Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Paternotte over de berichten dat studenten met coronaklachten toch naar tentamens komen uit angst om een toetskans te missen

Antwoord van Minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 20 januari
2022).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de artikelen «Student met coronaklachten komt toch naar
tentamen uit angst om kans te missen»1 uit het AD van 9 december 2021 en «Aanwezigheidsplicht terwijl je in quarantaine
moet? Studenten voelen zich voor het blok gezet»2 uit Trouw van 30 november 2021?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de zorg dat als onderwijsinstellingen uitsluitend de mogelijkheid bieden om
een tentamen «fysiek» af te leggen – dat wil zeggen een tentamen op een centrale locatie
– er een perverse prikkel voor studenten die in quarantaine zitten kan zijn om toch
naar het fysieke tentamen te gaan?

Antwoord 2

Het is niet de bedoeling dat studenten, docenten en andere medewerkers die in quarantaine
behoren te zitten, toch fysiek aanwezig zijn op de instelling. Het is van groot belang
dat iedereen zich aan de geldende coronamaatregelen houdt.

Van alle instellingen wordt verwacht dat zij adequaat en in redelijkheid meedenken
met studenten en medewerkers die gebonden zijn aan quarantaineregels of ziekte en
daardoor niet fysiek aanwezig kunnen zijn bij onderwijs- of examenonderdelen. Dit
is ook in de meest recente servicedocumenten mbo en ho opgenomen.3 Het is aan de instelling om het herkansingsbeleid in de praktijk vorm te geven en
in dergelijke gevallen maatwerk te bieden. Hierbij is aandacht voor het voorkomen
van negatieve consequenties voor studenten en medewerkers (bijvoorbeeld verhoogde
onderwijslast en studievertraging) als gevolg van quarantaine.

Vraag 3

Heeft u eerder van de studentenorganisaties signalen ontvangen dat studenten die in
quarantaine zitten toch de drang voelen om naar een fysiek tentamen te gaan vanwege
het tentamen- en herkansingsbeleid van hun onderwijsinstelling?

Antwoord 3

Ja, deze signalen heb ik ontvangen van de studentenorganisaties, met name uit het
hoger onderwijs. Naar aanleiding van deze signalen zijn er met de onderwijskoepels
en studentenorganisaties in de recent vernieuwde mbo en ho servicedocumenten nieuwe
afspraken gemaakt over tentamen- en herkansingsbeleid.

Vraag 4

Zijn er meer signalen bekend van studenten die in de tentamenzaal besmet zijn geraakt,
zoals in ieder geval bij één hogeschool het geval lijkt te zijn?4

Antwoord 4

Er zijn mij niet meer signalen van dergelijke besmettingen bekend. Mijn uitvraag bij
de onderwijskoepels bevestigt dit beeld. Onderwijsinstellingen hebben de afgelopen
tijd veel gedaan om tentamens en examinering zo veilig mogelijk te laten verlopen,
bijvoorbeeld door het afhuren van grote zalen en het spreiden van groepen.

Vraag 5

Deelt u de zorgen dat het maken van een fysiek tentamen door studenten die in quarantaine
horen te zitten de gezondheid van medestudenten en medewerkers in gevaar brengt?

Antwoord 5

Het is niet de bedoeling dat studenten, docenten en andere medewerkers die in

quarantaine behoren te zitten toch fysiek aanwezig zijn op de instelling. Het is van
groot belang dat iedereen zich aan de geldende

coronamaatregelen houdt. Aan studenten die in quarantaine moeten vraag ik dan ook
zich zo snel mogelijk te melden bij hun eigen instelling. Van instellingen verwacht
ik dat zij maatwerk bieden en adequaat en in redelijkheid met studenten meedenken.

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de stelling van studenten dat het bieden van de mogelijkheid om het
tentamen online te maken de perverse prikkel voor studenten die in quarantaine zitten
wegneemt om toch naar de tentamenzaal te komen?

Antwoord 6

Onderwijsinstellingen zijn zelf aan zet als het gaat om tentamenmogelijkheden en de
vorm waarin deze plaatsvinden. Een online tentamen is vanwege uitlopende redenen niet
bij alle onderwijsinstellingen of bij alle opleidingen uitvoerbaar of wenselijk. Er
zijn in de servicedocumenten mbo en ho afspraken gemaakt, die moeten borgen dat instellingen
op dit vlak tot passende oplossingen komen met studenten.

Vraag 7

Bent u bekend met het feit dat sommige hogescholen of universiteiten de mogelijkheid
voor een extra herkansingsmogelijkheid bieden als de student in quarantaine zit?

Antwoord 7

Daar ben ik mee bekend.

Vraag 8

Bent u bekend met het feit dat uitsluitend het bieden van een extra herkansingsmogelijkheid
niet voldoende is om de perverse prikkel tegen te gaan, aangezien herkansingen vaak
pas aan het einde van het studiejaar zijn en kort op elkaar worden gepland?5

Antwoord 8

Bij het opstellen van de nieuwe mbo en ho servicedocumenten is er rekening gehouden
met studenten in quarantaine en de mogelijke gevolgen van deze quarantaine. Ik krijg
signalen dat er vrijwel altijd oplossingen zijn, maar dat het van belang is dat studenten
actief aangeven dat zij vanwege corona of quarantaineplicht een tentamenkans missen.
Daarbij geldt dat het niet altijd mogelijk is een oplossing te organiseren op zeer
korte termijn die exact aansluit bij de wensen van de student. Sommige alternatieven
– (extra) herkansingen bijvoorbeeld – vinden plaats op een ander moment. Instellingen
doen een beroep op de verantwoordelijkheid van studenten om in dat geval toch te wachten
op het alternatief, en niet naar de campus te komen omdat ze zich al op het tentamen
hebben voorbereid.

Vraag 9

Klopt het dat online onderwijs en tentaminering voor sommige groepen studenten ook
los van de coronacrisis juist van grote meerwaarde is geweest, zoals studenten met
een functiebeperking, studenten met zorgtaken en studenten die reizen?

Antwoord 9

Dat klopt, in sommige gevallen zijn online onderwijs en tentaminering een mooie manier
van het bieden van maatwerk aan studenten. Het is aan de instellingen om goed te kijken
in welke situatie dit wel en niet passend is en wenselijk is, en hierover het gesprek
te voeren met de student

Vraag 10

Bent u het met het pleidooi van de studenten eens dat studenten de vrijheid zouden
moeten hebben om te kiezen tussen een fysiek tentamen of een online tentamen?

Antwoord 10

Keuzes over tentamens en examens worden op de instelling gemaakt. Een standaardkeuze
tussen een fysiek of online tentamen is niet bij alle onderwijsinstellingen of bij
alle opleidingen uitvoerbaar en wenselijk, omdat niet elk tentamen of examen geschikt
is om online af te nemen. Van de instelling wordt nu verwacht dat zij adequaat en
in redelijkheid meedenkt met studenten en medewerkers die gebonden zijn aan quarantaine
en daardoor niet fysiek aanwezig kunnen zijn bij onderwijs- of examenonderdelen. Het
is aan de instelling om in dit geval maatwerk te bieden. Hierbij is aandacht voor
het voorkomen van negatieve consequenties voor studenten en medewerkers (bijvoorbeeld
verhoogde onderwijslast en studievertraging) als gevolg van quarantaine.

Vraag 11

Welke stappen gaat u ondernemen om te voorkomen dat studenten zich door het beleid
van de instelling genoodzaakt voelen naar een fysiek tentamen te gaan?

Antwoord 11

Bij het opstellen van de nieuwe mbo en ho servicedocumenten zijn afspraken vastgelegd
over hoe instellingen rekening houden met studenten in quarantaine en de mogelijke
gevolgen van deze quarantaine. Deze documenten zijn op 17 december »21 gepubliceerd.
Van onderwijsinstellingen wordt daarnaast gevraagd het test- en quarantainebeleid
onder de aandacht te brengen bij medewerkers en studenten en hen te stimuleren zich
daaraan te houden.

Vraag 12

Bent u bereid om in uw overleg met de studentenorganisaties, hogescholen en universiteiten
het voorkomen van de perverse prikkel voor studenten die in quarantaine zitten fysiek
tentamen te laten maken door middel van online tentamenaanbod en een extra herkansingsmogelijkheid
aan de orde te stellen en de Kamer over de uitkomsten van de gesprekken te informeren?

Antwoord 12

Zie antwoord vraag 11.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Van der Woude
(VVD), ingezonden 10 december 2021 (vraagnummer 2021Z23130).