Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Hijink over het bericht dat het MCL het ziekenhuisgebouw in Harlingen te koop zet en de zorg daar deels verdwijnt

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 30 mei
2022).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) het ziekenhuisgebouw
in Harlingen te koop zet en de zorg daar deels verdwijnt?1

Antwoord 1

Het is aan de betrokken zorgaanbieder en zorgverzekeraars om samen te zorgen voor
toegankelijke, kwalitatief goede en betaalbare zorg voor de inwoners uit de regio.
In dat kader heeft Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) ook de maatschappelijke verantwoordelijkheid
om gebouwen, mensen, middelen en financiën doelmatig in te zetten. In de huidige setting
is dit volgens MCL in Harlingen niet mogelijk.

In MCL, locatie Harlingen, wordt uitsluitend poliklinische zorg aangeboden en dus
bijvoorbeeld geen acute zorg. Zeer grote delen van het gebouw (dat geen klinische
functie meer heeft) staan leeg; het MCL heeft wel de onderhouds- en instandhoudingskosten.
Ook zijn er ruimtes die slechts een deel van de tijd in gebruik zijn, zoals de poliklinische
operatieruimte die maar in circa 30% van de tijd wordt gebruikt, en dan ook nog vaak
voor patiënten die in Leeuwarden en omgeving woonachtig zijn. De kapitaallasten en
onderhoudskosten van de huisvesting en medische apparatuur (die ook maar een beperkt
deel van de tijd in gebruik is) zijn hierdoor voor MCL onevenredig zwaar. Hierdoor
gaat veel geld voor de zorg verloren, en op huidige voet doorgaan kan dus niet, aldus
MCL.

Het streven van MCL blijft om voor bewoners van Harlingen en omgeving goede zorg te
blijven bieden, dichtbij waar het kan en in Leeuwarden waar het moet. Het MCL gaat
een aantal behandelingen en onderzoeken die nu in Harlingen plaatsvinden, concentreren
in Leeuwarden. Het gaat daarbij vooral om die zorg, waarvoor in Harlingen onvoldoende
vraag is om ruimtes, apparatuur en medewerkers doelmatig in te zetten, zoals de (poliklinische)
operatieruimte. De inwoners van Harlingen en omgeving blijven echter voor een belangrijk
deel van de poliklinische zorg en basisdiagnostiek in Harlingen terecht kunnen, dat
verandert niet. Voor meer specialistischere zorg, zoals een ingreep of uitgebreide
diagnostiek, zullen de inwoners naar Leeuwarden moeten. Voor een belangrijk deel is
dat nu echter ook al het geval; zo levert MCL bijvoorbeeld geen spoedzorg in Harlingen.
Nazorg kan doorgaans in Harlingen plaatsvinden. Dat sluit aan bij de manier waarop
MCL ook nu al in Harlingen werkt.

MCL is voornemens om de hoogbouw van hun locatie in Harlingen te verkopen. Het doel
dat MCL beoogt is dat de laagbouw in gebruik blijft door MCL (zorgfunctie). Hiermee
wil MCL ook in de toekomst betaalbare kwalitatief hoogwaardige poliklinische zorg
kunnen blijven leveren in Harlingen, waarbij een vrijwel volledig pallet aan poliklinische
spreekuren wordt gegarandeerd, aldus MCL.2

Zorgverzekeraar De Friesland, de grootste zorgverzekeraar in Friesland, heeft mij
laten weten op de hoogte te zijn van de plannen van MCL voor Harlingen. De Friesland
geeft aan dat de toegankelijkheid en bereikbaarheid van medisch-specialistische zorg
in Friesland, met 4 ziekenhuizen en een aantal zelfstandige behandelklinieken, goed
op orde is; ook als de plannen van MCL met betrekking tot locatie Harlingen worden
gerealiseerd. De Friesland steunt het doel van MCL om de inwoners van de regio Harlingen
ook de komende jaren een ruim aanbod te bieden van medisch-specialistische zorg dichtbij
huis, en begrijpt de keuzes die het MCL daarin maakt.

De NZa ziet, als toezichthouder op onder meer de toegankelijkheid van de zorg, op
basis van deze informatie ook geen bezwaren tegen de plannen van MCL.

Vraag 2

Wat zijn de gevolgen van het verdwijnen van een deel van de zorg uit Harlingen voor
de toegankelijkheid van de zorg voor de omliggende regio (waaronder Vlieland en Terschelling)?

Antwoord 2

Zie mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Welke garanties zijn er dat het ziekenhuisgebouw van het MCL in Harlingen een zorgfunctie
behoudt? Bent u bereid om u hiervoor in te zetten?

Antwoord 3

Het voornemen van MCL is dat de laagbouw in Harlingen een zorgfunctie behoudt; de
hoogbouw kan een andere bestemming krijgen.

Zoals ik in mijn antwoord op vraag 1 heb aangegeven, is het primair de verantwoordelijkheid
van MCL en de betrokken zorgverzekeraars om samen te zorgen voor onder meer toegankelijke
zorg voor de inwoners uit de regio. De NZa ziet hierop toe, en ziet op basis van deze
informatie (zie het antwoord op vraag3 geen bezwaren tegen de plannen van MCL. Ik zie dan ook geen reden om in te grijpen
in de plannen van MCL.

Vraag 4

Hoe zijn relevante belanghebbenden, zoals huisartsen, omwonenden en de gemeente Harlingen,
betrokken bij het besluit om de locatie van het MCL in Harlingen af te bouwen?

Antwoord 4

Het MCL is inmiddels meer dan twee jaar met gemeente en huisartsen in gesprek over
de toekomstplannen. Daarover publiceert MCL ook geregeld via de eigen publiciteitskanalen
en via de regionale media, aldus MCL.

Vraag 5

Wat is de toegevoegde waarde van de verkoop van het gebouw, als het vervolgens gelijk
weer (gedeeltelijk) wordt gehuurd?

Antwoord 5

Dit is bedrijfseconomisch voor het MCL de beste optie, aldus MCL. Zoals ik in mijn
antwoord op vraag 1 heb aangegeven is het doel dat het MCL beoogt, dat een gedeelte
van het ziekenhuiscomplex (plaatselijk bekend als «de laagbouw») een

functie voor de zorg behoudt; de hoogbouw kan dan een andere bestemming krijgen. Het
MCL geeft aan nog in de onderhandelingsfase te zitten, zodat er nog geen zekerheid
is over het eindplaatje.

Vraag 6

Welke zorg verdwijnt door dit besluit uit Harlingen? Welke gevolgen heeft dit voor
de bereikbaarheid van de zorg en eventuele wachttijden?

Antwoord 6

MCL heeft mij laten weten dat dit besluit voor de wachttijden naar verwachting geen
merkbare gevolgen heeft. Voor de behandelingen en onderzoeken die in Leeuwarden geconcentreerd
gaan worden, is in MCL Leeuwarden voldoende capaciteit, aldus MCL.

Vraag 7

Bent u bereid om u ervoor in te zetten dat de vestiging van het MCL in Harlingen behouden
blijft en bent u bereid hierover in gesprek te gaan met het MCL en de zorgverzekeraars?

Antwoord 7

Nee. Het is aan de betrokken zorgaanbieder en zorgverzekeraars om samen te zorgen
voor toegankelijke, kwalitatief goede en betaalbare zorg voor de inwoners uit de regio.
Daarbij is de bedrijfsvoering van een zorgaanbieder een verantwoordelijkheid van een
zorgaanbieder zelf, waarbij het maatschappelijk belang voorop staat. De NZa ziet toe
op onder meer de toegankelijkheid van de zorg en heeft op basis van de beschikbare
informatie geen bezwaren tegen de plannen van MCL. Ik zie dan ook geen reden om hierover
het gesprek met partijen aan te gaan.