Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Beckerman en Jasper van Dijk over arbeidsmigranten in verloederde huizen

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
18 december 2020).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Verloederde huizen die uitpuilen met arbeidsmigranten»?1

Antwoord 1

Ik vind het kwalijk dat huurders op welke manier dan ook worden uitgebuit.

Vraag 2

Hoe is het mogelijk dat mevrouw Chang, die al tweemaal is uitgeroepen tot Huisjesmelker
van het Jaar, haar verhuurpraktijken kan uitvoeren in een andere gemeente nu zij is
vertrokken uit Utrecht, waar deze gemeente veel moeite voor heeft moeten doen? Wat
gaat u doen om andere gemeenten, zoals Nieuwegein, te waarschuwen voor en te ondersteunen?2 3 4

Antwoord 2

Het staat personen vrij om een woning te kopen en deze te verhuren zolang als ze zich
aan de daarvoor geldende regels houden. Tegelijkertijd zie ik dat de inspanning van
gemeenten om malafide verhuurpraktijken aan te pakken, tot een waterbedeffect kan
leiden waarbij problemen met eenzelfde verhuurder zich kunnen verplaatsen naar regiogemeenten.

Om te onderzoeken hoe dit waterbedeffect kan worden tegen gegaan, ondersteun ik een
regionale pilot van de gemeente Utrecht. In het kader van deze pilot werkt Utrecht
samen met regiogemeenten om de aanpak van malafide verhuurpraktijken te regionaliseren.
De gemeente Utrecht beschikt over een waardevolle database en er wordt gezocht naar
mogelijkheden om daarmee ook de informatiepositie van omliggende gemeenten te versterken.
Daarnaast heeft Utrecht in samenwerking met regiogemeenten een regionaal huurteam
ingesteld, dat huurders uit deze gemeenten ondersteunt met voorlichting over hun rechten
en begeleidt bij eventuele juridische procedures. Ik vind het belangrijk dat ook andere
gemeenten de opgedane kennis kunnen benutten. Daarom organiseer ik kennisdeling tussen
steden die kampen met soortgelijke problematiek.

Op dit moment is mijn wetsvoorstel in consultatie, waarbij gemeenten de mogelijkheid
krijgen om opkoop voor verhuur tegen te gaan. Daarnaast zijn er meerdere instrumenten
waarmee gemeenten kunnen handhaven, afhankelijk van hun beleid en invulling van het
instrumentarium. In het artikel wordt het bestemmingsplan genoemd. Daarnaast zijn
er nog de Woningwet, de Huisvestingswet en eventueel de Wet aanpak woonoverlast, die
handvatten geven om op te treden.

Vraag 3

Heeft u of hebben verschillende ministeries Maarssenbroek of de gemeente Stichtse
Vecht gewaarschuwd voor deze verhuurder dan wel gewezen op bestaande mogelijkheden
om huisjesmelkerij te voorkomen en bestrijden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat heeft
u concreet gedaan om deze arbeidsmigranten, andere huurders en de buurt te beschermen?

Antwoord 3

De handhaving van deze misstanden ligt bij de betrokken gemeenten zelf. Het is dan
ook aan deze gemeenten zelf om onderling kennis en informatie op deze terreinen met
elkaar uit te wisselen. Zoals blijkt uit mijn antwoord bij vraag 2, helpt de gemeente
Utrecht regiogemeenten, waaronder de Stichtse Vecht en Nieuwegein, actief bij het
bestrijden van malafide verhuurpraktijken. De gemeenten Stichtse Vecht en Nieuwegein
houden de situatie rondom de verhuurder uit het artikel nauwgezet in de gaten. Voor
mijn inzet op de problematiek van arbeidsmigranten verwijs ik u graag naar de kabinetsreactie
op het advies van het aanjaagteam arbeidsmigranten.

Vraag 4

Waarom laat u de verantwoordelijkheid met name bij gemeenten neerkomen, terwijl het
overduidelijk is dat zelfs grote gemeenten moeite hebben met het aanpakken van huisjesmelkerij
en de huisjesmelker zélf ermee weg kan komen om huurders uit te buiten, huizen te
laten verloederen en dit patroon te herhalen in andere gemeenten? Wat doet u concreet
om gemeenten te helpen?

Antwoord 4

Er zijn verschillende initiatieven geweest, nu en in het verleden, om kennis uit te
wisselen over de aanpak van malafide pandeigenaren en overlast (Woningwet, Wet aanpak
overlast). Mede op basis van het advies van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten
over de huisvesting wordt gewerkt aan een handreiking voor gemeenten. In het kader
van de aanpak Goed Verhuurderschap wordt kennisdeling georganiseerd tussen steden,
ik zet een eerste stap met de opkoopbescherming en de voorschriften die in het kader
van goed verhuurderschap in dat kader daarbij kunnen worden gesteld. Er lopen verschillende
pilots en ik blijf in overleg met relevante stakeholders.

Vraag 5

Hoe verhouden de terugkerende verhuurpraktijken van mevrouw Chang zicht tot de aanpak
«Goed Verhuurderschap»?5

Antwoord 5

De door u beschreven praktijken kan ik niet scharen onder onder «goed verhuurderschap».

Vraag 6

Op welke manier(en) wordt de informatiepositie van alle huurders verbeterd, in plaats
van met name internationale studenten? Wat doen u en het kabinet om ook arbeidsmigranten
te wijzen op hun (huisvestings)rechten en bezwaarmogelijkheden in ons land?

Antwoord 6

In het kader van het Actieplan Studentenhuisvesting 2018–2021 is de campagnewebsite
wegwijsmetjehuurprijs.nl vertaald naar realaboutrent.nl. Hierop is onder andere informatie
te vinden over de huurprijs en de huurcommissie. De site is voor iedereen beschikbaar
en de informatie is ook breder bruikbaar dan alleen voor studenten. Specifiek voor
arbeidsmigranten is de website workininl.nl opgezet. Deze website is eind november
live gegaan. Hierop kunnen arbeidsmigranten informatie vinden over verschillende onderwerpen,
zoals huisvesting, vervoer, werk en zorg. De site is vertaald in het Engels, Pools
en Bulgaars. Daarnaast hebben sommige gemeenten servicepunten ingericht voor arbeidsmigranten
en verkent het Ministerie van BZK of en hoe onder meer RNI-loketten een rol kunnen
spelen bij serviceverlening en informatieverstrekking aan arbeidsmigranten.6

Vraag 7

Wat doet u of gaat u doen om de leefomstandigheden van zowel hurende arbeidsmigranten
als de buurtbewoners te verbeteren samen met de gemeente en hoe ondersteunt u de gemeente
daarbij?

Antwoord 7

Het kabinet zet in op het realiseren van meer locaties voor de huisvesting van arbeidsmigranten.
Hiervoor zijn regio’s samen met werkgevers aan zet. Provincies kunnen daar goed een
coördinerende rol in spelen. Vraagstukken van huisvesting spelen immers breder dan
in één gemeente en zo wordt voorkomen dat effecten overhevelen naar een andere gemeente.
Het rijk ondersteunt gemeenten daarbij, zoals met de 50 mln voor de huisvesting van
kwetsbare groepen die in 2020 beschikbaar is gekomen en ook voor 2021 weer beschikbaar
is gesteld. Daarnaast zijn er de Versnellingskamers in het kader van Flexwonen, de
transformatiefaciliteit en de korting op de verhuurderheffing en ondersteunt het rijk
via de verschillende regiodeals en woondeals. In de kabinetsreactie op het tweede
advies van het aanjaagteam zal ook hierop nader worden ingegaan.

Vraag 8

Waarom richt uw aanpak «Goed Verhuurderschap» zich op kennisdeling tussen grote steden,
terwijl dit voorbeeld duidelijk laat zien dat huisjesmelkerij en het uitbuiten van
arbeidsmigranten zich niet beperkt tot een grote stad en bent u bereid de kennisdeling
en ondersteuning uit te breiden? Kunt u dit antwoord toelichten?

Antwoord 8

De kennisdeling vindt ook plaats via de openbaar toegankelijke website www.woningmarktbeleid.nl. Daarmee worden de in de pilots opgedane kennis breder gedeeld. Voor wat betreft
arbeidsmigranten kom ik zoals gezegd nog met een nieuwe handreiking over het bestaande
instrumentarium rondom huisvesting. Die komt voor alle geïnteresseerde gemeenten beschikbaar.
In het verleden heb ik ook regiobijeenkomsten georganiseerd voor bijvoorbeeld de handhaving
van de Woningwet en het Bouwbesluit. Dit traject is opgevolgd door kennisuitwisseling
op het gebied van de leefomgeving via er het platform Handhaving leefomgeving van
de Vereniging Bouw- en Woningtoezicht Nederland7. Veel ook kleinere gemeenten zijn lid van deze vereniging en kunnen via die weg worden
bereikt. Voor de Wet aanpak woonoverlast loopt nog steeds een traject op kennisuitwisseling.
Dit wordt gedaan door het CCV.

Vraag 9

Bent u bereid om een zwarte lijst van verhuurders, die bij herhaling fout verhuurgedrag
hebben vertoond, mogelijk te maken, omdat u wel zwarte lijsten van huurders mogelijk
maakt? Zo nee, wat doet u dan om te voorkomen dat malafide verhuurders keer op keer
huizen kunnen verhuren, huurders kunnen uitknijpen en buurten kunnen verpesten?

Antwoord 9

Mede naar aanleiding van de moties Kuiken en Van Oosten8 en het lid Krol9 kijkt het Ministerie van Justitie en Veiligheid in samenwerking met mijn ministerie
naar de mogelijkheden om de aanpak van crimineel vastgoed te verbeteren, waarbij ook
gekeken wordt naar mogelijkheden voor zwarte lijsten. De Minister voor Rechtsbescherming
zal u in het voorjaar verder informeren over de uitvoering van die moties.

Vraag 10

Wat is uw reactie op het rapport van de Commissie Roemer, het Aanjaagteam Bescherming
Arbeidsmigranten: «Geen tweederangsburgers. Aanbevelingen om misstanden bij arbeidsmigranten
in Nederland tegen te gaan» en kunt u per aanbeveling uit het hoofdstuk «Meer en betere
huisvesting voor arbeidsmigranten» aangeven op welke manieren u dit gaat uitvoeren?10

Antwoord 10

De kabinetsreactie op het tweede advies van het aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten
wordt medio december naar uw Kamer gestuurd. In die reactie zal het kabinetsstandpunt
worden weergegeven op alle aanbevelingen.

Vraag 11

Hoe en op welke termijn gaat u ervoor zorgen dat het tekort van 150.000 bedden voor
arbeidsmigranten op een menswaardige manier wordt opgelost? Kunt u uw antwoord toelichten?11

Antwoord 11

Zoals benoemd bij vraag 7 zet ik in het op het realiseren van locaties. Verschillende
BZK-instrumenten zijn daarbij inzetbaar. Verder verwijs ik graag naar de kabinetsreactie
op het tweede advies van het Aanjaagteam. Deze wordt spoedig naar uw Kamer verstuurd.

Vraag 12

Hoe en op welke termijn gaat u ervoor zorgen dat de kwaliteit en betaalbaarheid van
huisvesting alsmede de woonbescherming van arbeidsmigranten worden verhoogd? Kunt
u uw antwoord toelichten voor zowel nieuwe als bestaande huisvesting?

Antwoord 12

Zie hiervoor het antwoord op vraag 7, 10 en 11.

Vraag 13

Bent u bereid om gemeenten de mogelijkheid te geven om een verhuurdersvergunning in
te kunnen voeren, waarbij de verhuurdersvergunning niet alleen betrekking heeft op
eengezinswoningen en verkamering, maar ook op huisvesting op een bedrijfsterrein en
vormen van groepshuisvesting? Bent u bereid om hier zo snel mogelijk een wettelijke
grondslag voor te creëren? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 13

Op 6 november stuurde ik u mijn brief over excessen op de huurmarkt. Daarin geef ik
het volgende aan: ″Er zijn op dit moment vanuit de pilots geen aanwijzingen dat voor
deze aanpak van malafide verhuurders door middel van gemeentelijke verhuurdervergunningen
grote juridische belemmeringen bestaan. De pilots wijzen wel uit dat bij verschillende
gemeenten onzekerheid heerst over de juridische houdbaarheid van de lokale aanpak.
Vanwege onder meer deze onzekerheid hebben gemeenten aangegeven behoefte te hebben
aan een specifieke wettelijke grondslag voor de aanpak van de malafide verhuurder.″12 Het Kabinet zal ook op dit punt ingaan in de kabinetsreactie op het tweede advies
van het aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten. Deze reactie zal spoedig naar uw
Kamer worden gestuurd.

Vraag 14

Wilt u de vragen afzonderlijk beantwoorden, niet clusteren en de beantwoording voor
16 december a.s. naar de Tweede Kamer sturen?

Antwoord 14

Ik heb de vragen afzonderlijk beantwoord.