Memorie van toelichting : Memorie van toelichting
Tweede Kamer der Staten-Generaal
InhoudsopgaveA. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL B. BEGROTINGSTOELICHTING1 Leeswijzer2 Beleid2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties3 BeleidsartikelenArtikel 1: Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringenArtikel 2: Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaatArtikel 3: Sociale vooruitgangArtikel 4: Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkelingArtikel 5: Multilaterale samenwerking en overige inzet
35 650 XVII Wijziging van de begrotingsstaat van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking voor het jaar 2020 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)
Ontvangen 30 november 2020
Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING
Vergaderjaar 2020‒2021
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1 en 2
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in:
De begrotingsstaat van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
Wetsartikel 3
De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,S.A.M.Kaag
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1 Leeswijzer
De voorliggende Tweede suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de Eerste suppletoire begroting 2020 van hoofdstuk XVII van de begroting van het Rijk.
In onderdeel 2 worden de belangrijkste mutaties op de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking toegelicht.
Onderdeel 3 bevat per beleidsartikel een tabel budgettaire gevolgen van beleid. Na de tabel «budgettaire gevolgen van beleid» wordt een toelichting op de mutaties gegeven. Hierbij worden per artikel de mutaties die groter of gelijk zijn aan de ondergrenzen in onderstaande staffel conform de Rijksbegrotingsvoorschriften toegelicht. De wijzigingen van de verplichtingen worden alleen toegelicht wanneer deze groter zijn dan 10% ten opzichte van de vorige stand op artikelniveau.
De budgetten zijn op het niveau van artikelonderdeel verdeeld over een aantal financiële instrumenten. Bij de uitvoering van BHOS-beleid wordt het meest effectieve instrument of uitvoerende organisatie geselecteerd. De keuze van het instrument is niet vooraf bekend en is daarom bij het opstellen van de begroting niet altijd goed te bepalen. Dit verklaart waarom de budgetten op instrumentniveau in deze suppletoire begroting veelvuldig wijzigen.
Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50
1
2
=> 50 en < 200
2
4
=> 200 en < 1000
5
10
=> 1000
10
20
2 Beleid
2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties
Toelichting algemeen
Het Kabinet heeft in april jl. bekend gemaakt binnen de BHOS-begroting EUR 111 miljoen beschikbaar te stellen voor een eerste set aan maatregelen in respons op COVID-19 (Kamerstuk 33 625, nr. 293). Deze maatregelen zijn verwerkt bij eerste suppletoire begroting. Zoals aangekondigd en toegelicht in de Kabinetsreactie op het AIV advies «Nederland en de wereldwijde aanpak van COVID-19» (Kamerstuk II 33 625, nr. 320) heeft het Kabinet daarnaast EUR 150 miljoen generaal beschikbaar gesteld voor een aanvullend pakket maatregelen waarover de Kamer vervolgens ook bij miljoenennota en in de BHOS-begroting 2021 is geïnformeerd.
In onderstaande tabel 2 is nogmaals inzichtelijk gemaakt op welke onderdelen deze inzet is vertaald naar budgettaire aanpassingen per artikelonderdeel.
Tabel 2 Extracomptabel overzicht Coronamaatregelen zomer 2020; AIV advies (bedrag x EUR 1000)
Artikel
Naam maatregel
Bedrag uitgaven 2020
Relevante Kamerstukken
Preventie
25.500
2
WASH SDG6 consortium (Simavi, PLAN, SNV)
6.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
3
GAVI- Covax Advance Market Commitment for COVID-19 vaccins
5.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
3
FIND- Foundation for Innovative New Diagnostics
5.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
(V) 2.11
Programma Ondersteuning beleid
2.500
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
(V) 4.4 2
Programma Ondersteuning beleid o.a. steunverzoeken EU/NAVO
4.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
(X) 13
Advies, planning assistentie Defensie Medische planningscapaciteit
3.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
Humanitaire hulp, voedselhulp en transport
48.000
4
Education cannot wait- First Emergency Respons mechanism
6.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
4
DRA (Dutch Relief Alliance)
6.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
4
CERF (Central Emergency Response Fund)
9.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
4
CBPF (Country-Based Pooled Funds)
15.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
4
ICRC/Rode Kruis
12.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
Sociaal economische weerbaarheid
76.500
1
DGGF (Dutch Good Growth Fund)
15.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
1
Trade Mark East Africa
3.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
2
GAIN - Netherlands Food Partnership
6.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
2
IFAD (International Fund for Agricultural Development) - COVID-19 Rural Poor Stimulus Facility (RPSF)
6.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
2
Safetynet Ethiopie (WB Cash Transfers PSNP)
13.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
1
Family Support Programme Sudan
6.000
Kamerstuk II 33 635, nr. 320
34
Medical Credit Fund - PharmAccess
7.500
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
5
Schuldverlichting IMF/Wereldbank
20.000
Kamerstuk II 33 625, nr. 320
Totaal
150.000
X Noot
1
Dit budget is opgenomen op de begroting van Buitenlandse Zaken (V) op artikelonderdeel 2.1. Dit was oorspronkelijk EUR 4 miljoen, EUR 1,5 miljoen is overgeheveld naar artikel 3.1 op de BHOS begroting.
X Noot
2
Dit budget is opgenomen op de begroting van Buitenlandse Zaken (V) op artikelonderdeel 4.4.
X Noot
3
Dit budget is opgenomen op de begroting van Defensie (X) op artikel 1.
X Noot
4
Dit was oorspronkelijk EUR 6 miljoen, EUR 1,5 miljoen is overgeheveld van het budget dat eerder was toegekend aan de BZ begroting.
Ontwikkeling BNI en het ODA-budget sinds de Eerste suppletoire begroting
Het ODA-budget, en daarmee ook het budget van BHOS, is gekoppeld aan de ontwikkeling van het BNI. COVID-19 heeft zoals bekend effect op het BNI en dat heeft zich na de Eerste suppletoire begroting gemanifesteerd in aangepaste ramingen van het ODA-budget. Over de manier waarop het Kabinet daarmee omgaat, bent u geïnformeerd met de Kabinetsreactie op het AIV advies «Nederland en de wereldwijde aanpak van COVID-19» (Kamerstuk II 33 625, nr. 320) en in de Miljoenennota 2021. Het Kabinet heeft EUR 350 miljoen uit generale middelen beschikbaar gesteld om de gevolgen van de BNI-daling voor het ODA-budget in 2020 te compenseren. Daarnaast heeft het Kabinet in 2020 EUR 150 miljoen toegevoegd aan het eerdere steunpakket dat reeds binnen de BHOS-begroting was vrijgemaakt.
Bij Miljoenennota 2021 is in de BHOS-begroting voorts een verlaging op de beleidsartikelen (onder ‘nog te verdelen’) in 2020 verwerkt van opgeteld EUR 151,6 miljoen. De stand van het verdeelartikel 5.4 bij Eerste suppletoire begroting 2020 van EUR – 88 miljoen maakt daarvan deel uit. Bij Miljoenennota was de vermoedelijke stand van het verdeelartikel 5.4 in 2020 EUR 74,5 miljoen vanwege een relatief iets gunstiger Macro Economische Verkenning (MEV) dan oorspronkelijk (bij juniraming van het CPB) voorzien. In deze Tweede suppletoire begroting wordt EUR 72 miljoen toegevoegd aan de beleidsartikelen voor 2020 en daarmee per saldo in mindering gebracht op het bedrag ‘nog te verdelen’ in de BHOS-begroting 2021. Het restant van de ‘nog te verdelen’ middelen is in deze Tweede suppletoire begroting op instrumentniveau verwerkt op de artikelonderdelen.
Toelichting per artikel
In dit wetsvoorstel is een aantal begrotingswijzigingen opgenomen wat leidt tot een stijging van de geraamde uitgaven van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII) met EUR 157 miljoen in 2020. Hieronder vindt u een overzicht van de meest in het oog springende wijzigingen in de uitgaven ten opzichte van de Eerste suppletoire begroting 2020 voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII):
Tabel 3 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2020 (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Artikel
Mutatie
1.3
Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden
14.237
2.1
Voedselzekerheid
16.012
4.1
Humanitaire Hulp
52.165
4.3
Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling
‒ 18.382
5.1
Multilaterale Samenwerking
12.136
5.4
Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen
99.296
Artikel 1
Artikelonderdeel 1.3 Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden
Per saldo neemt het budget voor artikelonderdeel 1.3 (Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden) toe met EUR 14 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door de toevoeging van EUR 24 miljoen uit het steunpakket van EUR 150 miljoen voor het bestrijden van de impact van COVID-19 in de meest kwetsbare landen.
Artikel 2
Artikelonderdeel 2.1 Voedselzekerheid
Per saldo neemt het budget voor artikelonderdeel 2.1 (Voedselzekerheid) toe met EUR 16 miljoen. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de toevoeging van EUR 25 miljoen uit het steunpakket van EUR 150 miljoen voor het bestrijden van de impact van COVID-19 in de meest kwetsbare landen.
Artikel 4
Artikelonderdeel 4.1 Humanitaire Hulp
Per saldo neemt het budget voor artikelonderdeel 4.1 (Humanitaire Hulp) toe met EUR 52 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door de toevoeging van EUR 48 miljoen uit het steunpakket van EUR 150 miljoen voor het bestrijden van de impact van COVID-19 in de meest kwetsbare landen. Daarnaast is het budget voor humanitaire Hulp vanwege humanitaire noden nog eens verhoogd met EUR 4 miljoen, waarvan EUR 1 miljoen voor Mental Health and Psychosocial Support (MHPSS).
Artikelonderdeel 4.3 Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling
Per saldo neemt het budget voor artikelonderdeel 4.3 (Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling) af met EUR 18 miljoen. De daling wordt veroorzaakt door zowel technische verlagingen als vertragingen bij posten als gevolg van de COVID-19 pandemie.
Artikel 5
Artikelonderdeel 5.1 Multilaterale Samenwerking
Per saldo neemt het budget voor artikelonderdeel 5.1 (Multilaterale Samenwerking) toe met EUR 12 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door de toevoeging van EUR 20 miljoen uit het steunpakket van EUR 150 miljoen voor het bestrijden van de impact van COVID-19 in de meest kwetsbare landen.
Artikelonderdeel 5.4 Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen
Artikelonderdeel 5.4 heeft binnen de begroting van BHOS een belangrijke functie om fluctuaties in het budget op te vangen. De mutatie op het verdeelartikel 5.4 is het gevolg van diverse mutaties, waarvan de belangrijkste zijn: de verwerking van de BNI-krimp op het ODA-budget, toevoeging van EUR 350 miljoen als gedeeltelijke compensatie daarvoor (Kamerstuk II 33 625, nr. 320), een kasschuif, toevoeging en herverdeling van de extra EUR 150 miljoen vanwege de COVID-respons en de verwerking van overprogrammering en vertragingen.
3 Beleidsartikelen
Artikel 1: Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 2e suppletoire begroting (3)
Stand 2e suppletoire begroting
Mutaties Miljoenennota
Overige mutaties 2e suppletoire begroting
2020
2020
2020
2020
2020
(1)
(2)
(4)=(2+3)
Verplichtingen
524 896
553 055
2 066
175 624
730 745
waarvan garantieverplichtingen
129 000
129 000
129 000
waarvan overige verplichtingen
395 896
424 055
601 745
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
540 518
529 713
2 066
9 230
541 009
waarvan juridisch verplicht
100%
100%
1.1
Duurzaam handels- en investeringssysteem, incl. MVO
28 322
29 647
0
‒ 4 795
24 852
Subsidies (regelingen)
MVO en beleidsondersteuning (ODA)
9 575
10 700
0
2 200
12 900
MVO en beleidsondersteuning (non-ODA)
1 367
1 867
0
‒ 1 167
700
Opdrachten
MVO en beleidsondersteuning (non-ODA)
2 685
2 035
0
‒ 525
1 510
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
1 500
1 850
0
‒ 400
1 450
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
MVO en beleidsondersteuning (ODA)
8 000
8 000
0
‒ 5 000
3 000
Contributies internationaal ondernemen (non-ODA)
5 195
5 195
0
97
5 292
1.2
Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie
108 996
104 816
0
1 854
106 670
Subsidies (regelingen)
Programma's internationaal ondernemen
17 911
17 111
0
0
17 111
Versterking concurrentiepositie Nederland
6 502
6 502
0
‒ 1 502
5 000
Invest Internationaal
9 000
9 000
0
‒ 669
8 331
Dutch Trade and Investment Fund
0
17 374
0
0
17 374
Leningen
Dutch Trade and Investment Fund
17 374
0
0
0
0
Garanties
Dutch Trade and Investment Fund
4 200
4 200
0
0
4 200
Opdrachten
Programma's internationaal ondernemen
2000
2250
0
4671
6 921
Dutch Trade and Investment Fund
440
440
0
0
440
Wereldtentoonstelling Dubaï
2 000
1 970
0
145
2 115
China-strategie
600
600
0
‒ 470
130
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
42 648
42 848
0
1 600
44 448
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Programma's internationaal ondernemen
0
600
0
0
600
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken
Versterking economische functie
570
570
0
‒ 570
0
Overig
5 751
1 351
0
‒ 1 351
0
1.3
Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden
403 200
395 250
2 066
12 171
409 487
Subsidies (regelingen)
Marktontwikkeling en markttoegang
6 950
5 450
3 000
2 550
11 000
Economic governance and institutions
26 400
26 400
0
10 000
36 400
Financiële sector ontwikkeling
10 000
10 000
0
0
10 000
Infrastructuurontwikkeling
34 350
34 350
0
0
34 350
Duurzame productie en handel
39 700
39 700
0
3 725
43 425
(Jeugd)werkgelegenheid
10 000
10 000
0
0
10 000
Dutch Good Growth Fund
25 000
25 000
0
‒ 5 000
20 000
Leningen
Infrastructuurontwikkeling
7 000
7 000
0
‒ 7 000
0
Dutch Good Growth Fund
24 000
24 000
15 000
‒ 4 900
34 100
Garanties
Dutch Good Growth Fund
1 000
1 000
0
4 400
5 400
Opdrachten
Marktontwikkeling en markttoegang
12 000
12 000
0
0
12 000
Economic governance and institutions
18 000
18 000
0
‒ 3 800
14 200
Financiële sector ontwikkeling
4 000
4 000
0
5 000
9 000
Infrastructuurontwikkeling
750
750
0
‒ 750
0
(Jeugd)werkgelegenheid
25 250
25 250
0
‒ 23 922
1 328
Dutch Good Growth Fund
0
0
0
1 100
1 100
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
36 000
36 000
0
‒ 4 000
32 000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
International Labour Organisation
5 700
5 235
0
‒ 310
4 925
Lokale private sector ontwikkeling
27 100
22 937
0
3 490
26 427
Marktontwikkeling en markttoegang
7 000
8 500
6 000
9 200
23 700
Partnershipprogramma ILO
5 500
5 028
0
0
5 028
Economic governance and institutions
7 000
7 000
0
‒ 3 000
4 000
Financiële sector ontwikkeling
3 000
3 000
0
9 200
12 200
Infrastructuurontwikkeling
45 000
45 000
0
3 394
48 394
(Jeugd)werkgelegenheid
3 000
3 000
0
0
3 000
Nexus onderwijs en werk
19 500
16 650
0
‒ 9 140
7 510
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
‒ 21 934
21 934
0
Ontvangsten
6 373
6 373
0
0
6 373
1.10
Ontvangsten duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen
3 373
3.373
0
0
3 373
1.30
Ontvangsten DGGF
3 000
3.000
0
0
3 000
Toelichting
Verplichtingen
Het totale verplichtingenbudget voor artikel 1 neemt toe met EUR 177,7 miljoen. De belangrijkste opwaartse mutaties houden verband met het aangaan van langdurige partnerschappen zodat de effectiviteit van onze uitvoeringspartners kan worden verhoogd. Het betreft tienjarige partnerschappen met IDH (Initiatief Duurzame Handel), Agriterra (Economic Governance en Institutions) en met Mondiaal FNV en CNV Internationaal in het kader van het vakbondsmedefinancieringsprogramma (Economic Governance en Institutions).
Uitgaven
Mutaties Miljoenennota
Artikelonderdeel 1.3: Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden
Het Kabinet heeft EUR 150 miljoen extra vrijgemaakt voor de wereldwijde aanpak van COVID-19. Daarover bent u geïnformeerd met de Kabinetsreactie «Nederland en de wereldwijde aanpak van COVID-19» (Kamerstuk II 33 625, nr. 320) en in de begroting BHOS 2021. Uit dit steunpakket is EUR 24 miljoen toegevoegd aan het budget voor artikelonderdeel 1.3 Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden. Het betreft de volgende onderdelen uit het steunpakket: Trade Mark East Africa (EUR 3 miljoen), Family Support Programme Soedan (EUR 6 miljoen), DGGF (EUR 15 miljoen).
Met deze Tweede suppletoire begroting is het bedrag onder ‘nog te verdelen’ technisch tegengeboekt en op instrumentniveau verwerkt.
Overige mutaties 2e suppletoire begroting 2020
Artikelonderdeel 1.3 : Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden
Per saldo neemt het uitgavenbudget voor artikelonderdeel 1.3 (Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden) toe met EUR 12,2 miljoen. Hierdoor konden ongewenste vertragingen bijv. in de sectoren Infrastructuur en Financiële sectorontwikkeling worden voorkomen en was er ruimte voor activiteiten ter vermindering van de gevolgen van de COVID-pandemie. Dit betreft bijvoorbeeld (aanvullende) ondersteuning via het DGGF voor investeringen in getroffen gebieden, een programma in Oost-Afrika om de (grensoverschrijdende) handel zo goed mogelijk in stand te houden en baanverlies te beperken en een familie-ondersteuningsprogramma in Soedan. Verder werd een kortlopend programma met Pharmaccess in Ghana ondersteund en vond een herprioritering plaats vanuit een reguliere NEXUS onderwijs en werkgelegenheid activiteit naar een COVID gerelateerde activiteit in Libanon. Naast deze COVID-19 activiteiten wordt in het kader van (jeugd)werkgelegenheid de vervolgbetaling aan het Challenge Fund for Youth Employment vertraagd om vervolgens plaats te vinden in latere jaren.
Artikel 2: Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaat
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 2 Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaat (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 2e suppletoire begroting (3)
Stand 2e suppletoire begroting
Mutaties Miljoenennota
Overige mutaties 2e suppletoire begroting
2020
2020
2020
2020
2020
(1)
(2)
(4)=(2+3)
Verplichtingen
604 880
975 437
‒ 7 512
181 731
1 149 656
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
753 477
733 279
‒ 7 512
16 862
742 629
waarvan juridisch verplicht
98%
100%
2.1
Voedselzekerheid
339 295
324 195
‒ 13 412
29 424
340 207
Subsidies (regelingen)
Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen
24 445
22 000
0
‒ 3 500
18 500
Bevorderen inclusieve, duurzame groei in de agrarische sect.
36 605
33 605
0
5 645
39 250
Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid
31 000
6 000
0
‒ 4 700
1 300
Uitbannen huidige honger en voeding
22 085
9 990
6 000
‒ 6 990
9 000
Opdrachten
Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid
10 000
35 000
0
‒ 12 300
22 700
Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen
15 000
12 000
0
‒ 1 000
11 000
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
4 000
4 000
0
‒ 1 000
3 000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Voedselzekerheid
165 160
172 600
13 000
‒ 12 067
173 533
Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen
0
0
6 000
0
6 000
Bevorderen inclusieve, duurzame groei in de agrarische sect.
15 000
13 000
0
4 267
17 267
Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid
12 000
12 000
0
13 157
25 157
Uitbannen huidige honger en voeding
4 000
4 000
0
9 500
13 500
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
‒ 38 412
38 412
0
2.2
Water
193 714
195 103
6 000
‒ 5 902
195 201
Subsidies (regelingen)
Waterbeheer
22 449
19 374
0
‒ 6 729
12 645
Drinkwater en sanitatie
25 500
17 259
6 000
16 633
39 892
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
2 000
2 000
0
0
2 000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Waterbeheer
86 700
88 270
0
‒ 6 761
81 509
Drinkwater en sanitatie
57 065
68 200
0
‒ 9 045
59 155
2.3
Klimaat
220 468
213 981
‒ 100
‒ 6 660
207 221
Subsidies (regelingen)
Klimaat algemeen
56 179
32 000
0
8 599
40 599
Hernieuwbare energie
36 000
35 000
0
0
35 000
Dutch Fund for Climate and Development
40 000
40 000
0
‒ 20 000
20 000
Opdrachten
Klimaat algemeen
4 000
0
0
1 076
1 076
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
0
3 000
0
1 000
4 000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Contributie IZA/IZT
357
357
0
‒ 52
305
Klimaatprogramma's (non-ODA)
1 550
1 550
‒ 100
151
1 601
Klimaat algemeen
75 240
77 074
0
3 424
80 498
Hernieuwbare energie
0
17 000
0
0
17 000
UNEP
7 142
8 000
0
‒ 858
7 142
Toelichting
Verplichtingen
Het totale verplichtingenbudget voor artikel 2 neemt toe met EUR 174,2 miljoen. Dit houdt verband met het aangaan van een aantal nieuwe verplichtingen. De voornaamste nieuwe verplichtingen betreffen: SNV voor het Drylands Sahel programma, CABI (Centre for Agriculture and Bioscience International) voor het CABI programma, een additionele bijdrage aan IFAD (International Fund for Agricultural Development) en een nieuwe verplichting aan de CGIAR (Consortium of International Agricultural Research Centers) in het kader van kennis en capaciteitsopbouw van voedselzekerheid.
Uitgaven
Mutaties miljoenennota
Artikelonderdeel 2.1: Voedselzekerheid
Het Kabinet heeft EUR 150 miljoen extra vrijgemaakt voor de wereldwijde aanpak van COVID-19. Daarover bent u geïnformeerd met de Kabinetsreactie «Nederland en de wereldwijde aanpak van COVID-19» (Kamerstuk II 33 625, nr. 320) en in de begroting BHOS 2021. Uit dit steunpakket is EUR 25 miljoen toegevoegd aan het budget voor artikelonderdeel 2.1 Voedselzekerheid. Het betreft de volgende onderdelen uit het steunpakket: IFAD COVI-19 Rural Poor Stimulus Facility (RPSF) (EUR 6 miljoen), GAIN - Netherlands Food Partnership (EUR 6 miljoen) en Safetynet Ethiopië (WB Cash Transfers PSNP) (EUR 13 miljoen).
Met deze Tweede suppletoire begroting is het bedrag onder ‘nog te verdelen’ technisch tegengeboekt en op instrumentniveau verwerkt.
Artikelonderdeel 2.2: Water
Uit het steunpakket van EUR 150 miljoen voor bestrijden van de impact van COVID-19 in de meest kwetsbare landen is EUR 6 miljoen toegevoegd aan het budget voor water op artikelonderdeel 2.2 voor het onderdeel WASH SDG6 consortium - (Simavi, PLAN, SNV).
Overige mutaties 2e suppletoire begroting 2020
Artikelonderdeel 2.1: Voedselzekerheid
Per saldo neemt het uitgavenbudget voor artikelonderdeel 2.1 (Voedselzekerheid) toe met EUR 29,4 miljoen. De stijging wordt veroorzaak door extra inzet op COVID gerelateerde activiteiten, waaronder in Ethiopië waar Nederland een belangrijke partner is in het Protective Safety Net Programma van de Wereldbank. Daarnaast zijn additionele middelen toegekend aan IFAD en GAIN die uit centrale middelen worden gefinancierd.
Artikelonderdeel 2.2: Water
Per saldo neemt het uitgavenbudget voor artikelonderdeel 2.2 (Water) af met EUR 5,9 miljoen. De meest in het oog springende mutaties zijn enerzijds de verlagingen als gevolg van vertragingen in de uitvoering van activiteiten - mede door COVID-19 - in Bangladesh, Indonesië, Kenia, Mali, Soedan, Rwanda, Egypte en Jemen op het gebied van drinkwater en sanitatie en integraal waterbeheer, en anderzijds verhogingen om het hoofd te bieden aan de impact van COVID-19. Voorbeelden zijn een aanvullende bijdrage aan het UNICEF-programma op het gebied van drinkwater, sanitatie en hygiëne en het WASH SDG6-programma met SIMAVI. Ook zijn door ambassades uitgaven gedaan op het gebied van drinkwater en sanitatie, zoals het Omidelta-programma in Benin en verbetering van infrastructuur met betrekking tot drinkwater en sanitatie in Mozambique.
Artikelonderdeel 2.3: Klimaat
Per saldo neemt het uitgavenbudget voor artikelonderdeel 2.3 (Klimaat) af met EUR 6,7 miljoen. De voornaamste oorzaken hiervoor zijn enerzijds de vertraagde opstartfase van het klimaatfonds waardoor er voor 2020 een lagere liquiditeitsbehoefte bestaat en anderzijds een intensivering van centrale Klimaat subsidies voor onder andere het ISLA-bossenprogramma met IDH (the Sustainable Trade Initiative) en subsidies aan enkele andere klimaatgerelateerde programma’s.
Artikel 3: Sociale vooruitgang
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 Sociale vooruitgang (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 2e suppletoire begroting (3)
Stand 2e suppletoire begroting
Mutaties Miljoenennota
Overige mutaties 2e suppletoire begroting
2020
2020
2020
2020
2020
(1)
(2)
(4)=(2+3)
Verplichtingen
1 366 461
2 209 559
‒ 23 246
‒ 25 294
2 161 019
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
764 679
751 499
‒ 23 246
19 535
747 788
waarvan juridisch verplicht
97%
100%
3.1
Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en hiv/aids
421 784
421 784
‒ 23 246
24 616
423 154
Subsidies (regelingen)
SRGR en hiv/aids
117 778
109 278
11 000
11 807
132 085
Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis
75
75
0
345
420
Opdrachten
SRGR en hiv/aids
14 478
14 478
5 000
‒ 4 203
15 275
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
110
110
0
70
180
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
WHO/PAHO
6 713
6 713
0
‒ 475
6 238
SRGR en hiv/aids
115 692
116 192
0
‒ 8 010
108 182
UNFPA
60 000
58 000
0
‒ 14 500
43 500
UNAIDS
20 000
20 000
0
10 000
30 000
Partnershipprogramma WHO
12 013
12 013
0
‒ 653
11 360
Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis
51 925
51 925
0
‒ 9 925
42 000
UNICEF
7 000
7 000
0
0
7 000
Vrouwenrechten en keuzevrijheid
16 000
26 000
0
914
26 914
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
‒ 39 246
39 246
0
3.2
Vrouwenrechten en gendergelijkheid
52 439
50 460
0
‒ 1 566
48 894
Subsidies (regelingen)
Vrouwenrechten
33 766
31 087
0
2 879
33 966
Opdrachten
Vrouwenrechten
500
500
0
‒ 450
50
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
200
200
0
‒ 200
0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Vrouwenrechten
11 973
12 673
0
‒ 3 795
8 878
UNWOMEN
6 000
6 000
0
0
6 000
3.3
Maatschappelijk middenveld
180 531
169 930
0
‒ 4 115
165 815
Subsidies (regelingen)
Twinningsfaciliteit Suriname
1 700
1 700
0
‒ 551
1 149
Versterking maatschappelijk middenveld
155 833
145 232
0
2 723
147 955
Opdrachten
Versterking maatschappelijk middenveld
11 000
8 105
0
1 895
10 000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Versterking maatschappelijk middenveld
11 998
14 893
0
‒ 8 182
6 711
3.4
Onderwijs
109 925
109 325
0
600
109 925
Subsidies (regelingen)
Onderzoeksprogramma's
1 500
1 500
0
‒ 75
1 425
Garanties
Onderwijs
40 375
40 375
0
0
40 375
Opdrachten
Onderzoeksprogramma's
1 500
1 500
0
‒ 500
1 000
Hoger Onderwijs
38 300
45 700
0
0
45 700
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Onderwijs
18 250
10 250
0
‒ 533
9 717
Global partnership for education
10 000
10 000
0
1 708
11 708
Toelichting
Verplichtingen
Geen toelichting
Uitgaven
Mutaties Miljoenennota
Artikelonderdeel 3.1: Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en hiv/aids
Het Kabinet heeft EUR 150 miljoen extra vrijgemaakt voor de wereldwijde aanpak van COVID-19. Daarover bent u geïnformeerd met de Kabinetsreactie «Nederland en de wereldwijde aanpak van COVID-19» (Kamerstuk II 33 625, nr. 320) en in de begroting BHOS 2021. Uit dit steunpakket is EUR16 miljoen toegevoegd aan het budget voor artikelonderdeel 3.1 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en hiv/aids. Het betreft de volgende onderdelen uit het steunpakket: Medical Credit Fund - PharmAccess (EUR 6 miljoen), FIND – Foundation for Innovative New Diagnostics (EUR 5 miljoen) en GAVI - Covax Advance Market Commitment for COVID-19 vaccins (EUR 5 miljoen).
Met deze Tweede suppletoire begroting is het bedrag onder ‘nog te verdelen’ technisch tegengeboekt en op instrumentniveau verwerkt.
Overige mutaties 2e suppletoire begroting 2020
Artikelonderdeel 3.1: Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en hiv/aids
Per saldo neemt het budget voor artikelonderdeel 3.1 (Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en hiv/aids) toe met EUR 24,6 miljoen. De toename van het uitgavenbudget wordt voornamelijk veroorzaakt door het technisch tegenboeken van de eerder opgenomen «nog te verdelen» post. Daarnaast vindt er een intensivering plaats van EUR 3,8 miljoen ter ondersteuning van de gezondheidssector en family planning in Ethiopië.
Als gevolg van vertraging en de COVID-19 situatie worden er ook een aantal betalingen uitgesteld naar 2021. Dit gaat om de volgende betalingen: EUR 14,5 miljoen UNFPA, EUR 2,4 miljoen GAVI en EUR 6,9 miljoen Wereldbank.
Artikel 4: Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 2e suppletoire begroting (3)
Stand 2e suppletoire begroting
Mutaties Miljoenennota
Overige mutaties 2e suppletoire begroting
2020
2020
2020
2020
2020
(1)
(2)
(4)=(2+3)
Verplichtingen
332 742
375 462
8 588
43 957
428 007
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
767 260
787 280
8 588
25 195
821 063
waarvan juridisch verplicht
80%
100%
4.1
Humanitaire hulp
370 017
413 317
48 000
4 165
465 482
Subsidies (regelingen)
Noodhulpprogramma's
87 000
102 000
6 000
4 000
112 000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Noodhulpprogramma's
200 000
227 500
42 000
90
269 590
Noodhulpprogramma's non-ODA
1 017
1 817
0
75
1 892
UNHCR
33 000
33 000
0
0
33 000
UNRWA
13 000
13 000
0
0
13 000
Wereldvoedselprogramma
36 000
36 000
0
0
36 000
4.2
Opvang en bescherming in de regio en migratiesamenwerking
162 000
157 000
0
0
157 000
Subsidies (regelingen)
Opvang in de regio
5 000
5 000
0
10 500
15 500
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Opvang in de regio
123 000
123 000
0
‒ 10 500
112 500
Migratie en ontwikkeling
34 000
29 000
0
0
29 000
4.3
Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling
235 243
216 963
‒ 39 412
21 030
198 581
Subsidies (regelingen)
Legitieme stabiliteit
26 950
12 000
0
‒ 5 000
7 000
Inclusieve vredes- en politieke processen
7 362
8 000
0
10 000
18 000
Vredesdividend: werkgelegenheid en basisvoorzieningen
51 000
15 000
0
‒ 4 000
11 000
Functionerende rechtsorde
14 476
26 088
0
‒ 12 963
13 125
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Legitieme stabiliteit
305
7 637
0
‒ 2 145
5 492
Functionerende rechtsorde
110 150
113 500
0
‒ 8 186
105 314
Inclusieve vredes- en politieke processen
25 000
34 738
0
3 912
38 650
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
‒ 39 412
39 412
0
Toelichting
Verplichtingen
Het totale verplichtingenbudget voor artikel 4 neemt toe met EUR 52,5 miljoen. Deze stijging van het verplichtingenbudget is vooral toe te schrijven aan een verhoging van het Prospects project van de Wereldbank (periode 2020-2023) en UNCHR (Libanon).
Uitgaven
Mutaties Miljoenennota
Artikelonderdeel 4.1 Humanitaire hulp
Het Kabinet heeft EUR 150 miljoen extra vrijgemaakt voor de wereldwijde aanpak van COVID-19. Daarover bent u geïnformeerd met de Kabinetsreactie «Nederland en de wereldwijde aanpak van COVID-19» (Kamerstuk II 33 625, nr. 320) en in de begroting BHOS 2021. Uit dit steunpakket is EUR 48 miljoen toegevoegd aan het budget voor artikelonderdeel 4.1 Humanitaire hulp. Het betreft de volgende onderdelen uit het steunpakket: Dutch Relief Alliance (EUR 6 miljoen), Central Emergency Response Fund (EUR 9 miljoen), Country-Based Pooled Funds (EUR 15 miljoen), International Committee of the Red Cross / Rode Kruis (EUR 12 miljoen) en Education cannot wait - First Emergency Response mechanism (EUR 6 miljoen).
Artikelonderdeel 4.3 Veiligheid en rechtsorde
Met deze Tweede suppletoire begroting is het bedrag onder ‘nog te verdelen’ technisch tegengeboekt en op instrumentniveau verwerkt.
Overige mutaties 2e suppletoire begroting 2020
Artikelonderdeel 4.3 Veiligheid en Rechtsorde
Per saldo neemt het budget voor artikelonderdeel 4.3 (Veiligheid en Rechtsorde) toe met EUR 21 miljoen. Op de instrumenten van functionerende rechtsorde is door de posten per saldo EUR 8,2 miljoen teruggegeven. Belangrijkste mutaties betreffen een technische vertraging in een uitbetaling aan UNDP door post Tunis, en vertragingen in de uitvoering, deels het gevolg van de COVID-19 pandemie, op de posten Kigali (Rwanda), AddisAbeba (Ethiopië) en Bamako (Mali). Vanuit de centrale budgetten van functionerende rechtsorde wordt EUR 12 miljoen overgeheveld naar de centrale budgetten voor inclusieve vredesprocessen en EUR 1 miljoen naar beleidsartikel 2 voor het Land@scale programma.
Op de instrumenten van inclusieve vredes- en politieke processen wordt EUR 13,9 extra begroot. Dit is het saldo van een neerwaartse bijstelling op het postenbudget van post Sana'a (Jemen) van EUR 1,9 miljoen vanwege vertragingen in de uitvoering en verhogingen van de centrale budgetten ter grootte van EUR 15,9 miljoen. Deze verhoging is vooral bestemd voor betalingen aan strategische partners, waaronder International Alert, International Crisis Group, VNG-International en het Peace Building Fund.
Het budget voor het instrument van vredesdividend: werkgelegenheid en basisvoorzieningen wordt met EUR 4 miljoen verlaagd. Dit gebeurt door binnen het instrument de uitvoering van bestaande programma’s te vertragen.
Artikel 5: Multilaterale samenwerking en overige inzet
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 5 Multilaterale samenwerking en overige inzet (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 2e suppletoire begroting (3)
Stand 2e suppletoire begroting
Mutaties Miljoenennota
Overige mutaties 2e suppletoire begroting
2020
2020
2020
2020
2020
(1)
(2)
(4)=(2+3)
Verplichtingen
59 800
931 262
7 418
288 073
1 226 753
waarvan garantieverplichtingen
828 440
828 440
waarvan overige verplichtingen
102 822
398 313
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
253 152
189 855
169 756
‒ 63 169
296 442
waarvan juridisch verplicht
99%
100%
5.1
Multilaterale samenwerking
164 616
199 924
7 418
4 718
212 060
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
UNIDO
1 950
1 308
0
0
1 308
UNDP
30 000
30 000
0
‒ 2 000
28 000
UNICEF
31 000
33 000
0
4 146
37 146
Speciale multilaterale activiteiten
11 077
26 077
0
‒ 3 000
23 077
Assistent deskundigenprogramma
9 000
9 000
0
1 000
10 000
Internationale Financiële Instellingen
8 324
23 324
20 000
‒ 7 510
35 814
Middelenaanvullingen multilaterale banken en fondsen
66 789
66 789
0
‒ 500
66 289
Kapitaalaanvullingen bij regionale ontwikkelingsbanken
6 476
10 426
0
0
10 426
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
‒ 12 582
12 582
0
5.2
Overig armoedebeleid
87 448
77 752
0
‒ 4 845
72 907
Subsidies (regelingen)
Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling
10 765
7 563
0
‒ 533
7 030
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
UNESCO
4 400
4 166
0
‒ 155
4 011
Diverse ondersteunende activiteiten
9 903
9 988
0
‒ 3 948
6 040
Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling
2 200
2 595
0
‒ 796
1 799
Schuldverlichting
59 930
53 190
0
0
53 190
Voorlichting op het terrein van Ontwikkelingssamenwerking
250
250
0
587
837
5.4
Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen
1 088
‒ 87 821
162 338
‒ 63 042
11 475
Ontvangsten
72 915
62 415
0
‒ 2 163
60 252
5.20
Ontvangsten en restituties met betrekking tot leningen
41 739
36 239
0
‒ 2 163
34 076
5.21
Ontvangsten OS
31 176
26 176
0
0
26 176
5.22
Koersverschillen OS
pm
pm
pm
0
pm
5.23
Diverse ontvangsten non-ODA
0
0
0
0
0
Toelichting
Verplichtingen
Het totale verplichtingenbudget voor artikel 5 neemt toe met EUR 295,5 miljoen. Deze verhoging van het verplichtingenbudget op beleidsartikel 5 is vrijwel geheel toe te schrijven aan de 15e middelenaanvulling van de African Development Fund (ADF) en de 7e kapitaalverhoging van de African Development Bank (AfDB). Beide entiteiten maken deel uit van de African Development Bank Group. Daarnaast neemt het verplichtingenbudget toe vanwege het committeren van verschillende COVID-activiteiten.
Uitgaven
Mutaties Miljoenennota
Artikelonderdeel 5.1 Multilaterale Samenwerking
Het Kabinet heeft EUR 150 miljoen extra vrijgemaakt voor de wereldwijde aanpak van COVID-19. Daarover bent u geïnformeerd met de Kabinetsreactie «Nederland en de wereldwijde aanpak van COVID-19» (Kamerstuk II 33 625, nr. 320) en in de begroting BHOS 2021. Uit dit steunpakket is EUR 20 miljoen toegevoegd aan het budget voor artikelonderdeel 5.1 Multilaterale samenwerking. Het betreft de volgende onderdelen uit het steunpakket: CCTR Catastrophe Containment and Relief Trust - IMF, PRGT Poverty Reduction and Growth Trust - IMF en TA Wereldbank en IMF (totaal EUR 20 miljoen).
Met deze Tweede suppletoire begroting is het bedrag onder ‘nog te verdelen’ technisch tegengeboekt en op instrumentniveau verwerkt.
Artikelonderdeel 5.4 Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen
De mutatie van EUR 162,4 miljoen is het saldo van een aantal mutaties in 2020. Het betreft de daling van het ODA-budget (minus EUR 378 miljoen) en de generale compensatie voor de BNI-daling (EUR 350 miljoen), een kasschuif (EUR 40 miljoen), toevoeging en herverdeling van de extra EUR 150 miljoen vanwege de COVID-respons en verwerking van overprogrammering en vertragingen (EUR 152 miljoen). Zie voor de uitsplitsing in tabelvorm de beantwoording van de schriftelijke Kamervraag 158 op de BHOS begroting voor 2021 (kamerstuk 35 570-XVII-8).
Overige mutaties 2e suppletoire begroting 2020
Artikelonderdeel 5.4 Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen
Per saldo neemt het budget voor artikelonderdeel 5.4 (Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen) af met EUR 63 miljoen. Het positieve saldo voor 2020 bij Miljoenennota 2021 wordt toegevoegd aan de beleidsartikelen voor 2020. Daarnaast is er een meevaller ten gunste van het verdeelartikel door teruggaven van ODA-middelen door andere departementen. Vanwege een lager dan verwachte bezetting bij het COA is de raming van de ODA-toerekening van eerstejaarsopvang van asielzoekers uit DAC-landen aangepast. Deze meevaller ter grootte van EUR 28,4 miljoen wordt via de HGIS eindejaarsmarge opgevraagd in 2021. Met deze Tweede suppletoire begroting is het bedrag onder ‘nog te verdelen’ technisch tegengeboekt en op instrumentniveau verwerkt.
In de Eerste suppletoire begroting is een correctie aangekondigd van de EUR 10 mln voor 2021 vanwege het steunpakket ter bestrijding van de coronacrisis in ontwikkelingslanden. Deze correctie is uiteindelijk niet nodig.
Ontvangsten
Artikelonderdeel 5.2 Ontvangsten en restituties met betrekking tot leningen
De door de G20 ingeroepen schuldenmoratorium (DSSI) leidt tot een tegenvaller op de inkomsten van de NIO-portefeuille. Doordat er in 2020 minder wordt afgelost en minder rente wordt ontvangen op de begrotingsleningen ontstaat een tegenvaller van EUR 2,2 miljoen.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
S.A.M. Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.