Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Kent over het bericht dat honderden Jumbo-medewerkers op zoek moeten naar een nieuwe baan

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 26 mei
2021).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Honderden Jumbo-medewerkers moeten op zoek naar
nieuwe baan»?1

Antwoord 1

Het is altijd vervelend voor de betrokken werknemers wanneer een onderneming gaat
reorganiseren omdat dit verstrekkende gevolgen kan hebben, zoals het noodgedwongen
moeten veranderen van baan. Uit het bericht maak ik echter ook op dat bekeken wordt
of werknemers waarvan de functie vervalt, kunnen worden herplaatst in dezelfde winkel
of in een andere vestiging en dat er vooralsnog geen gedwongen ontslagen zullen vallen.

Vraag 2

Wat vindt u, gezien het bij vraag 1 aangehaalde RTL bericht, van het feit dat Jumbo
in 2020 een recordomzet haalde van 9,69 miljard euro2 en dat Karel van Eerd, oprichter van Jumbo, vorig jaar de plek van John de Mol innam
in de Quote 500 met een geschat vermogen van 2,5 miljard?3

Antwoord 2

Het is de verantwoordelijkheid en bevoegdheid van een bedrijf om een afweging te maken
over de te voeren strategie en beleid. Het is niet aan mij om een oordeel te geven
over de keuzes die Jumbo op dit vlak maakt. De hoogte van de omzet of de hoogte van
het geschat vermogen maakt dat niet anders.

Vraag 3 en 4

Wat vindt u ervan dat een volwassen kassamedewerker bij Jumbo zo’n 342,72 euro per
week verdient4 terwijl directeur van Jumbo Frits van Eerd in een jaar tussen de 10 en 15 miljoen
euro krijgt, wat neerkomt op maximaal 290.000 euro per week5?

Wat gaat u doen aan dit grote verschil aan inkomen en dus aan levensstandaarden? Bent
u het met de stelling eens dat de mensen die tijdens de coronacrisis vooraan hebben
gestaan meer zouden moeten verdienen? Zo, ja wat gaat u hieraan doen? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 3 en 4

Ik realiseer mij dat het verschil tussen het salaris van een kassamedewerker en de
directeur bij Jumbo groot is. Werknemers zouden dit verschil als niet rechtvaardig
kunnen ervaren, mede gelet op de recordomzet van Jumbo en de berichtgeving over het
vermogen zoals bedoeld in vraag 2. Het kabinet gaat echter niet over de beloningen
van bestuurders van private ondernemingen. De discussie en besluitvorming over beloningen
van bestuurders vindt in de onderneming zelf plaats. Het is de verantwoordelijkheid
van de bestuurders om de rechtvaardiging in het verschil in beloning mee te laten
wegen bij de besluitvorming over het beloningsbeleid.

Uiteraard ben ik mij ervan bewust dat de coronacrisis veel vraagt van Nederland en
dat ook supermarktmedewerkers hard hebben gewerkt om de supermarkten draaiende te
houden. De individuele beloning van werknemers is echter een zaak van werkgevers en
werknemers. Het is dan ook aan hen om binnen de grenzen van de wet afspraken te maken
over het loon.

Vraag 5

Kunt u nagaan of het schrappen van de banen een hogere werkdruk tot gevolg heeft?

Antwoord 5

Op grond van de Arbowet is iedere werkgever verplicht om een beleid te voeren dat
erop is gericht het risico op psychosociale arbeidsbelasting, waaronder werkdruk,
te voorkomen dan wel te beperken en de nodige maatregelen te treffen. Dat doet de
werkgever door middel van een Risico-Inventarisatie- en Evaluatie (RI&E) met bijbehorend
plan van aanpak. Wanneer de situatie binnen een organisatie wijzigt, bijvoorbeeld
als gevolg van een reorganisatie, zal de werkgever hier ook zijn RI&E en plan van
aanpak op moeten aanpassen. Het is de verantwoordelijkheid van Jumbo om te beoordelen
of de reorganisatie een hogere werkdruk tot gevolg heeft.

Vraag 6

Wat vindt u ervan dat de top van Jumbo deze keuze heeft gemaakt?

Antwoord 6

Zoals aangegeven bij het antwoord op vraag 2, is het aan ondernemingen zelf om de
strategie en het beleid te bepalen.

Op grond van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) heeft de ondernemingsraad (OR) de
bevoegdheid advies uit te brengen over een voorgenomen besluit van de ondernemer over
een belangrijke wijziging in de organisatie van de onderneming, zoals een voorgenomen
reorganisatie. De bestuurders van een onderneming zullen het advies dat de OR in dat
kader mag geven, dan ook moeten meenemen in de besluitvorming. Ik heb begrepen dat
de OR in dit specifieke geval is geraadpleegd.

Vraag 7

Heeft u contact gehad met Jumbo om het over deze beslissing te hebben? Zo nee, gaat
u dit alsnog doen?

Antwoord 7

Ik heb geen contact gehad over deze beslissing en zie in het algemeen ook geen rol
voor mij, als Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, om mij actief in dergelijke
beslissingen te mengen. Ik zie in dit specifieke geval ook geen reden om van deze
lijn af te wijken. Naar aanleiding van deze Kamervragen is ter verifiëring van een
aantal zaken wel kort contact geweest met Jumbo.

Vraag 8

Wat kunt u betekenen voor de medewerkers die intern geen nieuwe baan kunnen vinden
en daardoor werkeloos raken?

Antwoord 8

Ik heb begrepen dat de werknemers van wie de baan komt te vervallen, mogen solliciteren
op een nieuwe functie binnen het bedrijf. Het is nog niet duidelijk in hoeverre alle
boventallige werknemers kunnen worden herplaatst. Jumbo lijkt vooralsnog niet voornemens
over te gaan tot gedwongen ontslagen. In de situatie dat daar wel sprake van zou zijn,
geldt het volgende. Als er functies komen te vervallen kan de werkgever de arbeidsovereenkomst
alleen opzeggen als UWV daarvoor toestemming heeft verleend. UWV zal die toestemming
alleen verlenen indien de werkgever heeft aangetoond dat herplaatsing van de werknemer
binnen een redelijke termijn, al dan niet met behulp van scholing, in een andere passende
functie niet mogelijk is of niet in de rede ligt.

Als herplaatsing niet mogelijk is gebleken, en een werknemer werkloos wordt, heeft
UWV uiteraard een rol bij het opvangen van de gevolgen daarvan. UWV biedt WW-gerechtigden
activerende dienstverlening aan bestaande uit persoonlijke gesprekken, trainingen
en cursussen die zijn toegespitst op de specifieke behoeftes van de individuele WW-gerechtigde.
Ook kan UWV van dienst zijn door middel van het faciliteren van matches tussen werkzoekenden
en werkgevers, op individueel of collectief niveau. Dit neemt niet weg dat werkgevers
zelf hun personeelsbeleid bepalen en matches uit kunnen blijven.

Vraag 9

Wat betekent de beslissing van de top van Jumbo voor de cao-onderhandelingen die door
het tegenstribbelen van de supermarktbazen nog steeds zo goed als stilliggen?

Antwoord 9

Voor zover ik weet zijn partijen bij de supermarkt-cao nog niet tot overeenstemming
gekomen over een nieuwe cao. Het proces van onderhandelingen verloopt soms vlot, maar
heeft soms ook wat meer tijd nodig om tot een goed einde te worden gebracht. Of de
cao-onderhandelingen stilliggen vanwege het tegenstribbelen van de supermarktbazen,
kan ik niet beoordelen. Dit geldt ook voor de vraag of de beslissing van de top van
Jumbo invloed heeft op de cao-onderhandelingen. Het is aan de betrokken werkgevers(organisaties)
en werknemersorganisaties om te onderhandelen over de arbeidsvoorwaarden en een cao
af te sluiten. Ik hoop dat partijen er uiteindelijk samen uit gaan komen en een onderhandelingsresultaat
weten te bereiken waar zij beiden tevreden mee zijn.

Vraag 10

Vindt u dat deze tegenstelling een goede aanleiding biedt om winstdeling nu via de
wet te regelen, zoals het lid Alkaya voorstelt in de initiatiefwet eerlijk delen?6

Antwoord 10

Doel van het initiatiefwetsvoorstel van het lid Alkaya is om werknemers mee te laten
delen in de winst en hun stem binnen vennootschappen te vergroten. Ik heb kennisgenomen
van dit initiatiefwetsvoorstel. Eerst nadat het lid Alkaya op het inmiddels vastgestelde
advies van de Afdeling advisering van de Raad van State heeft gereageerd, zal het
kabinet een standpunt over het initiatiefwetsvoorstel innemen. Het zou dus niet gepast
zijn om nu al inhoudelijk op dit voorstel te reageren.

Vraag 11

Deelt u de analyse dat supermarktbazen nooit zelfstandig het salaris van hun personeel
in de winkels substantieel zullen verhogen en de politiek daarom moet ingrijpen, bijvoorbeeld
door het minimumloon te verhogen naar 14 euro per uur?

Antwoord 11

Zoals gezegd is het maken van afspraken over arbeidsvoorwaarden een zaak van werknemers
en werkgevers. Cao-partijen weten bovendien het beste welke afspraken in een specifieke
sector passend zijn. In het licht van mijn brief van januari vorig jaar7, laat ik een besluit over het al dan niet verhogen van het WML aan een volgend kabinet.