Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op de vragen van het lid Grinwis over het bericht 'Tata vervuilender dan gedacht: een gat in de administratie'

Antwoord van Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat), mede namens
de Minister van Economische Zaken en Klimaat (ontvangen 15 februari 2022).

Vraag 1

Bent u ook zo geschrokken van het bericht «Tata vervuilender dan gedacht: een gat
in de administratie», waaruit blijkt dat een deel van de vervuiling die van het terrein
van Tata Steel in IJmuiden in de omgeving terechtkomt, niet in het milieujaarverslag
en in de emissieregistratie staat?1

Antwoord 1

Uit metingen van het RIVM blijkt dat er meer metalen en PAK in de lucht zitten in
de regio IJmond dan men op basis van berekeningen uit de Emissieregistratie zou verwachten.
Deze conclusie baart mij zorgen. Ik vind het belangrijk dat er zo snel mogelijk naar
de rapportage van de emissies van het terrein van Tata Steel en de achterliggende
systematiek wordt gekeken om het verschil tussen gemeten emissies van Tata Steel en
de door RIVM berekende emissies te verklaren. De provincie Noord-Holland gaat hier
als bevoegd gezag mee aan de slag. Vervolgens zal bekeken moeten worden wat dit betekent
voor de rapportage van de emissies. Ik zal daarover met de provincie in overleg gaan,
zoals de provincie mij ook per brief heeft verzocht.

Vraag 2

Kan het onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gebruikt
worden op weg naar de instelling van een monitoringsprogramma, waarbij de depositie
van vervuilende stoffen in de omgeving van Tata Steel continu gemonitord wordt en
de resultaten openbaar gemaakt worden, zoals gevraagd in de motie-Grinwis c.s. van
16 september 2021 (Kamerstuk 32 813, nr. 834)?

Antwoord 2

Zoals gesteld in antwoord op vraag 1 is het allereerst van belang om het verschil
tussen de gemeten en berekende emissies te verklaren. Een beter inzicht daarin is
nodig om de gehele monitoring te verbeteren.

Het RIVM beveelt ook aan om gedurende enkele jaren de hoeveelheid depositie van PAK
en metalen in de IJmond te meten. De provincie Noord-Holland heeft aangegeven deze
aanbeveling over te willen nemen. IenW geeft samen met de provincie aan het RIVM de
opdracht om in 2022 twee keer een depositieonderzoek uit te voeren. Dit is een onderdeel
van monitoring in de omgeving van Tata Steel. Resultaten van deze depositie onderzoeken
zullen openbaar worden gemaakt.

Vraag 3

Bent u bereid het bevoegd gezag op te roepen tot directe handhaving van de verleende
vergunning van Tata Steel?

Antwoord 3

Het RIVM constateert verschillen tussen de meetresultaten van het luchtmeetnet en
de rapportageverplichtingen in het kader van het elektronisch Milieujaarverslag (eMJV).
Voor het eMJV is wettelijk2 vastgesteld op welke stoffen moet worden gerapporteerd, het is niet een document
dat alle uitstoot bevat. Het verschil tussen de meetresultaten van het RIVM en de
rapportageverplichtingen hoeft niet te betekenen dat Tata Steel niet voldoet aan de
vergunning en ook niet dat het bedrijf de rapportageverplichtingen niet nakomt. De
provincie houdt toezicht op de naleving van de vergunning en op de registratieverplichtingen
van het eMJV. Pas als duidelijk is dat Tata Steel niet voldoet aan haar verplichtingen,
kan sprake zijn van handhavend optreden.

Vraag 4

Deelt u de vrees dat naast Tata Steel IJmuiden veel meer bedrijven niet volledig zijn
in de registratie van hun uitstoot en dus illegaal uitstoten met schadelijke gevolgen
voor menselijke gezondheid en milieu? Bent u bereid een gelijksoortig monitoringsprogramma
op te stellen voor andere grote uitstoters, waaronder bijvoorbeeld Shell en Chemours?

Antwoord 4

Ik wil de uitkomsten afwachten van het overleg tussen het bevoegd gezag, de provincie
Noord-Holland, de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, Tata Steel en het RIVM over
wat er nodig is om het verschil tussen metingen en rapportages bij Tata Steel te verklaren.
Dan ga ik kijken wat we daarvan leren en wat dit zou kunnen betekenen voor de situatie
bij andere bedrijven. Ook bij andere grote uitstoters zijn er monitoringsprogramma’s
en zijn er voorschriften welke stoffen geregistreerd moeten worden. Bevoegde gezagen
controleren daarbij of de gegevens die de bedrijven aanleveren kloppen. Ik heb nu
geen aanleiding te veronderstellen dat de situatie daar vergelijkbaar is met die bij
Tata Steel.

Vraag 5

Betrekt u deze nieuwe zorgwekkende feiten bij de overleggen over de ambitieuze groene
transitieplannen die Tata Steel vorig jaar heeft gepresenteerd?

Antwoord 5

Voorlopig houden de betrokken overheden, waaronder het Rijk, Tata Steel in ieder geval
aan de gedane beloftes over uitstootvermindering op basis van de eigen rapportages
van het bedrijf, ervan uitgaande dat deze kloppen. Daartoe is Tata Steel Nederland
al begonnen met de implementatie van de Roadmap+ maatregelen. Daar waar mogelijk zullen
maatregelen versneld worden. Daarover is het Rijk in gesprek met Tata Steel Nederland.

Ook gaan we door met de acties en maatregelen in het Plan van Aanpak van 1 december
2021. Deze zijn hoe dan ook goed voor de leefomgeving. Dit geldt ook voor de plannen
die het bedrijf heeft voor de toekomst, wanneer het staal wil gaan maken met waterstof
en groene stroom. Een onafhankelijke derde partij beoordeelt nog dit jaar de impact
van deze groene transitieplannen op de leefomgeving en gezondheid van omwonenden.

De inzet van alle partijen is om zo snel als mogelijk een toekomstbestendige, duurzame
en schone staalfabriek in de IJmond te realiseren.