Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Laan over de positie van klokkenluiders binnen de sport

Antwoord van Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport) (ontvangen 7 maart 2022).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Klokkenluider «ontzettend blij» met onderzoek naar
misstanden in danswereld»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat er momenteel nog geen klokkenluidersregeling is voor organisaties met
minder dan vijftig werknemers en dat veel sportverenigingen, sportbonden of andere
sportorganisaties geen vijftig werknemers hebben? Zo ja, wat is het gevolg hiervan
voor de sport?

Antwoord 2

Het klopt dat een klokkenluidersregeling alleen verplicht is voor werkgevers bij wie
in de regel ten minste 50 personen werkzaam zijn. Deze verplichting geldt ook voor
werkgevers in de sport. Bij het aantal van 50 werkzame personen tellen volgens de
huidige wet stagiairs en vrijwilligers niet mee. In de sport is in de praktijk veelal
sprake van vrijwilligerswerk waardoor de verplichting om een interne meldregeling
te hebben voor sportverenigingen vaak niet van toepassing is.

Momenteel is het proces van de implementatie van de EU-klokkenluidersrichtlijn gaande.
Op grond van deze richtlijn moeten werkgevers in de private sector met vijftig of
meer werknemers een intern meldkanaal inrichten. De definitie van werknemer in de
Wet Huis voor klokkenluiders wordt volgens het wetsvoorstel ter implementatie van
de EU-klokkenluidersrichtlijn zodanig aangepast dat ook vrijwilligers en stagiairs
daaronder vallen, voor zover zij een vergoeding voor hun werkzaamheden ontvangen.
Na inwerkingtreding van het wetsvoorstel zal dit de «Wet bescherming klokkenluiders»
gaan heten. Het wetsvoorstel is momenteel in behandeling bij de Tweede Kamer.2 De verplichting om een interne meldprocedure vast te stellen gaat na inwerkingtreding
van het wetsvoorstel dus voor meer werkgevers gelden, ook in de sportsector. Al is
het zo dat de meeste sportorganisaties de drempel van meer dan 50 werknemers of vrijwilligers
met een vrijwilligersvergoeding niet halen. Het gevolg hiervan is dat een klokkenluidersregeling
niet op alle sportorganisaties van toepassing is.

Daarnaast wordt het hebben van een klokkenluidersregeling in de sport gestimuleerd
via de toolbox Code Goed Sportbestuur waarin een model klokkenluidersregeling is opgenomen.
Iedereen die zich durft uit te spreken (ook anoniem) kan nu al terecht bij het Centrum
Veilige Sport Nederland. Dit geldt ook klokkenluiders. Van het Centrum Veilige Sport
Nederland heb ik vernomen dat alle meldingen, ook van klokkenluiders, worden opgepakt.

Vraag 3

Bent u van mening dat ook voor dergelijke kleinere organisaties een onafhankelijk
meldpunt voor klokkenluiders over misstanden, overschrijdend gedrag, matchfixing,
doping of criminele inmenging van groot belang is?

Antwoord 3

Er is reeds een meldpunt voor misstanden in de sport, namelijk het Centrum Veilige
Sport Nederland. Ik ben met partijen in overleg over de positionering van het Centrum
Veilige Sport Nederland zoals ook motie Van der Laan c.s. vraagt.3

Vraag 4

Klopt het dat het NOC*NSF hier regelgeving voor voorbereidt, maar dat deze op zijn
vroegst pas in 2024 in werking treedt? Welke opties ziet u om dit proces te versnellen?

Antwoord 4

Ja. De minimale kwaliteitseisen van NOC*NSF, die het hebben van een klokkenluidersregeling
bij meer dan 50 werknemers verplicht vanaf 2024, luiden niet anders dan de huidige
wet. Bovendien is het aan NOC*NSF om vereisten aan sportbonden te stellen en daar
een tijdspad aan te koppelen.

Vraag 5

Bent u van mening dat er ook vóór dat moment al duidelijkheid moet zijn waar iemand
terecht kan voor het melden van misstanden in de sportwereld?

Antwoord 5

Ja, zie vraag 3.

Vraag 6

In hoeverre ziet u hier een rol weggelegd voor het Centrum voor Veilige Sport en het
onafhankelijk maken van dit centrum, zoals verzocht in de motie Van der Laan c.s.
van 13 oktober jl.? Hoe verhoudt een klokkenluidersregeling tot andere wijze van veilig
melden van misstanden etc. in de sport?4

Antwoord 6

Het Centrum Veilige Sport Nederland biedt momenteel mogelijkheden om veilig te melden.
Ik verwacht niet dat een klokkenluidersregeling direct invloed zal hebben op een andere
manier van melden. Maar dit is wel iets wat ik wil meenemen in de positionering van
het Centrum. Ik hecht er waarde aan dat iedereen veilig kan melden.

Vraag 7

Bent u van mening dat er zo mogelijk ook ondersteuning moet worden geboden aan personen
die reeds in de positie van klokkenluider terecht zijn gekomen?

Antwoord 7

Ik vind het belangrijk dat iedereen die te maken heeft gehad met grensoverschrijdend
gedrag de juiste hulp en ondersteuning kan krijgen. Dit geldt ook voor klokkenluiders.
Het Centrum Veilige Sport Nederland verwijst door naar de mogelijkheden die daarvoor
zijn. Rechtstreeks contact opnemen met Slachtofferhulp Nederland behoort ook tot de
mogelijkheden.