Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Esch over het bericht Zorgen over populariteit houtstook door oplopen gasprijzen: Help met isoleren van huizen

Antwoord van Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 12 oktober
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 108.

Vraag 1

Kent u het bericht «Zorgen over populariteit houtstook door oplopen gasprijzen: «Help
met isoleren van huizen»»1?

Antwoord 1

Ja, daar ben ik mee bekend.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de signalen dat de verkoop van pellet- en houtkachels en haardhout
de afgelopen tijd is gestegen, vanwege de hoge gasprijzen?

Antwoord 2

De berichten, dat de verkoop van hout- en pelletkachels en haardhout de afgelopen
tijd is gestegen, zijn mij bekend. Als deze herfst, zoals verwacht, meer hout gestookt
wordt, kan dit zowel een negatieve invloed op de luchtkwaliteit hebben als op de ervaren
overlast houtstookemissies. Door de hoge gasprijzen is het aannemelijk en begrijpelijk
dat de komende winterperiode fors meer hout gestookt zal worden dan voorgaande jaren.
Tegelijkertijd kunnen hierdoor de gezondheidsklachten van omwonenden toenemen. Het
is belangrijk om een goede balans te hebben tussen begrip voor het meer stoken aan
de ene kant en voor handhaven bij overlast aan de andere kant.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de stelling dat de luchtkwaliteit deze herfst waarschijnlijk
zal verslechteren, omdat veel Nederlanders een houtkachel hebben gekocht?

Antwoord 3

Door het kabinet zijn verschillende maatregelen genomen om de effecten van de hoge
gas- en energieprijzen voor huishoudens te beperken, waaronder een prijsplafond voor
elektriciteit en gas. De verwachting is dat hiermee een stimulans om hout te stoken
wordt verminderd. Samen met gemeenten, provincies en stakeholders werk ik aan maatregelen
om de luchtvervuiling uit kachels terug te dringen. Maatregelen die ik daarvoor samen
met gemeenten neem, zijn het uitgeven van een stookalert, adviezen in de stookwijzer
en het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal dat gemeenten kunnen gebruiken om burgers
over houtstook voor te lichten. Via de stookwijzer kunnen burgers eenvoudig een klacht
bij hun gemeenten indienen als zij overlast ervaren. Met de gemeenten heb ik afgesproken
dat zij ook daadwerkelijk acteren bij herhaaldelijk ervaren overlast. Om gemeenten
te ondersteunen heb ik een routewijzer houtstook laten ontwikkelen. Hiermee hebben
gemeenten handvatten om overlast en gezondheidseffecten aan te pakken. Ik besteed
de komende tijd veel aandacht aan het agenderen van maatregelen ten aanzien van houtstook
bij gemeenten en aan het informeren en ondersteunen van gemeenten bij de uitvoering.
Zo heb ik gemeenten al een brief gestuurd om hen te attenderen op de mogelijke maatregelen
ten aanzien van houtstook en organiseer ik in het kader van het Schone Lucht Akkoord
een conferentie waar deze problematiek een belangrijk onderdeel van zal zijn.

Tot slot worden in het kader van het Schone lucht Akkoord pilots uitgevoerd door gemeenten
om te bezien wat nodig is om tot houtstookarme wijken te komen of tot een houtstookverbod
in een gemeente bij een stookalert. Via de Specifieke uitkering Schone Lucht Akkoord
ondersteun ik gemeenten ook financieel om maatregelen te nemen ten aanzien van houtstook.
Zo werk ik, binnen de bestaande mogelijkheden, aan het zo veel mogelijk beperken van
luchtvervuiling door houtstook.

Vraag 4

Welke acties gaat u nu ondernemen om te voorkomen dat de luchtkwaliteit aankomende
herfst en winter zal verslechteren door een toename van houtstook?

Antwoord 4

Hoewel ik het met u eens ben, dat het goed mogelijk is dat deze winter de houtstookemissies
toenemen, kan ik op dit moment niet zeggen of dat gevolgen heeft voor het bereiken
van de doelstelling in het kader van het Schone Lucht Akkoord dat in 2030 de houtstookemissies
lager moeten zijn dan in 2016. Ik wil stapsgewijs toewerken naar het halen van de
WHO advieswaarden. In dat kader bespreek ik met medeoverheden en stakeholders welke
aanvullende maatregelen en activiteiten effectief kunnen zijn om aanvullende gezondheidswinst
in Nederland te realiseren. In Europees kader pleit ik voor aanscherping van de Luchtkwaliteitsrichtlijn
omdat de huidige Europese normen hoger liggen dan de WHO-advieswaarden voor luchtkwaliteit.
Ik zet mij in voor een stapsgewijze verlaging van bindende grenswaarden in de komende
decennia richting de nieuwste WHO-advieswaarden. Mijn inzet ten aanzien van houtstook
is te zorgen dat de emissies, negatieve gezondheidseffecten en overlast door houtstook
de komende jaren daadwerkelijk substantieel afnemen.

Vraag 5

Bent u, in het kader van de toename van houtstook door de hoge gasprijzen, in de veronderstelling
dat de doelstelling dat houtstookemissies in 2030 lager moeten zijn dan in 2016, zal
worden gehaald? Waarop baseert u dit?

Antwoord 5

Energiebesparing bij huishoudens is voor veel urgente maatschappelijke doelen van
belang, zoals het tegengaan van klimaatverandering en het voorkomen van energiearmoede
bij huishoudens. Zoals in het antwoord op vraag 3 aangegeven, werk ik in het kader
van het Schone Lucht Akkoord samen met gemeenten, provincies, stakeholders aan maatregelen
om luchtvervuiling terug te dringen. Ik zet nu eerst in op deze maatregelen om stapsgewijs
toe te werken naar het behalen van de WHO advieswaarden voor luchtkwaliteit. Ik heb
verder een verkenning aanvullende maatregelen om houtstook emissies en negatieve gezondheidseffecten
van houtstook nog verder te verminderen laten uitvoeren. In die verkenning wordt energiebesparing
bij huishoudens niet aangemerkt als maatregel om de houtstookemissies terug te brengen.
Omdat er geen directe koppeling lijkt te zijn, ben ik daarover niet in gesprek met
de Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening. Over het verdere proces
omtrent aanvullende maatregelen houtstook zal ik u nader informeren voor het einde
van dit jaar.

Vraag 6

Bent u nu wel van plan om in het Schone Lucht Akkoord een concreter en vooruitstrevend
reductiedoel op te nemen voor houtstook? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Het is op zich best begrijpelijk dat mensen kiezen voor een houtkachel als andere
maatregelen te duur voor hen zijn en een houtkachel wel bekostigd kan worden. Dat
bekent echter niet noodzakelijkerwijs dat verduurzamingsmaatregelen in het algemeen
niet voldoende toegankelijk zijn.

Vraag 7

Welke maatregelen gaat u nu nemen om ervoor te zorgen dat de luchtvervuiling, gezondheidsschade
en overlast die gepaard gaan met de toename van houtstook door de hoge gasprijzen,
worden voorkomen?

Antwoord 7

De Minister van Economische Zaken en Klimaat gaat over stimuleringsmaatregelen voor
bijvoorbeeld zonnepanelen en warmtepompen. Voor houtkachels en houtpelletkachels zijn
geen subsidies of andere stimuleringsmaatregelen. Zoals reeds aangegeven in het antwoord
op vraag 5 kijk ik samen met gemeenten, provincies, stakeholders en BZK hoe we emissies
en negatieve gezondheidseffecten van houtstook nog verder kunnen verminderen. Indien
uit dat proces naar voren komt dat financiële maatregelen tot de meest effectieve
maatregelen behoren, zal ik met de Minister van Financiën in overleg gaan. Over het
proces met betrekking tot aanvullende maatregelen zal ik u voor het einde van dit
jaar nader informeren.

Vraag 8

Welke maatregelen gaat u nemen om burgers te ontmoedigen een houtkachel aan te schaffen?

Antwoord 8

Gemeenten kunnen op basis van stookwijzer en/of stookalert een stookverbod instellen.
In de pilot «Stookverbod», onderdeel van het Schone Lucht Akkoord, onderzoeken gemeenten
wat nodig is om een dergelijk stookverbod in te voeren. De rijksoverheid ondersteunt
hierbij. Er zijn op dit moment nog geen gemeenten die het besluit hebben genomen om
al in 2022 een stookverbod tijdens een stookalert in te voeren. Daarnaast kijk ik
samen met gemeenten, provincies, stakeholders en BZK hoe we op basis van de verkenning
aanvullende maatregelen houtstook emissies en negatieve gezondheidseffecten van houtstook
nog verder kunnen verminderen. Daarover zal ik u voor het einde van dit jaar nader
informeren.