Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Agema over het bericht dat de winkelsluiting in ons land heeft geleid tot wel 300% meer omzet in België

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Minister van Economische Zaken en Klimaat (ontvangen 15 maart 2022).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Zoveel heeft de Nederlandse invasie in Antwerpen
opgeleverd: «300% meer omzet. Het is waanzinnig en fantastisch tegelijk»»?1

Antwoord 1

Ten tijde van de sluiting van de niet-essentiële detailhandel heeft het kabinet burgers
opgeroepen om niet naar België af te reizen om daar te winkelen of de horeca te bezoeken,
maar het was wel toegestaan.

Vraag 2

Deelt u de mening dat per lockdown steeds meer Nederlanders om de lockdown heen gaan
leven? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Uit de gegevens van de corona gedragsunit van het RIVM blijkt dat veel mensen begrijpen
waarom er maatregelen nodig zijn en ook waarom deze nodig waren ten tijde van de harde
lockdown eind 2021. Ook blijkt uit deze gegevens dat veel mensen zich tijdens de harde
lockdown goed aan de maatregelen hielden. Het kabinet begrijpt dat het steeds lastiger
wordt om de maatregelen vol te houden naar mate de pandemie voortduurt.

Vraag 3

Kunt u twee tabellen met daarin de Google en Apple mobility data van de afgelopen
twee jaar bij de antwoorden op deze schriftelijke Kamervragen voegen?

Antwoord 3

Voor deze gegevens verwijs ik naar de genoemde bedrijven.

Vraag 4

Ziet u op basis van deze tabellen dat de vermindering van verplaatsingen per lockdown
steeds minder wordt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Op basis van de gegevens die het kabinet tot haar beschikking heeft, zien we dat de
naleving van de maatregelen nog steeds hoog is, zowel ten tijde van de harde lockdown,
alsook in de fase waar we ons nu in bevinden waar minder maatregelen nodig zijn.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het «sturen op verplaastingen» een farce is, daar het sluiten
van winkels en horeca zorgt voor het verplaasten van activiteiten zoals het bij elkaar
thuis afspreken in plaats van in de horeca en in het buitenland gaan winkelen? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 5

Het kabinet herkent zich niet in het beeld dat het sluiten van winkels en horeca eind
2021 heeft gezorgd voor een verplaatsing van activiteiten. Zoals aangegeven is bijvoorbeeld
uit de corona gedragsunit van het RIVM gebleken dat veel mensen zich hielden aan de
geldende adviezen en maatregelen.

Vraag 6

Hoeveel miljard euro omzet zijn Nederlandse winkeliers misgelopen doordat mensen in
het buitenland zijn gaan winkelen sinds zogeheten niet-essentiële winkels in ons land
gesloten zijn?

Antwoord 6

Het is duidelijk dat een flink aantal Nederlanders tijdens de lockdown een recreatief
bezoek heeft gebracht aan detailhandel en horeca in het buitenland, vooral in Duitsland
en België. Met name Antwerpen lijkt een populaire bestemming te zijn geweest, wat
valt af te leiden uit beelden van de drukke winkelstraten tijdens de eindejaarsvakantieperiode.
Volgens Unizo (Unie voor Zelfstandige Ondernemers) is er, in de eerste week van het
nieuwe jaar, 10 procent meer omzet gedraaid dan normaal. Dat is een gemiddelde voor
heel Vlaanderen. Dit beeld komt overeen met een ruwe schatting van de Belgische krant
de Standaard, die zich baseert op contacten met winkeliers en signalen van sectororganisaties.
Uit deze berichten leid ik af dat de extra drukte vooral beperkt bleef tot steden
in de grensstreek. Het is aannemelijk dat deze extra omzet gerealiseerd werd mede
dankzij de komst van de Nederlanders. Hoeveel omzet Nederlandse winkeliers zijn misgelopen,
valt echter niet vast te stellen. Opgesplitste omzetcijfers voor de lockdownperiode
zijn niet beschikbaar.

Vraag 7

Kunt u de wetenschappelijke onderbouwing voor het effect van het sluiten van zogeheten
niet-essentiële winkels op de infectiedruk aan ons doen toekomen door ze mee te sturen
bij de beantwoording van deze schriftelijke Kamervragen?

Antwoord 7

Het kabinet baseert haar besluiten onder andere op advies van het OMT. Het OMT adviseert
op basis van actuele informatie, vakkennis en beschikbare wetenschappelijke literatuur
hoe de uitbraak bestreden kan worden. Het algemene doel van het totale pakket aan
maatregelen, inclusief het sluiten van niet-essentiële winkels, was het terugbrengen
van het aantal contacten. De onderbouwing van het kabinetsbesluit van 18 december
jl. om niet-essentiële winkels te sluiten, is uw Kamer reeds toegekomen als bijlage
van de Kamerbrief2.

Vraag 8

Acht u deze wetenschappelijke onderbouwing overtuigend? Zo ja, waarom?

Antwoord 8

Het OMT geeft in haar adviezen aan dat prognoses grote onzekerheidsmarges kennen.
Deze komen onder andere voort uit onzekerheden die samenhangen met het tempo waarin
afname van bescherming tegen infectie verloopt. Vanwege deze onzekerheden, gelden
er ook grotere onzekerheidsmarges voor de gemaakte prognoses. Hiermee is de onderbouwing
nog steeds van waarde, omdat deze inzicht geeft in de best mogelijke inschatting van
de epidemiologische situatie met en zonder maatregelen.

Vraag 9

Kunt u deze vragen alstublieft beantwoorden voor het eerstvolgende coronadebat?

Antwoord 9

De beantwoording van deze vragen heeft zo snel als mogelijk plaatsgevonden.