Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Wassenberg over de betrokkenheid van de jagersvereniging bij hervorming van de telprotocollen

Antwoord van Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) (ontvangen 30 mei
2022).

Vraag 1

Kent u het bericht «Jagersvereniging betrokken bij hervorming telprotocollen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Heeft u vertrouwen in de telprotocollen van Sovon en WUR waar het gaat om een wetenschappelijke
basis voor telgegevens van aantallen van haas, konijn, wilde eend, fazant en houtduif?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Sovon en Wageningen University & Research (WEnR) hebben voor het opstellen van hun
rapporten over de staat van instandhouding van soorten van de wildlijst gebruik gemaakt
van data afkomstig uit het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM). De telprotocollen
en de data afkomstig uit de NEM zijn gevalideerd door het Centraal Bureau van de Statistiek
(CBS) en zijn betrouwbaar.

Vraag 3

Is het waar dat u de analyses van het commerciële bureau Waardenburg op basis van
nachtelijke tellingen van jagers, waaruit zou blijken dat de populatie hazen dubbel
zo groot zou kunnen zijn als de uitkomsten van dagtellingen door onafhankelijke onderzoekers
van Sovon en WUR, ziet als aanleiding om de jagers te betrekken bij hervorming van
telprotocollen? Zo nee, in welk opzicht heeft de jagersvereniging een onjuiste conclusie
verbonden aan uw gesprekken? Zo ja, waarom wilt u direct belanghebbenden betrekken
bij telprotocollen en welke belangenorganisaties zullen daarbij betrokken worden?

Antwoord 3

De analyses van Bureau Waardenburg zijn niet de aanleiding geweest voor het hervormen
van de telprotocollen. Zoals ik al eerder met uw Kamer heb gedeeld gaat het rapport
van Bureau Waardenburg over de vraag op welke momenten van de dag of nacht en met
hulpmiddelen als warmtebeeldcamera’s en verrekijkers/zichttellingen méér of minder
dieren worden gezien. Er worden dan ook geen conclusies getrokken over betrouwbaarheid
of vertekening van trends of de populatiegrootte2.

Het verbeteren van de inzameling en het telprotocol heeft betrekking op de huidige
tellingen van de wildbeheereenheden (WBE’s) en is eerder met uw Kamer als zodanig
gedeeld3. Het CBS heeft in 2013 telgegevens van WBE’s geanalyseerd. Hieruit bleek dat de kwaliteit
van de gegevens om trends te kunnen maken (op een landelijk niveau) niet voldoende
was, doordat tellingen niet volgens een vaststaand en gevalideerd protocol werden
uitgevoerd en telgebieden per tellingen in grootte/omvang konden variëren en geen
representatieve steekproef vormden.

Om tot nog nauwkeurigere landelijke en provinciale trends te komen, die nodig zijn
voor een gebiedsgerichte aanpak, is het belangrijk om in de toekomst ook de tellingen
van WBE’s mee te kunnen nemen. Dat kan alleen als deze volgens een standaard protocol
worden verzameld en de gegevens kunnen worden gevalideerd. Ik wil hier samen met zowel
de organisaties die nu de tellingen uitvoeren voor het NEM, vertegenwoordigers van
de wildbeheereenheden en het CBS aan werken.

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat het in twijfel trekken van de telgegevens van Sovon en WUR
geïnstigeerd door belanghebbenden het faunabeleid ondergraaft? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Zie ook mijn antwoord op vraag 2. Dergelijke uitingen van belanghebbenden vallen onder
de vrijheid van meningsuiting.

Vraag 5

Deelt u de mening dat juist onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek naast ethische
overwegingen de basis zou moeten zijn voor het al of niet vrij bejaagbaar houden van
diersoorten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Onafhankelijk onderzoek vormt de kern van het beleid dat ik voer. Dat is ook de reden
dat Sovon en WEnR zijn gevraagd om onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek te doen
naar de staat van instandhouding van soorten op de wildlijst.

Vraag 6

Kunt u aangeven waarom er onderscheid wordt gemaakt tussen het tijdelijk sluiten van
de jacht op zoogdieren (haas en konijn) en het niet sluiten ervan op vogels (wilde
eend, fazant en houtduif) terwijl al deze soorten in slechte staat van instandhouding
verkeren?

Antwoord 6

Voor de haas en het konijn zijn populatietrends op landelijk en provinciaal niveau
bekend4. Deze geven geen compleet beeld van de populatiestatus, maar een negatieve populatietrend
is wel een sterke aanwijzing dat het met een soort niet goed gaat. Zoals ik in mijn
brief aan uw Kamer heb aangegeven (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022,
nr. 2423), ben ik van plan dit besluit volgend jaar te heroverwegen indien nieuwe gegevens
over de provinciale trends en populatiestatus bekend zijn.

Voor de wilde eend, houtduif en fazant wil ik eerst meer inzicht krijgen op provinciaal
niveau. Op basis van dit inzicht zal ik een besluit nemen over het al dan niet openen
van de jacht op deze soorten in het jachtseizoen 2023/2024.

Vraag 7

Waarom kiest u er niet voor om ter voorkoming van verdere achteruitgang van de staat
van instandhouding van de fazant, wilde eend en houtduif de jacht voor het plezier
op deze soorten te sluiten, totdat uw onderzoek is afgerond?

Antwoord 7

Zoals ik in de bovengenoemde brief heb gedeeld met uw Kamer, kan het landelijk sluiten
van de jacht op alle soorten van de wildlijst een grote impact hebben op faunabeheer,
schadebestrijding en natuurbeheer. Samen met de provincies maak ik me zorgen over
de consequenties van het landelijk sluiten van de jacht.

Uit de onderzoeken van Sovon en WEnR blijkt ook dat de jacht voor alle soorten van
de wildlijst jacht niet de hoofdoorzaak is van, of beperkt bijdraagt aan, de ongunstige
staat van instandhouding. Het niet openen van de jacht zal daarom naar alle waarschijnlijkheid
niet of heel beperkt bijdragen aan het herstel van de soorten. Aan de andere kant
kan de jacht op een soort juist een sterke stimulans zijn voor het beheer van habitats
en voor het aanpakken van andere drukfactoren die bijdragen aan achteruitgang van
populaties, en op die manier bijdragen aan de doelstelling om populaties te herstellen
tot een gunstige staat van instandhouding.

Vanwege de hierboven beschreven consequenties voor het faunabeheer heb ik ervoor gekozen
om niet de jacht op alle soorten te sluiten en heb ik getracht een balans te vinden
tussen het sluiten van de jacht voor die soorten waarmee het echt niet goed gaat en
het voorlopig open houden van de jacht voor de andere soorten.

Vraag 8

Is het u bekend dat hazen zich niet onder alle omstandigheden houden aan provinciegrenzen?
Zo ja, hoe gaat u voorkomen dat een haas, die in Limburg, Groningen en Utrecht niet
geschoten mag worden, afgeschoten wordt in een aangrenzende provincie?

Antwoord 8

Het is mij bekend dat dieren zich niet aan grenzen houden. Met het openen van de jacht
op de haas in de andere provincies is het aldaar mogelijk, mits binnen het jachtseizoen,
te jagen op hazen. Daarnaast is de jachthouder op grond van de Wet natuurbescherming5 verplicht om een redelijke stand van het in zijn jachtveld aanwezige wild te handhaven
dan wel te bereiken en om schade door in het jachtveld aanwezige wild te voorkomen.

Vraag 9

Deelt u de mening dat het slechts tijdelijk schrappen van het konijn van de lijst
van vrij bejaagbare soorten en het tijdelijk niet-bejaagbaar verklaren van de haas
in slechts drie provincies geen uitvoering geeft aan de wens van de Kamer, zoals verwoord
in de motie van de leden Wassenberg en Futselaar (Kamerstuk 35 616, nr. 9)? Zo ja, per wanneer bent u van plan die motie alsnog integraal uitvoeren? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 9

De motie vraagt om het schrappen van de haas en het konijn van de wildlijst. Het schrappen
van soorten van de wildlijst betreft een wetswijziging. Ik acht dat nu niet wenselijk
vanwege het definitieve karakter van de wijziging en de duur van het proces om dit
tot stand te brengen. De wet biedt mij wel de mogelijkheid om te bepalen in hoeverre
de jacht wordt geopend door middel van een ministeriële regeling (artikel 3.22, tweede
lid, Wnb).

Zoals u in bovengenoemde brief hebt kunnen lezen, ben ik voornemens voor het komend
seizoen (2022/2023) de jacht op de haas niet te openen in de provincies Groningen,
Limburg en Utrecht. De jacht op het konijn ben ik voornemens in alle provincies niet
te openen omdat de populatie van het konijn landelijk een sterk dalende trend vertoont.
Ik heb in deze brief ook aangegeven dat ik wil toewerken naar een gebiedsgerichte
aanpak, waarbij de jacht op een bepaalde soort alleen kan plaatsvinden in die gebieden
waar het goed gaat met deze soort. Hiermee geef ik gehoor aan de zorgen van uw Kamer
over de staat van instandhouding van deze soorten én de zorgen van provincies over
het faunabeheer. Ik overweeg een wetswijziging indien zou blijken dat wet onvoldoende
ruimte biedt voor gebiedsgericht maatwerk.

Ik beschouw de motie als afgedaan met bovengenoemde brief.