Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Esch over het bericht dat inwoners rond Tata Steel IJmuiden vaker ziek zijn

Antwoord van Staatssecretaris Van Veldhoven-van der Meer (Infrastructuur en Waterstaat),
mede namens de Minister voor Medische Zorg (ontvangen 17 juni 2021). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 2640.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Onderzoek bevestigt vermoedens: bewoners rond Tata
Steel IJmuiden vaker ziek»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Welke extra medische ondersteuning kunnen de bewoners van het IJmondgebied verwachten
naar aanleiding van de rapporten over de ziekmakende omgeving rondom Tata Steel IJmuiden?

Antwoord 2

De uitkomsten van rapporten over het leefmilieu in het IJmondgebied zijn zorgelijk.
Niet voor niets zetten het Kabinet en de aangesloten decentrale overheden, waaronder
de provincie Noord-Holland, zich met het Schone Lucht Akkoord in om de luchtkwaliteit
overal in Nederland verder te verbeteren en gezondheidswinst te bereiken. De provincie
Noord-Holland, de gemeenten in het IJmondgebied en de betrokken omgevingsdiensten
werken met hulp van het Rijk aan een betere luchtkwaliteit in dit specifieke gebied,
dat relatief veel zware industrie, intensief scheepvaartverkeer en blootstelling aan
hogere concentraties schadelijke stoffen kent.

Bewoners van het IJmondgebied kunnen zich net als alle andere Nederlanders bij gezondheidsklachten
in eerste instantie melden bij de huisarts. Medische zorg kan vervolgens op reguliere
wijze geboden worden. Daarnaast kunnen burgers die zich zorgen maken over de luchtkwaliteit
in hun specifieke gebied zich melden bij de desbetreffende omgevingsdienst voor milieuklachten
en bij de GGD als zij zich zorgen maken over hun gezondheid. De Provincie Noord-Holland,
het bevoegd gezag voor Tata Steel, en de omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied hebben
specifiek voor het IJmondgebied andere voorzieningen getroffen, zoals een loket in
Wijk aan Zee, een website en regelmatige bewonersbijeenkomsten.

Vraag 3

Kunt u garanderen dat deze mensen naast het feit dat ze al ziek zijn geworden niet
ook nog op extra medische kosten gejaagd worden? Zo niet, ziet u dan mogelijkheden
om samen met Tata Steel IJmuiden tot een medisch garantiefonds voor zieke burgers
te komen?

Antwoord 3

In Nederland geldt een verplichte basisverzekering waarmee iedere Nederlander verzekerd
is van medisch noodzakelijke zorgverlening. Het staat burgers altijd vrij om schade
te verhalen op een bedrijf via de juridische weg. Dat laat onverlet dat voor alle
bedrijven, en dus ook voor Tata Steel, het doel moet zijn om uitstoot van schadelijke
stoffen zo veel mogelijk terug te dringen, te voldoen aan alle normen en te zorgen
voor een gezonde leefomgeving.

Vraag 4

Zou u als u bewoner van het IJmondgebied was het gevoel hebben dat de rijksoverheid
deze problemen serieus en voortvarend oppakt? Zo ja, kunt u dit toelichten? Zo niet,
kunt u dan uiteenzetten wat de concrete stappen zijn die u gaat nemen?

Antwoord 4

Ik begrijp de zorgen en vind dat de lucht in de IJmond zo snel mogelijk schoner moet
worden. Tata Steel moet daarvoor de emissies van schadelijke stoffen naar de lucht
aanzienlijk verminderen. Zoals ik eerder in antwoord op Kamervragen van het lid Laçin2 heb gemeld, staat in onze regelgeving voorop dat een bedrijf zelf verantwoordelijk
is voor het waarborgen van een veilige en gezonde leefomgeving. Bedrijven dienen de
beste beschikbare technieken (BBT) toe te passen, met als doel een hoog niveau van
bescherming van het milieu.

De provincie Noord-Holland is bevoegd gezag voor vergunningverlening, toezicht en
handhaving en ziet om die reden toe op de naleving van milieuregels bij Tata Steel.
Tegelijkertijd werkt de provincie aan een gezondere leefomgeving met het «Programma
Gezonde Leefomgeving» en het «Programma Tata Steel 2020–2050: Samenwerken aan een gezondere en veilige IJmond»3. De provincie is ook in gesprek met Tata Steel om de investering van € 300 miljoen
die het bedrijf heeft aangekondigd in de zogenaamde «Roadmap+» te concretiseren. Tata
Steel Nederland heeft recent bekend gemaakt welke concrete maatregelen het bedrijf
wil nemen in het kader van de Roadmap+. De provincie Noord-Holland is positief over
de snelheid en de concreetheid van de stappen die Tata Steel voorstelt: een sterke
reductie van geurbelasting en stofneerslag per 2023 en de realisatie van de zogenaamde
deNOX-installatie bij de pelletfabriek in 2025. Met deze stappen toont Tata Steel
wat de provincie Noord-Holland betreft betrokkenheid bij de omgeving en ambitie in
de richting van schonere en duurzamere staalproductie in de IJmond. De provincie Noord-Holland
denkt dat deze stappen bij realisatie bij de omwonenden zeker merkbaar zullen zijn.
Ze erkent ook dat twee jaar echter nog wel een lange periode is voor mensen die op
concreet resultaat wachten. Ze beschouwt dit streven van Tata Steel als een forse
stap in de goede richting, passend in de ambities uitgesproken in het programma Tata
Steel 2020–2050 om samen te werken aan een gezondere, veilige IJmond. Ik sluit me
bij dit oordeel van de provincie aan. De provincie zal erop toezien dat deze stappen
zo snel mogelijk gezet worden. Desalniettemin kost dit soort stappen tijd.

Het Rijk, de provincie Noord-Holland en de IJmondgemeenten Beverwijk, Heemskerk en
Velsen werken samen in het Schone Lucht Akkoord om een permanente verbetering van
de luchtkwaliteit te realiseren. Dit gebeurt door emissies van luchtvervuilende stoffen
in diverse sectoren, waaronder de industrie, terug te dringen via een groot aantal
maatregelen. Die maatregelen, omschreven in de Uitvoeringsagenda van het Schone Lucht
Akkoord4, liggen zowel op lokaal als op nationaal en Europees niveau. De specifieke lokale
inspanningen zijn door de provincie Noord-Holland en de IJmondgemeenten omschreven
in de «Visie op een gezondere leefomgeving IJmond»5.

De rijksoverheid houdt nauw contact met de provincie, de genoemde gemeenten en de
GGD Kennemerland. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) adviseert mij, de provincie
Noord-Holland en de Omgevingsdienst Noorzeekanaalgebied over hoe te zorgen voor een
maximaal haalbare milieuwinst binnen de huidige regels en gaat de voortgang van de
opvolging van de aanbevelingen van de Randstedelijke Rekenkamer6 door de provincie en de Omgevingsdienst Noorzeekanaalgebied monitoren. Eerder heeft
de ILT beroepen gevoerd tegen de provincie. Ook is er het instrument van interbestuurlijk
toezicht, maar de ILT heeft vooralsnog geconcludeerd dat hiervoor geen aanleiding
is. De rijksoverheid zet intussen ook aanvullende stappen, zoals afgesproken in het
Schone Lucht Akkoord. Naast de ondersteuning door de ILT om scherper te vergunnen,
vindt er een actualisatie plaats van de emissiegrenswaarden in de «Algemene Regels»
onder het Besluit Activiteiten Leefomgeving (Bal). Ook pleit ik in de EU voor strengere
regels in het kader van de herziening van enkele Richtlijnen die belangrijk zijn voor
de luchtkwaliteit, waaronder de Richtlijn Industriële Emissies (RIE) en de Luchtkwaliteitsrichtlijn.
Strengere emissie-eisen zijn ook de inzet van Nederland bij afspraken op Europees
niveau over de Best Beschikbare Technieken (BBT) voor de industrie.

Tot slot is het Rijk (de Ministeries EZK en IenW) samen met de provincie Noord Holland
en de IJmondgemeenten in gesprek om de mogelijkheden te verkennen voor Tata Steel
om structureel te verduurzamen en tegelijk de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren.

Hoewel de stappen die het Rijk neemt naar onze mening serieus en voortvarend zijn,
betekent dit niet dat er geen problemen meer zijn. Zoals hiervoor toegelicht treffen
zowel Tata Steel, de Provincie als het Rijk maatregelen gericht om op korte termijn
te komen tot merkbare positieve effecten voor de leefomgeving en de gezondheid van
de omwonenden.

Vraag 5

Welke stappen om hun gezondheid te beschermen kunnen de bewoners in het IJmondgebied
naar aanleiding van dit onderzoek op korte termijn van de rijksoverheid verwachten?

Antwoord 5

In eerste instantie zijn Tata Steel zelf en de provincie Noord-Holland als bevoegd
gezag aan zet. De provincie Noord-Holland zet voor de korte termijn in op onder andere
intensiever toezicht. Aanscherping van vergunningen die grote aanpassingen aan de
fabriek vergen wordt door de provincie snel ingezet. De effecten zullen echter pas
later dan 2022 merkbaar zijn. Het Rijk ondersteunt de provincie waar mogelijk, zoals
omschreven in het antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Gaat u zorgen dat het RIVM snel vervolgonderzoek kan doen naar het verband tussen
de uitstoot van Tata Steel IJmuiden en gezondheidsrisico’s voor omwonenden in het
IJmondgebied? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Dit vervolgonderzoek vindt al plaats. Het rapport7 dat nu uitgekomen is, is een eerste tussenrapportage van een breder onderzoek dat
het RIVM op dit moment uitvoert in opdracht van de provincie Noord-Holland en de IJmondgemeenten.
Komende zomer en najaar komen er nieuwe rapportages van het RIVM uit over respectievelijk
«depositie (neerslag van stof in de leefomgeving)» en «luchtkwaliteit en inhaleerbare
fractie op ervaren (on)gezonde dagen». Het huidige rapport omvat verder een haalbaarheidsstudie
naar een «dagboekonderzoek» dat meer inzicht zou kunnen geven of er een verband is
tussen de luchtkwaliteit, de pieken en de acute gezondheidsklachten. In de verkenning
die het Nivel heeft gedaan als onderdeel van het huidige onderzoek («Gezondheidsproblemen
in de regio IJmond; een verkenning»8) worden suggesties gedaan voor vervolgonderzoek. Het is aan de provincie Noord-Holland
en de IJmondgemeenten om tot het uitvoeren van een dagboekonderzoek of verder vervolgonderzoek
te besluiten.

Ook heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) aangekondigd een onderzoek te starten
naar de wijze waarop burgers in Nederland worden beschermd tegen de risico’s schadelijke
industriële uitstoot en lozingen. De Raad onderzoekt hiervoor ook de situatie rondom
Tata Steel.

Overigens is ook in eerdere onderzoeksrapporten gewezen op de impact van Tata Steel
op de directe omgeving en op het hogere voorkomen van bepaalde chronische aandoeningen
in het IJmondgebied. Dat is ook de reden dat Rijk, provincie Noord-Holland, betrokken
gemeenten en omgevingsdiensten zich gezamenlijk inzetten op de leefomgeving in het
IJmondgebied te verbeteren, en er ook intensief gemonitord wordt. Naast meer onderzoek
is er vooral behoefte aan concrete maatregelen die merkbare positieve effecten voor
de leefomgeving opleveren, zoals aanscherping van vergunningen en acties door Tata
Steel zelf.

Vraag 7

Bent u bereid om, in afwachting van het in vraag 6 omschreven onderzoek, het voorzorgsbeginsel
toe te passen en een productiestop op te leggen aan Tata Steel IJmuiden als zij binnen
een half jaar geen drastische stappen zet om de volksgezondheid en het milieu te beschermen?

Antwoord 7

Gedeputeerde staten van de provincie Noord-Holland zijn hier bevoegd gezag. Het Rijk
heeft niet de bevoegdheid om een productiestop aan Tata Steel op te leggen. Zoals
ik heb aangegeven in mijn antwoord op vraag 4, nemen zij en de IJmondgemeenten op
dit moment al een aantal belangrijke stappen om te zorgen voor een verbetering van
de luchtkwaliteit.

De provincie Noord-Holland heeft mij laten weten in algemene zin juridisch advies
in te winnen over de mogelijkheden en beperkingen voor toepassing van het voorzorgsbeginsel.
Dit is door gedeputeerde Jeroen Olthof op 19 april jongstleden toegezegd in een commissievergadering
van provinciale staten.

Tata Steel heeft, zoals aangegeven in het antwoord op vraag 4, recent bekend gemaakt
wat het concreet gaat doen in het kader van de «Roadmap+». De provincie heeft hier
positief op gereageerd.

Vraag 8

Deelt u de mening dat deze situatie toont dat de huidige toegestane milieunormering
niet altijd afdoende is om een gezonde leefomgeving te garanderen? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 8

Met wet- en regelgeving wil de overheid zorgen voor een goede luchtkwaliteit en de
burgers beschermen tegen de schadelijke gevolgen van luchtverontreiniging. De huidige
milieunormen en -regels in Nederland bieden veel mogelijkheden om het doel van een
gezonde leefomgeving naderbij te brengen. Zo geldt er een minimalisatieplicht voor
Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS). Deze minimalisatieplicht geldt ook als de concentratie
op leefniveau (immissie) onder het Maximaal Toelaatbaar Risico (MTR) zit en ook voor
bedrijven die al de Best Beschikbare Technieken (BBT) toepassen. Bedrijven zijn verplicht
om zo nodig aan te tonen waarom een emissiegrenswaarde niet aan de onderkant van de
bandbreedte zit die gedefinieerd is voor een BBT. Verder biedt de Wet algemene bepalingen
omgevingsrecht (Wabo) de mogelijkheid om als bevoegd gezag vanuit de wens om gezondheids-
en milieudoelen aan te scherpen aanvullende eisen te stellen aan installaties. Het
is aan bedrijven om zich te houden aan de algemene regels en voorschriften uit de
vergunning en aan het bevoegd gezag om eisen te stellen en, de naleving hiervan te
controleren, en zo nodig door middel van handhaving af te dwingen.

Uiteraard kunnen milieunormen altijd worden aangescherpt. Nederland is daarvoor in
hoge mate afhankelijk van Europese regelgeving, en maakt zich sterk voor aanscherping
van milieunormen in Europees verband. Uitgangspunten in Europese regelgeving zijn
onder andere de inzet van BBT, het streven naar het halen van WHO-advieswaarden en
een gelijk speelveld binnen de Unie.

Voor de concentraties fijnstof en stikstofdioxide in de lucht is bekend dat ook bij
concentraties lager dan de huidige Europese grenswaarden nog negatieve gezondheidseffecten
kunnen optreden. Het halen van de huidige grenswaarden garandeert daarmee nog niet
een gezonde luchtkwaliteit. Daarom werken Rijk, gemeenten en provincies met het Schone
Lucht Akkoord samen aan verdergaande verbetering van de luchtkwaliteit om gezondheidswinst
te realiseren. Concreet doel is om minimaal 50% gezondheidswinst uit binnenlandse
bronnen te realiseren in 2030 ten opzichte van 2016. Daarmee werken we toe naar de
WHO-advieswaarden in 2030. Onderdeel van de afspraken in het kader van het Schone
Lucht Akkoord is inzet in Europees verband voor strengere luchtkwaliteitsnormen, waaronder
ook toewerken naar de huidige WHO-advieswaarden, en een ambitieus bronbeleid.

Vraag 9

Deelt u de wens om gezondheid beter te verankeren in milieuwetgeving? Zo ja, welke
stappen gaat u ondernemen? Zo niet, waarom niet?

Antwoord 9

Gezondheid is ook op dit moment verankerd in de milieuwetgeving op Europees en nationaal
niveau. In de Omgevingswet wordt die verankering nog explicieter. Het beschermen van
de gezondheid maakt daarin deel uit van het centrale beoordelingskader van activiteiten.
Bovendien bevat de Omgevingswet de mogelijkheid voor het bevoegd gezag om omgevingswaarden
te stellen in hun omgevingsverordening (in het geval van een provincie) of omgevingsplan
(in het geval van een gemeente). Het Rijk is in gesprek met de provincie Noord-Holland
en de betrokken gemeenten over de mogelijkheden en wat hierbij komt kijken.

Daarnaast staat gezondheidswinst via het verbeteren van de luchtkwaliteit centraal
in het Schone Lucht Akkoord, zie hiervoor ook antwoord 8.

Vraag 10

Bent u bekend met de «Brief advies Tata Steel» van de Inspectie Leefomgeving en Transport
(ILT) van 10 maart jongstleden9 en het artikel «Rijksinspectie ILT veegt vloer aan met gifrapportage van Tata Steel»?10

Antwoord 10

Ja.

Vraag 11

Deelt u de mening dat hier het onthutsende beeld ontstaat van een ondermaatse tot
slechte monitoring en rapportage van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 11

De inventarisatie van ZZS-emissies is een uitwerking van de informatieplicht die voor
ZZS is opgenomen in artikel 2.4 lid 3 van het Activiteitenbesluit. De Omgevingsdienst
Noordzeekanaalgebied heeft de ILT om advies gevraagd over de ZZS-inventarisatie die
Tata Steel heeft uitgevoerd. In dit advies stelt de ILT dat de inventarisatie van
Tata Steel naar de mening van de ILT nog niet volledig is en een aantal vragen oproept.
Bevoegde gezagen zien toe op de invulling van de informatieplicht door de bedrijven.
De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied heeft dit advies meegenomen in de brief aan
Tata Steel met het verzoek om aanvullende gegevens aan te leveren. Op 19 mei 2021
is door Tata Steel aanvullende informatie aangeleverd. De toets op volledigheid en
juistheid van deze gegevens gaat een aantal weken in beslag nemen.

Vraag 12

Kunt u er uitleg over verschaffen waarom het uitzonderlijk giftige Beryllium niet
gemonitord wordt in de grondstoffen? Zo niet, gaat u hier actie op ondernemen?

Antwoord 12

Beryllium is een ZZS. Voor de uitstoot daarvan geldt de minimalisatieplicht, waarbij
het bedrijf ook moet kijken of de uitstoot vermeden kan worden door andere grondstoffen
te gebruiken. Deze plicht gaat verder dan het voldoen aan normen. Zelfs als de norm
niet wordt overschreden, blijft de verplichting de emissies te voorkomen of zo ver
mogelijk verder te verminderen. Tata Steel heeft een informatieplicht over de stappen
die hiertoe worden gezet. Het is aan het bevoegd gezag om daarop toe te zien. De Omgevingsdienst
Noordzeekanaalgebied heeft Tata Steel, op advies van de ILT, inmiddels hierom gevraagd
in een waarschuwingsbrief11.

Vraag 13

Is het gebruikelijk dat bij een overzicht van emissies bij de verspreidingsberekening
geen rekening wordt gehouden met niet-reguliere emissies («ongewone voorvallen»),
waardoor een mogelijke onderschatting van het immissieniveau ontstaat? Klopt het daarbij
ook dat Tata Steel deze «ongewone voorvallen» op jaarbasis meer dan 2000 keer heeft?

Antwoord 13

Het is inderdaad gebruikelijk om bij de verspreidingsberekeningen ten behoeve van
luchtkwaliteitsrapporten niet-reguliere emissies ten gevolge van ongewone voorvallen
niet mee te nemen. Bij dit type emissies moet gedacht worden aan emissies door branden,
leidingen die lek raken of het defect raken van emissiebeperkende onderdelen zoals
filters. Niet alle meldingen van ongewone voorvallen betreffen «incidenten». Het kan
bijvoorbeeld ook gaan om meldingen van onderhoud. Voor het melden van ongewone voorvallen
geldt een plicht op basis van Artikel 17.2 lid 1 van de Wet milieubeheer. Dit soort
meldingen gebeuren op het moment dat een incident heeft plaatsgevonden. Alle binnengekomen
ongewone voorvallen worden door de Omgevingsdienst beoordeeld, en er wordt bekeken
of een vervolgactie nodig is.

Bij de meeste bedrijven komen niet-reguliere emissies ten gevolge van ongewone voorvallen
beperkt voor. Deze emissies zijn daarom niet te modelleren. Bij Tata Steel is echter
sprake van dermate hoge aantallen ongewone voorvallen, dat de ILT adviseert om Tata
Steel deze wel mee te laten nemen in de luchtkwaliteitsrapporten. Hier kan de provincie
in vergunningverlening rekening mee houden. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied
heeft Tata Steel, op advies van de ILT, ook hierom gevraagd.

Het getal van 2000 ongewone voorvallen bij Tata Steel betrof overigens een foutief
aantal. In 2020 waren er bij Tata Steel 1242 ongewone voorvallen.

Vraag 14

Deelt u de mening dat modelering van niet-reguliere emissies belangrijk is voor het
maximaal toelaatbare risiconiveau (MTR) en dat dit vergunningsplichtig zou moeten
zijn? Zo ja, welke stappen gaat u hiervoor zetten? Zo niet, waarom niet?

Antwoord 14

In het algemeen wordt in Nederland de het aandeel van niet-reguliere emissies steeds
belangrijker voor de totale jaarvracht van een installatie, naarmate emissienormen
steeds strenger worden. Het is daarom nodig deze emissies zoveel mogelijk te beperken.
Bevoegde gezagen kunnen eisen stellen aan het zoveel mogelijk voorkomen dan wel beperken
van niet-reguliere emissies en hierop handhaven.

In de praktijk is dit bij Tata Steel lastig. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag
13, komen niet-reguliere emissies komen regelmatig voor en het is in de praktijk moeilijk
om erop te handhaven. Het Rijk is ook hierover in gesprek met de provincie Noord-Holland.
De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied heeft Tata Steel in de eerder genoemde waarschuwingsbrief
gevraagd om op basis van een analyse van ongewone voorvallen een inschatting te maken
hoeveel ZZS jaarlijks extra uitgestoten worden. Het is vooral belangrijk dat niet-reguliere
emissies zo veel mogelijk beperkt worden.

Vraag 15

Deelt u de mening van de ILT dat Tata Steel niet het gehele MTR van een stof mag opvullen,
omdat er ook sprake kan zijn van andere bronnen en achtergrondconcentraties? Zo ja,
wat gaat u doen om te zorgen dat één bedrijf niet langer het gehele MTR van een stof
mag opvullen? Zo niet, waarom niet?

Antwoord 15

Ja, deze mening deel ik. Voor ZZS-emissies geldt een minimalisatieplicht. Dit houdt
in dat de emissies van ZZS moeten worden voorkomen of, indien dat niet mogelijk is,
zo ver mogelijk moeten worden gereduceerd. Er mag dus per definitie geen sprake zijn
van opvulling van normen. Zie ook het antwoord bij vraag 8. De provincie kan bij het
verlenen van de vergunning rekening houden met emissies van andere bedrijven. Het
Rijk is in overleg met de provincie Noord-Holland over hoe voorkomen kan worden dat
de MTR in het gebied wordt opgevuld.

Vraag 16

Kunt u uitleggen waarom van de 223 bekende emissiepunten er slechts 17 in het rapport
zijn opgenomen waar plannen bestaan om de uitstoot van ZZS te verminderen? Acht u
hiermee voldoende borging van de minimalisatieverplichting art 2.4 lid 2 Activiteitenbesluit
milieubeheer?12 Zo niet, wat gaat u doen zodat de minimalisatieverplichting wordt nageleefd?

Antwoord 16

De minimalisatieplicht is niet beperkt tot de grootste bronnen, maar geldt voor alle
emissiepunten van ZZS. De ILT signaleert dit ook in haar advies13 aan de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied naar aanleiding van de door Tata Steel
ingediende ZZS-inventarisatie en adviseert om Tata Steel een beschouwing te vragen
van alle toepasbare technieken voor de reductie van ZZS- bij alle emissiepunten. Het
bevoegd gezag kan dit advies meenemen in zijn vervolgstappen en om toe te zien op
de invulling en naleving van de minimalisatieverplichting. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied
heeft dit ook gedaan in eerder genoemde waarschuwingsbrief met daarin de reactie aan
Tata Steel op de ZZS-inventarisatie.

Vraag 17

Bent u ervan op de hoogte dat de Provincie Noord-Holland eerder al door het ILT op
de vingers is getikt omdat ze te soepel omging van het toezicht op Tata Steel en dat
uit een onderzoek van de Randstedelijke Rekenkamer bleek dat het toezicht op Tata
Steel aan alle kanten rammelt?14,
15 Deelt u hierover de mening dat de provincie niet bij machte is om de gezondheid van
haar inwoners te beschermen? Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo nee, waarom deelt
u deze mening niet?

Antwoord 17

Ik ben op de hoogte van de twee beroepen die de ILT heeft gevoerd tegen de provincie
Noord-Holland inzake besluiten van de provincie over NOx-emissies. De provincie heeft inmiddels besloten de vergunning voor de Pelletfabriek
aan te scherpen en moet van de rechter onderzoeken welke mogelijkheden er binnen de
Europese regelgeving zijn voor een lagere NOx-uitstoot bij de windverhitters van Hoogoven 7.

De ILT heeft het rapport van de Randstedelijke Rekenkamer bestudeerd. Het onderzoek
van de Randstedelijke Rekenkamer was in 2019 vanwege inhoudelijke overlap voor de
ILT reden om op dat moment af te zien van de eerste stappen op de interventieladder
voor interbestuurlijk toezicht (IBT). De ILT constateert dat de Randstedelijke Rekenkamer
een gedegen onderzoek heeft uitgevoerd. De ILT neemt het onderzoek van de Randstedelijk
Rekenkamer als uitgangspunt en onderschrijft de aanbevelingen die de Rekenkamer aan
de provincie Noord-Holland en de Omgevingsdienst Noorzeekanaalgebied heeft gedaan.
De ILT ziet in het rapport geen aanleiding voor een vermoeden van taakverwaarlozing
door de provincie. De ILT start daarom op dit moment geen formeel interbestuurlijk
onderzoekstraject. Zij ziet in het rapport echter wel aanknopingspunten om vinger
aan de pols te houden en gaat daartoe de voortgang van de opvolging van de aanbevelingen
van de Randstedelijke Rekenkamer door de provincie en de Omgevingsdienst Noorzeekanaalgebied
monitoren. Daarnaast is de ILT met de provincie en de omgevingsdienst in gesprek over
de mogelijkheden voor maximaal haalbare milieuwinst binnen de huidige regels.

Vraag 18

Heeft u kennisgenomen van de brief die gedeputeerde staten Noord-Holland u heeft doen
toekomen over het RIVM-rapport? Kunt u vanwege de ernst van de inhoud snel een reactie
aan hen doen toekomen?16 Zo nee, waarom niet?

Antwoord 18

Ik heb de brief van de gedeputeerde staten van de Provincie Noord-Holland ontvangen
en heb kennisgenomen van de inhoud. Ik zal hen binnenkort mijn reactie sturen.

Vraag 19

Deelt u de mening van gedeputeerde staten dat de huidige milieuwetgeving onvoldoende
rekening houdt met de cumulatie van ZZS? Zo ja, welke stappen gaat u zetten om dit
aan te pakken? Zo niet, waarom niet?

Antwoord 19

Sommige stoffen kunnen zich opstapelen in het milieu omdat deze niet of nauwelijks
worden afgebroken. Hierdoor kunnen op zichzelf wettelijk toegestane emissies ophopen
in het milieu en toch tot ongewenste effecten leiden. Het is aan alle betrokkenen
om ook dit soort effecten mee te nemen. Er is echter nog geen gevalideerde methode
om rekening te houden met cumulatie van verschillende stoffen. Normstelling vindt
daarom doorgaans nog plaats per stof en soms per stofgroep. De regelgeving biedt mogelijkheden
voor het bevoegd gezag om strengere eisen op te stellen vanuit oogpunt van gezondheid,
maar dit is dus nog lastig. Er geldt sowieso voor elke ZZS al een minimalisatieverplichting.
Zie ook de antwoorden bij de vragen 8 en 9.

Voor de beoordeling van stoffen die in de EU op de markt worden gebracht (onder REACH)
heeft Nederland samen met Zweden een voorstel gedaan om een cumulatiefactor te gaan
gebruiken. De Europese Commissie heeft deze aanpak nu opgenomen in haar chemicaliënstrategie
van oktober 2020 met het doel deze in relevante regelgeving op te gaan nemen. Voor
emissienormen is nog geen zicht op een dergelijke aanpak.

Vraag 20

Kunt u de beantwoording op de door gedeputeerde staten gestelde punten onder «Vraag
aan het Rijk: Gezamenlijk werken aan een gezondere leefomgeving» ook aan de Kamer
doen toekomen?

Antwoord 20

Ik zal de brief die ik aan de gedeputeerde staten van Noord-Holland zal sturen en
aan de Colleges van burgemeester en Wethouders van de IJmondgemeenten Beverwijk, Heemskerk
en Velsen ook delen met Uw Kamer.

Vraag 21

Kunt u garanderen dat Tata Steel deze gezondheids- en milieuproblemen aan gaat pakken?
Zo ja, welke harde duurzaamheidseisen inclusief duidelijke deadlines en verantwoordingskaders
gaat u hieraan verbinden? Zo niet, hoe gaat u zorgen dat hier weer sprake is van een
gezonde en milieuvriendelijke leefomgeving, waarin de gezondheid van mens en natuur
geen gevaar meer loopt?

Antwoord 21

Tata Steel is verplicht om maatregelen te nemen om gezondheids- en milieuproblemen
te voorkomen. De provincie Noord-Holland is het bevoegd gezag als het gaat om het
afgeven van vergunningen, het toezicht houden en handhavend optreden bij Tata Steel.
Daarnaast blijft de provincie in gesprek met Tata Steel over het concretiseren van
door Tata Steel zelf in de «Roadmap+» aangekondigde aanvullende milieumaatregelen.
De aanpak van de provincie Noord-Holland en de IJmondgemeenten is weergegeven in het
in antwoord 4 genoemde «Programma Tata Steel 2020–2050: Samenwerken aan een gezondere en veilige IJmond». Daar hoort ook een Uitvoeringsprogramma VTH Tata Steel 2020–2022 van de Omgevingsdienst
Noordzeekanaalgebied bij17. Verder adviseert het Rijk de provincie waar mogelijk en nodig en werkt het Rijk
nationaal en Europees voortdurend aan aanscherping van eisen. De ILT monitort de voortgang
van de opvolging van de aanbevelingen van de Randstedelijke Rekenkamer door de provincie
en de Omgevingsdienst Noorzeekanaalgebied.

Vraag 22

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden?

Antwoord 22

Ja.