Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Mutluer over het bericht dat een vanwege een personeelstekort bij de rechtbank Gelderland zaken niet meer voor de rechter worden gebracht
Vragen van het lid Mutluer (PvdA) aan de Minister van Justitie en Veiligheid over het bericht dat een vanwege een personeelstekort bij de rechtbank Gelderland zaken niet meer voor de rechter worden gebracht (ingezonden 17 juni 2022).
Antwoord van Minister Weerwind (Rechtsbescherming), mede namens de Minister van Justitie
en Veiligheid (ontvangen 13 juli 2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2021–2022, nr. 3489.
Vraag 1
Kent u het bericht «Personeelstekort rechtbank noodzaakt tot sepot zaken»?1
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Deelt u de mening dat het zeer betreurenswaardig is dat maar liefst 1500 strafzaken
niet meer voor de rechter kunnen komen omdat er niet genoeg capaciteit bij de rechtbank
is? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 2
Ja, ik vind het zeer betreurenswaardig dat het Openbaar Ministerie zich genoodzaakt
voelt deze stap te nemen. Zeker voor zover het zaken betreft waarbij slachtoffers
betrokken zijn. Daar waar slachtoffers erop vertrouwden dat een rechter een onafhankelijk
oordeel zou vellen over de zaak waar ze bij betrokken waren, gebeurt dit nu niet.
Vraag 3
Hoeveel van de genoemde 1500 zaken moeten geseponeerd worden bij gebrek aan capaciteit?
Deelt u de mening dat seponeren van deze zaken niet voortkomt uit een bewuste keuze
voor seponering maar alleen uit nood geboren is? Zo ja, wat is uit mening daarover?
Zo nee, waarom niet?
Antwoord 3
Ondanks maximale inspanning van het Openbaar Ministerie om oudere zaken af te handelen,
kon niet worden voorkomen dat de voorraden bleven oplopen. Dit heeft tot gevolg dat
ongeveer 90% van deze 1500 zaken worden geseponeerd. Deze keuze is uit nood geboren
en dat is zeer betreurenswaardig.
Vraag 4
Is de situatie bij het Openbaar Ministerie (OM) en rechtspraak in Oost-Nederland symptomatisch
voor de situatie elders in Nederland? Zo ja, voor welke delen van Nederland dreigen
ook strafzaken via sepots of OM-strafbeschikkingen te worden afgedaan? Zo nee, kunt
u dan garanderen dat elders in Nederland dit niet zal gaan voorkomen?
Antwoord 4
Nee. Hoewel ook in andere arrondissementen tekorten aan rechters zijn waardoor niet
alle zaken op tijd kunnen worden behandeld, zijn de achterstanden bij de rechtbank
Gelderland verreweg het grootst. Zowel het Openbaar Ministerie als de Rechtspraak
spannen zich maximaal in om te voorkomen dat ook elders in
Nederland tot dit soort vergaande maatregelen moeten worden overgegaan. Sepotbeslissingen
van een vergelijkbare omvang in andere arrondissementen liggen daarom niet voor de
hand.
Vraag 5
Hoe komt het dat terwijl al een aantal jaren bekend is dat er een tekort aan rechters
bij de rechtbank Gelderland is, dat probleem niet eerder is opgelost? Welke garanties
kunt u geven dat dit probleem binnen afzienbare tijd wel wordt opgelost en aan welke
termijn denkt u dan?
Antwoord 5
De afgelopen jaren zijn zaken steeds complexer geworden en is de behandeltijd per
zaak fors toegenomen. Er zijn reeds maatregelen getroffen om het tekort aan rechters
bij de rechtbank Gelderland terug te dringen. Zo zijn er op dit moment 20–25 nieuwe
rechters in opleiding bij de rechtbank Gelderland, waarmee de maximale opleidingscapaciteit
volledig is benut. Dat lost de problemen op korte termijn echter niet meteen op. Het
opleiden van nieuwe rechters kost 1 tot 3 jaar, de personeelstekorten zullen er daarom
nog wel enige tijd zijn.
Vraag 6
Deelt u de mening van het OM en de rechtbank dat de keuze om zaken niet voor de strafrechter
te brengen «zeer pijnlijk kan zijn voor slachtoffers»? Zo ja, waarom en wat gaat er
gebeuren om slachtoffers, anders dan de wijze op de mogelijkheid van art. 12 Sv, toch
genoegdoening te geven? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 6
Ik realiseer me dat met deze beslissing onvoldoende tegemoet wordt gekomen aan de
wens van slachtoffers dat recht wordt gedaan aan wat hen is overkomen en dat betreur
ik zeer. Daarom wordt gekeken op welke wijze het beste tegemoet kan worden gekomen
aan de slachtoffers. In de zaken waarin slachtoffers schade hebben geleden, wordt
beoordeeld of dat aanleiding is om de verdachte alsnog te dagvaarden op de geringe
gereserveerde zittingsruimte of een OM-strafbeschikking op te leggen. Wanneer dat
niet mogelijk is en de zaak wordt geseponeerd, krijgen de slachtoffers (en hun advocaat)
een brief met een toelichting op het sepot. Daarnaast wordt – afgewogen in het geheel
van de zaken die daarvoor in aanmerking komen – een tegemoetkoming in de schade uitgekeerd
in die gevallen waarin het niet vergoeden van de schade tot schrijnende situaties
zou leiden. Over de praktische uitvoering daarvan zullen nadere afspraken worden gemaakt.
Vraag 7
Deelt u de mening dat nu eens te meer blijkt hoe nodig het is om slachtoffers ook
bij OM-strafbeschikkingen altijd de mogelijkheid tot het uitoefenen van hun spreekrecht
te geven? Zo ja, hoe gaat u hiervoor zorgen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 7
De OM-strafbeschikking is een vorm van buitengerechtelijke afdoening met als doel
om veelvoorkomende criminaliteit snel te kunnen afdoen en de rechtspraak te ontlasten.
Ook bij de keuze voor een strafbeschikking, houdt het OM – naast de ernst van het
misdrijf en de persoon van de verdachte – rekening met de belangen van slachtoffers.
Het standaard regelen van een spreekrecht voor slachtoffers staat op gespannen voet
met het hiervoor genoemde doel van de strafbeschikking. Desondanks ga ik hierover
nog in gesprek met het College van Procureurs-Generaal. U wordt over de uitkomst hiervan
geïnformeerd.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
F.M. Weerwind, minister voor Rechtsbescherming -
Mede namens
D. Yesilgöz-Zegerius, minister van Justitie en Veiligheid
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.