Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Hijnink over de overnameplannen van het IJsselland Ziekenhuis door het Erasmus MC

Antwoord van Minister Van Ark (Medische Zorg) (ontvangen 7 juni 2021). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 2488.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u het nieuws dat het Erasmus MC het IJsselland Ziekenhuis in Capelle
aan den IJssel wil overnemen?1

Antwoord 1

Het voornemen van een overname van het IJsselland Ziekenhuis door Erasmus MC bestaat
al langer. Op 18 december 2018 is voor deze voorgenomen concentratie een aanvraag
ingediend bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De NZa heeft op 5 februari 2020
het voornemen goedgekeurd. Vervolgens is in juni 2020 de voorgenomen overname gemeld
bij de ACM. De ACM kan een fusie of overname vervolgens goedkeuren als zij na een
eerste onderzoek geen gevaren voor de mededinging ziet in de voorgenomen fusie, of
de ACM kan een vergunningseis stellen als zij reden heeft om aan te nemen dat de fusie
de mededinging op significante wijze zou kunnen belemmeren. De voorgenomen fusie zal
dan grondiger onderzocht worden indien partijen de fusie willen doorzetten en een
vergunningsaanvraag indienen. Dat laatste is hier het geval. De partijen hebben op
10 mei 2021 een vergunning aangevraagd.

Vraag 2

Kunt u aangeven welke ziekenhuizen en locaties thans in (juridisch) eigendom zijn
van het Erasmus MC in Zuidwest Nederland?

Antwoord 2

Het Admiraal de Ruijter Ziekenhuis is sinds 2016 een zelfstandige BV, met eigen Wtzi-erkenning,
een eigen RvB en RvC, eigen zorginkoop en gepositioneerd binnen de Erasmus MC Holding.

Vraag 3

Is een verdere uitbreiding van het Erasmus MC gezien de huidige schaalgrootte wel
wenselijk?

Antwoord 3

Ziekenhuizen zijn in beginsel zelf goed in staat om de juiste schaalgrootte te bepalen
en met verschillende locaties binnen één groep kan nog steeds zorg dichtbij de patiënt
worden geleverd. Bovendien is het medisch zorglandschap momenteel in beweging met
initiatieven als de Juiste Zorg op de Juiste Plek, waarbij sommige zorg mogelijk dichter
bij de patiënt en soms zelfs buiten het ziekenhuis geleverd moet worden. Voor hoog
complexe zorg kan juist concentratie nodig zijn. Schaalvergroting kan voordelen voor
de zorg opleveren, zowel op het gebied van betaalbaarheid als kwaliteit. Concentraties
kunnen echter ook leiden tot een grotere marktmacht en het in het leven roepen of
versterken van een economische machtspositie die de mededinging significant belemmert,
met negatieve gevolgen voor de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg.
De ACM houdt hier toezicht op. In het geval van Erasmus MC en IJsselland gaat de ACM
dit verder onderzoeken.

Vraag 4

Is de vrees van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) niet reëel dat een dergelijke
overname zal leiden tot grotere reisafstanden en minder keuzevrijheid voor de patiënten?

Antwoord 4

De ACM heeft een vergunningseis gesteld voor de voorgenomen overname van het IJsselland
Ziekenhuis door het Erasmus MC. Nu partijen een vergunning hebben aangevraagd gaat
de ACM meer onderzoek doen naar de gevolgen van deze overname voor de kwaliteit, toegankelijkheid
en betaalbaarheid van ziekenhuiszorg in de regio. De vraag in hoeverre een dergelijke
overname zal leiden tot grotere reisafstanden en minder keuzevrijheid voor patiënten
is dus onderwerp van het nadere onderzoek door de ACM. Het is aan de ACM om hier als
onafhankelijke toezichthouder een oordeel over te vellen.

Vraag 5

Is het waar dat het IJsselland Ziekenhuis een financieel goed presterend ziekenhuis
is en dat er geen financiële argumenten zijn voor een overname door het Erasmus MC?2

Antwoord 5

Het IJsselland Ziekenhuis is een financieel gezond ziekenhuis. Naast doelmatigheid
kunnen er ook niet-financiële argumenten aan een concentratie ten grondslag liggen,
zoals de kwaliteit van zorg.

Vraag 6 en 7

Wat is het oordeel van de bevolking in Capelle aan den IJssel over de voorgenomen
overname?

Wat is het oordeel van de huisartsen, verloskundigen en andere zorgverleners in Capelle
aan den IJssel over de voorgenomen overname?

Antwoord 6 en 7

Ik vind het van belang dat ziekenhuisbestuurders breed draagvlak creëren voor een
voorgenomen concentratie en dat er goed overleg plaatsvindt met de betrokken stakeholders.
De cliëntenraad van het IJsselland Ziekenhuis heeft positief geadviseerd over de voorgenomen
concentratie. Het IJsselland Ziekenhuis heeft desgevraagd aangegeven dat de huisartsen
en verloskundigen bij de plannen zijn betrokken en dat zij op de hoogte gehouden van
de voortgang worden.

Vraag 8

Kunnen de doelen die het Erasmus MC voor ogen staat ook niet bereikt worden door samenwerking
in plaats van overname, in lijn met de voorwaarden tot samenwerking zoals het ACM
deze heeft neergelegd in een beleidsregel?3

Antwoord 8

Een fusie is in essentie de meest vergaande vorm van samenwerking. Ik ben het met
de vragensteller eens dat het van belang is dat partijen goed kijken naar welke vorm
van samenwerking gepast is. Het Erasmus MC en IJsselland Ziekenhuis zijn tot de conclusie
gekomen dat door een overname van het IJsselland Ziekenhuis door Erasmus MC, het eenvoudiger
wordt afspraken te maken over het verschuiven van zorg en het uitwisselen van personeel
en diensten. Volgens partijen heeft dat dit in tijden van schaars personeel en schaarse
middelen grote voordelen. Zoals eerder opgemerkt zal de ACM beoordelen of deze overname
van het IJsselland Ziekenhuis door Erasmus MC de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid
van ziekenhuiszorg in de regio Rotterdam niet negatief beïnvloedt.

Vraag 9

Vindt u dat het IJsselland Ziekenhuis een volwaardig basisziekenhuis moet blijven
inclusief 24/7 spoedeisende hulp en acute verloskunde? Kunt u dit toelichten?

Antwoord 9

Het Erasmus MC heeft een focus op derdelijnszorg, het IJsselland Ziekenhuis op tweedelijns
zorg. De SEH van het Erasmus MC is één van de elf level 1 traumacentra van Nederland,
bedoeld voor multitraumata. De SEH van het IJsselland Ziekenhuis is een level 3 SEH
gericht op basis acute zorg. De zorg die in het IJsselland Ziekenhuis wordt geleverd
is complementair aan die van het Erasmus MC.

Vraag 10

In hoeverre bent u bereid in te grijpen in dit proces van verdere schaalvergroting
in de ziekenhuiszorg of acht u dat niet uw verantwoordelijkheid?

Antwoord 10

Zie het antwoord op vraag 3.