Verslag van een schriftelijk overleg : Verslag van een schriftelijk overleg over Steun- en herstelpakket Caribisch Nederland (Kamerstuk 35420-186)

Nr. 196
VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

De vaste commissie voor Koninkrijksrelaties enekele vragen en opmerkingen voor gelegd
aan de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over:

– de brief van 13 november 2020 inzake liquiditeitssteun aan Aruba, Curaçao en Sint
Maarten naar aanleiding van de brieven over het akkoord Aruba en Nederland inzake
voorwaarden liquiditeitssteun (Kamerstuk 35 420, nr. 186),

– over de toetsingskaders risicoregelingen inzake de eerste en tweede tranche liquiditeitssteun
aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten (Kamerstuk 35 420, nr. 185)

– en over het afwijken van begrotingsnormen door Aruba, Curaçao en Sint Maarten (Kamerstuk
35 570 IV, nr. 17).

De vragen en opmerkingen zijn op 25 november 2020 aan de Staatssecretaris van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties voorgelegd. Bij brief van 15 december zijn de vragen
beantwoord.

De voorzitter van de commissie, Paternotte

Adjunct-griffier van de commissie, De Vos

Inhoud

I

Vragen en opmerkingen uit de fracties

2

II

Reactie van de Staatssecretaris

3

I Vragen en opmerkingen uit de fracties

Inbreng van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de stukken van de Staatssecretaris
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de liquiditeitssteun aan Aruba,
Curaçao en Sint Maarten. Het is goed dat er een overeenstemming is bereikt met Curaçao
en Aruba ten aanzien van aanvullende liquiditeitssteun. Deze leden benadrukken dat
economische, financiële, sociale en institutionele hervormingen daarbij essentieel
zijn om de landen weerbaar en veerkrachtig te maken. Zij hebben hier nog enkele vragen
over.

Wat is de huidige stand van zaken van de gesprekken met Sint Maarten over de derde
tranche en de daaraan gestelde voorwaarden?

Voorts lezen de leden van de VVD-fractie dat integrale uitvoeringsagenda’s onder regie
van het Caribisch hervormings- en ontwikkelingsorgaan (COHO) en departementen richtinggevend
zijn voor de te maken resultaatafspraken bij volgende tranches liquiditeitssteun.
Ook het tijdpad van de te nemen maatregelen wordt gebaseerd op deze uitvoeringsagenda.
Wanneer is deze «uitvoeringsagenda» naar verwachting gereed en inzichtelijk?

Inbreng van de leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie zijn verheugd dat er overeenstemming is bereikt met betrekking
tot de derde tranche liquiditeitssteun. Zij hebben hierover nog enkele vragen.

De leden van de D66-fractie lezen dat het nieuw opgerichte COHO de implementatie van
de plannen voor haar rekening zal nemen. Kan de Staatssecretaris ingaan op de wijze
waarop de governance van deze organisatie zal worden ingericht? Zo nee, kan hij aangeven
wanneer deze Kamer daarover geïnformeerd zal worden? Op welke wijze zal democratische
verantwoording over de investeringen en hervormingen plaatsvinden?

De leden van de D66-fractie lezen dat de investeringsplannen zijn onderverdeeld in
verschillende themagebieden zoals onderwijs, de economie en de rechtsstaat. Deze leden
missen hier een deel dat specifiek ingaat op duurzaamheid en natuurbeheer. Zou de
Staatssecretaris kunnen aangeven op welke manier de geplande investeringen zullen
bijdragen aan deze verduurzaming en natuurbeheer?

De leden van de D66-fractie constateren dat veel plannen nog nadere uitwerking behoeven.
Bijvoorbeeld het hervormen van het sociale zekerheidsstelsel. Op welke wijze zal deze
Kamer geïnformeerd en betrokken worden bij de uitwerking van deze plannen?

Deze leden constateren dat de geplande hervormingen een grote invloed zullen hebben
op de economie en sociale zekerheid. Is er bij het opstellen van deze plannen rekening
gehouden met de effecten op de verdeling van de welvaart? Hoe pakken de hervormingen
uit voor de verschillende inkomensgroepen? Wordt er verwacht dat de maatregelen een
nivellerend of een denivellerend effect zullen hebben?

II Reactie van de Staatssecretaris

VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie vragen wat de huidige stand van zaken is van de gesprekken
met Sint Maarten over de derde tranche en de daaraan gestelde voorwaarden. Er worden
op dit moment gesprekken gevoerd met Sint Maarten over het aanbod zoals dat gedaan
is tijdens de Rijksministerraad van 10 juli en waarover uw Kamer is geïnformeerd1. Zodra hierover meer te melden is, zal uw Kamer uiteraard worden geïnformeerd.

Voorts lezen de leden van de VVD-fractie dat integrale uitvoeringsagenda’s onder regie
van het Caribisch hervormings- en ontwikkelingsorgaan (COHO) en departementen richtinggevend
zijn voor de te maken resultaatafspraken bij volgende tranches liquiditeitssteun.
Ook het tijdpad van de te nemen maatregelen wordt gebaseerd op deze uitvoeringsagenda.
De VVD-fractie vraagt wanneer deze «uitvoeringsagenda» naar verwachting gereed en
inzichtelijk is. In reactie op de vragen van de VVD-fractie kan ik melden dat de uitvoeringsagenda’s
voor Aruba en Curaçao uiterlijk 1 februari 2021 vastgesteld worden. Deze uitvoeringsagenda’s
worden vervolgens met uw Kamer gedeeld.

D66-fractie

De leden van de D66-fractie lezen dat het nieuw opgerichte COHO de implementatie van
de plannen voor haar rekening zal nemen. De leden van de D66-fractie vragen of er
kan worden ingegaan op de wijze waarop de governance van deze organisatie zal worden
ingericht en zo nee, wanneer de Kamer daarover geïnformeerd zal worden. Tevens vragen
de leden op welke wijze democratische verantwoording over de investeringen en hervormingen
zal plaatsvinden. In reactie op deze vragen kan ik melden dat over de inrichting en
werking van het voorgenomen COHO meermaals met uw Kamer gesproken is, waarbij is aangegeven
dat de inhoudelijke gesprekken met de Kamer over dit onderwerp pas zullen plaatsvinden
als het wetsvoorstel is ingediend bij de Kamer. De concept Rijkswet waarmee het COHO
wordt opgericht, ligt momenteel voor bij de Raad van State van het Koninkrijk voor
advisering. Bij nader rapport zal worden gereageerd op het advies van de Raad van
State van het Koninkrijk. Na dit advies zal het wetsvoorstel inclusief het nader rapport,
conform de gebruikelijke procedure, worden aangeboden aan uw Kamer ter behandeling.

Ook lezen de leden van de D66-fractie dat de investeringsplannen zijn onderverdeeld
in verschillende themagebieden zoals onderwijs, de economie en de rechtsstaat. Deze
leden missen hier een deel dat specifiek ingaat op duurzaamheid en natuurbeheer. Zij
vragen of er aangegeven kan worden op welke manier de geplande investeringen zullen
bijdragen aan deze verduurzaming en natuurbeheer. Hierover kan ik aangeven dat het
primaire doel van de hervormingen en investeringen is om het land voor de toekomstige
bevolking economisch, financieel, maatschappelijk en institutioneel duurzaam te maken.
Op het gebied van natuurbeheer is geen expliciete maatregel opgenomen. Verduurzaming
wordt bij elke maatregel in ogenschouw genomen. Indien een maatregel raakt aan natuurbeheer,
zal dat uiteraard worden meegenomen.

De leden van de D66-fractie constateren daarnaast dat veel plannen nog nadere uitwerking
behoeven. Bijvoorbeeld het hervormen van het sociale zekerheidsstelsel. Zij vragen
op welke wijze de Kamer geïnformeerd en betrokken wordt bij de uitwerking van deze
plannen. Op deze vragen van de D66-fractie kan ik melden dat de Kamer met regelmaat
geïnformeerd zal worden over de voortgang van de maatregelen. Dit wordt nu al gedaan
en zal in de toekomst worden voortgezet. Er zal vanaf 2021 per kwartaal worden besloten
over liquiditeitssteun aan Curaçao en Aruba. De liquiditeitssteun wordt op grond van
besluitvorming in de Rijksministerraad, op basis van een advies van het College financieel
toezicht Curaçao en Sint Maarten en Collega Aruba financieel Toezicht, en op basis
van de voortgang die Aruba en Curaçao laten zien in de invulling van de voorwaarden
en de uitwerking van de plannen aan Aruba en Curaçao toegekend. Uw Kamer zal ieder
kwartaal geïnformeerd worden over de besluitvorming over de liquiditeitssteun en de
voortgang van de maatregelen uit de landspakketten.

Ten slotte vragen de leden van de D66-fractie of er bij het opstellen van de plannen
rekening is gehouden met de effecten op de verdeling van de welvaart. Ook vragen zij
hoe de hervormingen uitpakken voor de verschillende inkomensgroepen en of er wordt
verwacht dat de maatregelen een nivellerend of een denivellerend effect zullen hebben.
Hierover kan ik aangeven dat het uitgangspunt is dat met de maatregelen uit de landspakketten
wordt toegewerkt naar een sterkere economie, met onder andere als doel om de werkgelegenheid
een impuls te geven en de bevolking in staat te stellen in eigen levensonderhoud te
voorzien. Daarnaast wordt gekeken naar de werking van de arbeidsmarkt, het stelsel
van sociale zekerheid en het sociaal vangnet. De precieze uitwerking hiervan voor
de verschillende inkomensgroepen is op dit moment nog niet duidelijk. Met de doorlichting
van het fiscale stelsel en in het bijzonder de inkomstenbelasting wordt gekeken naar
manieren waarop de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen en de inkomensverdeling
evenwichtiger kan worden. Momenteel vinden gesprekken plaats met Curaçao en Aruba
over prioritering van de maatregelen en fasering in de tijd om tot een gedegen, realistische,
uitwerking te komen.