Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Wilders en Markuszower over de berichten 'Je kunt me kankerjood noemen, maar ik meld het wel' en 'Nederlands joodse man onthult het antisemitisme waar hij mee te maken heeft'

Antwoord van Minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 17 mei
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 2451.

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat in Wijchen (Gelderland) een Joodse man al jarenlang,
door een groep daders wordt bespuugd, bedreigd, in elkaar geslagen en geterroriseerd?
Wat is uw oordeel daarover?1
2

Antwoord 1

Ik ben bekend met deze feiten. Ik vind het verschrikkelijk om te lezen hoe betrokkene
is benaderd, bejegend en behandeld. Het gevoel van onveiligheid dat hiermee gemoeid
gaat veroorzaakt veel leed en dat is onacceptabel.

Iedere vorm van discriminatie is volstrekt ontoelaatbaar in onze samenleving. Strafbare
handelingen met een discriminatoir motief worden door daarom met extra aandacht opgepakt
door de politie en het Openbaar Ministerie (OM). Vanaf februari 2021 heeft betrokkene
meermaals melding gemaakt van overlast door jongeren of hiervan aangifte gedaan. In
alle gevallen heeft de politie onderzoek gedaan. Het OM bepaalt vervolgens of het
door de politie gevonden bewijs voldoende is om tot vervolging over te gaan. In geen
van de gevallen heeft het OM hiertoe kunnen besluiten. In oktober 2021 heeft het OM
geëvalueerd of de politie correct heeft gehandeld bij het onderzoek naar aanleiding
van de verschillende meldingen en aangiftes. Dat was het geval.

Vraag 2 en 3

Bent u bekend met het feit dat regelmatig op het huis van het Joodse slachtoffer wordt
gebonsd en dat hij en zijn gezin al jarenlang, door dezelfde groep van zeven tot vijftien
daders, wordt geïntimideerd en uitgescholden met «Kankerjoden» en «Hamas Hamas Joden
aan het gas»? Deelt u de walging hierover? Zo nee, waarom niet?

Bent u bekend met het feit dat deze daders het Joodse slachtoffer voor zijn huis in
elkaar hebben geslagen waardoor zijn been open lag en hij dikke lippen en schrammen
heeft opgelopen? Wat is uw oordeel hierover?

Antwoord 2 en 3

Inwoners van Nederland moeten zich veilig kunnen voelen, al helemaal in hun eigen
leefomgeving. In Nederland mag je zijn wie je bent. Geweld gebruiken, fysiek of verbaal,
omdat de herkomst, godsdienst, etniciteit, gender, seksuele oriëntatie iemand niet
aanstaat, is verschrikkelijk en absoluut ontoelaatbaar en bovendien strafbaar. Na
onderzoek door de politie wordt door het OM vastgesteld of er voldoende bewijs is
voor een strafrechtelijke vervolging. Zoals gezegd heeft het OM in onderhavige casus
geoordeeld dat er onvoldoende bewijs is om tot vervolging over te kunnen gaan.

Hoewel strafrechtelijk geen vervolging kon worden ingesteld is wel ingezet op andere
manieren om het gedrag van de betrokken jongeren te laten stoppen. De politie heeft
na elke melding of aangifte gesprekken gevoerd met betrokken jongeren en hun ouders.
De jongeren die zijn aangesproken kwamen bij nieuwe incidenten niet opnieuw als betrokkenen
in beeld. Het betrof hier telkens verschillende personen en niet een vaste groep jongeren.

Er is ook overleg gevoerd met de betrokkene door de gemeente Wijchen, Stichting Vizier3, de wijkagent van de politie en de contactpersoon discriminatie van de politie. Zij
hebben hem intensieve begeleiding en advisering aangeboden. Hierbij zijn ook afspraken
gemaakt over het contact met de politie en welke acties de gemeente en politie zouden
ondernemen naar de jongeren. Conform de gemaakte afspraken heeft de wijkagent hierna
veelvuldig contact gezocht met de betrokkene.

Vraag 4

Wist u dat toen het slachtoffer dit meldde aan de politie, de politie tegen hem zei
dat hij «wel erg vaak belde en meldingen deed»? Hoe beoordeelt u deze benepen reactie
van de politie? Deelt u de mening dat slachtoffers van geweldsmisdrijven altijd aangifte
moeten kunnen doen?

Antwoord 4

Ik heb kennisgenomen van de ervaring van betrokkene met de politie. Dit is niet de
manier van werken die de politie en ik voorstaan. Slachtoffers van geweldmisdrijven
en discriminatie kunnen altijd aangifte doen bij de politie. De politie en het OM
dragen dat ook actief uit. Uit het feitenrelaas dat mij is aangereikt blijkt dat de
politie alle meldingen en aangiftes heeft opgevolgd. Het OM heeft ook geoordeeld dat
dit correct is gedaan.

Vraag 5, 6 en 7

Zijn de daders van deze antisemitische daden gearresteerd? Zo ja wanneer? Zo nee waarom
niet?

Is het waar dat de daders niet strafrechtelijk zijn vervolgd? Zo nee, waarom niet?
Deelt u onze mening dat dit onacceptabel is?

Wat is de etniciteit van deze daders? Wat is er verder bekend over deze groep van
zeven tot vijftien daders? Wat is hun leeftijd en hebben de daders, of hun ouders,
een dubbele nationaliteit?

Antwoord 5, 6 en 7

Zoals aangegeven heeft er geen strafrechtelijke vervolging plaatsgevonden vanwege
ontoereikend bewijs. Over de identiteit van de betrokkenen in deze zaak kan ik verder
geen uitspraken doen.

Vraag 8

Klopt het dat de politie, in samenwerking met de gemeente, met de daders zogenaamde
«stopgesprekken» heeft gevoerd? Deelt u de mening dat politie en gemeenten hier totaal
de weg kwijt zijn omdat daders geen soft gesprek nodig hebben, maar keihard aangepakt
en strafrechtelijk vervolgd moeten worden en bij voorkeur tot een langdurige celstraf
zouden moeten worden veroordeeld?

Antwoord 8

Iedere vorm van discriminatie, waaronder anti-semitisme, en geweld zijn ontoelaatbaar
en strafbaar, maar strafrechtelijk vervolgen is alleen mogelijk als er voldoende bewijs
aanwezig is. Ook als strafrechtelijk niet kan worden ingegrepen, wordt gekeken naar
andere interventies die van waarde kunnen zijn in het zoeken naar een oplossing voor
het slachtoffer. Een voorbeeld hiervan is het voeren van een stopgesprek met de potentiële
dader(s).

Zoals aangegeven leverde het onderzoek in onderhavige casus onvoldoende bewijs op
om over te kunnen gaan tot stafrechtelijke vervolging. Er zijn daarna inderdaad per
melding of aangifte zogeheten stopgesprekken gevoerd door de politie. Tijdens zo’n
gesprek spreekt de politie jongeren aan op hun gedrag, met als doel dat het gedrag
stopt. De gesprekken zijn gevoerd met de jongeren en hun ouders die in beeld waren
per melding of aangifte. Deze jongeren kwamen bij nieuwe incidenten niet opnieuw als
betrokkenen in beeld. Het betrof hier geen vaste groep jongeren die betrokken was
bij alle meldingen of aangiftes.

Vraag 9

Zijn er voldoende maatregelen door de burgemeester genomen om het slachtoffer en zijn
gezin adequaat te beschermen? Indien er geen of onvoldoende maatregelen zijn genomen,
bent u dan bereid de burgmeester aan te sporen het slachtoffer en zijn gezin alsnog
adequaat te beschermen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 9

In de lokale driehoek is door het lokaal bestuur, OM en politie goed gekeken naar
deze zaak en zijn afspraken gemaakt met betrokkene. Dit neemt natuurlijk niet weg
dat de herhaaldelijke incidenten vreselijk zijn geweest voor betrokkene.

Het herkennen van discriminatiesignalen is een voorwaarde voor een voortvarende aanpak
van de ketenpartners. Een goede samenwerking tussen partners (zoals de politie, het
OM en een Anti-Discriminatie Voorziening als Stichting Vizier) is hierbij essentieel.
Het is dan ook de inzet om deze samenwerking verder te verbeteren en te intensiveren.
Ik verwijs hiervoor ook naar de brief van 23 februari die de Minister van Binnenlandse
Zaken en koninkrijksrelaties aan uw Kamer heeft gezonden.4

Vraag 10

Welke maatregelen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat antisemitisch geweld door zowel
de politie als het Openbaar Ministerie (OM) altijd keihard wordt aangepakt en bestreden
en de daders strafrechtelijk worden vervolgd?

Antwoord 10

Discriminatie is ontoelaatbaar en strafbaar. De Nederlandse wet- en regelgeving is
eenduidig in haar afwijzing van antisemitisme of welke andere vorm van discriminatie
ook. De politie en het OM handelen hiernaar door er scherp op te letten of er discriminatoire
motieven, waaronder antisemitisme, een rol hebben gespeeld bij het begaan van bijvoorbeeld
een strafbare handeling als geweld.

Als discriminatie een rol heeft gespeeld en er is voldoende bewijs voorhanden, dan
gaat het OM in principe altijd over tot vervolging en zal de officier van justitie
ook een hogere straf eisen. De Aanwijzing Discriminatie alsook de Richtlijn voor strafvordering
discriminatie van het OM vormen hiervoor het handelingskader.