Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Werner over de uitzending van Kassa over digitale toegankelijkheid en verdere verantwoordelijkheden rond een toegankelijke samenleving13-6-2022

Antwoord van Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport) (ontvangen 5 juli 2022). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 3096.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van het tv-programma Kassa d.d. 23 mei 2022 over digitale
toegankelijkheid?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 en 3

In hoeverre zijn de verhalen over websites en apps die niet toegankelijk zijn voor
bijvoorbeeld mensen met een handicap, zoals in de uitzending naar voren kwamen, u
bekend? Welke signalen ontvangt u hierover zelf en van wie? Herkent u dat Nederland
steeds meer digitaliseert, maar dat de kloof tussen mensen die wel en die niet mee
kunnen doen, zoals ouderen, mensen met een handicap of laaggeletterden, steeds groter
wordt? Wat zijn hiervan, volgens u, de oorzaken?

Wat vindt u ervan dat ondanks wetgeving, zoals het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid
overheid uit 2018, websites en apps van veel (semi-)overheidsinstellingen niet of
onvoldoende digitaal toegankelijk zijn? Deelt u de mening dat het uitermate wrang
is dat bijvoorbeeld een reisapp als Valys, die er is voor mensen met een handicap,
niet goed werkt, juist voor mensen met een handicap? Welke acties onderneemt u momenteel
om de (digitale) toegankelijkheid van overheden, en het bewustzijn hierover, te verbeteren,
bijvoorbeeld door (lokale) overheden aan te moedigen om binnen hun organisaties iemand
aan te stellen die zich hier op de werkvloer mee bezighoudt? Deelt u de mening dat
extra inzet nodig is? Op welke manieren wordt hierbij gebruik gemaakt van kennis uit
de praktijk, van ervaringsdeskundigen, zoals mensen met een handicap, die kunnen adviseren
en helpen met testen?

Antwoord 2 en 3

De verhalen over de toegankelijkheidsproblemen die gebruikers van websites en apps
kunnen ervaren zijn bekend. Zowel de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
als ikzelf spreken bijvoorbeeld op regelmatige basis met belangenorganisaties voor
mensen met een beperking. Onder andere in die gesprekken ontvangen we de signalen
over toegankelijkheidsproblemen bij overheidswebsites en -apps.

De wettelijke verplichting om overheidswebsites en -apps toegankelijker te maken is
gefaseerd ingevoerd: in september 2019 voor nieuwe overheidswebsites, een jaar later
voor alle overheidswebsites en in juni 2021 voor overheidsapps. Er is duidelijk sprake
van een toename in het aanbod van toegankelijke digitale middelen, maar dat stemt
nog niet tot tevredenheid. De kloof tussen mensen die wel en die niet mee kunnen doen
wordt weliswaar kleiner, maar het tempo waarmee dat gebeurt ligt nu nog te laag.

Voor overheidswebsites is er een actueel beeld van de websites en mobiele applicaties
die zijn onderzocht op toegankelijkheid en die volledig of gedeeltelijk voldoen aan
de eisen uit de toegankelijkheidsnorm. Op 7 april 2022 waren in totaal 3.405 toegankelijkheidsverklaringen
gepubliceerd: 3.246 voor een website en 159 voor een mobiele applicatie (app).1 We zien hiermee een duidelijke stijging van de digitale toegankelijkheid in Nederland
sinds de wettelijke verplichting van kracht is. De cijfers laten echter ook zien dat
er nog veel werk te verrichten is. Mensen met een beperking geven aan dat sinds 2019
de digitale toegankelijkheid in Nederland weliswaar beter is geworden, maar dat zij
ook nog tegen veel belemmeringen aanlopen. Door deze belemmeringen kunnen zij nog
te vaak niet zelfstandig gebruik maken van overheidswebsites en apps.

Recent heeft de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties u geïnformeerd
over het stappenplan voor digitale toegankelijkheid bij overheden, bedoeld om verbeteringen
te versnellen.2 Het stappenplan bestaat uit vier onderdelen: (1) Kennis over digitale toegankelijkheid
vergroten, (2) Inclusief ontwerpen stimuleren (3) Inzicht vergroten en datakwaliteit
verbeteren en (4) Faciliteren van toezichthouders. Om te waarborgen dat verbetermaatregelen
daadwerkelijk leiden tot betere toegankelijkheid wordt niet alleen extra ondersteuning
geboden aan overheidsorganisaties, maar ook het toezicht op de naleving versterkt.
Kennis en expertise over toezicht op de toegankelijkheid van websites en apps worden
op centraal niveau gebundeld in een ondersteuningseenheid. De maatregelen omvatten
ook extra personele inzet, onder meer door ervaringsdeskundigen. Daarnaast zijn bij
steeds meer overheidsorganisaties medewerkers actief in de rol van aanjager van digitale
toegankelijkheid op de werkvloer.

Specifiek ten aanzien van Valys klopt het dat de online module (app) op dit moment
niet optimaal werkt voor mensen met een visuele beperking. Transvision heeft aangegeven
te werken aan een oplossing die spoedig beschikbaar zal zijn voor alle gebruikers.

Vraag 4

Welke bewindspersoon is verantwoordelijk voor een toegankelijke samenleving? Hoe zorgt
deze bewindspersoon ervoor dat alle departementen hiermee aan de slag zijn en wetgeving
vlot en integraal wordt in- en uitgevoerd?

Antwoord 4

Vanuit mijn rol als coördinerend bewindspersoon als het gaat om de implementatie van
het VN-verdrag handicap spoor ik mijn collega’s in het kabinet aan om het VN-verdrag
en de daarbij behorende ambities voor een toegankelijke samenleving te vertalen in
de beleidsagenda’s op hun terrein. Digitale toegankelijkheid bij overheden is bijvoorbeeld
een onderdeel waar de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
verantwoordelijk voor is.

Het VN-verdrag is op verschillende manieren vertaald in Nederlandse wet- en regelgeving.
Zoals bijvoorbeeld in de wet gelijke behandeling op grond van handicap en chronische
ziekte. Op diverse onderdelen wordt bovendien gewerkt aan aanscherping van wet- en
regelgeving. Zoals de aanpassing van artikel 1 van de Grondwet. Maar ook het wetsvoorstel
gericht op het mogelijk maken van ondersteuning in het stemhokje. Waar het op aan
komt is het implementeren van deze wetten in de praktijk. We moeten ervoor zorgen
dat partijen de kennis en de mogelijkheden hebben om de waarden achter deze wetten
in de praktijk te brengen. Als partijen daarbij aanlopen tegen wet- en regelgeving
die het organiseren van maatwerk of onderlinge samenwerking bemoeilijkt, dan kan dit
ook weer aanleiding zijn om te bezien of verdere aanpassing van wet- of regelgeving
nodig is.

Vraag 5

Hoe kunnen bedrijven worden geholpen en ondersteund om, vooruitlopend op de European
Accessibility Act, hun websites, apps en digitale producten en diensten voor iedereen
toegankelijk te maken? Welke mogelijkheden hebt u om een website als https://ismijnsitetoegankelijk.nl, een initiatief van MKB-Nederland, Stichting Accessibility en Thuiswinkel.org, onder
de aandacht van het brede bedrijfsleven te brengen?

Antwoord 5

Ik werk samen met MKB-Nederland om bedrijven te ondersteunen bij het verbeteren van
de toegankelijkheid van hun producten en diensten. MKB-Nederland en VNO-NCW doen dit
binnen het programma MKB Toegankelijk. Op de website www.mkbtoegankelijk.nl staan tips om producten en diensten toegankelijk te maken, zoals tips over het inclusief
ontwerpen van een product. Ook worden tips gegeven over hoe informatie toegankelijker
kan worden gemaakt. Bijvoorbeeld tips om teksten begrijpelijker te maken en het kleurcontrast
aan te passen voor slechtzienden en mensen met kleurenblindheid.

Verder kunnen ondernemers via de online tool www.ismijnsitetoegankelijk.nl inzicht in de toegankelijkheid van hun eigen website krijgen en worden praktische
tips geboden om zelf met digitale toegankelijkheid aan de slag te gaan. Ik werk er
graag aan mee om deze tool meer bekendheid te geven in het bedrijfsleven. De lancering
van deze tool vond bijvoorbeeld plaats tijdens het INCFestival in juni 2021, georganiseerd
door het Ministerie van VWS.3 Ook in de nieuwsbrief over Onbeperkt meedoen is de website genoemd. Verder brengen
we samen met MKB Toegankelijk de tool onder de aandacht in de communicatie naar ondernemers
ter voorbereiding op de European Accessibilty Act. Bijvoorbeeld met een campagne die
rond deze zomer start.

Vraag 6

Bent u bereid een regeringscommissaris voor toegankelijkheid te benoemen, iemand die
toegankelijkheid een gezicht geeft en die zich ervoor gaat inzetten dat we allemaal
mee kunnen doen in onze samenleving, zoals op een makkelijke manier gebruik maken
van internet, van het openbaar vervoer, het binnengaan van gebouwen of het bezoeken
van evenementen?

Antwoord 6

In de brief aan de Kamer over het vervolg van de coördinerende aanpak implementatie
VN-verdrag, die op 19 april naar de Kamer is verstuurd4, heb ik aangekondigd vanuit VWS een aanjager aan te stellen die in contact treedt
met organisaties die de komende periode een inclusiepact willen sluiten. Met deze
pacten wil ik voor alle belangrijke opgaven uit het VN-verdrag afspraken maken om
concrete verbeteringen te realiseren in het leven van mensen met een beperking. De
aanjager gaat ook actief op zoek naar kansen om dit initiatief bij organisaties aan
te boren. Naast een belangrijke rol voor het afsluiten van inclusiepacten wil ik graag
dat deze aanjager ook het gezicht wordt voor de rijksoverheid van de beweging naar
een toegankelijke samenleving. Ik zie op dit moment dan ook geen reden om naast deze
aanjager te kiezen voor een aparte regeringscommissaris.