Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Palland en Inge van Dijk over het bericht ‘Problemen met kwetsbare 112-meldkamers na zes jaar nog niet opgelost’

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister
van Economische Zaken en Klimaat (ontvangen 17 november 2021). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 397.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Problemen met kwetsbare 112-meldkamers na zes jaar
nog niet opgelost»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Onderschrijft u de conclusies van de Inspectie Justitie en Veiligheid en het Agentschap
Telecom over de staat van het meldkamerstelsel? Deelt u hun zorgen over de kwetsbaarheid
van regionale meldkamers voor 112-oproepen?

Antwoord 2

Ik deel de zorgen die er zijn over de kwetsbaarheid van een aantal regionale meldkamers.
Hier heb ik uw Kamer ook over geïnformeerd in mijn brief van 23 september jl.2. De transitie die nu gemaakt wordt in het meldkamerdomein is zoals hierin aangegeven
een grote en meerjarige opgave. Aan veel van de gedane aanbevelingen door de Inspectie
en het Agentschap Telecom wordt reeds invulling gegeven. Ik voel, samen met alle partijen
in het meldkamerdomein, de urgentie om deze kwetsbaarheden zoveel en zo snel als mogelijk
op te lossen. Ik heb uw Kamer daaromtrent ook eerder geïnformeerd dat het nodig is
te komen tot 10 regionale meldkamers, die elkaars taken kunnen overnemen bij uitval,
piekbelasting en calamiteiten. En dat het daarnaast nodig was om het beheer van de
meldkamers bij één organisatie onder te brengen per 1 januari 2020. De Wijzigingswet
meldkamers, die per 1 juli 2020 van kracht is, biedt hier nu de wettelijke basis voor.

Vraag 3

Kunt u duidelijk maken bij welke meldkamers, in welke regio’s, de personele bezetting
op dit moment het meest alarmerend is? Heeft dit reeds tot incidenten geleid waarbij
de veiligheid in het geding is geweest? Indien ja, hoeveel en waar?

Antwoord 3

De krappe bezetting op de meldkamers is al langere tijd een punt van aandacht. Ik
heb uw Kamer op 9 september jl. geïnformeerd over de ingezette acties van de politie
om de zogenaamde «waterlijn» (de minimaal benodigde personele bezetting) op de operationele
centra danwel politiemeldkamers te borgen in mijn beleidsreactie op het Inspectierapport
over de noodhulp.3

Het is goed te benadrukken dat de bezettingsproblematiek niet hetzelfde is voor elke
hulpdienst. Ik zal dit punt conform de vastgestelde governance-structuur meenemen
in mijn bespreking van de brief van de Inspectie en het Agentschap met het Bestuurlijk
Meldkamer Beraad.

Daarnaast is het van belang te benoemen dat de hulpdiensten in het meldkamerdomein
(politie, ambulance, brandweer en Koninklijke Marechaussee) zelf verantwoordelijk
zijn voor de uitoefening van hun meldkamerfuncties, waaronder het personeel op de
meldkamers. Dit neemt niet weg dat dit onderwerp mijn nadrukkelijke aandacht heeft
en ik met de betrokken partijen afspraken heb gemaakt om in het kader van risicomanagement
mogelijke capaciteitsrisico’s via een periodieke continuïteitsmonitor inzichtelijk
te maken. Dit instrument is nog in ontwikkeling, maar moet het mogelijk maken dat
er tijdig door de verantwoordelijke hulpdiensten maatregelen getroffen kunnen worden.

Vraag 4

Welke tijdelijke maatregelen zijn er te nemen om de bereikbaarheid van 112 overal
in Nederland te waarborgen zolang eerdergenoemde problemen nog niet structureel zijn
opgelost?

Antwoord 4

Om de bereikbaarheid van 112 te verbeteren is het 112-platform in juni 2020 vernieuwd,
het platform werkt continue. Samen met de partijen in het meldkamerveld stuur ik op
de continuïteit van de meldkamers en de meldkamerprocessen. Zo zijn er ook maatregelen
getroffen bij het routeren van 112-oproepen bij drukte en mogelijke wachttijden naar
een andere meldkamer, zodat mensen in nood te allen tijde zo snel mogelijk geholpen
worden. Zie daarnaast ook het antwoord op vraag 9 over de mobiele dekking.

Vraag 5

Deelt u het standpunt van de toezichthouders dat thans verantwoordelijkheden verbrokkeld
zijn, wat de besluitvorming en informatievoorziening frustreert? Hoe zou dit op korte
termijn kunnen worden verbeterd?

Antwoord 5

De voorheen bestaande structuur leidde ertoe dat er steeds grotere verschillen in
de inrichting en professionaliteit van meldkamers ontstonden, en dat meldkamers niet
gemakkelijk elkaars taken over konden nemen als dat noodzakelijk was. Er is daarom,
gelet op de wens om de kwaliteit van de meldkamers te verbeteren, door de betrokken
partijen gezamenlijk een bewuste knip gemaakt in de verantwoordelijkheden en rollen
van betrokken partijen. Hier was en is bestuurlijk draagvlak voor. Ik deel het standpunt
van de toezichthouders op dit punt dan ook niet.

In de Wijzigingswet meldkamers die per 1 juli 2020 in werking is getreden wordt onderscheid
gemaakt tussen de meldkamerfunctie en het beheer van meldkamers. De inrichting en
het functioneren van de meldkamerfunctie is de verantwoordelijkheid van de verschillende
hulpdiensten die van de

meldkamers gebruikmaken. De verantwoordelijkheid voor het beheer van meldkamers is
bij de Landelijke Meldkamer Samenwerking (LMS), onderdeel van de politieorganisatie,
ondergebracht. Hiervoor draag ik als Minister van Justitie en Veiligheid eindverantwoordelijkheid.

Om de nieuwe samenwerking in goede banen te leiden en rekening te houden met de verschillende
belangen is in de Regeling hoofdlijnen van beleid en beheer meldkamers een governance-structuur
gecreëerd, waarbinnen alle betrokken partijen invloed kunnen uitoefenen op het beheer
van meldkamers. In het meldkamerveld is afgesproken om de governance en de werking
daarvan na één jaar na inwerkingtreding tussentijds te evalueren. Deze opdracht wordt
uitgevoerd door het WODC. De uitkomsten van deze evaluatieopdracht worden medio 2022
verwacht. Eventuele aandachtspunten uit deze tussentijdse evaluatie zullen daarbij
worden opgepakt. Uw Kamer zal hier over worden geïnformeerd.

Vraag 6

Is de door de toezichthouders verzochte doorlichting van het systeem en het onderzoek
naar de ICT reeds gestart? Indien niet, wanneer wel? Indien wel, wanneer kan de Kamer
de uitkomsten tegemoet zien?

Antwoord 6

Zoals ik in mijn brief van 23 september jl. heb gemeld, is ervoor gekozen het reeds
ingezette ICT-verbetertraject voort te zetten dat ervoor moet zorgen dat de meldkamervoorzieningen
worden doorgelicht en geharmoniseerd.

Ten aanzien van de ICT-infrastructuur loopt er naar aanleiding van verstoringen in
een aantal meldkamers sinds vorig jaar een verbetertraject, onder sturing van de multi-governance.
Ik heb uw Kamer hierover geïnformeerd in mijn brief van 25 september 2020.4 Doel van dit verbetertraject is om de oorzaak van de verstoringen weg te nemen en
maatregelen te treffen voor een stabiel IV-ICT voor de meldkamers. In dit verband
is het goed om te melden dat meldkamers elkaar nu kunnen vervangen indien nodig. In
de praktijk is bij meerdere situaties en incidenten aangetoond dat dit de continuïteit
kan versterken. In de praktijk worden de uitwijkprocedures geoefend om de werking
hiervan blijvend te kunnen borgen. Over het verbetertraject ICT zal ik uw Kamer informeren
in de volgende voortgangsbrief meldkamers in het voorjaar van 2022.

Vraag 7

Kunt u per aanbeveling van de Inspectie Justitie en Veiligheid en het Agentschap Telecom
aangeven wat de stand van zaken voor wat betreft opvolging is?

Antwoord 7

Bij de Inspectie en het Agentschap is een overzicht aangeleverd waarin per aanbeveling
staat aangegeven wat de stand van zaken en de voortgang is. Dit overzicht is ook als
bijlage bij de brief van de Inspectie en het Agentschap gepubliceerd.5

Vraag 8

Kunt u ons, als vertrekpunt voor de halfjaarlijkse voortgangsrapportages die zijn
toegezegd, een planning doen toekomen waarin staat wanneer welke aanbeveling moet
zijn opgevolgd?

Antwoord 8

Het Bestuurlijk Meldkamer Beraad maakt gezamenlijk afspraken over de monitoring van
de voortgang van de aanbevelingen. In de eerder aangekondigde halfjaarlijkse brief
zal ik uw Kamer over de hoofdlijnen van de voortgang rapporteren.

Vraag 9

Wanneer zal de motie-Inge van Dijk/Rajkowski zijn uitgevoerd, die de regering verzoekt
voor 1 januari 2022 met voorstellen te komen om de «witte gebieden» in Nederland te
ontsluiten, zodat voldaan kan worden aan de ondergrens van mobiele bereikbaarheid,
namelijk 112 te kunnen bellen? Kunt u zich ervoor inspannen dat de Kamer hierover
vóór de behandeling van de begroting EZK 2022 geïnformeerd wordt?6

Antwoord 9

Zoals aangegeven in de beantwoording van de vragen van het lid Van Dijk wordt gewerkt
aan het creëren van een dekkingskaart die de gezamenlijke buitenhuisdekking van de
mobiele netwerken inzichtelijk maakt. De kaart biedt inzicht in de gezamenlijke dekking
van de drie mobiele netwerken. Die dekking is een sterke indicatie voor de dekking
van 112. De consultatie van de regelgeving waarmee de mobiele netwerkaanbieders verplicht
worden om de informatie te verstrekken die nodig is om deze kaart te maken is recent
afgerond. De reacties worden op dit moment verwerkt waarna de regeling wordt afgerond.
De verwachting is dat de kaart in het voorjaar van 2022 beschikbaar is. Daarna zal
de Minister van Economische Zaken en Klimaat uw Kamer informeren over eventuele mogelijkheden
voor het verbeteren van de mobiele dekking.