Verslag van een schriftelijk overleg : Verslag van een schriftelijk overleg over de aanvullende Tegemoetkoming Evenementen (ATE) (Kamerstuk 35420-418)
35 420 Noodpakket banen en economie
Nr. 470
VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG
Vastgesteld 8 maart 2022
De vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat heeft een aantal vragen en opmerkingen
voorgelegd aan de Minister van Economische Zaken en Klimaat over de brief van 1 november
2021 over de aanvullende Tegemoetkoming Evenementen (ATE) (Kamerstuk 35 420, nr. 418).
De vragen en opmerkingen zijn op 3 december 2021 aan de Minister van Economische Zaken
en Klimaat voorgelegd. Bij brief van 4 maart 2022 zijn de vragen beantwoord.
De voorzitter van de commissie, Agnes Mulder
Adjunct-griffier van de commissie, Van Dijke
Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie
De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de onderhavige brief en hebben
hierover nog enkele vragen en opmerkingen.
1
De leden van de VVD-fractie lezen dat het niet mogelijk is om via gemeenten ATE-voorschotten
uit te betalen die zijn bedoeld voor evenementen van afgelopen zomer en dat ondernemers
pas begin 2022 compensatie zullen gaan ontvangen voor de evenementen die zij hebben
georganiseerd in de periode van 10 juli tot en met 24 september. Deze leden betreuren
het dat de ondernemers in kwestie een stuk langer moeten wachten op tegemoetkoming,
wetende dat zij ook nu al bezig zijn met voorbereidingen voor evenementen voor aankomende
zomer en dat zij hiervoor nu al de nodige kosten moeten maken. Dat brengt deze ondernemers
in een benarde financiële situatie waar voornoemde leden zich zorgen om maken. De
leden van de VVD-fractie willen graag op zoek naar manieren om deze ondernemers perspectief
te bieden voor aankomende zomer. Is de Minister bereid om met deze groep ondernemers
in gesprek te gaan en te zoeken naar manieren om ze extra ondersteuning en perspectief
te bieden? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
Allereerst wil ik onderschrijven dat het voor ondernemers van groot belang is om zo
snel mogelijk het geld uit de regelingen op hun rekening te ontvangen, het zijn moeilijke
tijden en veel ondernemers hebben zwaar te lijden onder de economische gevolgen van
de coronacrisis.
Het klopt dat er een lange tijd zat tussen de aankondiging (14 juli 2021) en openstelling
(28 februari 2022) van de ATE-regeling. Na de aankondiging heeft het kabinet eerst
onderzocht of de regeling door gemeentes kon worden uitgevoerd. Toen dit niet mogelijk
bleek, is uiteindelijk RVO als uitvoeringsinstantie ingezet, waarna het kabinet samen
met RVO heeft uitgezocht welk type evenement er buiten de garantieregeling evenementen
(TRSEC) valt. De Aanvullende Tegemoetkoming Evenementen (ATE) is namelijk gericht
op organisatoren die geen TRSEC hebben ontvangen. Omdat de ATE staatssteun betreft,
moest deze voorafgaand aan enige uitvoering, aan de Europese Commissie ter goedkeuring
worden voorgelegd. De Europese Commissie heeft de ATE eind februari 2022 goedgekeurd,
waarna de regeling uiteindelijk op 28 februari kon worden opengesteld.
Het kabinet voert geregeld gesprekken met vertegenwoordigers van de evenementenbranche.
Op ambtelijk niveau vinden deze gesprekken met vertegenwoordigers wekelijks plaats.
2
De leden van de VVD-fractie lezen tevens dat alleen de centrale organisatoren van
evenementen een aanvraag kunnen indienen voor tegemoetkoming en niet de leveranciers,
terwijl deze leden nog veel signalen ontvangen van toeleveranciers van evenementen
zoals standbouwers en cateraars, waarin zij aangeven dat de huidige garantieregelingen
ontoereikend zijn voor hen. Toeleveranciers maken wel de kosten, maar krijgen geen
tegemoetkoming op het moment dat zij geen contract hebben met de organisator van een
evenement en daarmee staan zij uiteindelijk met lege handen. De leden van de VVD-fractie
maken zich zorgen om de financiële positie van toeleveranciers van evenementen en
willen graag op zoek naar mogelijkheden om deze groep ondernemers niet tussen wal
en schip te laten vallen. Deelt de Minister de mening dat er een oplossing moet worden
gezocht voor deze groep ondernemers die ondanks gemaakte kosten niet op vergoeding
kunnen rekenen via de huidige regelingen? Zo ja, waar ziet de Minister ruimte en mogelijkheden
om deze groep ondernemers uit de knel te helpen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
Ik herken het signaal dat toeleveranciers die geen contract afsluiten met de organisatoren
van evenementen tussen wal en schip vallen. Graag wil ik het belang van duidelijke
overeenkomsten tussen toeleverancier en organisator benadrukken. De ATE-regeling is
erop gericht de organisator van een evenement in staat te stellen zijn toeleveranciers
te betalen voor zover hij daartoe privaatrechtelijk verplicht is. Daarnaast is de
regeling erop gericht de organisator zelf te compenseren voor specifiek gemaakte kosten
bij de organisatie van het betreffende evenement.
De organisator blijft de centrale partij, die de toeleveranciers betaalt. Tegen deze
achtergrond richt de ATE zich op de evenementenorganisator, die met de subsidie in
staat gesteld wordt andere partijen te betalen, zodat hiermee de hele keten van bedrijven
wordt bediend, inclusief zelfstandigen en artiesten die waren gecontracteerd door
de organisator van het evenement.
Het kabinet spoort organisatoren aan tot het nakomen van hun verplichtingen, en geeft
als boodschap aan de toeleveranciers dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor het hebben
van een afdwingbare overeenkomst.
Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie
De leden van de D66-fractie hebben met interesse kennisgenomen van onderhavige brief.
Ondernemers waarbij direct sprake is van gemaakte kosten die niet terugverdiend kunnen
worden vanwege coronamaatregelen moeten daar volgens de leden van de D66-fractie voor
gecompenseerd worden. Het is daarom een goede stap dat het kabinet met de ATE-regeling
komt voor evenementen die afgelopen zomer niet door mochten gaan en niet in aanmerking
komen voor de garantieregeling evenementen (TRSEC). Tegelijkertijd ontvangen de leden
van de D66-fractie signalen over zorgen die er ondanks deze aangekondigde regeling
leven onder ondernemers. Deze leden hebben daarom nog een aantal kritische vragen
over deze regeling.
3
De leden van de D66-fractie lezen in de brief dat verwacht wordt dat circa
600 evenementen in aanmerking komen voor de ATE. Een aanvraag doen wordt pas vanaf
begin 2022 mogelijk, ruim vijf maanden of langer na het ingaan van de maatregelen
op 10 juli en kan alleen gedaan worden door de organisator van het evenement. Wat
doet de Minister om ervoor te zorgen dat organisatoren de
ATE-regeling ook daadwerkelijk weten te vinden? Deelt de Minister de mening van de
leden van de D66-fractie dat er een risico ontstaat door de grote tijd tussen evenement
en aanvraag? Hoe voorkomt de Minister dat leveranciers niet vergoed worden omdat de
organisator geen aanvraag doet?
Antwoord
Ik deel de mening dat er een risico ontstaat door de lange tijd die tussen het evenement
en de aanvraag zit. Om ervoor te zorgen dat de boodschap over de openstelling van
de ATE de doelgroep van de regelingen bereikt, worden zij (pro-)actief geïnformeerd
via de online kanalen van RVO, te weten website, nieuws- en branchebrieven en social
media, al dan niet campagnematig. Daarnaast is publicatie over openstelling te vinden
op de websites van de rijksoverheid, Kamer van Koophandel en het Ondernemersplein.
Ook verzendt de RVO maandelijks een nieuwsbrief aan overheden. Met deze nieuwsbrief
bereikt RVO direct provincies, gemeenten en waterschappen met nieuws en informatie
over producten en diensten die decentrale overheden kunnen inzetten. Met een bericht
over de ATE vragen we aandacht bij de gemeenten voor de openstelling. Daarnaast worden
de evenementenbranchevertegenwoordigers aangeschreven en verzocht de informatie te
delen met hun achterban. Als er signalen zijn dat ondernemers onvoldoende worden bereikt,
zullen ook andere communicatiemiddelen worden ingezet. Deze signalen krijgt het ministerie
via het reguliere contact met de evenementenbranche en door cijfers over het bezoek
aan de website, de rapportages van de nieuwsbrieven, sociale media en chatfunctie
te vergelijken met andere periodes. Advies en oordeel van de branche over het bereik
biedt inzichten over waar de communicatie achter blijft. Ook kan er worden gezocht
naar manieren om de gemeenten via de VNG te informeren. Zodoende probeer ik alle organisatoren
te bereiken die mogelijk aanspraak maken op de ATE. Mochten er leveranciers zijn die
zich aangesproken voelen, is het aan hen om de hoofdorganisator hierop te wijzen.
De ATE is niet gericht op het direct vergoeden van toeleveranciers, vergoedingen lopen
enkel en alleen via de hoofdorganisator.
4
De leden van de D66-fractie lezen dat voor de ATE nu 120 miljoen euro beschikbaar
is gesteld. Verdeeld over de verwachte 600 evenementen die daarvoor in aanmerking
komen is dit gemiddeld 200.000 euro per evenement. Verwacht de Minister dat dit bedrag
genoeg is om aan alle aanvragen die in aanmerking komen te voldoen? Waarop is die
verwachting gebaseerd? Wat doet de Minister als dit bedrag toch onvoldoende blijkt?
Antwoord
Uit een eerdere inventarisatie is afgeleid dat de doelgroep voor de ATE-regeling bestaat
uit kleine regionale evenementen, middelgrote evenementen en slechts enkele grote
evenementen.
Het aantal te verwachten aanvragen en de hoogte van de aanvragen is lastig in te schatten.
Voor dit moment zijn de kosten globaal geraamd op € 120 mln. Indien dit budget niet
voldoende blijkt te zijn, wordt aan het parlement voorgelegd om het aan te vullen
uit de generale middelen.
5
De leden van de D66-fractie lezen dat evenementen die tussen 10 juli en 24 september
in aangepaste vorm toch zijn doorgegaan, bijvoorbeeld met een beperkt aantal bezoekers
en vaste zitplaatsen, niet in aanmerking zullen komen voor de ATE. Deze aangepaste
vormen van evenementen kunnen echter wel degelijk zorgen voor verminderde inkomsten
en dus voor niet terugverdiende kosten. Het is begrijpelijk dat het kabinet geen steun
wil verlenen aan zeer winstgevende evenementen uit deze periode, maar waarom dit harde
onderscheid op basis van het al dan niet doorgaan van een evenement?
Antwoord
Het kabinet heeft de keuze voor compensatie of doorgang van het evenement bij de organisator
gelegd. Organisatoren kunnen namelijk zelf het beste bepalen of het rendabel is om
een evenement in aangepaste vorm door te laten gaan. In de praktijk is de keuze om
een evenement in aangepaste vorm te laten doorgaan vrijwel alleen gemaakt door (kleinere)
evenementen die ook onder normale omstandigheden een beperkt aantal bezoekers zouden
hebben gehad.
6
Hoe ziet de Minister de prikkel die ontstaat voor ondernemers als het afgelasten van
een evenement leidt tot overheidssteun en het laten doorgaan van evenementen in aangepaste
vorm niet? Is de Minister met de leden van de D66-fractie eens dat ondernemers die
er ondanks de maatregelen het beste van proberen te maken niet de dupe mogen worden
van hun eigen ondernemerschap?
Antwoord
Het kabinet heeft de keuze voor compensatie of doorgang van het evenement bij de organisator
gelegd. Organisatoren kunnen namelijk zelf het beste bepalen of het rendabel is om
een evenement in aangepaste vorm door te laten gaan. In de praktijk is de keuze om
een evenement in aangepaste vorm te laten doorgaan vrijwel alleen gemaakt door (kleinere)
evenementen die ook onder normale omstandigheden een beperkt aantal bezoekers zouden
hebben gehad.
7
Zijn er bij de Minister voorbeelden bekend van evenementen die wel zijn doorgegaan
onder de coronamaatregelen tussen 10 juli en 24 september en die door het verminderde
aantal bezoekers kosten niet terug hebben kunnen verdienen? Op welke manier worden
deze ondernemers tegemoetgekomen?
Antwoord
Dergelijke voorbeelden zijn mij niet bekend.
8
De leden van de D66-fractie lezen voorts in de brief uitsluitend over de periode van
10 juli tot en met 24 september, deze leden maken zich daarom zorgen over de huidige
situatie en maatregelen waarin evenementen wederom geen doorgang kunnen vinden. De
leden van de D66-fractie bereiken berichten dat de volgende lichting aan afgelaste
evenementen op dit moment oploopt. Wat doet de Minister om te voorkomen dat eventuele
tegemoetkomingen als gevolg van de huidige maatregelen lang op zich laten wachten
zoals dat geldt voor de periode 10 juli tot en met 24 september? Kan de Minister het
huidige proces, met name inzake de goedkeuring door de Europese Commissie van de ATE,
aanwenden om ook voor de huidige situatie versneld met een oplossing te komen?
Antwoord
Ja, in de Kamerbrief van 16 november 2021 (Kamerstuk 35 420, nr. 420) heeft het kabinet geïnformeerd dat vanwege het nieuwe evenementenverbod de ATE-regeling
opnieuw wordt ingezet. In de Kamerbrief van 14 december (Kamerstuk 35 420, nr. 462) heeft het kabinet laten weten de ATE (net als de Garantieregeling evenementen (TRSEC))
te verlengen tot en met het derde kwartaal van 2022.
9
De leden van de D66-fractie lezen in de brief dat er contact is geweest met de evenementensector,
maar tegelijkertijd vraagt de Minister in zijn brief deze sector om begrip voor de
termijn waarop de ATE tot stand komt. Heeft de Minister dit begrip ook concreet in
gesprekken aan (vertegenwoordigers van) de sector gevraagd? Wat is de inschatting
van de Minister omtrent de mate van begrip die de sector hiervoor heeft? Wat kan de
Minister doen om perspectief en een tijdsinschatting te bieden aan ondernemers die
wachten op een tegemoetkoming?
Antwoord
Het kabinet heeft geregeld gesprekken met vertegenwoordigers van de evenementenbranche.
Op ambtelijk niveau vindt een wekelijks gesprek plaats met deze vertegenwoordigers.
Hoewel hierdoor termijnen niet versneld kunnen worden, krijgt de sector hierdoor inzicht
in het proces rond de totstandkoming en de inhoud van de regeling. Voor het bieden
van perspectief en een tijdsinschatting zijn de te volgen stappen, voordat het ATE-loket
geopend kon worden, op de website van RVO geplaatst. Op deze website zijn de processtappen
van de ATE gevisualiseerd in «Het proces van ATE: waar zitten we precies?». Deze pagina
geeft inzage in het ATE-proces in aanloop naar de opening van het ATE-loket.
Kort samengevat zag het proces er als volgt uit:
• 14 juli 2021: Het kabinet kondigt de ATE aan.
• 23 november 2021: Het kabinet legt de conceptregeling ATE voor aan de Europese Commissie.
• 1 december 2021: De RVO start de voorbereiding voor de uitvoering van de ATE op.
• Vervolgens: De Europese Commissie toetst de conceptregeling ATE aan de regels voor
staatssteun en bevraagt het kabinet op volledigheid. Het kabinet beantwoordt deze
vragen, waarop de Europese Commissie een akkoord geeft op de conceptversie van de
ATE. Daarna wordt de definitieve regeling eind februari door Brussel goedgekeurd.
• Eind februari 2022: De ATE-regeling wordt eind februari gepubliceerd in de Staatscourant,
waarna de RVO het ATE loket op 28 februari kan openen voor aanvragen van ondernemers.
Vragen en opmerkingen van de leden van de CDA-fractie
De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de onderhavige brief. Zij hebben
daarover de volgende vragen en opmerkingen.
10
Het is de leden van de CDA-fractie bekend dat de ATE is verlengd en wordt opengezet
tot het einde van 2021. In de Kamerbrief over aanpassingen van het steunpakket in
het vierde kwartaal (Kamerstuk 35 420, nr. 420) lezen zij dat de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de regeling naar verwachting
begin 2022 openstelt, omdat de Europese Commissie goedkeuring moet geven. Deelt de
Minister de mening dat het moment van openstelling veel te lang op zich laat wachten?
Kan de Minister «begin 2022» preciseren en een concrete datum noemen, zodat gemeenten
en organisatoren van evenementen duidelijkheid krijgen? Is het mogelijk het proces
tot openstelling te versnellen? Waarom wel of niet?
Antwoord
Allereerst onderschrijf ik dat het voor ondernemers van groot belang is om zo snel
mogelijk het geld uit de regelingen op hun rekening te ontvangen. Het zijn moeilijke
tijden en veel ondernemers hebben zwaar te lijden onder de economische gevolgen van
de coronacrisis.
Inmiddels is de regeling goedgekeurd door de Europese Commissie en na publicatie in
de Staatscourant op 28 februari opengesteld voor ondernemers.
Omdat de ATE staatssteun betreft, moest deze voorafgaand aan enige uitvoering aan
de Europese Commissie ter goedkeuring worden voorgelegd. Dit is een cruciale stap
in het proces die het kabinet niet kan versnellen. Voor het bieden van perspectief
en een tijdsinschatting heeft RVO de te volgen stappen voordat het ATE-loket geopend
kan worden op de website van RVO geplaatst. Zo zijn betrokken ondernemers op de hoogte
gehouden.
11
De leden van de CDA-fractie constateren dat de Minister in de onderhavige Kamerbrief
schrijft dat niet tegemoetgekomen kan worden aan het verzoek in de motie van het lid
Aartsen c.s., om binnen een maand duidelijkheid te geven aan de gemeenten over hoe
de ATE eruit komt te zien en hen te wijzen op de mogelijkheid om voorschotten uit
te betalen (Kamerstuk 35 420, nr. 381), omdat dit niet past in de gekozen constructie. Kan de Minister uitleggen waarom
startende ondernemingen in de nieuwe Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid-5
(NOW-5) (Kamerstuk 35 420, nr. 449) wel een subsidievoorschot kunnen ontvangen, waar dit voor de doelgroep van de ATE
niet mogelijk is?
Antwoord
De ATE en de NOW-5 zijn twee verschillende regelingen met een verschillend doel en
een andere opzet. Voor de ATE moest goedkeuring gevraagd worden bij de Europese Commissie.
Dit hoeft bij de NOW-5 regeling niet. Voor de ATE is deze goedkeuring inmiddels ontvangen
en de regeling is op 28 februari opengesteld. Het verschaffen van deze subsidie voorafgaand
aan de officiële goedkeuring door Brussel wordt niet toegestaan. Afwijken van deze
voorwaarde kan er toe leiden dat de subsidie die al is uitbetaald voor de goedkeuring
van de ATE regeling door Brussel moet worden teruggevorderd van de subsidieontvanger.
Het uitbetalen van een voorschot is pas toegestaan nadat de aanvraag is ingediend.
Echter een officiële aanvraag indienen is pas mogelijk na de opening van de regeling.
Omdat de NOW-5 voor goedkeuring niet langs de Europese Commissie hoeft konden ondernemers
binnen deze regeling al eerder een subsidievoorschot ontvangen.
12
De leden van de CDA-fractie lezen in de onderhavige brief dat een voorwaarde voor
toegang tot de ATE is dat sprake moet zijn van minimaal € 2.500 gemaakte (subsidiabele)
kosten. In de brief staat dat nog zal worden bepaald welke kosten precies subsidiabel
zijn. Kan de Minister hier inmiddels duidelijkheid over verschaffen? En kan de Minister
aangeven hoe wordt omgegaan met samenloop met andere steunmaatregelen, zoals de NOW,
Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) en TRSEC?
Antwoord
De kosten die vergoed worden op grond van deze regeling zijn de projectkosten, en
daarmee niet de loonkosten of vaste lasten, die voorafgaand aan de vaststelling van
het evenementenverbod daadwerkelijk zijn gemaakt om het geannuleerde evenement te
organiseren. Gemaakte kosten voor een evenement vanaf 20 januari 2021 tot en met de
datum van het evenementenverbod zijn subsidiabel. Subsidiabele kosten zijn bijvoorbeeld
betalingen aan onderaannemers en leveranciers om tribunes op te bouwen, voor technische
voorzieningen en voor de inhuur van beveiliging en artiesten.
Indien een evenement aanspraak maakt op de TRSEC kan het geen aanspraak maken op de
ATE. Loonkosten worden niet vergoed door de ATE, omdat deze onder vaste kosten worden
gerekend. Daarom heeft een NOW-aanvraag geen effect op de hoogte van de ATE-subsidie.
De vaste lasten worden niet vergoed door de ATE. Voor een tegemoetkoming voor de vaste
lasten kan de ondernemer een aanvraag voor de TVL doen, indien aan de voorwaarden
wordt voldaan.
13
De leden van de CDA-fractie zijn voorts benieuwd hoe het proces van aanvraag tot uitbetaling
en afrekening van de ATE, inclusief termijnen, eruitziet. Kan de Minister dit schetsen?
Antwoord
De wettelijke termijn van uitbetaling is binnen 8 weken na de ontvangst van een volledige
aanvraag. Afhankelijk van de complexiteit van de aanvraag kan RVO uitbetalingen sneller
afhandelen en zal het voorschot zo snel mogelijk na de ontvangst van de volledige
aanvraag overgemaakt kunnen worden.
14
De leden van de CDA-fractie constateren dat het kabinet de extra kosten voor verlenging
van de ATE tot eind 2021 op 5 miljoen euro raamt (Kamerstuk 35 420, nr. 420). Kan de Minister toelichten waarop dit bedrag is gebaseerd en welke analyse hieraan
ten grondslag ligt?
Antwoord
De kostenraming van de ATE is globaal van aard, vanwege de onzekerheid ten aanzien
van het aantal evenementen dat in aanmerking komt voor de regeling en de omvang van
deze evenementen. De verhoging van 5 miljoen euro is gebaseerd op het feit dat de
verlenging van de ATE een periode betreft met relatief weinig evenementen. Indien
dit budget niet voldoende blijkt te zijn, wordt aan het parlement voorgelegd om het
aan te vullen uit de generale middelen.
15
De leden van de CDA-fractie vragen de Minister tot slot welke (communicatie)middelen
het kabinet gaat inzetten om de ATE bij openstelling breed onder de aandacht van de
doelgroep te brengen, zodat zoveel mogelijk gedupeerde organisatoren van evenementen
worden bereikt.
Antwoord
Om ervoor te zorgen dat de boodschap over de openstelling van de ATE de doelgroep
van de regelingen bereikt, worden zij (pro-)actief geïnformeerd via de online kanalen
van RVO, te weten website, nieuws- en branchebrieven en social media, al dan niet
campagnematig. Daarnaast is publicatie over openstelling te vinden op de websites
van de rijksoverheid, Kamer van Koophandel en het Ondernemersplein. Ook verzendt de
RVO maandelijks een nieuwsbrief aan overheden. Met deze nieuwsbrief bereikt RVO direct
provincies, gemeenten en waterschappen met nieuws en informatie over producten en
diensten die decentrale overheden kunnen inzetten. Met een bericht over de ATE vragen
we aandacht bij de gemeenten voor de openstelling. Daarnaast worden de evenementenbranchevertegenwoordigers
aangeschreven en verzocht de informatie te delen met hun achterban. Als er signalen
zijn dat ondernemers onvoldoende worden bereikt, zullen ook andere communicatiemiddelen
worden ingezet. Deze signalen krijgt het ministerie via het reguliere contact met
de evenementenbranche en door cijfers over het bezoek aan de website, de rapportages
van de nieuwsbrieven, sociale media en chatfunctie te vergelijken met andere periodes.
Advies en oordeel van de branche over het bereik biedt inzichten over waar de communicatie
achter blijft. Ook kan er worden gezocht naar manieren om de gemeenten via de VNG
te informeren. Zodoende probeer ik alle organisatoren te bereiken die mogelijk aanspraak
maken op de ATE. Mochten er leveranciers zijn die zich aangesproken voelen, is het
aan hen om de hoofdorganisator hierop te wijzen. De ATE is niet gericht op het direct
vergoeden van toeleveranciers, vergoedingen lopen enkel en alleen via de hoofdorganisator.
Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie
De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van de onderhavige brief. Zij zijn
blij gestemd dat organisatoren van evenementen die niet voldoen aan de voorwaarden
voor de TRSEC met de ATE tegemoet worden gekomen. Deze leden zijn zich er wel van
bewust dat sinds de brief naar de Kamer is gestuurd de beperkingen in verband met
de coronapandemie zijn aangescherpt en dat dit gevolgen gaat hebben voor de evenementensector.
Deze leden maken zich hier grote zorgen over en hebben daarom nog wat vragen en opmerkingen.
16
De leden van de SP-fractie vragen zich, aangezien er nu een algemene sluitingstijd
geldt tussen 17:00 uur en 05:00 uur en dit op zijn minst tot 14 december duurt, af
of de ATE wordt verlengd. De ATE heeft nu betrekking op de periode vanaf 10 juli tot
en met 24 september.
Antwoord
In de Kamerbrief van 16 november 2021 (Kamerstuk 35 420, nr. 420) heeft het kabinet geïnformeerd dat vanwege het nieuwe evenementenverbod de ATE regeling
opnieuw wordt ingezet. En dat de ATE voor 2021 zal worden opengesteld van 10 juli
tot en met 31 december 2021. In de Kamerbrief van 14 december 2021 (Kamerstuk 35 420, nr. 462) heeft het kabinet laten weten de ATE te verlengen tot en met het derde kwartaal
van 2022.
17
De leden van de SP-fractie constateren dat de ATE naar verwachting van het kabinet
pas begin volgende jaar zal worden opengesteld. Deze leden is ter ore gekomen dat
de gemiddelde organisator dan al hard bezig is zijn met de voorbereidingen van evenementen
in 2022. Daarom vragen zij zich af of de ATE niet al eerder opengesteld kan worden,
zodat organisatoren nu al kunnen beginnen met vragen, in plaats van dat zij daar volgend
jaar pas aan toe komen. Deze leden vragen zich of in hoeverre organisatoren gebruik
gaan maken van een regeling die pas maanden nadat evenementen plaats zouden hebben
moeten vinden opengesteld wordt. De Minister geeft aan dat de ATE aan de Europese
Commissie ter goedkeuring moet worden voorgelegd, maar deze leden vragen zich af waarom
het kabinet niet eerst de regeling openstelt en achteraf toestemming vraagt. Gezien
de tijd die het heeft gekost om het Garantiefonds goedgekeurd te krijgen, is dit wellicht
een betere en snellere optie. Deze leden willen de Minister eraan herinneren dat de
steun voor de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij (KLM) ook pas achteraf is voorgelegd
en zijn benieuwd waarom dat in dit geval niet kan. Zij vragen zich af of de Minister
zich wel realiseert dat er enige haast bij geboden is, omdat organisatoren nu in zwaar
weer verkeren.
Antwoord
Allereerst onderschrijf ik dat het voor ondernemers van groot belang is om zo snel
mogelijk het geld uit de regelingen op hun rekening te ontvangen. Het zijn moeilijke
tijden en veel ondernemers hebben zwaar te lijden onder de economische gevolgen van
de coronacrisis.
Voor de ATE moest goedkeuring gevraagd worden bij de Europese Commissie. Deze goedkeuring
is inmiddels ontvangen en de regeling is op 28 februari opengesteld. Het verschaffen
van deze subsidie voorafgaand aan de officiële goedkeuring door Brussel wordt niet
toegestaan. Afwijken van deze voorwaarde kan er toe leiden dat de subsidie die al
is uitbetaald voor de goedkeuring van de ATE regeling door Brussel moet worden teruggevorderd
van de subsidieontvanger. Het uitbetalen van een voorschot is pas toegestaan nadat
de aanvraag is ingediend. Echter een officiële aanvraag indienen is pas mogelijk na
de opening van de regeling.
De NOW, waar de KLM gebruik van heeft gemaakt, valt onder de Nederlandse Wet structuur
uitvoeringsorganisatie werk en inkomen, waar andere voorwaarden voor gelden.
18
De leden van de SP-fractie stellen dat er een heleboel organisatoren alles op alles
hebben gezet om evenementen door te laten gaan binnen de geldende coronabeperkingen.
Deze organisatoren wisten heel goed dat het evenement wellicht niet rendabel ging
zijn, maar hebben toch besloten om het evenement door te laten gaan om bezoekers niet
teleur te stellen en uit liefde voor hun vak. In de ATE is hier niets over opgenomen,
terwijl zij wel met verliezen kampen. Deze leden vragen zich af of er ruimte in de
ATE is voor deze groep organisatoren of dat er op andere wijze tegemoet kan worden
gekomen aan deze organisatoren.
De leden van de SP-fractie weten dat er daarnaast organisatoren zijn die alles op
alles hebben gezet door hun evenement van zaterdagavond 13 november naar de zaterdagmiddag
te verplaatsen in verband met de aangescherpte maatregelen die op 13 november om 18:00
ingingen, bijvoorbeeld Le Guess Who dat van 10 tot 13 november plaats vond. In veel
gevallen wisten organisatoren dat er verlies zou worden geleden, maar besloten toch
door te gaan als gebaar naar hun bezoekers en artiesten. Volgens de regels en voorwaarden
van de ATE komen deze evenementen niet in aanmerking voor de tegemoetkoming, waardoor
het voor die organisatoren achteraf financieel beter zou zijn geweest om het evenement
helemaal te annuleren. Deze leden vragen zich af op welke manier deze organisatoren
tegemoet gekomen kan worden, zodat ze niet gestraft worden voor het doorgaan van het
evenement. Ook vragen zij zich af hoe de motie van de leden Kwint en Westerveld (Kamerstuk
35 925 VIII, nr. 112) wordt uitgewerkt, aangezien die expliciet vroeg naar coulance voor evenementen die
getroffen zijn in het weekend toen de nieuwe maatregelen ingingen.
Antwoord
De ATE is gericht op evenementen die vanwege het abrupte besluit van de overheid tot
een vrijwel onmiddellijk ingaand evenementenverbod geen doorgang konden vinden. Evenementen
die in aangepaste vorm doorgang hebben gevonden en daardoor maar tot 75% van hun capaciteit
mochten ontvangen kunnen gebruik maken van de suppletieregeling over de periode van
25 september tot en met 12 november 2021. Kort gezegd houdt deze regeling in dat evenementen
die vanwege de coronaregels slechts 75% van hun bezoekerscapaciteit konden ontvangen
de overige 25% door de overheid krijgen vergoed (compensatieregeling voor organisatoren
van culturele evenementen Covid-19 (fondspodiumkunsten.nl).
Vragen en opmerkingen van de leden van de GroenLinks-fractie
De leden van de GroenLinks-fractie hebben al vaker gewezen op de positie van zelfstandige
zonder personeel (zzp’ers) en flexwerkers in de culturele en creatieve sector, alsmede
de evenementensector. Uit diverse rapporten blijkt dat eerdere coronasteun onvoldoende
bij zzp’ers terecht is gekomen. Van de TRSEC weten de voornoemde leden dat veel organisatoren
van evenementen, ondanks dat ze 100 procent van de kosten vergoed konden krijgen,
actief stuurden op facturatie en dus ook vergoeding tot 60 procent van de oorspronkelijk
met artiesten en andere zzp’ers in de keten overeengekomen bedragen. Dit gebeurde
op basis van contracten die werden afgesloten voordat bekend was of er überhaupt een
vergoedingsregeling zou komen, indien er onverhoopt sprake zou zijn van sluitingen
door beperkende maatregelen door de coronacrisis, en ter hoogte van welk percentage.
19
Ziet de Minister dit probleem ook? Is de Minister het met de voornoemde leden eens
dat dit niet in de geest van de regeling is?
Antwoord
Ja, zulke signalen hebben mij ook bereikt. Zowel de ATE als de garantieregeling (TRSEC-19)
zijn erop gericht de organisator zelf te compenseren voor specifiek gemaakte kosten
bij de organisatie van het betreffende evenement. De regelingen zijn er ook op gericht
de organisator van een evenement in staat te stellen zijn toeleveranciers (waaronder
artiesten en andere zzp’ers) te betalen voor zover hij daartoe privaatrechtelijk verplicht
is. De regelingen zijn expliciet bedoeld om de hele keten mee te nemen.
20
De leden van de GroenLinks-fractie vragen zich af hoe de Minister gaat bevorderen
dat artiesten en andere zzp’ers in de keten, die volledig afhankelijk zijn van de
organisator omdat zij zelf geen aanvraag kunnen indienen, in de geest van de regeling
ook volledig gecompenseerd gaan worden. Is de Minister bereid om in gesprek te gaan
met de sector, te weten vertegenwoordigers namens zzp’ers en vertegenwoordigers namens
organisatoren, samen met het Platform Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst
(Platform ACCT), om te komen tot een oplossing die tegemoet komt aan de geest van
de regeling en de wensen van de sector? Is de Minister bereid toe te zeggen om het
voor deze regeling beschikbare bedrag uit te breiden indien zou blijken dat aanvragende
organisatoren wegens een ontoereikend budget niet meer voor honorering in aanmerking
zouden komen en dit tekort het rechtstreeks gevolg is van het beter compenseren van
zzp’ers dan waarop zij op grond van de annuleringsbepaling in hun contract privaatrechtelijk
gezien recht zouden hebben gehad?
Antwoord
Het kabinet voert geregeld gesprekken met vertegenwoordigers van de evenementenbranche.
Op ambtelijk niveau vinden deze gesprekken met vertegenwoordigers wekelijks plaats.
Zowel de ATE als de garantieregeling (TRSEC-19) zijn erop gericht de organisator zelf
te compenseren voor specifiek gemaakte kosten bij de organisatie van het betreffende
evenement. De regelingen zijn er ook op gericht de organisator van een evenement in
staat te stellen zijn toeleveranciers (waaronder artiesten en andere zzp’ers) te betalen.
De regelingen zijn expliciet bedoeld om de hele keten mee te nemen. Organisatoren
en toeleveranciers hebben over annulering privaatrechtelijke afspreken gemaakt in
hun contract. Als er een betalingsverplichting geldt dan is de organisator verplicht
om de leverancier dit bedrag te betalen. Daar is de subsidie ook (mede) voor bedoeld.
Als deze verplichting niet wordt nagekomen door de subsidieontvanger dan kan de betreffende
schuldeiser deze verplichting afdwingen bij de rechter. Deze werkwijze is bekend bij
de sector.
Het aantal te verwachten aanvragen voor de ATE is lastig in te schatten. Voor dit
moment zijn de kosten globaal geraamd op € 120 miljoen. Indien dit budget niet voldoende
blijkt te zijn, wordt aan het parlement voorgelegd om het aan te vullen uit de generale
middelen.
Door de verlengde duur van de crisis is het steeds meer een doel geworden om, behalve
instellingen, ook zelfstandigen in de sector aanvullend te ondersteunen (naast de
generieke steunmaatregelen die beschikbaar zijn voor zelfstandige ondernemers). De
groep zelfstandigen in de evenementensector is zeer groot en divers. Het is dan ook
niet zo dat alle zelfstandigen rechtstreeks kunnen worden ondersteund via het cultuurbeleid.
Hierin speelt generiek beleid een rol: de NOW voor werknemers, en voor zelfstandigen,
de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo), het Besluit bijstandverlening
zelfstandigen (Bbz), en de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL). De toegang voor zzp’ers
tot de TVL is beperkt. Om toegang voor zzp’ers te verbeteren is het minimumbedrag
voor de regeling verlaagd naar € 1.500 per kwartaal. Helaas komen alsnog veel zzp’ers
niet in aanmerking voor de TVL. Dit komt omdat ondernemers een los zakelijk adres
nodig hebben voor Tegemoetkoming Vaste lasten. Dit hebben veel zzp’ers niet. Vanwege
omvang en snelheid van de regeling is niet mogelijk per ondernemer te checken of vaste
lasten privé of zakelijk zijn.
Daarnaast probeert het kabinet om zelfstandigen in de sector aanvullend te ondersteunen.
Dit doen we via organisaties die al financiële relaties hadden met deze doelgroep:
• de cultuurfondsen
• het collectief beheer van auteursrechten
• het programma PPO (permanenten professionele ontwikkeling) en
• de cultuurleningen.
Deze geldstromen zijn verder ondersteund en verbreed. Er zijn ook middelen beschikbaar
gesteld om opdrachtgevers in de sector te ondersteunen. Zodat ze kunnen blijven produceren,
opdrachten kunnen blijven verstrekken en ook essentiële ketenpartners kunnen ondersteunen.
Daarnaast zijn er via gemeenten zijn aanvullende middelen beschikbaar gesteld om steun
te geven aan de lokale infrastructuur, inclusief zelfstandigen. Het kabinet is daarbij
ook in gesprek met het Platform ACCT.
21
De leden van de GroenLinks-fractie lezen dat de regeling pas begin volgend jaar zal
worden opgesteld. Het gaat hierbij om kosten die gemaakt zijn in de periode van 10 juli
tot en met 24 september. Dat is al een flinke tijd geleden. Waar kunnen organisatoren
heen als zij in acute financiële problemen zijn gekomen doordat zij wel kosten hebben
gemaakt, maar nog geen tegemoetkoming hebben gekregen? Is het eventueel mogelijk om
een tijdelijk voorschot uit te keren? Zijn er signalen bekend dat dit voor financiële
problemen heeft gezorgd? Is het op enige manier mogelijk dit soort regelingen sneller
uit te voeren, mede met het oog op de nieuwe beperkingen die op dit moment gelden
voor de sector en eventuele toekomstige beperkingen? Wanneer kunnen organistoren van
verboden evenementen in de huidige periode (november/december) rekenen op hun tegemoetkoming?
Antwoord
Omdat de ATE staatssteun betreft, moet deze voorafgaand aan enige uitvoering aan de
Europese Commissie ter goedkeuring worden voorgelegd. De Europese Commissie heeft
de regeling eind februari goedgekeurd, waarna deze op
28 februari is opengesteld. De ATE-subsidie wordt verstrekt in verband met gemaakte
kosten in de eerder genoemde periode van 10 juli tot en met 31 december 2021.
Nu de regeling is goedgekeurd zal er snel tot uitbetaling over worden gegaan. Een
voorschot uitbetalen is pas toegestaan nadat de officiële aanvraag is ingediend. Aanvragers
ontvangen binnen 2 weken na de aanvraag een voorschot van 40%, met een maximum van
€ 100.000. Eerder een financiële tegemoetkoming ontvangen is dus niet mogelijk. Dit
zou ongeoorloofde staatssteun zijn.
Vragen en opmerkingen van het lid van de BBB-fractie
Het lid van de BBB-fractie heeft met interesse kennisgenomen van de onderhavige brief.
Het lid van de BBB-fractie maakt zich grote zorgen over de evenementenbranche nu deze
branche al twee jaar de directe gevolgen van de covidcrisis ondergaan en er geen duidelijke
perspectieven en routekaarten voor deze branche beschikbaar zijn. Even gloorde er
hoop in september maar inmiddels zijn al hun voorbereidingen richting een nieuw seizoen
letterlijk en figuurlijk afgebroken.
22
Het lid van de BBB-fractie onderkent met de branche dat de nieuwste maatregelen niet
alleen op de korte maar ook op de langere termijn grote effecten hebben. Het toch
al broze vertrouwen van bezoekers, deelnemers, organisatoren, medewerkers en opdrachtgevers
heeft immers een nieuwe deuk opgelopen, die tot ver in 2022 en daarna te voelen zal
zijn. Eventplatform gaf in zijn brief van 15 november aan dat niet alleen de kaartverkoop
voor evenementen tot 4 december maar ook die voor evenementen die gepland staan ver
na deze periode van 3 weken volledig tot stilstand is gekomen. In diezelfde brief
meldt Eventplatform dat opties en opdrachten voor het eerste kwartaal van 2022 in
de (zakelijke) evenementenmarkt nu al worden ingetrokken, dat sponsoren en partners
van festivals en andere evenementen zich terugtrekken en dat kennis en ervaring verdwijnt
uit de branche. Inmiddels zijn de maatregelen uitgebreid tot 18 december en hangt
een verlenging of zelfs verzwaring in de lucht. Het lid van de BBB-fractie vindt dan
ook dat alle regelingen, waaronder ook de ATE, doorgetrokken moeten worden tot en
met het tweede kwartaal van 2022. De evenementenbranche is namelijk geen winkel of
café dat op het moment van opening weer redelijk in bedrijf kan komen. Evenementen
vragen commitment van vele partijen en de planningsscope is vaak minimaal een half
jaar. Het lid van de BBB-fractie onderkent dat, door het opengooien van evenementen
in september, de loonkosten van bedrijven in de branche weer aanzienlijk zijn gestegen
en dat ook de huur en andere vaste lasten weer op het niveau zitten van voor de start
van de crisis. De regelingen voor overheadkosten zijn echter gestopt en daarom is
alle steun nodig. Het lid van de BBB-fractie vraagt daarom concreet om de volgende
steunmaatregelen. Is de Minister bereid de TRSEC en de ATE te verlengen tot en met
tenminste het tweede kwartaal van 2022? Is de Minister bereid het gesubsidieerde dekkingspercentage
van de TRSEC en de ATE te verhogen tot 100 procent? Is de Minister bereid de Suppletieregeling
Evenementen in stand te laten zolang er een beperking is op bezoekerscapaciteit? Is
de Minister bereid tot instelling van een generieke of desnoods branche-specifieke
steunmaatregel die vergelijkbaar is met de NOW, de Tijdelijke overbruggingsregeling
zelfstandig ondernemers (Tozo), de Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK)
en de TVL, in die zin dat zowel loonkosten als andere vaste (huur)lasten worden gedekt?
Is de Minister bereid de limieten van de TVL en de Vaste lasten voor onder andere
Nachtsluiting (VNL) van 1,8 miljoen euro te verhogen of op te heffen? Is hij tevens
bereid een soortgelijke ruimte te bieden na 1 januari 2022? De crisis duurt immers
al 20 maanden en voor veel grotere bedrijven zijn de TVL en de VLN door voornoemd
maximum volstrekt niet meer dekkend.
Antwoord
Ik deel uw zorgen over de evenementensector. De beperkende maatregelen en het gebrek
aan perspectief trekken een zware wissel op ondernemers en werknemers in deze sector.
Daarom is op 14 december 2021 aan de Kamer is gemeld (Kamerstuk 35 420, nr. 462) dat de TRSEC en ATE worden verlengd tot en met het derde kwartaal van 2022. Ook
zijn de dekkingspercentages van de TRSEC en de ATE voor 2021 verhoogd tot 100%. De
eerste suppletieregeling houdt in dat evenementen die in aangepaste vorm doorgang
hebben gevonden en daardoor maar tot 75% van hun capaciteit mochten ontvangen kunnen
gebruik maken van de suppletieregeling over de periode van 25 september tot en met
12 november. Kort gezegd houdt deze regeling in dat evenementen die vanwege de coronaregels
slechts 75% van hun bezoekerscapaciteit konden ontvangen de overige 25% door de overheid
krijgen vergoed (compensatieregeling voor organisatoren van culturele evenementen
Covid-19 (fondspodiumkunsten.nl). Momenteel werkt het kabinet aan een tweede en derde
suppletieregeling voor podia en producenten voor de periode van eind 2021 tot en met
januari 2022. Deze staan in beginsel niet open voor vergunningsplichtige evenementen
omdat er in die periode een (de facto) verbod gold waardoor evenementen reeds aanspraak
konden maken op de beide regelingen voor evenementen. Daarnaast wordt gewerkt aan
een suppletieregeling voor podia voor gebruik vanaf februari 2022.
De kosten die vergoed worden op grond van de ATE-regeling zijn de projectkosten. Voor
kosten zoals loonkosten of vaste lasten zijn de genoemde regelingen zoals NWO en TVL
toepasbaar. Projecten die voorafgaand aan de vaststelling van het evenementenverbod
daadwerkelijk zijn gemaakt om het geannuleerde evenement te organiseren zijn subsidiabel.
Subsidiabele kosten zijn bijvoorbeeld betalingen aan onderaannemers en leveranciers
om tribunes op te bouwen, voor technische voorzieningen en voor de inhuur van beveiliging
en artiesten.
TVL valt onder artikel 3.1 van het Europese tijdelijk staatssteunkader. Op 18 november
jl. heeft de Europese Commissie dit plafond verhoogd naar 2,3 miljoen.
23
Het lid van de BBB-fractie hoort graag van de Minister of hij de noodzaak van steun
aan de evenementenbranche ook onderkent, of hij ook van mening is dat de schade voor
deze branche zeker zes maanden na het opheffen van maatregelen nog door kan werken
en of en in welke mate hij de voorgestelde steunmaatregelen tot uitvoering zal brengen
en, zo nee, waarom niet?
Antwoord
Ja ik onderken de noodzaak om de evenementenbranche te ondersteunen. Daarom heeft
het kabinet besloten om de TRSEC en de ATE te verlengen tot en met het derde kwartaal
van 2022. Het kabinet beoogt op deze manier de levensvatbaarheid van de sector, inclusief
de achterliggende keten van betrokken bedrijven, voor de nabije toekomst te ondersteunen.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
A.H. (Agnes) Mulder, voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat -
Mede ondertekenaar
D.D. van Dijke, adjunct-griffier