Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Omtzigt over de aangenomen motie om binnen 48 uur de fiscale gegevens van de personen op de sanctielijst te beschikking te stellen aan de autoriteiten die de sancties moeten opleggen

Antwoord van Staatssecretaris Van Rij (Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst),
mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken, de Minister van Financiën en de Minister
voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (ontvangen 31 maart 2022).

Vraag 1

Heeft u kennis genomen van de op donderdag 24 maart om 14.00 uur aangenomen motie
Omtzigt (Kamerstuk 21 501-20, nr. 1788) die de regering verzoekt ervoor zorg te dragen dat alle beschikbare fiscale gegevens,
inclusief APA (Advance Pricing Agreements) en ATR (Douanecertificaat), zo spoedig
mogelijk en liefst binnen 48 uur beschikbaar zijn voor alle autoriteiten in Nederland
die toezicht houden op de naleving van de sancties tegen Rusland?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich dat u in de Kamer vertelde: «De Belastingdienst is zelf ook gehouden
aan de sanctiewet. Men mag geen relaties aangaan met gesanctioneerde partijen en geen
informatie delen met anderen autoriteiten over rulings. Dat valt allemaal onder de
fiscale geheimhoudingsplicht.»?1

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Wilt u het tweede deel van het antwoord herzien of preciseren?

Antwoord 3

Het klopt dat het verstrekken van de gevraagde informatie in beginsel valt onder de
fiscale geheimhoudingsplicht. Voorts kan dit antwoord op twee punten nader worden
aangevuld.

Op de eerste plaats kan in incidentele onvoorziene gevallen ontheffing van deze geheimhoudingsplicht
worden verleend2. Deze ontheffing valt binnen de bevoegdheid van de Minister van Financiën en is inmiddels
namens de Minister verleend. De fiscale geheimhoudingsplicht staat dus niet langer
aan verstrekking van de informatie in de weg.

Daarnaast moet echter ook worden getoetst of het verstrekken van de gevraagde informatie
aan de betrokken autoriteiten is toegestaan op basis van de Algemene Verordening Gegevensbescherming
(AVG). Hierover is recent nader advies ingewonnen bij de Landsadvocaat.

Deze geeft aan dat de sanctiewet en de sanctieverordening als grondslag mogelijk niet
duidelijk genoeg is om gegevens uit te mogen wisselen. De Landsadvocaat adviseert
daarom om op korte termijn ook te zorgen voor een nadere wettelijke grondslag. Hieraan
wordt momenteel hard gewerkt door aanpassing van art. 43c van de Uitvoeringsregeling
AWR en de Autoriteit Persoonsgegevens te vragen om spoedadvies. Daarnaast is het de
autoriteiten die toezicht houden op de sanctiewet ook toegestaan om informatie te
vorderen Dit, in combinatie met de ontheffing van de fiscale geheimhoudingsplicht
die reeds is afgegeven, geeft nu al een mogelijkheid om gegevens te delen met de betreffende
autoriteiten. De Landsadvocaat vindt dit namelijk een juridisch voldoende robuuste
oplossing in afwachting van een duidelijke, voorzienbare en voorspelbare grondslag
voor de gegevensverstrekking. Daarom kan de Belastingdienst volgens de Landsadvocaat
de resultaten wel alvast met de bevoegde autoriteiten delen. Het definitieve advies
van de Landsadvocaat wordt op zeer korte termijn nagestuurd aan uw Kamer.

De Belastingdienst is uitvoerder van de sancties en gaat in gesprek met de toezichthouders
over de benodigde informatie. Bij het verstrekken van informatie door de Belastingdienst
past wel een aantal kanttekeningen. Niet alle fiscale informatie is relevant voor
het toezicht op de naleving van de sanctiewet. Daarnaast is de informatie waar de
Belastingdienst over beschikt niet altijd actueel, en kan deze inmiddels zijn achterhaald.
De Belastingdienst zal hiervoor alle dossiers handmatig doorlopen. De FIOD kan, anders
dan de Belastingdienst, ook bevoegde autoriteit, toezichthouder of handhaver in het
kader van de sanctiewet zijn. Er wordt momenteel alles op alles gezet om ervoor te
zorgen dat de Belastingdienst de relevante informatie uit de rulings (APA’s en ATR’s)
zo spoedig mogelijk uit kan uitwisselen voor zover deze noodzakelijk is voor andere
autoriteiten om de sanctiewet uit te voeren.

Vraag 4

Klopt het dat de Belastingdienst de navolgende officiële overeenkomsten heeft om gegevens
te delen met de volgende instanties: een dienstverleningsovereenkomst met het Ministerie
van Justitie en Veiligheid en DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen), een convenant
met de Arbeidsinspectie, een convenant met de Stichting AFM, een convenant met de
Autoriteit Consument en Markt, een convenant met de Autoriteit woningcorporaties,
een convenant met de Dienst Wegverkeer (RDW), een dienstverleningsovereenkomst met
het Ministerie van Justitie en Veiligheid en de DJI, een convenant met het Ministerie
van Justitie over de samenwerking op het gebied van de Wet Bevordering Integriteitsbeoordeling
door het Openbaar Bestuur (BIBOP), een convenant met het Bureau Financieel Toezicht,
een convenant met het Centraal Administratiekantoor (CAK), een convenant met het CBS
(Centraal Bureau voor de Statistiek), een convenant met het CBS (Centraal Bureau voor
de Statistiek) en het UWV (Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen), een convenant
met het Centraal Justitieel Incassobureau (CJI), een convenant met diverse partijen
betreffende Citydeal Zicht op ondermijning, een convenant samenwerking CT Infobox
2020, een convenant met het Directoraat-Generaal Fiscale Zaken, een convenant houdende
afspraken over de samenwerking in het kader van het Financieel Expertise Centrum (FEC),
een convenant met het iCOV (infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen), een convenant
met het Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ), een convenant met de Interventieteams
(LSI), een convenant met de Kamer van Koophandel, convenant met de Kansspelautoriteit,
een convenant met de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, een convenant Kopieoplossing
Handelsregister tussen Belastingdienst, CBS, Dienst Justis, KvK en het Ministerie
van Economische Zaken en Klimaat, een convenant met het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen
(LBIO), een convenant Belastingdienst (Landelijk Incassocentrum) en de vereniging
voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren (NVVK), een convenant LIEC/RIEC met
het Ministerie van Veiligheid en Justitie, Openbaar Ministerie, Politie, Burgemeesters/korpsbeheerders
en lokale besturen, een convenant met het Ministerie van Buitenlandse Zaken, een convenant
met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, een convenant met het Ministerie
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)/ Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), een
convenant met het NIVRA en de NOvAA, een convenant Overname inning en invordering
van verontreinigingsheffing rijkswateren VWS, een convenant met de Politie inzake
het gebruik van ANPR camera’s van de Politie, een convenant met de Politie over aanleveren
gegevens referentielijsten ANPR, een convenant met de Raad voor Rechtsbijstand, een
convenant met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, een convenant met de Sociale
Verzekeringsbank (SVB), een convenant met de Stichting inlichtingenbureau, een convenant
met de Stichting Normering Arbeid, een convenant met het Team TRACK van het Ministerie
van Veiligheid en Justitie, een convenant met het UWV inzake gegevensuitwisseling
Wet tegemoetkomingen loondomein, een convenant bestrijding van zorgfraude. Voortzetting
Bestuurlijk Overleg Integriteit Zorgsector en een convenant met het Zorginstituut
Nederland?3

Antwoord 4

Ja, dat klopt. De bevoegdheid tot het uitwisselen van informatie is gebaseerd op wet-
en regelgeving. De genoemde overeenkomsten bevatten hiertoe een uitwerking, vaak van
praktische aard.

Vraag 5

Klopt het dat de Belastingdienst ook nog heel veel data op andere wijze gedeeld heeft
met publieke en private partijen, zoals bij de illegale zwarte lijsten, waar 300.000
burgers en bedrijven op stonden?

Antwoord 5

Op 25 januari jl.4 heeft uw Kamer het rapport van PwC over externe gegevensdeling over burgers die in
FSV stonden ontvangen. Hierin is geen volledige juridische analyse opgenomen over
de mate waarin de geconstateerde gegevensverstrekking gedekt is binnen elk van de
convenanten. Zoals in de brief van 25 januari is aangegeven, zal nader worden onderzocht
in hoeverre voor de geconstateerde gegevensdelingen een voldoende rechtsgrondslag
bestond.

Vraag 6

Klopt het dat de Belastingdienst met meer dan 100 landen belastinggegevens uitwisselt?

Antwoord 6

Ja, dat klopt. Nederland wisselt financiële gegevens uit van personen en bedrijven
volgens de Common reporting standard (CRS) met ruim 100 landen. Deze uitwisseling
is geregeld in de Wet op de internationale bijstand bij de heffing van belastingen
(WIB).

Vraag 7

Klopt het dat Nederland, zelfs na het opzeggen van belastingverdrag met Rusland door
Rusland, gewoon belastinggegevens blijft uitwisselen met Rusland onder CRS?

Antwoord 7

De automatische uitwisseling van financiële gegevens met Rusland vond niet plaats
op basis van het per 1 januari 2022 door Rusland opgezegde bilaterale belastingverdrag,
maar vond plaats op basis van het Verdrag inzake wederzijdse administratieve bijstand
in belastingzaken (WABB-verdrag). Beëindiging van het bilaterale belastingverdrag
had derhalve geen invloed op de uitwisseling van informatie volgens de CRS. Uiteraard
is de informatie-uitwisseling met Wit-Rusland en Rusland door de huidige situatie
in de wacht gezet.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u het feit dat u totaan het aannemen van eerdervermelde motie gewoon
belastinggegevens van toeslagenouders en van de FSV-lijst met zeer veel instanties
heeft gedeeld, dat u belastinggegevens van iedereen met ongeveer elke publieke instelling
van Nederland deelt en dat u belastinggegevens met Rusland deelt, maar dat u geen
belastinggegevens van mensen op de sanctielijst deelde met de autoriteiten die de
sancties moeten handhaven in Nederland?

Antwoord 8

Voor de uitvoering van wetgeving is een effectieve gegevensuitwisseling tussen verschillende
instanties noodzakelijk. Tegelijkertijd dient zulke uitwisseling uiteraard te voldoen
aan de eisen die de wet daaraan stelt.

Vraag 9

Op welk moment heeft u een overeenkomst getekend met alle autoriteiten die de sancties
moeten opleggen om alle belastinggegevens (inclusief APA- en ATR-rulings) te delen?
Kunt u deze overeenkomsten onmiddellijk met de Kamer delen?

Antwoord 9

De Belastingdienst heeft overeenkomsten gesloten met de instanties die zijn vermeld
bij vraag 4. Voor de uitvoering van de motie-Omtzigt (Kamerstuk 21 501-20, nr. 1788) zullen de relevante, beschikbare gegevens worden verstrekt aan alle autoriteiten
in Nederland indien en voor zover nodig voor de naleving van de Sanctiewet 1977. Als
het voor de verstrekking van deze gegevens noodzakelijk is om nadere afspraken neer
te leggen in een overeenkomst zal daartoe worden overgegaan.

Vraag 10

Hoeveel mensen staan om de sanctielijsten en hoeveel rulings hebben betrekking op
deze mensen?

Antwoord 10

De Belastingdienst brengt op dit moment in kaart welke Advance Pricing Agreements
(APA) en Advance Tax Rulings (ATR) er zijn met personen die op de EU-sanctielijst
staan. Met name de laatste categorie is complex om uit te zoeken. De Belastingdienst
inventariseert dit vanaf juli 2017 omdat sinds dat moment er een beëindigingsgrond
in de APA’s en ATR’s is vastgelegd indien de vennootschap of bestuurder op de EU-sanctielijst
voorkomt. De verwachting met betrekking tot de EU-sancties Rusland is dat het om een
beperkt aantal gevallen gaat, maar de inventarisatie is nog in volle gang zodat daarover
nog geen definitief uitsluitsel gegeven kan worden. De Belastingdienst heeft altijd
strikt de beperkende beleidskaders gehanteerd, wat tot gevolg heeft dat bij een relatief
beperkt aantal structuren zekerheid vooraf is verleend door middel van een APA of
ATR met betrekking tot personen die later op de EU-sanctielijst komen te staan. Bij
de inventarisatie wordt naar alle ingediende verzoeken vanaf 1 juli 2017 tot nu gekeken,
dus niet alleen naar de verzoeken die tot een ruling hebben geleid. Dat betekent dat
alle APA- en ATR-verzoeken van over die periode individueel wordt bekeken. De Belastingdienst
verwacht deze week de eerste (voorlopige) beoordeling van de 3400 verzoeken af te
ronden. Vanwege de zorgvuldigheid en de rechtsstatelijkheid vindt nog een (verdiepings)analyse
plaats om tot een eindbeoordeling te kunnen komen. Hier is de Belastingdienst op dit
moment al handmatig mee bezig en dit wordt binnen enkele weken geheel afgerond.

Vraag 11

Op welk moment zijn al deze rulings uitgewisseld met de autoriteiten die de sancties
moeten opleggen?

Antwoord 11

De Belastingdienst verwacht op zeer korte termijn de gegevens van de desbetreffende
rulings voor uitwisseling gereed te hebben. Zodra dat het geval is, zal de informatie
voor zover deze noodzakelijk is voor andere autoriteiten om de sanctiewet uit te oefenen
zo spoedig mogelijk worden uitgewisseld. Hierbij passen wel de kanttekeningen met
betrekking tot de informatie in deze rulings zoals deze in het antwoord op vraag 3
zijn opgenomen.

Vraag 12

Zijn alle andere belastinggegevens die voor de sancties relevant zijn, ook uitgewisseld?

Antwoord 12

Voor zover een rechtsgrond aanwezig is, zal de ons bekende en in deze context relevante
informatie worden uitgewisseld.

Vraag 13

Is er in Nederland beslag gelegd op onroerend goed?

Antwoord 13

Met sanctieregelgeving wordt er geen beslag gelegd op tegoeden of bezittingen. Dit
kan enkel op basis van een strafrechtelijke titel. Wel worden op basis van sanctieregelgeving
tegoeden en economische middelen bevroren. Dit betekent dat er bijvoorbeeld geen overdracht
van eigendom kan plaatsvinden. In het geval van onroerend goed betekent dit ook dat
er geen diensten mogen worden verleend aan de persoon die op de sanctielijst staat,
zoals bijvoorbeeld notariële diensten of makelaarsdiensten. Daarnaast kunnen er geen
transacties plaatsvinden om eigendom over te dragen, te verhuren of te verhypothekeren.
Het is dus niet mogelijk om eigendom over te dragen of te verplaatsen van een persoon
op de sanctielijst. Overtreding van deze regels is een economisch delict, en dus strafrechtelijk
vervolgbaar.

Vraag 14

Op hoeveel onroerend goed is er beslag gelegd en zijn alle gegevens van het kadaster
gebruikt?

Antwoord 14

Zoals aangegeven in de beantwoording op vraag 13 wordt er onder sanctieregelgeving
geen beslag gelegd op tegoeden en economische middelen. De Europese sanctieregels
vereisen dat alle economische middelen van personen en entiteiten op de sanctielijst
worden bevroren. Onder bevriezing van economische middelen wordt verstaan het voorkomen
dat economische middelen worden gebruikt om op enigerlei wijze tegoeden, goederen
of diensten te verkrijgen, onder meer door deze te verkopen, te verhuren of te verhypothekeren.
Alle economische middelen van de personen en entiteiten op de sanctielijsten zijn
bevroren, dus ook de onroerende goederen. Het is voor een ieder verboden om te handelen
in strijd met de bevriezing. Notarissen zijn de poortwachter in het tegenhouden van
transacties van onroerende zaken van personen en entiteiten op de sanctielijst: op
grond van de Sanctiewet 1977 en de Wet op het notarisambt mogen zij sinds het ingaan
van de sancties geen medewerking verlenen aan transacties van onroerende zaken van
personen en entiteiten op de sanctielijst. Naast de generieke strafbaarstelling in
de Sanctiewet 1977, is de notaris onderworpen aan toezicht uitgeoefend door het Bureau
Financieel Toezicht en aan tuchtrecht uitgeoefend door de kamers voor het notariaat.
Sinds de sancties in 2014 controleren de notarissen al bij transacties van onroerende
goederen op de sancties. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie heeft bij de
aanvullende sancties in 2022 haar leden ook geïnformeerd hierover.

Het Kadaster beheert de registers voor registergoederen (waaronder onroerende zaken).
In aanvulling op de taak die door de notarissen reeds wordt uitgeoefend regelt het
kabinet dat het Kadaster in de registers een aantekening zet bij registergoederen
van personen en entiteiten op de sanctielijst. Daarmee wordt voor een ieder inzichtelijk
bij het raadplegen van de registers welke registergoederen door de sancties bevroren
zijn. Hierdoor wordt het voor de gebruiker van die gegevens, net als voor de notaris,
direct duidelijk dat niet mag worden meegewerkt aan een transactie ten aanzien van
dat registergoed. Deze aantekening wordt mogelijk gemaakt in een regeling van de Minister
van Buitenlandse Zaken, in overeenstemming met de Minister voor Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening, die begin komende week wordt vastgesteld.

Voor registergoederen op naam van natuurlijke personen en entiteiten op de sanctielijst
kan het Kadaster die aantekening direct plaatsen als de ministeriële regeling in werking is getreden. Voor registergoederen op naam van rechtspersonen
waar die natuurlijke personen op de sanctielijst een uiteindelijk belang in hebben
of mee verbonden zijn, ligt dit complexer. Het Kadaster beschikt niet over een overzicht
van rechtspersonen waar de natuurlijke personen op de sanctie lijst een uiteindelijk
belang in hebben. Dit geldt voor alle instanties die hiermee te maken hebben. Het
kabinet komt aanvullend op bovenstaande maatregelen in dezelfde ministeriële regeling
met een grondslag om de informatieverstrekking van de Kamer van Koophandel naar het
Kadaster mogelijk te maken. Hiermee kan, voor zover deze informatie bekend is bij
de Kamer van Koophandel, inzichtelijk gemaakt worden welke rechtspersonen het betreft
(en daarmee dus welke registergoederen op naam van die rechtspersonen het betreft).
Veelal gaat het om ingewikkelde bedrijfsconstructies.

Er bestaat geen meldplicht voor een toezichthoudende instantie om bevroren onroerend
goed aan te geven, zoals wel het geval is binnen de financiële sector aangaande banktegoeden.
Daarmee is niet bekend welke totale waarde de bezittingen in onroerend goed van personen
op de sanctielijst hebben in Nederland.

Vraag 15

Is er in Nederland beslag gelegd op andere goederen, bijvoorbeeld cash, boten of kunst?
Kunt u aangeven hoe het onderzoek naar het bezit op deze goederen verloopt?

Antwoord 15

Zoals aangegeven in de beantwoording op vraag 13 en 14 wordt er onder sanctieregelgeving
geen beslag gelegd op tegoeden en economische middelen. Dit kan enkel op basis van
een strafrechtelijke titel. Bevriezing onder sanctieregelgeving betekent dat er bijvoorbeeld
geen overdracht van eigendom kan plaatsvinden. In het geval van de genoemde voorbeelden
betekent dit ook dat er geen diensten mogen worden verleend aan de persoon die op
de sanctielijst staat, zoals het verwerken van cash-betalingen, het cureren van kunstcollecties
of dienstverlening aan vaartuigen. Het betekent echter niet dat dergelijke bezittingen
actief worden verzameld door de overheid en worden opgeborgen. Er bestaat geen meldplicht
voor een toezichthoudende instantie om bevroren cash, boten of kunst aan te geven,
zoals wel het geval is binnen de financiële sector aangaande banktegoeden. Echter,
vanwege het feit dat er geen diensten mogen worden verleend en het verwerken van transacties
is verboden, zijn de tegoeden wel bevroren.

Door de FIOD is nog geen beslag gelegd op goederen die onder de sanctiemaatregelen
vallen. Wel heeft de FIOD 137 mln Euro in beslag genomen van banktegoeden die niet
waren bevroren en mogelijk gebruikt zouden worden bij overtredingen van de Sanctiewet.

De FIOD kan uitsluitend beslag leggen indien sprake is van een mogelijke overtreding
van de sanctiemaatregelen en in dat kader een strafrechtelijk onderzoek is gestart.
Artikel 94 van het Wetboek van Strafvordering biedt daartoe de mogelijkheid. De Douane
voert het toezicht uit op het verkeer van deze sanctiegoederen. Dit doet de Douane
door aangiften te analyseren en te controleren, aanvragen van vergunningen te controleren
en zendingen fysiek te controleren. Als er een vermoeden is dat zendingen onder de
werking van de sanctiemaatregelen vallen, worden deze voorgelegd aan de Centrale Dienst
In & Uitvoer van Douane (CDIU). De CDIU beoordeelt de goederen, de transactie en doet
een check op de eindgebruiker. Bij vrachtzendingen waarover twijfel bestaat, stemt
de CDIU af met het Ministerie van Buitenlandse Zaken dat verantwoordelijk is voor
de naleving van de sanctiemaatregelen. Wanneer de beoordeling is dat er inderdaad
sprake is van een vermoedelijke overtreding draagt zij de zaak over aan een gespecialiseerd
team binnen de Douane, het Team Precursoren, Strategische goederen en Sanctiewetgeving
(POSS). Dit team kan een bedrijf een waarschuwing opleggen. Ook heeft dit team de
mogelijkheid om contact op te nemen met het Openbaar Ministerie over eventuele strafrechtelijke
gevolgen.

Er zijn sinds het uitbreken van de oorlog 45 aangiften (peildatum 25 maart) van goederen
gedaan waar mogelijk sprake is van een overtreding van de sanctiemaatregelen. In 13 gevallen
zijn de goederen alsnog vrijgegeven en mochten hun weg vervolgen. Het ging bijvoorbeeld
om ladingen hout die vanuit Rusland op weg waren naar België. Van 7 zendingen is na
afgerond onderzoek vastgesteld dat deze goederen de opgegeven bestemming niet mogen
volgen. Het gaat vooral om onderdelen voor de olie-industrie en databeveiliging. De
goederen gaan retour naar de exporteur en dus niet naar de oorspronkelijk opgegeven
bestemming. Over de overige 25 aangiften is nog geen finale beoordeling gedaan en
loopt het onderzoek nog.

De Douane heeft op dit moment nog geen goederen als boten of kunst in beslag genomen
in het kader van de sanctiemaatregelen.

Vraag 16

Kunt u aangeven of er persoonlijke ontmoetingen geweest zijn (of telefoongesprekken,
e-mail-gesprekken of whatsapp-gesprekken) tussen personen op de sanctielijsten en
bewindspersonen en/of ambtenaren in afgelopen tien jaar? Zo ja, welke van deze ontmoetingen
zijn u dan bekend?

Antwoord 16

Er wordt geen overzicht bijgehouden van contacten die bewindspersonen en ambtenaren
hebben met personen die op sanctielijsten staan. Het is daarom niet mogelijk aan te
geven of, en zo ja en in hoeveel gevallen, er sprake is geweest van dergelijke contacten.
EU-sancties zijn geen doel op zichzelf maar dragen bij aan een breder beleidsdoel,
waarbij voor maximale effectiviteit de samenhang met andere instrumenten in ogenschouw
dient te worden genomen. Sancties zijn geen strafmaatregel, in de kern tijdelijk en
werken preventief: ze zijn bedoeld om het beleid of gedrag van een land, organisatie
of persoon te veranderen. Contacten zijn daarom in beginsel niet verboden volgens
de sanctieregelgeving in kwestie maar worden zorgvuldig afgewogen.

Vraag 17

Kunt u precies aangeven welke contacten er geweest zijn tussen personen op de sanctielijst
en Ministers en ambtenaren in de afgelopen zes weken?

Antwoord 17

Er wordt geen overzicht bijgehouden van contacten die bewindspersonen en ambtenaren
hebben met personen die op sanctielijsten staan. Het is daarom niet mogelijk aan te
geven of, en zo ja en in hoeveel gevallen, er sprake is geweest van dergelijke contacten.
EU-sancties zijn geen doel op zichzelf maar dragen bij aan een breder beleidsdoel,
waarbij voor maximale effectiviteit de samenhang met andere instrumenten in ogenschouw
dient te worden genomen. Sancties zijn geen strafmaatregel, in de kern tijdelijk en
werken preventief: ze zijn bedoeld om het beleid of gedrag van een land, organisatie
of persoon te veranderen. Contacten zijn daarom in beginsel niet verboden volgens
de sanctieregelgeving in kwestie maar worden zorgvuldig afgewogen.

Vraag 18

Kunt u precies aangeven wat bedoeld wordt met de zin: «Bij een bedrijf met gesanctioneerde
eigenaren en het vermogen bestaat uit activa op de balans, kan geen vermogen worden
bevroren door een financiële instelling of trustkantoor als deze hier geen toegang
toe heeft. Dat betekent niet dat die bestanddelen niet bevroren (kunnen) worden; het
betekent alleen dat financiële instellingen dat niet kunnen doen. Het bedrijf is bijvoorbeeld
zelf verantwoordelijk dat het relevante vermogen wordt bevroren.»?5

Antwoord 18

Hiermee wordt bedoeld dat financiële instellingen alleen vermogen van gesanctioneerde
personen kunnen bevriezen als het vermogen bij hun is ondergebracht of hun diensten
worden gebruikt.

Vraag 19

Hoe kan een bedrijf zijn eigen vermogen bevriezen en hoe wordt dat kenbaar gemaakt
aan de autoriteiten? Kunt u dat met een voorbeeld toelichten?

Antwoord 19

Eenieder in Nederland is gehouden aan de sanctieregelgeving. Dat geldt voor een financiële
instelling, andere dienstverleners, en ook voor bedrijven met gesanctioneerde eigenaren
zelf. Iedereen die de beschikking heeft over of toegang tot activa, vermogen of tegoeden
van gesanctioneerde partijen moet dit bevriezen. Financiële instellingen zijn echter
de enigen die volgens de Sanctiewet 1977 verplicht zijn om relaties met gesanctioneerde
personen te melden en daarbij aan te geven hoeveel zij hebben bevroren.

Vraag 20

Kunt u deze vragen een voor een en voor woensdagavond 30 maart 2022, 20.00 uur beantwoorden,
in verband met de speech van president Zelenskyy in de Tweede Kamer en het aansluitende
debat op 31 maart aanstaande? Mocht de lijst met contacten van de afgelopen jaren
(vraag 13) dan nog niet klaar zijn, dan is daarvoor begrip.

Antwoord 20

Dit is niet gelukt.

Vraag 21

Kunt u een vertaling van de antwoorden op deze vragen in het Engels maken en die ter
beschikking stellen aan de Raad van de Europese Unie en de ambassadeur van Oekraïne
in Nederland?

Antwoord 21

Ja.