Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de formele JBZ-Raad op 7 en 8 oktober 2021 (algemeen) (o.a. Kamerstuk 32317-703)

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid heeft een aantal vragen en opmerkingen
voorgelegd over de volgende stukken:

• de geannoteerde agenda voor de JBZ-Raad van 7–8 oktober 2021 (2021Z16588);

• het verslag van de informele JBZ-Raad van 14–16 juli 2021 (Kamerstuk 32 317, nr. 703);

• het verslag schriftelijk overleg Informele JBZ-Raad van 15–16 juli 2021 (Kamerstuk
32 317, nr. 702);

• het fiche: Mededeling Schengen Strategie (Kamerstuk 22 112, nr. 3162);

• het fiche: Verordening voor het Schengenevaluatie- en monitoringsmechanisme (Kamerstuk
22 112, nr. 3163);

• de brief over het verstrekken van paspoorten aan niet-EU investeerders (Kamerstuk
30 573, nr. 187);

• de brief over het verblijf van Britten na het einde van de grace period (Kamerstuk
35 393, nr. 46).

De fungerend voorzitter van de commissie, Van Meenen

De adjunct-griffier van de commissie, Koerselman

Inhoudsopgave

blz.

I.

Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

2

1.

Vragen en opmerkingen vanuit de VVD-fractie

2

2.

Vragen en opmerkingen vanuit de D66-fractie

3

3.

Vragen en opmerkingen vanuit de SP-fractie

5

4.

Vragen en opmerkingen vanuit de Volt-fractie

6

II.

Reactie van de bewindspersonen

I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

1. Vragen en opmerkingen vanuit de VVD-fractie

Verslag JBZ-raad 7–8 juni

De leden van de VVD-fractie hebben de antwoorden van de Minister met interesse gelezen
en hebben daarover nog enkele vragen. In het antwoord refereert de Minister aan Europese
samenwerking op het terrein van ondermijning. Deze leden vragen of er Europese partners
zijn die kampen met dezelfde problematiek met betrekking tot ondermijning als Nederland.
Is dit probleem in andere EU-landen van een vergelijkbare grootte als in Nederland?
Bestaat er een onderlinge uitwisseling van best practices in de aanpak?

Geannoteerde agenda 7–8 oktober

De leden van de VVD-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de geannoteerde
agenda voor de JBZ-Raad van 7 en 8 oktober 2021. Zij stellen graag nog enkele vragen
over de inzet van de regering.

Europees Openbaar Ministerie (EOM)

De leden van de VVD-fractie vragen of alle lidstaten, inclusief Finland en Slovenië,
die dat eerder nog niet hebben gedaan, inmiddels aanklagers hebben voorgedragen voor
het EOM. Ook vragen deze leden in hoeverre het feit dat niet alle deelnemende lidstaten
wetgeving hebben aangenomen om hun nationale justitiële systemen aan te passen, het
EOM belemmert bij zijn werkzaamheden.

Situatie voorlopige hechtenis

De leden van de VVD-fractie lezen dat het kabinet een discussie verwelkomt over de
vraag hoe in lidstaten de detentieomstandigheden kunnen worden verbeterd. Kan het
kabinet nader toelichten wat de inzet is van het kabinet bij de discussie die zal
plaatsvinden?

Voortgang Richtlijn Netwerk- en Informatiebeveiliging (NIB)

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de voortgang rondom het voorstel
tot herziening van de NIB-richtlijn. Zij hebben hierover nog enkele vragen en opmerkingen.
Voornoemde leden zijn tevreden met het feit dat het kabinet samen met andere lidstaten
voor een alternatieve benadering heeft gepleit op basis van risicoanalyses. Kan de
Minister de krachtenveldanalyse bij dit voorstel toelichten? Welke bezwaren leven
er bij tegenstanders? Deze leden lezen dat het kabinet heeft voorgesteld dat lidstaten
zelf relevante overheidsdiensten kunnen aanwijzen die vallen onder NIB-richtlijn.
Zij achten dit positief. Is de Minister het met deze leden eens dat het van belang
is dat publieke lichamen zoals ministeries, gemeenten, maar ook onderwijsinstellingen
onder de NIB-richtlijn kunnen vallen?

Is de Minister het in het kader van het risico op strategische afhankelijkheden van
technologie uit landen met offensieve cyberprogramma’s, met deze leden eens dat overheden
van vitale sectoren een supply chain review moeten kunnen eisen waarbij ook wordt gekeken naar niet-technische factoren, bijvoorbeeld
of er afhankelijkheden zijn van technologieën uit riskante landen? Zo ja, is de Minister
bereid dit mee te nemen in de onderhandelingen? Zo nee, waarom niet?

Eerder hebben de leden van de VVD-fractie hun bezwaren kenbaar gemaakt met betrekking
tot de mogelijke administratieve lasten voor niet-vitale midden- en kleinbedrijven.
De geschetste voortgang van de richtlijn en de positie van andere lidstaten stelt
deze leden niet gerust. Kan de Minister nader toelichten welke bezwaren tegenstanders
hebben? Is hij voornemens alternatieven voor te stellen in de onderhandelingen om
de administratieve lasten voor mkb’ers te beperken? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

2. Vragen en opmerkingen vanuit de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de geannoteerde
agenda voor de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken op 7 en 8 oktober 2021 in Luxemburg.
Zij hebben hierover nog enkele kritische vragen.

SLAPP

De leden van de D66-fractie lezen dat tijdens deze Raad Strategic Lawsuits Against
Public Participation (SLAPP) besproken zullen worden. Deze leden maken zich hier grote
zorgen over. Het is goed om te lezen dat in Nederland weinig van dit soort zaken voorkomen,
maar des te zorgelijker dat deze in andere landen wél veel voorkomen. Veel kleinere
media-outlets in Polen en Hongarije hebben de deuren al moeten sluiten, omdat zij
begraven werden onder juridische kosten. In ander Europese landen staat de mediavrijheid
ook onder druk. Kan de Minister een overzicht geven in welke landen in de EU veel
gebruik wordt gemaakt van SLAPP? Klopt het dat er op dit moment bijna 200 strategische
rechtszaken lopen tegen de media in Polen? Lopen ervoor zover bij de Minister bekend
in Polen ook strategische rechtszaken tegen buitenlandse correspondenten in Polen?
Lopen er rechtszaken tegen Nederlandse journalisten? Zo ja, wat doet de Minister om
deze journalisten te ondersteunen? Spreekt de Minister zijn Poolse evenknie aan op
het gebruik van strategische rechtszaken? Is hij bereid dat deze Raad te doen? Wie
zijn onze like-minded op dit dossier? Kan de Minister met deze like-minded landen een statement maken tijdens deze werklunch over het gebruik van SLAPP? Wat
doet Nederland nog meer om de persvrijheid in heel Europa te beschermen? Kunnen Europese
media-outlets die te maken krijgen met strategische rechtszaken, aanspraak maken op
Europese fondsen voor rechtsbijstand? Zo nee, is dat iets waar de Minister zich voor
zou willen inzetten?

Raadsconclusies EU strategie kinderrechten

De leden van de D66-fractie steunen de inzet, zoals uiteengezet in de geannoteerde
agenda. Zij kijken uit naar de uitkomst van de discussie, met name ten aanzien van
het LHBTI-standpunt, gezien de houding van enkele lidstaten tegenover dit onderwerp.
Kan in het verslag opgenomen worden hoe het voorzitterschap aankeek tegen de Nederlandse
inzet op dit onderwerp?

EOM

De leden van de D66-fractie hebben eerder een uitvoeringsbrief over de motie-Sjoerdsma
(Kamerstuk 21 501-02, nr. 2357) over het tegengaan van fraude met EU-fondsen ontvangen. Kan de Minister toelichten
in welke mate lidstaten zijn bewogen sindsdien richting deelname aan het EOM? Welke
bilaterale gesprekken zijn hierover gevoerd? Hoe staat het met de voordracht van Slovenië
voor het EOM? Op welke manier steunt het kabinet de inspanningen van de Commissie
om Slovenië hiertoe te bewegen?

Situatie voorlopige hechtenis

De leden van de D66-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de agendering
van het Europees Aanhoudingsbevel (EAB) en detentieomstandigheden op de JBZ-Raad op
7–8 oktober. Zij leggen de Minister voorafgaand enkele vragen voor. Deze leden zouden
van de Minister willen weten welke minimumnormen inzake detentievoorwaarden hij belangrijk
acht om het wederzijds vertrouwen te versterken, en hoe hij daar tijdens het Raadsdebat
op gaat inzetten. Verder willen deze leden de Minister vragen hoe hij omgaat met de
lidstaten waarin structureel sprake is van overbevolking van gevangenissen. Gaat hij
hen hierop aanspreken en, zo ja, hoe?

De leden van de D66-fractie lezen dat advocaat-generaal Pitruzzella een oproep heeft
gedaan tot EU-wetgeving waarin minimumnormen worden geformuleerd voor materiële detentievoorwaarden
en procedurele rechten in voorlopige hechtenis. Hoe kijkt de Minister daartegenaan,
zo vragen deze leden. Denk hij dat dit bij kan dragen aan het verbeteren van detentieomstandigheden
binnen lidstaten? En denkt hij dat dit kan werken om bedreigingen van het principe
van wederzijds vertrouwen tegen te gaan? Welke minimumnormen zouden volgens hem in
deze wetgeving moeten worden opgenomen?

De leden van de D66-fractie begrijpen dat niet alleen zorgen over detentievoorwaarden,
maar ook zorgen over de rechtsstatelijkheid rechters kunnen doen aarzelen bij het
uitvoeren van EAB’s. Het gaat dan om zorgen over toegang van de verdachte tot een
eerlijk proces. Ook de Nederlandse rechter heeft op grond hiervan de uitvoering van
EAB’s geweigerd. Deze leden willen aan de Minister vragen of in het debat over minimumvoorwaarden
ook deze zorgen kunnen worden meegenomen, zodat ook op het gebied van het recht op
een eerlijk proces duidelijkheid bestaat welke voorwaarden grond zijn om een EAB niet
uit te voeren.

Als laatste willen de leden van de D66-fractie aandacht vragen voor de Poolse oproep
aan Poolse officieren van justitie om niet langer te helpen bij het overleveren van
verdachten en veroordeelden aan Nederland. Dit als reactie op het niet uitvoeren van
EAB’s door de Nederlandse rechter. Dat is in strijd met het Kaderbesluit EAB. Deze
leden benadrukken dat dit een onwenselijke situatie is. Zij roepen de Minister op
tijdens de JBZ-Raad het gesprek aan te gaan met zijn Poolse evenknie en aandacht te
vragen voor dit onderwerp.

Conferentie Regulation Artificial Intelligence

De leden van de D66-fractie hebben slechts een vraag over de Conferentie Regulation Artificial Intelligence. Deze leden vragen welke aspecten van AI worden hier zullen worden behandeld die verschillen
van de behandeling in de eerstvolgende Telecomraad.

Verstrekken van paspoorten aan niet-EU-investeerders

De leden van de D66-fractie merken op dat op dit schriftelijk overleg ook de brief
over het verstrekken van paspoorten aan niet-EU-investeerders geagendeerd staat. Zij
merken op dat zij zich zorgen maken over dit fenomeen en zij zouden graag zien dat
de Europese Commissie hier sterkere acties tegen onderneemt. Welke mogelijkheden ziet
de Minister voor een algeheel verbod op deze praktijken? Klopt het dat de Commissie
een werkgroep heeft opgezet van lidstaten, die gezamenlijk tot afspraken voor strengere
veiligheidsregels moest komen over het verstrekken van EU-paspoorten aan investeerders?
Is Nederland lid van die werkgroep? Komt die werkgroep nog bijeen? Zo ja, kan de Kamer
een rapportage over de voortgang en de stand van zaken krijgen? Zo nee, waarom niet?
Waar loopt het op spaak? En wat doet Nederland om de gesprekken weer op gang te krijgen?

Europese strategie ter bestrijding van seksueel misbruik van kinderen

De leden van de D66-fractie hebben ook vernomen dat er deze zomer een strategie is
gepubliceerd ter bestrijding van seksueel misbruik van kinderen. Over die strategie
hebben deze leden nog enkele vragen. Zij hebben specifiek vragen over het aankomende
wetsvoorstel van de Commissie om online dienstverleners te verplichten om child sexual abuse material (CSAM) te detecteren en te verwijderen. Kan de Minister verduidelijken of hij wil
dat het alleen gaat om bekend materiaal, of ook onbekend/nieuw materiaal? Hoe zou
volgens de Minister het automatisch detecteren en verwijderen van nieuw materiaal
in zijn werk moeten gaan? Welke waarborgen moeten daar op zijn minst bij worden gegeven?
Worden dan alle afbeeldingen (bijv. op WhatsApp, Facebook chat etc.) automatisch bekeken
om eventueel CSAM te detecteren? Ziet de Minister net als deze leden hier privacyrisico's?
Is de Minister het met deze leden eens dat iedere technologie die online dienstverleners
gebruiken om CSAM te detecteren, eerst goedgekeurd moet worden door de Autoriteit
Persoonsgegevens van de lidstaat waar het bedrijf gevestigd is, zodat de technologieën
die gebruikt worden zo privacyvriendelijk mogelijk zijn? Zo nee, waarom niet? Is de
Minister het met deze leden eens dat iedere technologie die online dienstverleners
gebruiken om CSA te detecteren, gecontroleerd moet worden door onafhankelijke experts,
en altijd gepaard moet gaan met menselijk overzicht en beroepsmogelijkheden voor mensen
wier content verwijderd en gerapporteerd is? Is de Minister het met deze leden eens
de dat gebruikte technologieën alleen gebruikt mogen worden voor het detecteren van
CSA, en geen enkel ander doel? Kan de Minister statistieken geven over hoeveel slachtoffers
van CSA er zijn opgespoord in Nederland via reeds bestaande vrijwillige detectering
van onlinedienstproviders? Is de Minister het ermee eens dat er gedetailleerde statistieken
nodig zijn via de aankomende wetgeving over de aantallen slachtoffers, vervolgde en
veroordeelde daders die gevonden zijn via de verplichte opsporing, valse positieve,
om de effectiviteit van verplichte detectering te kunnen bewijzen?

3. Vragen en opmerkingen vanuit de SP-fractie

De leden van de SP-fractie hebben diverse vragen over de geannoteerde agenda voor
de aanstaande JBZ-raad.

De leden van de SP-fractie vinden het een goed voornemen dat het voorzitterschap de
omstandigheden in gevangenissen en voorlopige hechtenis ter sprake wil brengen. Deze
leden vragen al jaren aandacht voor diverse vraagstukken rondom het Europees aanhoudingsbevel
(EAB) en de dramatische mensenrechtensituatie voor verdachten. De Kamer heeft zich
hierover in juni 2021 ook uitgesproken via de motie-Van Nispen (Kamerstuk 32 317, nr. 696), die de regering oproept om de praktijk van het weigeren van overleveringen van
verdachten in andere lidstaten te onderzoeken en te bezien of er ruimere rechterlijke
bevoegdheden nodig zijn om EAB’s te weigeren. Een tweede motie-Van Nispen (Kamerstuk
32 317, nr. 697), die het mogelijk moet maken om aan de uitvaardigende lidstaat garanties te vragen,
bijvoorbeeld rondom detentieomstandigheden, haalde het helaas niet. Kan de regering
toelichten hoe zij uitvoering wil gaan geven aan de aangenomen motie-Van Nispen (Kamerstuk
32 317, nr. 696)?

Dat de detentieomstandigheden nu op de agenda staan, is volgens de leden van de SP-fractie
dan ook een uitgelezen kans voor de regering om zich in te zetten op dit thema. Kort
geleden bleek uit een stuk van de Europese Commissie hoe slecht de situatie is. Deze
leden willen daarom graag weten van de Minister doe hij aankijkt tegen het feit dat
in maar liefst elf lidstaten sprake is van overbezetting van gevangenissen, er in
2020 34 keer sprake was van een schending van artikel 3 van het EVRM en dat voorlopige
hechtenis te gemakkelijk wordt ingezet, onvoldoende wordt onderbouwd en dat daar onvoldoende
toezicht op is?1 Deze leden horen dan ook graag van de Minister wat de inzet van de Nederlandse regering
zal zijn. Is de Minister bereid om tot materiële minimumnormen te komen voor detentieomstandigheden?
Zo nee, waarom niet? Denkt hij dat het tot EU-wetgeving gaat komen om de detentieomstandigheden
te verbeteren en voorwaarden te stellen aan voorlopige hechtenis? Deelt de Minister
de mening dat rechters een AEB moeten kunnen weigeren, wanneer er sprake is van slechte
detentieomstandigheden of een disproportioneel lange of slecht onderbouwde voorlopige
hechtenis?

Is de Minister tevens bereid om op zoek te gaan naar gelijkgestemde lidstaten om samen
op te trekken voor het kunnen vragen van waarborgen bij het overleveren van verdachten
aan andere lidstaten? Zo nee, waarom niet? En is de Minister bereid om ook andere
problemen met de EAB’s ter tafel te brengen, bijvoorbeeld het recht op een eerlijk
proces, medische omstandigheden en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht?
Zo nee, waarom niet? Is hij in ieder geval bereid om te kijken of dit onderwerp in
de toekomst op een JBZ-Raad besproken kan worden?

4. Vragen en opmerkingen vanuit de Volt-fractie

De leden van de Volt-fractie hebben kennisgenomen van de te lezen stukken die voorliggen
ter voorbereiding van de aankomende JBZ-Raad op 7 en 8 oktober. Zij vinden het positief
dat de stukken dit keer eerder zijn aangeleverd, waardoor de inbrengtermijn langer
was dan vorige keer en inbreng geleverd kan worden voordat de conceptverklaringen
al naar de pers gelekt zijn. Echter was ook dit maal de agenda al ruimschoots bekend
voor de Minister en Staatssecretaris hun brief met de Kamer deelden. Deze leden spreken
dan ook de hoop uit dat op termijn de Nederlandse inzet voor de JBZ-Raad ten minste
een week voor de aanvang van de Raad besproken kan worden en de stukken daarvoor tijdig
aangeleverd zullen zijn.

Daarom heeft de Volt-fractie ook de volgende vragen: Hoe zal de Kamer mee worden genomen
in de positiebepaling van het kabinet ten aanzien van dossiers en onderhandelingen
in Brussel? Hoe verwerkt het kabinet de uitkomsten van de overleggen met andere EU-lidstaten?
Hoe wordt de Kamer hierin meegenomen?

Voortgang Richtlijn Netwerk- en Informatiebeveiliging

Het demissionaire kabinet schrijft in zijn brief van 28 september 2021 over de geannoteerde
agenda voor de JBZ-Raad van 7 en 8 oktober dat duidelijk is dat een meerderheid van
de lidstaten een uitbreiding van het aantal entiteiten en sectoren ten opzichte van
de huidige NIB-richtlijn steunt. Om welke lidstaten gaat het? Wat is hierin de positie
van Nederland? Met welke andere lidstaten is hierover onderling afgestemd? Wat waren
de bezwaren van het demissionaire kabinet, los van het bezwaar ten aanzien van de
alternatieve benadering voor het aanwijzen van entiteiten die onder de reikwijdte
van de richtlijn vallen? Op basis waarvan concludeert het demissionaire kabinet dat
een meerderheid van de lidstaten op dit moment geen voorstander lijkt van een specifieke
wet die voorrang krijgt boven algemene wetgeving voor aanbieders van openbare elektronische
communicatienetwerken of -diensten? Wat is de Nederlandse inzet bij de onderhandelingen
die zullen plaatsvinden dit najaar op basis van de compromisvoorstellen die het voorzitterschap
heeft voorbereid?

Werkbezoek Egypte

De leden van de Volt-fractie vragen de Staatssecretaris wat haar overwegingen zijn
om te rapporteren over een bilateraal werkbezoek aan Egypte in het kader van de JBZ-Raad
(zijnde een Europese aangelegenheid).

Geannoteerde agenda van de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken, 7–8 oktober 2021

Werklunch: Strategic Lawsuits Against Public Participation (SLAPP)

Welke maatregelen acht de Minister noodzakelijk om op te nemen in anti-SLAPP-wetgeving?
Aan welke actie dan wel op lidstaat- dan wel op EU-niveau zou de Minister prioriteit
willen geven in het kader van SLAPP? Is de Minister bereid om anti-SLAPP-wetgeving
in Nederland te introduceren om een mogelijke afbrokkeling van de rechtsstaat en persvrijheid
in de toekomst te voorkomen? Acht de Minister anti-SLAPP-wetgeving voldoende om de
journalisten, ngo’s en het maatschappelijk middenveld te beschermen? Welke andere
maatregelen zou de Minister graag op EU-niveau nog bespreken om eventuele toekomstige
anti-SLAPP-wetgeving te flankeren?

Raadsconclusies EU-strategie kinderrechten

De leden van de Volt-fractie vragen de Minister een impressie te geven van de Raadsconclusies.
Is de Minister tevreden met de Raadsconclusies zoals deze nu voorliggen? Wat zijn
hierbij de prioriteiten voor Nederland? Is de Minister van mening dat de Raadsconclusies
genoeg ambitie tonen met betrekking tot de rechten van het kind?

In het eerdere BNC-fiche verwelkomde het kabinet het initiatief, maar steunde een
nationale implementatie en daardoor geen juridisch bindende maatregelen. Deze leden
begrijpen dat uitvoering van beleid mogelijk lidstaatgebonden is, met inachtneming
van de nationale organisatie van onderwijs, gezondheidszorg, jeugdbescherming en de
inrichting van rechtsprocedures, maar hebben daarbij ook de angst dat het niet op
enige manier bindend maken van de strategie leidt tot een strategie zonder tanden
en dat er geen enkele verplichting is voor lidstaten om ten minste aan minimumstandaarden
te voldoen. Is de Minister dit met de deze leden eens? Welke mogelijkheden zijn er
om lidstaten alsnog verantwoordelijk te houden voor de minimumstandaarden die gewaarborgd
moeten zijn in de EU-strategie kinderrechten?

Is de Minister op de hoogte van de resolutie van het Europees Parlement (EP) waarin
een meerderheid in het EP zich uitsprak voor het erkennen van huwelijken uit hetzelfde
geslacht om zowel bewegingsvrijheid en familierecht te garanderen voor gezinnen in
elke lidstaat, onafhankelijk van de samenstelling van het gezin? Welke waarborgen
voorziet de Minister op EU-niveau om te kunnen garanderen dat er tussen lidstaten
een wederzijdse erkenning van ouderschap plaatsvindt? Is de Minister het met deze
leden eens dat, wanneer overgelaten aan de lidstaten, dit niet zal gebeuren en er
daarom EU-brede juridisch bindende voorstellen moeten komen?

Europees Openbaar Ministerie

De leden van de Volt-fractie merken op dat het Europees Openbaar Ministerie dat drie
maanden geleden in werking is getreden, momenteel ongeveer 300 zaken van fraude onderzoekt
met EU-budget, met mogelijk 4,5 miljard schade, waaronder onderzoek in Nederland,
Duitsland, Slowakije, Bulgarije en Hongarije. Klopt dit? Op welke termijn verwacht
de Minister hierover een uitspraak? Op welke manier zal Nederland hieraan opvolging
geven, mocht Nederland betrokken blijken bij fraude? Op welke manier zal de Minister
hieraan opvolging geven op Europees niveau om te voorkomen dat EU-gelden gebruikt
worden voor fraude? Hoe verhouden zich deze fraudezaken tot het corona herstelfonds
(NGEU)?

Situatie voorlopige hechtenis

Het demissionaire kabinet geeft aan dat niet bekend is of een uitvraag naar de detentieomstandigheden
en de gevolgen daarvan voor bijvoorbeeld overlevering in het kader van een EAB is
gedaan. Betekent dit dat het demissionaire kabinet niet van dergelijke verzoeken op
de hoogte is? Of dat het demissionaire kabinet weet dat deze nooit zijn gedaan?

Is het demissionaire kabinet van het standpunt dat de detentieomstandigheden in Nederland,
gelet op het niveau in de afzonderlijke lidstaten en het gemiddelde van de EU, reden
kunnen geven voor andere lidstaten om niet over te gaan tot overlevering? Welke afweging
ligt hieraan ten grondslag? Is de Minister bereid om – in het geval dergelijke uitvragen
er nog niet zijn geweest – met andere EU-lidstaten in gesprek te gaan om eventuele
zwakten in het Nederlandse systeem te verhelpen?

Het demissionaire kabinet schrijft voorts dat het de algemene, politieke discussie
over de situatie en hoe deze verbeterd kan worden in de desbetreffende lidstaten onderstreept
en dat het de belangen van menswaardige detentieomstandigheden onderstreept. Wat zijn
volgens het demissionaire kabinet menswaardige detentieomstandigheden? Sluit het demissionaire
kabinet bij de boordeling van wat de ondergrenzen van menswaardige detentieomstandigheden
zijn, aan bij het overzicht van het secretariaat-generaal van de Raad uit het non-paper
van de diensten op het gebied van detentieomstandigheden en procedurele rechten van
24 september 2021?

Voor zover het demissionaire kabinet afwijkt van bepaalde minimumstandaarden, wat
is daarvoor de reden? Bij de afwezigheid van welke standaarden in andere lidstaten
zou het demissionaire kabinet in ieder geval niet overgaan tot uitlevering? Welke
inspanningen levert het demissionaire kabinet nu al om de aanwezigheid van deze standaarden
in andere lidstaten te bevorderen? Met welke andere lidstaten trekt het demissionaire
kabinet hierbij op? Welke inzet zal het demissionaire kabinet hebben in de algemene
politieke discussie over dit onderwerp? Waar zal het demissionaire kabinet concreet
op aandringen? Welke maatregelen gaat het voorstellen?

Conferentie Regulation Artificial Intelligence

De leden van de Volt-fractie onderschrijven net als het demissionaire kabinet het
belang van de bescherming van fundamentele rechten en de menselijke maat in de toepassing
van digitale technologieën in de rechtspleging en handhaving, maar onderstrepen dat
dit belang ook geldt buiten de rechtspleging en handhaving. Zij vragen het demissionaire
kabinet dan ook welke criteria en grondrechten het afweegt bij het vinden van de balans
tussen de mogelijkheid om AI in te zetten voor rechtshandhavingsdiensten en het beschermen
van fundamentele rechten. Hoe vult het demissionaire kabinet deze afweging concreet
in? Welke grondrechten uit de Nederlandse Grondwet, het EVRM en het Handvest van de
Grondrechten van de Europese Unie moeten bij de toepassing en ontwikkeling van digitale
technologieën (waaronder AI-systemen) volgens het demissionaire kabinet worden afgewogen?
Met welke andere lidstaten trekt de Nederlandse regering op in de gesprekken in Europees
verband? Welke afspraken zijn daarover gemaakt met andere lidstaten?

In de beantwoording van vragen van deze leden van 5 juli 2021 wordt gesteld dat het
demissionaire kabinet positief staat tegenover de concept-AI-verordening, die is gebaseerd
op een risicobenadering. De risicobenadering wordt als belangrijk gezien voor het
waarborgen van de proportionaliteit. Deze leden onderschrijven dat proportionaliteit
als uitgangspunt belangrijk is. Zij zijn het ook met het demissionaire kabinet eens
dat het huidige voorstel veel brede definities en omschrijvingen bevat. Hierdoor is
het risico, zoals het kabinet terecht stelt, enerzijds dat de verordening uiteindelijk
buitenproportioneel hoge eisen stelt aan AI-systemen, anderzijds zien deze leden op
dit moment het risico dat de verordening juist een te laag beschermingsniveau biedt
vanwege een te nauwe categorie AI-systemen die als hoog-risico worden gezien. Welke
categorieën AI-systemen zouden volgens het demissionaire kabinet als hoog-risico moeten
worden gekwalificeerd en op basis van welke afweging komt het demissionaire kabinet
tot die conclusie?

Situatie van rechterlijke macht in Afghanistan

De leden van de Volt-fractie onderschrijven de zorgen die Italië uit omtrent de positie
van de rechterlijke macht in Afghanistan na de machtsovername van de Taliban. Het
is overduidelijk dat de rechtsstaat in Afghanistan op dit moment geweld wordt aangedaan.
Deze leden vragen het demissionair kabinet om meer te doen dan slechts verwelkomen
dat wordt stilgestaan bij deze situatie. Graag horen deze leden of het demissionaire
kabinet de zorgen van Italië deelt. Zo ja, wat gaat het demissionaire kabinet daaraan
doen of doet het al om de rechterlijke macht in Afghanistan te ondersteunen? Met welke
inzet gaat het demissionaire kabinet ervoor zorgen dat in EU-verband of met afzonderlijke
lidstaten wordt gewerkt aan het beschermen van de rechterlijke macht en daarmee onafhankelijke
rechtspraak en rechtsstaat in Afghanistan? Welke concrete beleidsvoorstellen zal het
demissionaire kabinet doen? Heeft het demissionaire kabinet hierover al contact met
andere lidstaten? Zo ja, welke? Indien het demissionaire kabinet niets doet, wat is
daarvoor de motivering?

Resultaten van de zesde evaluatie van de gedragscode Hate Speech Online

De leden van de Volt-fractie zien grote uitdagingen op het gebied van het tegengaan
van hate speech. Zowel online als offline. Daarom kijken deze leden uit naar de evaluatie
van de gedragscode Hate Speech Online. Daarover hebben deze leden nog wel de volgende
vragen: Op welke concrete punten zal het demissionaire kabinet letten bij het aanhoren
van de evaluatie? Welke resultaten verwacht het demissionaire kabinet van de evaluatie
en mocht aan deze resultaten worden voldaan, waar gaat het demissionaire kabinet dan
in de JBZ-Raad op aansturen? Zijn er andere beleidsmaatregelen die het demissionaire
kabinet zinvol acht om op Europees niveau op aan te sturen in strijd tegen hate speech,
anders dan de gedragscode Hate Speech Online? Zijn er best practices die Nederland
heeft in de strijd tegen Hate Speech Online, die het kan delen in de JBZ-Raad om de
aanpak op EU-niveau te versterken? Zo ja, welke? Gaat het demissionaire kabinet dit
in de JBZ-Raad delen?

Digitale dimensie van het onderzoeken van seksueel kindermisbruik

De leden van de Volt-fractie lezen in brief van de Minister dat Nederland «over het
algemeen» de voorstellen van de Europese Commissie om seksueel kindermisbruik gezamenlijk
aan te pakken steunt. Op welke aspecten steunt Nederland deze strategie niet? Welke
aspecten hebben volgens de Minister prioriteit? Op welke concrete aspecten zal de
Minister in zijn inbreng in de Raad nadruk leggen, naast de noodzaak om de inspanningen
te intensiveren? Wat zijn volgens de Minister de mest urgente doelstellingen die nagestreefd
moeten worden?

In zijn brief geeft de Minister aan dat er in de Raad gesproken zal worden over «het
belang van toegang tot gegevens voor rechtshandhavingsdiensten». Wat is de appreciatie
van de Minister met betrekking hierop? In hoeverre zou toegang tot data voor bevoegde
autoriteiten beschikbaar moeten zijn volgens de Minister om voldoende effectief te
blijven? Zal de Minister zich bij de onderhandelingen inzetten om hierbij ook acht
te nemen op privacywetgeving? Voor welke maatregelen zal de Minister zich sterk maken
om ervoor te zorgen dat in alle lidstaten zorgvuldig om wordt gegaan met datacollectie,
-verwerking en -uitwisselingen? Kan de Minister garanderen dat burgers inzage kunnen
krijgen in de wijze waarop hun data gebruikt en verwerkt worden?

Hoe verhoudt deze wetgeving zich tot andere dossiers, zoals dataretentie, e-privacy,
e-evidence en encryptie? Verwacht de Minister voortgang en/of een conclusie op dit
dossier, zolang deze verordeningen niet tot een conclusie hebben geleid? Zijn er zonder
deze verordeningen voldoende garanties om onjuist gebruik van data te voorkomen?

Werklunch: Uitvoering van interoperabiliteit

Het demissionaire kabinet geeft aan dat het bij de implementatie van de nieuwe Europese
informatiesystemen op het gebied van grenzen en interne veiligheidssystemen, steeds
heeft aangetekend dat de integrale planning bijna geen ruimte meer biedt voor onvoorziene
omstandigheden en daarom blijvende aandacht heeft gevraagd op Raadsniveau. Op welke
manier heeft het demissionaire kabinet aandacht gevraagd op Raadsniveau? Zijn er lidstaten
die dit standpunt delen? Zo ja, welke landen? Hoe gaat het demissionaire kabinet er
in de komende JBZ-Raad aandacht voor vragen? Welke concrete zorgen heeft het demissionaire
kabinet over de implementatie van het Entry/Exit System (EES) en het Schengen Informatie
Systeem (SIS)? Welke maatregelen en acties neemt het demissionaire kabinet om deze
zorgen het hoofd te bieden?