Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Nispen over de minimumtarieven voor tolken en vertalers

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 28 juni 2021).

Vraag 1

Herinnert u zich nog uw antwoorden op eerdere Kamervragen over de minimumtarieven
voor tolken en vertalers in strafzaken waarin u aangaf dat de tarieven in het nieuwe
Besluit tarieven in strafzaken (Btis) dat per 1 januari 2021 in werking is getreden
als minimumtarief gelden en dat tolken en vertalers kunnen onderhandelen over hogere
tarieven?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Zijn die minimumtarieven in het Btis ook van toepassing op de tarieven die de politie
en justitie betalen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Ja, de minimumtarieven in het Btis zijn ook van toepassing bij politie en Justitie
& Veiligheid wanneer tolken ingezet worden voor werkzaamheden zoals omschreven in
artikel 3, eerste lid, onderdeel a van de Wet tarieven in strafzaken.

Vraag 3

Heeft u ook signalen ontvangen dat taptolken bij de politie tarieven boven het minimumtarief
hebben gevraagd en vervolgens zijn geweigerd en er zelfs gedreigd is hen van de lijst
van beschikbare taptolken te schrappen? Zo nee, bent u bereid dit na te vragen bij
de politie?

Antwoord 3

Het is mij bekend dat enkele tolken hebben aangegeven dat zij voor een hoger tarief
wilden worden ingezet. Net als voor alle Btis-plichtige dienstverlening zal ook de
politie de eerdere vaste tarieven (nu minimumtarieven) blijven hanteren totdat via
de gecontracteerde marktpartijen de tariefontwikkeling tot stand kan komen. Daarnaast
heeft de politie aangegeven dat, indien een tolk niet inzetbaar wil zijn voor dit
tarief, het een tolk vrij staat aan te geven niet meer inzetbaar te willen zijn voor
opdrachten vanuit de politie. Na invoering van de nieuwe contracten is het mogelijk
voor de tolk en vertaler om te onderhandelen met de intermediair over de tarieven.
Op dit moment vinden de aanbestedingen voor de vernieuwde contracten plaats.

Vraag 4

Wat vindt u er van dat de politie die minimumtarieven toch als maximumtarieven behandelt?

Antwoord 4

De politie hanteert de tarieven zoals omschreven bij vraag 3.

Vraag 5

Vindt u het uitschrijven van tolken en vertalers die niet voor het minimumtarief willen
werken ook een onwenselijke vorm van druk om voor lage tarieven te werken?

Antwoord 5

Het doorhalen van een tolk of vertaler die is opgenomen in het Register beëdigd tolken
& vertalers, kan alleen via een vaste procedure bij de klachtencommissie Wet beëdigde
tolken en vertalers (Wbtv). Deze procedure kan gestart worden bij klachtwaardig gedrag.
Wanneer een intermediair of opdrachtgever van mening is dat de betreffende tolk of
vertaler klachtwaardig gedrag vertoont, kan deze een klacht indienen bij de klachtencommissie
Wbtv. Deze klachtencommissie is onpartijdig en onafhankelijk. In de klachtencommissie
zijn tevens tolken en vertalers vertegenwoordigd om dit te borgen. In beginsel zal
het niet werken voor een bepaald tarief geen reden zijn om een klacht in te dienen.
Klachtwaardig gedrag zal voorgelegd moeten worden aan de klachtencommissie. De klachtencommissie
kan vervolgens naar aanleiding van een klacht het advies uitbrengen van gegrondverklaring
van de klacht en de aanbeveling doen tot doorhaling. Het tarief speelt geen rol bij
het uitschrijven van een tolk. Wel kan een tolk zelf aangeven niet meer inzetbaar
te zijn zoals omschreven bij het antwoord op vraag 3.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat de recherche in Amsterdam geen taptolken Tsjechisch heeft kunnen
vinden voor een opdracht alleen omdat zij een tarief boven het minimumtarief vroegen
waardoor de politie overweegt uit te wijken naar eigen personeel dat Tsjechisch spreekt
of het onderzoek stop te zetten? Wat vindt u daarvan?

Antwoord 6

Ik heb navraag gedaan bij de politie, en kan dit als zodanig niet bevestigen. Wel
heeft de politie signalen afgegeven over de hoogte van de tarieven van enkele tolken
zoals geformuleerd bij vraag 3.

Vraag 7

Hoe gaat u er voor zorgen dat de minimumtarieven daadwerkelijk als minimumtarieven
worden behandeld?

Antwoord 7

De minimumtarieven in het Btis zijn onderdeel van de vernieuwde systematiek. Na inwerkingtreding
van de contracten treedt pas de vernieuwde systematiek in zijn geheel in werking.
In de contracten met de intermediairs wordt opgenomen dat minimaal het tarief uit
het Btis aan de tolken en vertalers uitbetaald moet worden. Hiermee vinden de onderhandelingen
plaats tussen de individuele tolk en de intermediairs. Het tarief in het Btis is nadrukkelijk
een ondergrens, in de interactie met de intermediairs kunnen tolken/vertalers vanaf
deze ondergrens andere condities overeenkomen. De uitkomst hiervan zal afhangen van
diverse aspecten, zoals de vraag naar de betreffende taal en/of specialisaties en
de kwalificaties van de betreffende tolk2.

Doordat de aanbestedingen van de diverse justitieonderdelen dakpansgewijs uiteengezet
zijn, zijn er nog niet voor alle onderdelen nieuwe contracten gesloten. De aanbestedingen
zijn in september 2020 gestart waarop de intermediairs zich kunnen inschrijven en
waarna deze gegund worden. In de nieuwe contracten wordt opgenomen dat er met de intermediair
tarieven afgesproken worden. De inwerkingtreding van de nieuwe contracten voor de
politie voor tolken op locatie staat vooralsnog op 1 januari 2022. Eind oktober 2021
zal het contract voor telefonische tolkdiensten ingaan.

Vraag 8

Wat vindt u ervan dat de politie tolken en vertalers laat weten niet in de positie
te zijn om over tarieven te onderhandelen en zich aan de voorgeschreven richtlijnen
te moeten houden? Kunt u uitleggen wat de voorgeschreven richtlijnen zijn die onderhandelingen
over het tarief onmogelijk maken?

Antwoord 8

Na invoering van de nieuwe contracten is het mogelijk voor de tolken en vertalers
om te onderhandelen met de intermediair over de tarieven. Dit biedt tolken en vertalers
de garantie dat zij ten minste het minimumtarief zullen ontvangen. Tegelijkertijd
is verdere prijsvorming op de markt mogelijk. Tolken en vertalers kunnen als zzp-ers
zelf bepalen of zij bereid zijn diensten te verrichten voor het tarief dat op basis
van vraag en aanbod op de markt tot stand komt.3

Vraag 9

Vindt u het ook gek dat de politie weigert tolken die relatief dichtbij wonen een
hoger uurtarief te betalen, maar wel tolken van verder weg wil inzetten die wel het
minimumtarief accepteren, waardoor de reiskosten oplopen en de totale kosten voor
de Staat uiteindelijk zelfs hoger zijn dan wanneer de tolk die dichterbij woont tegen
een hoger uurtarief zou worden aangenomen? Hoe verhoudt dit zich tot het vijfde uitgangspunt
van optimale geografische matching zoals neergelegd in de motie Van Dam/Groothuizen
(Kamerstuk 29 936, nr. 55)?

Antwoord 9

Het vernieuwde stelstel is opgesteld om tot een beter werkende systematiek voor de
inkoop en inzet van tolken en vertalers te komen, zodanig dat ook de condities voor
de beroepsgroep goed geborgd zijn. In lijn met de motie is in de aanbestedingen en
de daaropvolgende contracten opgenomen dat de intermediair ook het efficiënt plannen
van de reisbewegingen uitvoert. Dat is één van de KPI’s (Key Performance Indicators)
waarnaar gekeken gaat worden in de monitoring en waar contractueel afspraken over
worden gemaakt met de intermediairs. Op deze manier kan de intermediair een breder
aanbod aan de betreffende tolk aanbieden door verschillende opdrachten aan elkaar
te koppelen. Hiermee wordt niet alleen gekeken naar de geografische van de individuele
opdracht, maar naar het totale werkaanbod.

Vraag 10

Hoe verloopt het proces van monitoring met de beroepsgroep waarmee uitvoering wordt
gegeven aan de motie Van Dam (Kamerstuk 29 936, nr. 54)?

Antwoord 10

Op dit moment wordt de monitoring verder ingericht. Mede naar aanleiding van eerder
contact met de beroepsgroep worden KPI’s meegenomen in de contracten, zodat monitoring
goed vorm kan krijgen. Een volgend overleg met de beroepsgroepen wordt op korte termijn
ingepland. Zoals ook in de beantwoording van de Kamervragen d.d. 18 september 20204 is aangegeven zijn de aanbestedingen voor deze periode geagendeerd. Om de uitwerking
van de aanbestedingen te kunnen monitoren moeten de eerste contracten in werking treden
en de resultaten daarvan zichtbaar zijn.

Vraag 11

Is het mogelijk, gezien de bovenstaande situatie, de beoordeling van de werking van
de nieuwe systematiek voor tolk- en vertaaldiensten conform de motie Groothuizen c.s.
(Kamerstuk 29 936, nr. 57) eerder dan medio 2022 plaats te laten vinden?2

Antwoord 11

Het is niet mogelijk de beoordeling van de werking van de nieuwe systematiek eerder
plaats te laten vinden dan medio 2022 zoals nu is toegezegd. In mijn brief van 18 september
20206 heb ik dit reeds aan de Kamer uitgelegd. De werking van de systematiek voor tolk-
en vertaaldiensten kan beoordeeld worden op het moment dat de nieuwe contracten met
de intermediairs in werking zijn getreden. Die contracten volgen uit de serie aanbestedingen
die achtereenvolgens in de komende maanden uitgevoerd worden en waarvan de eerste
recentelijk is gepubliceerd. De eerste contracten zullen naar verwachting vanaf medio
2021 in werking treden. Voor een goede monitoring van de werking van de nieuwe systematiek
is informatie uit meerdere contracten nodig. Het eerste contract is inmiddels op 1 juni
2021 in werking getreden.