Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Lee over het bericht 'Ook 200 belastingadviseurs bestempeld als fraudeur: onterecht volgens Achmed, die nu dak- en werkloos is'

Antwoord van Staatssecretaris Van Rij (Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst)
(ontvangen 21 februari 2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022,
nr. 1099.

Vraag 1

Bent u bekend met het EenVandaag-bericht van 29 oktober 2021 «Ook 200 belastingadviseurs
bestempeld als fraudeur: onterecht volgens Achmed, die nu dak- en werkloos is»?1

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Hoeveel belastingadviseurs zijn er middels de onderzoeken van het CAF in beeld gebracht?

Antwoord 2

Bij de start van het Combiteam Aanpak Facilitators (hierna: CAF) in september 2013
waren er diverse casussen in beeld waarbij mogelijke systeemfraude in de inkomstenbelasting
en de betrokkenheid van belastingadviseurs centraal stond. Deze casussen zijn door
het CAF beoordeeld en waar nodig verder onderzocht. In de periode van 2014 tot 3 juli
2020 heeft het CAF in totaal 218 casussen opgevoerd waarbij mogelijke systeemfraude
in de inkomstenbelasting en de betrokkenheid van belastingadviseurs centraal stond.
Het onderhanden werk van het CAF is per 3 juli 2020 opgeschort.

Vraag 3

Welke rol speelden belastingadviseurs in de onderzoeken die gedaan zijn door het CAF?

Antwoord 3

Het CAF is in september 2013 ingericht met als doel het detecteren, analyseren en
stoppen van fraude door «facilitators». In de hiervoor genoemde 218 casussen stonden
belastingadviseurs als «facilitator» van mogelijke fraude centraal in de onderzoeken
van het CAF.

Vraag 4

Op basis van welke specifieke criteria kwamen de belastingadviseurs in beeld bij het
CAF?

Antwoord 4

Het CAF richtte zich op facilitators waarvan het vermoeden bestond dat zij massaal
onjuiste aanvragen en/of verzoeken indienden ten behoeve van hun cliënten van een
bepaalde financiële omvang. Het CAF ontving signalen over facilitators en ging die
signalen vervolgens onderzoeken.

Vraag 5

Wat was de werkwijze van het CAF op het moment dat de belastingadviseurs in beeld
kwamen bij het CAF? Op welke wijze zijn de dossiers rondom de belastingadviseurs intern
overgedragen nadat het CAF is opgeheven?

Antwoord 5

Zoals ik in mijn brief van 25 januari 2022 aan uw Kamer heb aangegeven, acht ik het
wenselijk dat er volledige duidelijkheid komt over de onderzoeken en werkwijze van
CAF. Eerder heeft mijn ambtsvoorganger aan het lid Omtzigt een onderzoek toegezegd.
Ik heb besloten dit onderzoek door een externe partij te laten uitvoeren. De eerdere
toezegging om uw Kamer in januari te informeren, is niet gelukt omdat de uitvoering
van het onderzoek eerst moet worden aanbesteed. Via de kwartaalrapportage HVB zal
ik uw Kamer informeren over de opzet en planning van het externe onderzoek.

Vraag 6

Klopt het – zoals in het artikel wordt beweerd – dat aftrekposten die hoger dan gemiddeld
waren ervoor hebben gezorgd dat de belastingadviseurs als fraudeurs werden bestempeld?
Zo ja, acht u hoger dan gemiddelde aftrekposten als een voldoende criterium voor het
stempel fraudeur? Zo nee, op basis van welke specifieke criteria worden belastingadviseurs
tot fraudeurs bestempeld?

Antwoord 6

Indien bij een belastingadviseur werd geconstateerd, dat in de aangiften van zijn/haar
cliënten, de opgevoerde aftrekposten in zeer ruime mate uitstegen boven het landelijk
gemiddelde, kon dit in combinatie met andere signalen aanleiding zijn om een onderzoek
in te stellen. Er werd dan onderzocht of deze belastingadviseur de aangiften die hij/zij
voor de cliënten indiende (on)juist of (on)volledig heeft ingevuld. Als uit onderzoek
bleek dat sprake was van onjuiste en/of onvolledige ingevulde aangiften van een bepaalde
financiële omvang dan werd door het CAF contact gezocht met de contactambtenaar. Deze
trad vervolgens in overleg met de FIOD en het Openbaar Ministerie (OM) om te bezien
of de belastingadviseur die de aangiften heeft ingediend, strafrechtelijk vervolgd
moest worden door het OM. Een besluit tot vervolging vraagt een serieuze weging en
is enkel aan de orde als er volgens het strafrecht sprake is van een redelijk vermoeden
van een strafbaar feit. Of een belastingadviseur de wet opzettelijk heeft overtreden
werd door middel van een gerechtelijke procedure door de rechter vastgesteld. Deze
werkwijze volgt uit de afspraken die zijn vastgelegd in het Protocol aanmelding en
afdoening van fiscale delicten en delicten op het gebied van Douane en Toeslagen (AAFD).

Vraag 7

Klopt het – zoals in het artikel wordt beweerd – dat de bewijsstukken en bonnen van
de verdachte belastingadviseurs in meerdere gevallen niet te vinden of afgekeurd werden?
Zo ja, op basis van welke overwegingen is ervoor gekozen om strafzaken en navorderingen
voort te zetten?

Antwoord 7

Conform artikel 67 Algemene wet inzake rijksbelastingen kan niet worden ingaan op
individuele gevallen. De Belastingdienst gaat zorgvuldig om met bewijstukken en bonnen
die de Belastingdienst ontvangt van belastingplichtigen en/of hun belastingadviseurs
op grond waarvan zij aannemelijk willen maken dat de ingediende aangifte juist is.
Deze bonnen en bewijsstukken zijn van belang voor onderzoek en oordeelsvorming over
mogelijk misbruik. In het geval er geen bewijsstukken (bij voorbeeld bonnen) worden
aangeleverd ontbreekt een onderbouwing van de aftrekpost en dat kan ertoe leiden dat
de aftrekpost niet wordt geaccepteerd. In het geval sprake is van veelvuldige en omvangrijke
onrechtmatige opvoering van aftrekposten kan worden overgegaan tot navordering of
een strafrechtelijke vervolging.

Zoals gezegd zal ik een extern onderzoek laten uitvoeren. Over de uitkomsten van het
onderzoek zal ik uw Kamer nader informeren.

Vraag 8

Vindt u de beslaglegging op het geld van de belastingadviseur, en daarmee diepgaande
impact op zijn leven, op basis van de verdenking tot fraude proportioneel? Zo ja,
volgens welke wet was de beslaglegging mogelijk?

Antwoord 8

Conform artikel 67 Algemene wet inzake rijksbelastingen kan niet worden ingaan op
individuele gevallen. In zijn algemeenheid geldt dat indien een belastingaanslag niet
binnen de wettelijke termijn wordt betaald deze invorderbaar is. De Belastingdienst
kan dan dwanginvordering toepassen, waaronder het leggen van beslag op een bankrekening
of contant geld. Hiervoor moet wel een dwangbevel zijn betekend voor de betreffende
aanslag.

Als de Belastingdienst aannemelijk maakt dat gegronde vrees bestaat dat goederen van
een belastingschuldige zullen worden verduisterd, dan is een belastingaanslag terstond
invorderbaar. In dat geval kan dwanginvordering worden toegepast terstond na het opleggen
van die belastingaanslag. De Belastingdienst zal zorgvuldig moeten afwegen of dit
in dat geval het juiste middel is.

De mogelijkheid om dwanginvordering, al dan niet versneld, toe te passen ontleent
de Belastingdienst aan de Invorderingswet 1990. Beslag leggen op een bankrekening
of contant geld kan de Belastingdienst doen op grond van het Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering.

Vraag 9 en 10

Zijn er door het CAF als fraudeur bestempelde belastingadviseurs en diens klanten
die zich gemeld hebben bij de hersteloperatie? Zo nee, is er op dit moment een beeld
van hoeveel belastingadviseurs en cliënten van hen door het CAF als fraudeurs zijn
bestempeld? Zo nee, zou u dit in kaart willen brengen?

Biedt de huidige opzet van de hersteloperatie ruimte voor het compenseren van belastingadviseurs
en hun cliënten die mogelijk onterecht tot fraudeurs zijn bestempeld? Zo nee, waarom
niet? Zo ja, op basis van welke afwegingen worden de belastingadviseurs en hun cliënten
mogelijk wel of niet gecompenseerd?

Antwoord 9 en 10

In mijn brief van 25 januari 2022 en in de beantwoording van bovenstaande vragen heb
ik aangegeven, dat ik het wenselijk acht dat er volledige duidelijkheid komt over
de onderzoeken en werkwijze van CAF. Ik laat het door mijn voorganger aan het lid
Omtzigt toegezegde onderzoek naar het CAF extern uitvoeren.

Ik heb geen beeld van het aantal belastingadviseurs en hun klanten die zich gemeld
hebben bij de hersteloperatie. Wel is bekend dat inmiddels bijna 52.000 ouders zich
gemeld hebben als gedupeerden voor de kinderopvangtoeslag. Een deel hiervan kan klant
van een belastingadviseur zijn geweest en niet uit te sluiten is dat ook belastingadviseurs
zich als gedupeerden gemeld hebben. Ouders waarvan is vastgesteld dat ze gedupeerd
zijn, zullen compensatie ontvangen, een excuusbrief krijgen en een verklaring geen
fraudeur. Er is geen aparte herstelregeling voor belastingadviseurs.