Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Lee over het vaststellen van Erkende Maatregelen

Antwoord van Minister Van ’t Wout (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 5 maart
2021).

Vraag 1

Deelt u de visie dat de aanpak voor het vaststellen van Erkende Maatregelen energiebesparing
moet aansluiten bij de ambitie van het Klimaatakkoord («bij het sturen op CO2 is het vooral nuttig CO2-beperkende maatregelen te nemen met een terugverdientijd van vijf jaar»)?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat waar in het Klimaatakkoord gesproken wordt over het treffen van
maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar, het gaat om vijf jaar zoals dat
in de praktijk geldt?

Antwoord 2

Verschillende variabelen kunnen van invloed zijn op de terugverdientijd. Om de discussieruimte
tussen het bevoegd gezag en bedrijven over het wel of niet moeten nemen van een maatregel
te verkleinen, is in 2019 de terugverdientijdmethodiek vastgelegd in een ministeriële
regeling.1 Om de discussieruimte te beperken zijn de mee te nemen baten, maar ook de mee te
rekenen energieprijzen vastgelegd. Hiermee wordt zoveel mogelijk recht gedaan aan
de bedrijfsspecifieke situatie, maar is tegelijkertijd gekozen voor een methode die
hanteerbaar is voor zowel het bedrijfsleven als het bevoegd gezag.

Vraag 3

Wat is de huidige werkwijze voor het vaststellen van Erkende Maatregelen energiebesparing?
Klopt het dat hiervoor geen vastgesteld model is?

Antwoord 3

Sinds 2013 zijn voor verschillende sectoren Erkende Maatregelenlijsten (EML) opgesteld.
Branche-specifieke karakteristieken werden door de sectoren aangeleverd. De berekeningsmethode
voor de terugverdientijd was per sector hetzelfde, maar de uitgangspunten voor het
bepalen van de besparing konden verschillen, bijvoorbeeld doordat bij verschillende
branches bij compressoren gerekend is met een verschillend vermogen van installaties.
Dit kon leiden tot verschillende uitkomsten in afzonderlijke branches. In 2018–2019
zijn deze lijsten geactualiseerd en aangevuld. Hierbij is vaak gebruik gemaakt van
de uitgangspunten en energiebesparingsberekening van de bestaande maatregelen. Tijdens
deze actualisatie zijn voor bestaande maatregelen de gebruikte energietarieven en
investeringskosten geïndexeerd naar het niveau van 1 januari 2019. Bij nieuwe maatregelen
zijn de benodigde uitgangspunten vastgesteld. Vervolgens is de terugverdientijd bepaald.
Tegelijkertijd is de terugverdientijdmethodiek verduidelijkt en vastgelegd.

De EML worden periodiek geactualiseerd. De volgende actualisatie zal in 2021–2022
uitgevoerd worden. Hierbij worden alle bestaande en mogelijke nieuwe maatregelen doorgerekend.
Daarbij worden de uitgangspunten en het vaststellen van de besparing per maatregel,
voor zover mogelijk, geüniformeerd. Uw Kamer wordt hierover in de loop van 2021 geïnformeerd.
De in de regeling vastgelegde methode is het uitgangspunt. Mocht de verbreding van
de energiebesparingsplicht, waarover u onlangs bent geïnformeerd (Kamerstuk 30 196, nr. 738), daartoe aanleiding geven, dan zal het CO₂-reducerend effect eveneens in deze methodiek
opgenomen worden.

Vraag 4

In hoeverre wordt bij het vaststellen van de maatregelen meegenomen dat de feitelijke
investeringen lager liggen door gebruik te maken van subsidieregelingen? Klopt het
dat dit doorgaans niet meegenomen wordt?

Antwoord 4

Dit klopt deels. Een bedrijf dat valt onder de energiebesparingsplicht heeft de keuze
tussen (1) op basis van de methode alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd
van vijf jaar of minder te treffen en (2) de toepasselijke Erkende Maatregelen uit
te voeren. Bij het vaststellen van de Erkende Maatregelen wordt gekeken naar welke
variabelen gangbaar zijn in een sector. Hierbij worden subsidies niet meegenomen.
Het aanvragen van een subsidie is niet verplicht en een regeling kan slechts voor
een beperkte doelgroep zijn. Daarnaast kan een regeling stoppen, vroegtijdig zijn
uitgeput of wijzigen qua doelgroep, hoogte van de regeling of het soort maatregelen
dat voor de regeling in aanmerking komt. Deze onzekerheden kunnen niet meegenomen
worden bij het vaststellen van maatregelen die voor het overgrote deel van de bedrijven
in een sector moet gelden. Bovendien zouden dan mogelijk ook heffingen, andere mogelijke
(toekomstige) financiële nadelen of zelfs de administratieve lasten die gepaard gaan
met het aanvragen van een subsidie meegenomen moeten worden.

Wanneer een bedrijfsvestiging de bedrijfsspecifieke maatregelen met een terugverdientijd
van vijf jaar of minder doorrekent met de vastgelegde methodiek, kunnen subsidies
wel meegenomen worden. Bijvoorbeeld om inzicht te krijgen in de terugverdientijd van
een specifieke maatregel wanneer de ondernemer aanspraak denkt te maken op subsidie.
Dit is echter niet verplicht en het meenemen van subsidies kan dan ook niet opgelegd
worden door het bevoegd gezag. Dit vanwege dezelfde argumenten als hierboven. Specifiek
bij het bepalen van een bedrijfsspecifieke terugverdientijd vindt die berekening plaats
voordat de energiebesparende maatregel wordt uitgevoerd. Net als bij het vaststellen
van de EML bestaat er in veel gevallen dan geen zekerheid over subsidies of fiscale
voordelen. Het meenemen van dergelijke onzekere variabelen bij een generieke methode
voor individuele bedrijven maakt de methode te complex.

Vraag 5

Bent u ervan op de hoogte dat voor de belangrijkste subsidieregeling, de energie-investeringsaftrek
(EIA), in haar hele looptijd altijd alle aanvragen die binnen de regeling vielen voor
subsidie in aanmerking zijn gekomen?

Antwoord 5

De lijst met maatregelen die voor de energie-investeringsaftrek (EIA) in aanmerking
komen wordt jaarlijks bijgewerkt. De maatregelen vallen uiteen in specifieke en generieke
maatregelen. Voor alle aanvragen wordt getoetst of deze voldoen aan de criteria van
de EIA. Voor de specifieke maatregelen zijn daarvoor duidelijk omschreven voorwaarden.
Aanvragen die hieraan voldoen zijn inderdaad altijd toegekend. De generieke maatregelen
zijn maatregelen die moeten voldoen aan een besparingsnorm en/of een terugverdientijd.
Hiervoor is een individuele beoordeling van de aanvragen nodig. Wanneer een aanvraag
niet voldoet aan deze norm dan wordt deze (gedeeltelijk) afgewezen. Overigens is de
systematiek van de EIA gewijzigd. Er geldt in principe dat alleen maatregelen ondersteund
worden die niet onder de energiebesparingsplicht vallen.

Vraag 6

Deelt u de visie dat in situaties waarin vrijwel altijd subsidies verstrekt worden,
het in lijn is met het Klimaatakkoord en met de Activiteitenregeling om dit wel in
de berekening mee te nemen?

Antwoord 6

Nee. Zie verder het antwoord op vraag 4.

Vraag 7

Bent u zich ervan bewust dat door het niet meenemen van beschikbare subsidies al snel
twintig procent van het besparingspotentieel blijft liggen? Deelt u de mening dat
het ongewenst is om dit besparingspotentieel te laten liggen door onnodige theoretische
uitgangspunten te hanteren?

Antwoord 7

Ik herken het besparingspotentieel van twintig procent niet. Theoretisch gezien kan
het meenemen van beschikbare subsidies inderdaad bijdragen aan een extra besparingspotentieel.
Desondanks blijf ik, op basis van de argumenten genoemd bij het antwoord op vraag
4, van mening dat het meenemen van subsidies niet past bij de gekozen methodiek. Uiteraard
kunnen bedrijven zelf wel rekening houden met de mogelijkheid van voor hun situatie
beschikbare subsidies en daarmee meer energiebesparing realiseren dan zij op basis
van de EML en terugverdientijd verplicht zijn.

Vraag 8

Bent u bereid om voor het vaststellen van Erkende Maatregelen een eenduidig en transparant
kader op te stellen?

Antwoord 8

In het antwoord op vraag 3 heb ik aangegeven dat de berekeningsmethode in 2019 is
vastgelegd. Ik ben van mening dat deze methodiek een eenduidig en transparant kader
biedt. Uw Kamer wordt in de loop van 2021 geïnformeerd over het proces en de planning
van de volgende actualisatie.