Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden De Hoop en Paul over het voorstel in de Maastrichtse gemeenteraad om het openbaar voortgezet onderwijs af te schaffen
Vragen van de leden De Hoop (PvdA) en Paul (VVD) aan de Minister voor Primair- en Voortgezet Onderwijs over het voorstel in de Maastrichtse gemeenteraad om het openbaar voortgezet onderwijs af te schaffen (ingezonden 4 februari 2022).
Antwoord van Minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) (ontvangen 9 maart
2022).
Vraag 1
Deelt u onze appreciatie van het openbaar onderwijs als onderwijs dat recht doet aan
een principiële gelijkwaardigheid van opvattingen over godsdienst, levensbeschouwing
en maatschappelijke diversiteit en dat voorwaarden schept voor emancipatie en tolerantie?
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Hoe beoordeelt u het voorstel in de Maastrichtse gemeenteraad om het openbaar voortgezet
onderwijs af te schaffen en al het onderwijs te centreren op één plek («de Campus»)
in het licht van de grondwettelijke garantiefunctie van het openbaar onderwijs?1
Antwoord 2
Het is mogelijk om een openbare school om te zetten naar een bijzondere school. Het
verzoek hiertoe wordt ingediend bij DUO. Indien het bevoegd gezag een school voor
openbaar onderwijs wenst om te zetten in een bijzondere school is toestemming van
de gemeenteraad nodig. De medezeggenschapsraad van de school heeft instemmingsrecht.
De huisvesting, daar waar het onderwijs wordt gegeven, is een zaak tussen het bevoegd
gezag en de gemeente. Bij het verplaatsen van het onderwijs dient het bevoegd gezag
wel te voldoen aan de daaraan door de wet gestelde eisen. Zo is een verplaatsing tot
drie kilometer vrij en voor een verplaatsing van meer dan drie kilometer is een afspraak
nodig met omliggende scholen in een regionaal plan onderwijsvoorzieningen.
In het licht van de garantiefunctie openbaar onderwijs, moet het bevoegd gezag, in
dit geval de Stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO) gedeputeerde staten om
advies vragen over de omzetting van een openbare school naar een bijzondere school.
Indien gedeputeerde staten advies geven, wordt dit advies met de aanvraag voor omzetting
meegezonden aan het Ministerie van OCW (artikel 16, Regeling voorzieningenplanning
vo 2020). Daarnaast blijft ook als de omzetting een feit is, de garantiefunctie van
artikel 23, vierde lid Grondwet en artikel 66 WVO onverkort van toepassing. Indien
ouders van een voldoende aantal leerlingen een school voor openbaar voortgezet onderwijs
wensen, kunnen zij zich wenden tot het college van burgemeester en wethouders. Indien
het college die wens niet honoreert kunnen de ouders zich wenden tot gedeputeerde
staten. Indien gedeputeerde staten de wens niet honoreert kunnen de ouders zich wenden
tot de Minister. De Minister kan de gemeente dan opdragen een aanvraag voor het in
aanmerking brengen voor bekostiging van een openbare school in te dienen.
Vraag 3
Deugt in dit verband het concept-convenant tussen de Stichting Limburgs Voortgezet
Onderwijs en de gemeente Maastricht juridisch, waar het de bevoegdheden van de gemeenteraad
oprekt?2
Antwoord 3
In het concept convenant worden afspraken voorgesteld tussen de gemeente Maastricht
en LVO over hoe deze partijen willen samenwerken. Hiervoor bestaat juridisch geen
beletsel. Ik ben hierbij evenwel geen partij. In een convenant kunnen echter geen
(grond)wettelijke taken overgedragen of opzijgezet worden. Het convenant kan de indruk
wekken dat door te kiezen voor gratis en breed toegankelijk onderwijs met de denominatie
algemeen bijzonder, wordt voldaan aan de garantiefunctie openbaar onderwijs in de
gemeente Maastricht. Navraag bij LVO leert dat dit expliciet niet bedoeld wordt; de
garantiefunctie openbaar onderwijs kan, ongeacht afspraken die hierover in een convenant
staan, niet worden overgedragen. Dit blijft een verantwoordelijkheid voor de gemeente.
Vraag 4
Deelt u onze afwijzing van pragmatisme als excuus om ons duale onderwijsstelsel opzij
te schuiven? Zo ja, welke consequenties verbindt u hieraan voor het onderwijsaanbod
in Maastricht? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 4
Het duale onderwijsstelsel wordt niet opzijgeschoven. Zoals ik in antwoord drie heb
opgenomen blijft de garantiefunctie openbaar onderwijs onverminderd van kracht. Een
omzetting van openbaar naar bijzonder onderwijs past bovendien binnen ons onderwijsstelsel.
Het is aan het bevoegd gezag en de gemeenteraad om hierover te besluiten. Een verzoek
van het bevoegd gezag voor omzetting van openbaar naar bijzonder wordt door DUO marginaal
getoetst aan wet- en regelgeving. Indien aan de voorwaarden is voldaan, wordt het
verzoek gehonoreerd.
Vraag 5
Hoe beziet u het voorstel vanuit het risico dat daar een grote leerfabriek ontstaat,
die de menselijke maat voor de scholieren ernstig schaadt? Is het streven naar de
menselijke maat op scholen, niet langer een streven bij het onderwijsbeleid van de
regering? Zo ja, hoe wilt u hieraan gestalte helpen geven in de Maastrichtse situatie?
Antwoord 5
De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op de kwaliteit van het onderwijs op
school. Daarbij beziet de inspectie onderwijskwaliteit, onderwijsomstandigheden en
het welbevinden van de leerling. Ten aanzien van de menselijke maat in het onderwijs
heeft mijn voorganger in een brief aan uw Kamer3 aangegeven dat de inzichten uit onderzoek laten zien dat de effecten van verschillende
schaalgrootten erg genuanceerd liggen. Een duidelijke relatie tussen menselijke maat
en schaalgrootte ontbreekt. Menselijke maat gaat erover dat leerlingen en docenten
zich gehoord en gezien voelen. Het is belangrijk dat scholen hieraan, onafhankelijk
van schaalgrootte, gestalte geven.
In het concept convenant is overigens geen voorstel voor het onderwijsaanbodvan alle
scholen in Maastricht uitgewerkt.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
A.D. Wiersma, minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.