Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Lacin en Van Kent over het bericht dat Maersk 24 Nederlandse werknemers op straat zet

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat), mede
namens de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ontvangen 2 maart 2021).

Vraag 1, 2

Wat is uw oordeel over het bericht «Radeloze Nederlandse Maersk-crew vraagt hulp aandeelhouders»?1

Wat vindt u ervan dat 24 Nederlandse werknemers van Maersk hun werk kwijtraken omdat
het voor het bedrijf blijkbaar lucratiever is om voor een Liberiaanse vlag te kiezen?

Antwoord 1, 2

Ik betreur dat Maersk deze schepen uit het Nederlandse register heeft gehaald. Nederlandse
zeevarenden zijn van belang voor het maritieme cluster. Ik heb begrepen dat het interne
overwegingen van Maersk waren, die tot het omvlaggen hebben geleid. Maersk heeft het
aantal vlaggen teruggebracht en als Deens bedrijf daarbij gekozen voor één Europese
vlag (de Deense «moeder» vlag) en één of twee niet Europese vlaggen. Aangezien het
hier om individueel bedrijfsbeleid gaat, is het niet aan mij om een oordeel over deze
keuze te vormen.

Vraag 3

Klopt het dat het bedrijf deze 24 arbeidsplaatsen niet schrapt, maar de Nederlandse
werknemers vervangt door goedkopere werknemers uit andere landen wanneer deze Nederlandse
werknemers een deel van hun arbeidsomstandigheden niet willen opgeven?

Antwoord 3

Uit het artikel maak ik op dat deze groep zeevarenden wel werk is geboden, maar tegen
slechtere arbeidsvoorwaarden. Vakbond Nautilus International, die deze groep Nederlandse
zeevarenden steunt, heeft daarbij aangegeven dat deze slechtere arbeidsvoorwaarden
onmogelijk kunnen worden geaccepteerd.

In de zeevaart is het een gegeven dat de vlaggenstaat maatgevend is voor de arbeidsomstandigheden
en arbeidsvoorwaarden van de zeevarenden aan boord van de schepen.

Vraag 4

Met welke veranderingen in arbeidsvoorwaarden zullen deze medewerkers akkoord moeten
gaan als zij onder Liberiaanse arbeidsvoorwaarden in dienst zouden blijven?

Antwoord 4

Daar ben ik niet van op de hoogte. Het is aan de zeevarenden om daar een oordeel over
te vormen. Op Nederlands gevlagde schepen geldt dat de arbeidsvoorwaarden bij CAO
(Handelsvaart) zijn geregeld. Andere vlaggenstaten hebben andere arbeidsvoorwaarden.

Vraag 5

Bent u het eens dat het getuigt van slecht werkgeverschap wanneer een bedrijf werknemers
op straat zet om goedkopere werknemers aan te nemen?

Antwoord 5

In de context van het bericht waar de vragen over gesteld worden kan ik alleen vaststellen
dat Maersk de keuze maakt om deze schepen niet meer onder de Nederlandse vlag te laten
varen. Dat is een interne bedrijfsaangelegenheid en het is niet aan mij om individueel
bedrijfsbeleid te beoordelen.

Zonder te willen suggereren dat in het onderhavige geval hiervan sprake zou zijn,
wil ik in algemene zin opmerken dat, indien gekozen wordt voor een vlag met als enig
doel te besparen op arbeidskosten en sociale lasten en daarmee internationale regels
te ontduiken, de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en ik dit zien als
een vorm van «social dumping». Er is internationale regelgeving op het gebied van
arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden voor zeevarenden, zoals vastgelegd in
het Maritiem Arbeidsverdrag (MAV) 2006. Het is de verantwoordelijkheid van de verdragspartijen
om het verdrag te implementeren in nationale wetgeving en hierop toezicht uit te oefenen
en te handhaven ten aanzien van de schepen die onder hun rechtsbevoegdheid vallen.

Vraag 6

Bent u bekend met het in het artikel aangehaalde gentlemen’s agreement uit 2011 die
de arbeidsplaatsen van deze werknemers zou moeten beschermen? Kunt u aangeven hoe
bindend deze overeenkomst is?

Antwoord 6

Voor zover ik begrijp betreft dit een agreement tussen vakbond Nautilus International
en Maersk. Over de status en het juridische bindend zijn van de afspraak kan ik geen
uitspraak doen.

Vraag 7

Bent u, of iemand anders in het kabinet, bereid contact op te nemen met Maersk om
te kijken of er een oplossing kan worden gevonden voor de 24 Nederlandse werknemers?
Is het bijvoorbeeld een optie dat de boten van Maersk verder varen onder een Europese
vlag?

Antwoord 7

Het is niet aan mij, mijn collega van Sociale Zaken en Werkgelegenheid of één van
onze collega’s om in deze interne aangelegenheden van Maersk te treden. Vakbond Nautilus
International steunt deze zeevarenden in hun verzoek aan de aandeelhouders van dit
Deense bedrijf. Het is aan werkgever en werknemer om tot een oplossing te komen.