Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Verkuijlen en De Neef over het artikel ‘Noodkreet kinderrechters: veroordeelde jongeren krijgen niet de hulp die ze nodig hebben’

Antwoord van Minister Weerwind (Rechtsbescherming), mede namens de Staatssecretaris
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 8 juli 2022). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 3310.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Noodkreet kinderrechters: veroordeelde jongeren krijgen
niet de hulp die ze nodig hebben»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Herkent u de signalen die de kinderrechters in dit artikel te berde brengen, zoals
geen tijdige of juiste hulp voor jongeren met een complexe hulpvraag?

Antwoord 2

Ik herken het signaal van de kinderrechters. De problematiek rond de niet tijdige
beschikbaarheid van gespecialiseerde jeugdhulp, die door de rechter wordt opgelegd
aan jeugddelinquenten, is urgent.

Vraag 3

Hoeveel jongeren wachten momenteel op een behandeling naar aanleiding van een uitspraak
van de kinderrechter? En hoeveel jongeren zijn daadwerkelijk in behandeling?

Antwoord 3

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het organiseren van jeugdhulp, waaronder jeugdhulp
voor jongeren in het strafrechtelijk kader. Daarom wordt informatie over het aantal
jongeren dat wacht op behandeling en het aantal jongeren dat daadwerkelijk in behandeling
is naar aanleiding van een uitspraak van de kinderrechter niet landelijk bijgehouden.

Vraag 4

Herkent u de signalen van forensische zorgaanbieders die stellen dat ze soms ook te
maken hebben met gemeentelijke budgetplatfonds waardoor de zorg niet geboden kan worden?
Wat vindt u hiervan en wat kunt u hieraan doen?

Antwoord 4

Ik herken de signalen en vind dit een zorgelijke ontwikkeling. Jeugdhulp die wordt
opgelegd door de kinderrechter moet worden uitgevoerd. Dit is ook zo opgenomen in
de Jeugdwet. De gemeenten zijn daarmee verantwoordelijk voor de uitvoering en financiering
van deze gedwongen jeugdhulp.

In gesprekken met de ketenpartners in het jeugdstrafrecht horen we terug dat specialistische
jeugdhulp die wordt opgelegd in strafrechtelijk kader niet altijd blijkt te zijn ingekocht
door gemeenten. De (poli)klinische aanbieders geven aan dat het voor hen lastig werken
is met verschillende contracten in individuele gemeenten. In een aantal regio’s zijn
er geen specialistische forensische aanbieders (meer) aanwezig. Daarnaast zijn er
vaak wachtlijsten bij de hoog specialistische jeugd-GGZ.

Het wetsvoorstel «Wet verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen» (die in het
najaar richting uw Kamer komt) verplicht gemeenten tot regionale samenwerking bij
de inkoop en organisatie van bepaalde vormen van (specialistische) jeugdhulp, waaronder
specialistische jeugdhulp in het strafrechtelijk kader. Ook is er sinds 2020 een ondersteuningsprogramma
voor gemeenten: «Inkoop Jeugdhulp in het strafrechtelijk kader» dat in 2022 doorloopt
en dat door mij wordt gefinancierd. Ik wil daarnaast inzicht krijgen in de specifieke
vormen van (hoog) gespecialiseerde jeugdhulp waar het om gaat, in de aantallen en
kosten. Zo kunnen we gericht en effectief actie ondernemen. Samen met de ketenpartners
en aanbieders zijn we bezig om dit beeld helder te krijgen.

Deze informatie wordt ook gebruikt in het gesprek dat de Staatssecretaris van VWS
en ik voeren met de VNG over de doorontwikkeling van het Landelijk Transitie Arrangement.
Dit moet leiden tot een goede borging van meer centrale inkoop van hoog specialistische
jeugdhulp in strafrechtelijk kader.

Vraag 5

Wat vindt u van het signaal vanuit de kinderrechters dat veroordeelde jongeren vanuit
Raad voor de Kinderbescherming lichtere behandelingen geadviseerd krijgen bij gebrek
aan behandelcapaciteit van complexe zorg?

Antwoord 5

Ik vind dit ongewenst. Uitgangspunt moet zijn dat de Raad voor de Kinderbescherming
vanuit haar expertise en risicotaxatie de behandeling adviseert die nodig is gelet
op de achterliggende problematiek. Deze pragmatische keuze wordt soms gemaakt in het
belang van de jongere, zodat de jongere sneller hulp kan ontvangen.

Vraag 6

Klopt het dat het Openbaar Ministerie de kwestie regelmatig aankaart bij het Ministerie
van Justitie en Veiligheid? Wat doet u met deze signalen?

Antwoord 6

Het klopt dat door het Openbaar Ministerie en ook andere ketenpartners aandacht is
gevraagd voor deze problematiek. Ik heb diverse acties ingezet om de beschikbaarheid
van jeugdhulp in het strafrechtelijk kader te borgen.

Zie hiervoor het antwoord op vraag 4.

Vraag 7

Waarom krijgen jongeren met door de kinderrechter opgelegde zorg geen voorrang bij
jeugdzorginstanties? Klopt het dat dit een voornemen van het Ministerie van Justitie
en Veiligheid is zoals in het artikel wordt gesteld? Hoe werkt de Minister van Rechtsbescherming
hierin samen met de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om dit
voornemen om te zetten in daadwerkelijke actie?

Antwoord 7

Er is geen voornemen om jongeren die door kinderrechter opgelegde zorg krijgen voorrang
te geven op wachtlijsten. Bij de jeugdhulp in strafrechtelijk kader gaat het vaak
om hoog specialistische jeugdhulp, die specifiek voor die doelgroep is ontwikkeld.
Op de wachtlijsten voor die hulp staan vooral dezelfde soort jongeren, namelijk die
in gedwongen kader deze hulp opgelegd krijgen.

Vraag 8

Wordt het voornemen voorrang te geven aan jeugdhulp voor veroordeelde jongeren ook
meegenomen in de verdere uitwerking van de op handen zijnde Hervormingsagenda Jeugdzorg?

Antwoord 8

Zie het antwoord op vraag 7.