Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kuiken over fraude met coronaverklaringen

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 28 juni
2021).

Vraag 1

Kent u het bericht «Politici willen opheldering over aanpak vervalste coronaverklaringen»?1

Antwoord 1

Ja, hiermee ben ik bekend.

Vraag 2

Deelt u de mening dat als er valse coronaverklaringen kunnen worden gekocht, dat dit
uw beleid ten aanzien van het beperken van de verspreiding van corona ondergraaft?
Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Fraude is zeer ongewenst, juist ook vanwege de epidemiologische risico’s. Het risico
is dan dat het virus zich weer verspreidt, als mensen reizen (of toegang krijgen tot
een evenement) met een valse verklaring en daarbij in contact komen met anderen. In
Nederland wordt toezicht gehouden op de partijen die testen afnemen, door Inspectie
Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).

Vraag 3, 4

Deelt u de mening dat reeds vele maanden bekend is dat deze vorm van fraude bestaat?
Zo ja, wat heeft u hier concreet tegen ondernomen en waar heeft dit toe geleid?

Deelt u de mening dat als journalisten relatief eenvoudig in staat zijn valse coronaverklaringen
te kopen, het ook mogelijk moet zijn om aan deze praktijk een einde te maken? Zo ja,
waarom is dit dan nog niet gebeurd? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3, 4

Onder bepaalde omstandigheden kan bij deze problematiek sprake zijn van valsheid van
geschrifte als bedoeld in artikel 225 van het Wetboek van Strafrecht. Als er concrete
signalen zijn van (grootschalige) fraude met Coronaverklaringen zal het Openbaar Ministerie
– zoals bij alle fraudesignalen – die signalen beoordelen en bezien of er aanknopingspunten
zijn voor nader onderzoek. Mij is niet bekend of dat thans het geval is. Ik verwijs
u voorts naar het antwoord op vraag 6.

Vraag 5

Welke mogelijkheden bestaan er om websites of social media waar valse coronaverklaringen
worden aangeboden offline te laten halen? Is dit gebeurd, of gaat dit gebeuren?

Antwoord 5

Websites en sociale media zijn – zolang zij geen kennis hebben van het strafbare of
onrechtmatige karakter van de informatie die door gebruikers op hun fora zijn geplaatst
– niet aansprakelijk voor de content die zij hosten voor hun gebruikers. Zodra zij
daarvan wel kennis hebben of besef krijgen, dienen zij prompt te handelen om de informatie
te verwijderen of de toegang daartoe onmogelijk te maken.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het dringend nodig is ervoor te zorgen dat er een vorm van certificering
of keurmerk moet komen voor coronatestuitslagen? Zo ja, hoe gaat u hier voor zorgen
en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Nederlandse testaanbieders moeten zich houden aan kwaliteitsnormen en de wet- en regelgeving.
De IGJ houdt daar toezicht op. De fraude lijkt vooral veroorzaakt te worden door andere
personen of partijen die geen testaanbieder zijn maar zich als zodanig voordoen. Fraude
met testverklaringen is in zekere zin eenvoudig zolang een testuitslag een vormvrij
document is en het niet goed mogelijk is voor landen om de authenticiteit van een
testbewijs uit een ander land vast te stellen. Om reizen binnen de EU mogelijk en
veilig te maken is een Europese verordening over een Digitaal Covid Certificaat (DCC)
vastgesteld. Het DCC zal vanaf 1 juli aanstaande van kracht worden. Deze verordening
betreft een kader voor de afgifte, acceptatie, maar nu juist ook de verificatie van
wederzijds geaccepteerde (interoperabele) certificaten inzake COVID-19-vaccinatie,
testen en herstel. Lidstaten worden volgens de conceptverordening verplicht deze certificaten
af te geven, zowel digitaal als op papier. Zie hier meer informatie over het certificaat (Engelstalig). Het Ministerie van VWS bereidt
zich er op dit moment technisch op voor dat de CoronaCheck app gebruikt kan worden als DCC. Het Ministerie van VWS streeft ernaar om deze technische
vereisten voor eind juni gereed te hebben. Met de invoering van het DCC wordt er een
universeel Europees testbewijs ingevoerd waarin ook technische eisen zijn opgenomen
over het testbewijs. In het ontwerp zijn afwegingen gemaakt die een balans vragen
tussen privacy en het voorkomen van misbruik. Er zijn diverse maatregelen genomen
om de meest voor de hand liggende vormen van misbruik tegen te gaan, zoals het kopiëren
of onderhands overdragen van het bewijs etc. Een essentieel onderdeel is het gebruik
van digitale handtekeningen waardoor eenvoudige vervalsingen worden tegengegaan. Voor
de testen die worden gebruikt voor internationale reizen geldt dat alleen goedgekeurde
partijen straks een DCC compatible testbewijs kunnen afgeven.