Schriftelijke vragen : Het verder escalerende geweld in Noord-Mozambique

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Extremistisch geweld in Mozambique gevoed door westerse
gaswinning in de regio»?1

Vraag 2

Hoe duidt u de recente ontwikkelingen in Cabo Delgado en met name de aanval op Palma?
Hoe heeft het kunnen gebeuren dat de verdediging van deze strategisch belangrijke
stad niet op orde was?

Vraag 3

Waarom lukt het Mozambique en de internationale gemeenschap maar niet om het steeds
verder escalerende geweld een halt toe te roepen? Aan welke strategieën denken de
verschillende actoren nu om het tij te keren en rust en stabiliteit terug te brengen?
Hoe stelt Nederland zich op in deze discussie?

Vraag 4

Wat is er bij u bekend over mogelijke banden tussen de gewapende groepen in Mozambique
en internationale terroristische organisaties? Zijn die banden vooral symbolisch,
of ook materieel?

Vraag 5

Bent u bekend met het Amnesty rapport «What I saw is death: war crimes in Mozambique’s
forgotten cape»?

Vraag 6

Wat is uw reactie op de bevindingen van dit rapport met betrekking tot ernstige mensenrechtenschendingen
in Cabo Delgado, niet alleen door de lokale jihadisten, maar ook door het Mozambikaanse
leger en door Dyck Advisory Group (DAG), een Zuid-Afrikaanse private militaire contractor? Hoe kijkt u naar de rol
van dit bedrijf, dat in feite huurlingen levert? In hoeverre is dit verenigbaar met
internationaal en Zuid-Afrikaans recht?

Vraag 7

In hoeverre speelt de doorvoer en smokkel van drugs, met name heroïne, een rol in
het voortduren van het conflict? Bent u bereid om bij de VN aan te dringen op een
diepgravend onderzoek naar de rol van Mozambique in internationale heroïnesmokkelnetwerken,
met concrete aanbevelingen aan andere landen die een rol spelen in deze keten?

Vraag 8

Hoeveel geld is volgens de Verenigde Naties en andere hulporganisaties nodig om de
vluchtelingen voor het geweld goed op te kunnen vangen? Hoeveel geld is er door de
internationale gemeenschap daadwerkelijk voor vrijgemaakt?

Vraag 9

Klopt het dat de humanitaire respons ernstig wordt bemoeilijkt door het feit dat de
Mozambikaanse regering bijna geen visa afgeeft voor internationale hulpverleners?
Zo ja, welke reden geeft de regering hiervoor? Op welke manieren dringt u er bij de
autoriteiten op aan om visa te verlenen?

Vraag 10

In hoeverre hebben journalisten toegang tot de provincie Cabo Delgado om verslag te
kunnen doen van het conflict?

Vraag 11

Wat is uw reactie op de uitzetting en verbanning voor 10 jaar van de Britse journalist
Tom Bowker van Zitamar News?2 Welke reden hebben de Mozambikaanse autoriteiten gegeven voor zijn uitzetting en
in hoeverre acht u die geloofwaardig? Bent u bereid om er bij de Mozambikaanse regering
op aan te dringen om de uitzetting en verbanning ongedaan te maken?

Vraag 12

Wat betekenen de recente ontwikkelingen voor de verleende exportkredietverzekering
aan Nederlandse bedrijven die betrokken zijn bij het gasproject?

Vraag 13

Herinnert u zich uw antwoord op eerdere schriftelijke vragen waarin u stelt dat de
projectsponsoren, geleid door Total, verantwoordelijk zijn voor de beveiliging van
het project zelf, de betrokken bedrijven én lokale bewoners die als gevolg van het
project geherhuisvest zijn?3

Vraag 14

Klopt het dat Total zich volledig heeft teruggetrokken van de projectlocatie in de
afgelopen dagen? In hoeverre ontduikt het bedrijf daarmee haar verantwoordelijkheid?

Vraag 15

Herinnert u zich ook uw antwoord dat de Staat een transactie niet in verzekering neemt
wanneer er sprake is van een geweldscontext waarbij de mitigerende en/of compenserende
maatregelen ontoereikend dan wel afwezig zijn, en dat de Staat haar invloed dan aanwendt
om de situatie te verbeteren?

Vraag 16

Deelt u de mening dat er nu sprake is van een dergelijke context? Zo nee, waarom niet?
Zo ja, wat zijn de gevolgen voor de verleende exportkredietverzekering? Bent u bereid
deze te heroverwegen? Op welke manier wendt de Staat haar invloed aan om de situatie
te verbeteren?

Vraag 17

Deelt u de mening dat de enorme discrepantie tussen de mega-investeringen en het uitblijven
van concrete verbeteringen voor de bevolking van Cabo Delgado een belangrijke rol
heeft gespeeld in het creëren van een voedingsbodem voor geweld? In hoeverre was hiervoor
gewaarschuwd en waarom is er niet vanaf het begin op ingezet, ook door de internationale
gemeenschap, om de investerende bedrijven te dwingen om al in de allereerste verkennende
fase ook forse hoeveelheden geld op tafel te leggen voor inclusieve ontwikkeling in
de hele provincie?

Vraag 18

Deelt u de mening dat de ontwikkelingen in Cabo Delgado laten zien dat het bij extreem
grote investeringsprojecten in ontwikkelingslanden van belang is om bij het due diligence-proces niet alleen te kijken naar de gevolgen voor direct betrokkenen, zoals geherhuisveste
huishoudens, maar ook naar de bredere sociaaleconomische context in de regio?

Vraag 19

Bent u bereid om, in overleg en dialoog met gelijkgezinde landen, de mogelijkheden
te onderzoeken voor een aanpassing van het beleid rond het verlenen van exportkredietverzekeringen
rond extreem grote investeringsprojecten, door expliciet te stellen dat een exportkredietverzekering
in dergelijke gevallen enkel wordt afgegeven wanneer er ook aandacht is voor de bredere
sociaaleconomische ontwikkeling van de regio?