Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Baarle over de belasting op leidingwater

Antwoord van Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat), mede namens de Staatssecretaris
van Financiën (ontvangen 22 augustus 2022).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de berichtgeving over de leidingwaterbelasting?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat een huishouden van 4 personen gemiddeld zo’n 180 m3 water per jaar verbruikt en daar € 60,– leidingwaterbelasting over betaalt?

Antwoord 2

Het klopt dat een huishouden van vier personen gemiddeld ca. 180 m3 leidingwater per jaar verbruikt.2 De leidingwaterbelasting bedraagt € 0,359 per m3 water in 2022 en bij een drinkwaterverbruik van 180 m3 betaalt een huishouden dan € 64,62 aan de leidingwaterbelasting.

Vraag 3

Klopt het dat bedrijven als Tata Steel, die tientallen miljoenen m3 water per jaar verbruiken, per jaar slechts € 100,– leidingwaterbelasting betalen?

Antwoord 3

Er is een jaarlijks heffingsplafond van 300 m3 per aansluiting. Bij een drinkwaterverbruik van 300 m3 of meer per aansluiting, wordt € 107,70 aan leidingwaterbelasting geheven.

Vraag 4

Waarom is bij de leidingwaterbelasting geen evenredig of progressief tarief?

Antwoord 4

De leidingwaterbelasting is een milieubelasting; een belasting om milieuvriendelijk
gedrag te bevorderen. In 2000 werd de leidingwaterbelasting geïntroduceerd in de Wet
belastingen op milieugrondslag (Wbm). Uitgangspunt bij de invoering van deze wet in
2000 was een verschuiving aan te brengen van de belasting op inkomen uit arbeid naar
belastingen op milieuschadelijke activiteiten. Daarbij was lastenverschuiving voor
burgers voorzien, maar geen lastenverzwaring voor bedrijven. Om dit te bereiken is
een heffingsplafond ingesteld.

Vraag 5

Deelt u de mening dat er voor grote bedrijven op deze manier een verminderde prikkel
is om efficiënt om te gaan met water?

Antwoord 5

Het klopt dat de leidingwaterbelasting alleen voor kleinverbruikers een prikkel biedt
om zuinig om te gaan met leidingwater.

Vraag 6 en 7

Klopt het dat voor 4 miljoen mensen in Nederland een tekort dreigt aan drinkwater?

Klopt het dat dit komt, omdat er als gevolg van de klimaatcrisis te weinig water via
de Maas Nederland binnenkomt?

Antwoord 6 en 7

Recentelijk heeft RIWA-Maas een rapport gepubliceerd waarin potentiële risico’s voor
de drinkwatervoorziening in Nederland en België worden beschreven3. Verschillende klimaatscenario’s laten zien dat er steeds minder water door de Maas
naar Nederland komt als gevolg van klimaatverandering. Daarnaast spelen er ook sociaaleconomische
factoren die leiden tot een toename van het watergebruik. Daarbij gaat het om factoren
zoals bevolkingsgroei en economische groei. Minder aanvoer in de zomer en meer watergebruik
kunnen in de toekomst mogelijk knelpunten opleveren. Via verschillende routes wordt
gewerkt aan oplossingen: via het programma Water en Bodem Sturend, Integraal Riviermanagement
(IRM), het Deltaprogramma Zoetwater (DPZW) en in internationaal verband middels de
internationale Maascommissie, waar het onderwerp laagwater expliciet op de agenda
staat. Daarnaast is recent onder de Common Implementation Strategy van de Kaderrichtlijn
Water een werkgroep gestart gericht op waterschaarste en droogte. In deze trajecten
komen maatregelen aan de orde zoals:

• Het aanpassen van de ruimtelijke inrichting aan de beschikbaarheid van water;

• Meer water vasthouden en bergen, zodat dit gebruikt kan worden in droge perioden;

• Zuiniger omgaan met water (water besparen).

Ook de drinkwatersector zelf onderneemt actie door te zoeken naar eventuele alternatieven
om de leveringszekerheid van de drinkwatervoorziening in het Maasstroomgebied ook
in de toekomst in stand te houden. Te denken valt daarbij aan aanvoer vanuit andere
rivieren, ontzilting van zeewater, het stimuleren van waterbesparing door gebruikers
van drinkwater en hergebruik van water.

Vraag 8

Klopt het dat er bij een vijftal bedrijven ook al geweigerd is door drinkwaterbedrijven
om extra water te leveren?

Antwoord 8

Ja, Vitens heeft aangegeven dit jaar vijf voedselproducenten een aansluiting te hebben
geweigerd.

Vraag 9

Zou een verhoging van de leidingwaterbelasting voor grote bedrijven kunnen leiden
tot het zuiniger omgaan met drinkwater? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 9

Over het algemeen heeft een verhoging van de prijs een negatief effect op de vraag
naar een product. De prijselasticiteit van drinkwater voor huishoudens is laag, dit
betekent dat een prijsverhoging een klein effect heeft op de vraag. Bij bedrijven
is de prijselasticiteit naar verwachting gemiddeld hoger. Dat betekent dat bedrijven
over het algemeen sterker zullen reageren op een prijsstijging van water. Het verhogen
van alleen het tarief van de leidingwaterbelasting leidt bij grootverbruikende bedrijven
nu niet tot minder waterverbruik. Dat komt door het heffingsplafond. Wanneer het heffingsplafond
verhoogd wordt, eventueel in combinatie met het verhogen van de tarieven, zal het
grootverbruikende bedrijven wel aanzetten tot zuiniger drinkwatergebruik. In hoeverre
de prijs van drinkwater invloed heeft op de vraag hangt af van de alternatieven en
besparingsmogelijkheden.

Vraag 10

Hoe oordeelt u over een dergelijke verhoging van de leidingwaterbelasting voor grote
bedrijven?

Antwoord 10

Er loopt een onderzoek naar de maatregelen en instrumenten om waterbesparing door
huishoudens en bedrijven te bevorderen. In het onderzoek wordt ook gekeken naar de
voor- en nadelen van aanpassing van de belasting op leidingwater. De Kamer wordt hierover
in het najaar geïnformeerd.