in wet- en regelgeving zijn
er?

Antwoord 5

Zoals ik in het antwoord op vraag 3 heb aangegeven is op dit moment nog niet voldoende
inzicht in de effectiviteit van Socialdebt. De opstartfase zal eerst moeten worden
afgerond om duidelijkheid te krijgen in hoeverre de dienstverlening van Socialdebt
effectief is. Ook moet deze fase inzicht bieden of de organisatie in staat zal zijn
om grotere groepen jongeren te bereiken en vervolgens de juiste ondersteuning te bieden.
Ik blijf in contact met Socialdebt en de gemeente Rotterdam om snel te kunnen beoordelen
of eventuele opschaling mogelijk is bij positieve resultaten.

Vraag 6

Bent u bereid om deze vragen te beantwoorden voor het commissiedebat Armoede- en Schulden
van 19 oktober 2022?

Antwoord 6

Het commissiedebat heeft plaatsgevonden op 6 oktober jl. Het beantwoorden van de vragen
voor dit debat is helaas niet gelukt.