Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Haga over bedreigingen aan het adres van Lale Gül

Antwoord van Minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 29 juni
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 2648

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Lale Gül overweegt verhuizing naar buitenland wegens
bedreigingen» en «Nederlandse Joden emigreren vaker naar Israël»?1
2

Antwoord 1

Ja. Met beide berichten ben ik bekend.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het volstrekt onaanvaardbaar is dat schrijvers zoals Lale Gül
na het uitbrengen van een boek het land vanwege veiligheidsredenen willen verlaten?
Zo ja, wat doet u om de vrijheid van meningsuiting te waarborgen?

Antwoord 2

Ja. Ik vind het onaanvaardbaar en onverteerbaar dat inwoners van ons land zich genoodzaakt
voelen om naar het buitenland te verhuizen omdat zij bedreigd worden vanwege iets
dat zij geschreven of gezegd hebben. Iedereen in Nederland moet zich vrij voelen om
te zeggen en te schrijven wat hij of zij wilt, binnen de grenzen van de wet. En wanneer
iemand bedreigd wordt om wat hij of zij zegt, moet hard worden opgetreden.

De vrijheid van meningsuiting wordt in Nederland in de eerste plaats gewaarborgd door
de wet, die twee kanten uitwerkt. Je mag, binnen de grenzen van de (discriminatie)wetgeving,
alles schrijven en zeggen wat je wilt. En de wet beschermt tegen bedreiging en geweld,
waardoor iemand zich vrij blijft voelen om te zeggen en schrijven wat zij of hij wil.

Behalve de wet draagt ook het maatschappelijk klimaat bij aan de bescherming van dit
recht. Als Minister van Justitie en Veiligheid geef ik daar invulling aan door mij
publiekelijk uit te spreken vóór dit recht en tégen de aantasting ervan, zoals door
incidenten beschreven in de artikelen die door u worden aangehaald.

Vraag 3

Wat doet u om schrijvers zoals Gül te beschermen tegen bedreigingen? Zijn er bijvoorbeeld
bedreigers opgepakt en berecht? Wordt de beveiliging van Gül volledig betaald door
de Staat?

Antwoord 3

Over specifieke veiligheidsaangelegenheden kan ik geen uitspraken doen. Wel kan ik
zeggen dat het onze kerntaak is om degenen die te maken hebben met bedreigingen veiligheid
te bieden. In algemene zin geldt bij het treffen van beveiligingsmaatregelen een getrapte
verantwoordelijkheid. Wanneer veiligheidsmaatregelen door de overheid worden getroffen
dan worden deze ook door de overheid betaald. Binnen het stelsel bewaken en beveiligen
spannen de betrokken organisaties en functionarissen zich continu in om waar nodig
passende beveiligingsmaatregelen te treffen die weerstand bieden tegen dreiging en
risico. Er is veel druk op het Stelsel Bewaken en Beveiligen en één van mijn prioriteiten
is om het stelsel te versterken en het daarmee toekomstbestendig te maken. In mijn
brief van 14 april aan uw Kamer1 heb ik toegelicht wat er al is gedaan en wat er wordt gedaan om het stelsel te versterken
en het toekomstbestendig te maken.

Daarnaast is het van belang dat er bij bedreigingen en geweld altijd aangifte wordt
gedaan, zodat het OM strafrechtelijk onderzoek daarnaar kan doen. Op die manier kan
ook via de strafrechtelijke weg opgetreden worden tegen bedreigingen en geweld. Het
OM is bekend met één zaak voor bedreiging van mevrouw Gül, die reeds tot een veroordeling
heeft geleid.2

Vraag 4

Bent u zich ervan bewust dat emigreren vanwege bedreigingen en veiligheidsredenen
al een trend is binnen de Joodse gemeenschap? Zo ja, wat gaat u doen om deze zorgelijke
trend te doorbreken? Graag een uitgebreide toelichting.

Antwoord 4

Ik vind het een zeer ernstig gegeven dat delen van de Joodse gemeenschap zich andermaal
bedreigd voelen en dat individuele leden uit die gemeenschap om die reden de keus
maken om uit Nederland te vertrekken. Zoals uit de onlangs gepubliceerde rapportage
van het Openbaar Ministerie «Cijfers in beeld 2021» blijkt, wordt de discriminatiegrond
antisemitisme relatief vaak geregistreerd (31%).

Tussen 2019 en 2021 is naar aanleiding van de initiatiefnota over een effectievere
aanpak van antisemitisme van de VVD en CU3 ieder jaar één miljoen euro besteed aan projecten op de aanpak van antisemitisme
in Nederland. Sinds 2021 is de heer Verdoner als Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding
(NCAB) aangesteld. Hij onderhoudt zeer intensief contact met de Joodse gemeenschap
mede om gevoelens van onveiligheid vroegtijdig te onderkennen. Hij adviseert mij op
de aanpak van antisemitisme en monitort de maatregelen rondom de fysieke veiligheid
van de Joodse gemeenschap.