Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Groothuizen over het bericht ‘Chaos bij taskforce asielaanvragen’

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 23 september
2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3895.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Chaos bij taskforce asielaanvragen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel mensen zijn er door de taskforce aangenomen? Hoeveel mensen moeten er nog
aangenomen worden om op volle sterkte te komen? Hoe verloopt dit proces? Wanneer verwacht
u dat de taskforce op volledige sterkte is? Is dit volgens planning? Zo nee, hoe komt
het dat de planning niet is/wordt gehaald? Welke maatregelen neemt u om zo snel mogelijk
wel op volledige sterkte te komen?

Antwoord 2

In mijn brief van 7 september jl.2 heb ik uw Kamer hierover geïnformeerd. Medewerkers die de Taskforce bemensen komen
uit verschillende organisaties. Vanaf de start van de Taskforce werken IND-medewerkers
mee aan de opdracht. Momenteel worden ongeveer 180 IND-medewerkers ingezet voor de
Taskforce. Daarnaast ondersteunen ongeveer 20 medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse
Zaken de Taskforce en zetten zo’n 30 medewerkers van de Dienst Terugkeer en Vertrek
(DT&V) zich in. Per 1 september verrichten ongeveer 250 uitzendkrachten werkzaamheden
voor de Taskforce. Het gaat daarbij om administratieve handelingen, werkvoorbereiding,
horen en het voorbereiden van concept-beslissingen. Deze werkzaamheden worden onder
begeleiding van ervaren IND-medewerkers uitgevoerd.

Vraag 3

Hoeveel mensen zijn er sinds de extra financiering voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst
(IND) om mensen aan te nemen aangenomen?3 Hoeveel mensen moeten er nog aangenomen worden? Hoe verloopt dit proces? Wanneer
is de IND op volledige sterkte zoals beoogd? Is deze termijn volgens planning? Zo
nee, hoe komt het dat de planning niet is/wordt gehaald? Welke maatregelen neemt u
om zo snel mogelijk wel op volledige sterkte te komen?

Antwoord 3

In mijn brief aan de Tweede Kamer van november 2019 heb ik u geïnformeerd over uitbreiding
van de capaciteit4. Bij het schrijven van die brief is uitgegaan van de bezetting die nodig zou zijn
om in de zomer van 2021 weer binnen de wettelijke termijnen te gaan beslissen. In
maart jl. heb ik besloten een Taskforce in te richten om de voorraden bij de IND weg
te werken, de doorlooptijden te versnellen en de omvang van de dwangsommen in te dammen.
Daarmee heeft een verandering plaatsgevonden in de uitgangspunten zoals deze voor
de berekeningen van afgelopen november zijn gehanteerd. De Taskforce heeft een groot
aantal externen (ca 250 fte) aangetrokken om haar opdracht uit te voeren.

De IND blijft inzetten op het op orde brengen en houden van het personeelsbestand.
De directie Asiel en Bescherming is gegroeid van 1338 fte in oktober 2019 naar ca.
1500 fte in juli 2020. Daarnaast start nog een aantal medewerkers in september 2020,
waarmee de netto personele groei sinds oktober 2019 uitkomt op ca. 200 fte. Bij de
reguliere begrotingsmomenten worden de ramingen voor asieluitgaven, waaronder de IND-productie,
bijgesteld. Periodiek herijkt de IND welke capaciteit noodzakelijk is op basis van
met name de prognoses in de instroom en de voorraadontwikkeling.

Vraag 4

Herkent u de zorgen en klachten die in de berichtgeving worden geuit door advocaten
en asielzoekers over onduidelijke communicatie? Zo nee, waarom niet? Deelt u de mening
dat het essentieel is om asielzoekers van duidelijke en voldoende communicatie te
voorzien, gelet op de onzekerheid waarin zij verkeren als het gaat om hun asielverzoek
en dat het hierbij ook belangrijk is dat er duidelijk en tijdig over proces en planning
richting advocaten wordt gecommuniceerd? Wat gaat u doen om de communicatie te verbeteren?
Herkent u de signalen dat de organisatie van de taskforce zo te wensen over laat dat
aangeworven mensen duimen zitten te draaien?

Antwoord 4

De Taskforce is met veel urgentie ingericht en kende bij aanvang opstartproblemen,
niet in de laatste plaats veroorzaakt door de gevolgen en beperkingen door COVID-19.
De opstartproblemen lagen daarnaast op het organisatorisch vlak, de werving en het
opleiden van een groot aantal nieuwe medewerkers alsmede de dienstverlening5. De opstartproblemen zijn en worden inmiddels aangepakt. Mede op basis van de signalen
die de Taskforce heeft ontvangen, zijn maatregelen genomen om de communicatie richting
de asielaanvrager en externe partners te verbeteren. Belangrijke verbeteringen zijn
het openstellen van een algemeen informatienummer voor advocaten en de instelling
van een algemeen e-mailadres zodat de Taskforce beter bereikbaar is.

Vraag 5

Klopt het dat kansrijke zaken van asielzoekers door de taskforce worden doorgeschoven
naar de verlengde asielprocedure (VA) vanwege gebrek aan capaciteit? Zo nee, wat is
er dan aan de hand? Indien dit klopt, deelt u de mening dat dit zeer onwenselijk is,
en bovendien in strijdt met uw eigen voornemen om «kansrijke asielzaken projectmatig
op te pakken» om ze «niet nog langer dan nodig [te] hoeven [laten] wachten op een
beslissing» omdat «deze groep mensen vaak al lang [heeft] moeten wachten op een besluit»,
wat u destijds zelf ook «onwenselijk» noemde?6

Antwoord 5

Indien het niet mogelijk blijkt de zaak in de 8-daagse AA-procedure af te ronden,
wordt de zaak in de verlengde asielprocedure behandeld. Het komt voor dat zaken wegens
capaciteitsproblemen naar de verlengde asielprocedure worden gestuurd. De Taskforce
streeft ernaar ook deze zaken zo snel mogelijk af te doen.

Vraag 6

Klopt het dat asielzoekers soms niet kunnen worden bijgestaan door hun eigen advocaat?
Zo ja, hoe komt dit? Deelt u de mening dat ernaar gestreefd zou moeten worden dat
asielzoekers zoveel mogelijk door hun eigen advocaat ondersteund worden?

Antwoord 6

Er zijn zaken bekend waarbij de vreemdeling niet wordt bijgestaan door de advocaat
die hij zelf heeft gekozen. In beginsel is dit niet wenselijk, het recht op vrije
advocaatkeuze is immers een groot goed. Bij verhindering van de advocaat is het aan
de betreffende advocaat zelf om een vervanger te regelen of aan de Raad voor Rechtsbijstand
te verzoeken een andere advocaat te regelen.

Vraag 7

Hoe beoordeelt u de kwaliteit van de dossiers die de taskforce aanlevert? Hoe waarborgt
de taskforce dat alle dossiers zo volledig en zorgvuldig mogelijk worden afgeleverd,
zodat dit later in het proces niet voor vertraging kan zorgen? Ziet u hier nog verbeterpunten?
Zo ja, welke?

Antwoord 7

Zoals ik in mijn brief aan uw Kamer van 7 september jl. heb aangegeven, kunnen nieuwe
maatregelen afwijken van de huidige werkwijze waardoor spanning kan ontstaan met de
kwaliteitsvereisten en de dienstverlening. Ik kan niet genoeg benadrukken dat de uitvoering
van de opdracht door de Taskforce op geen enkele wijze afbreuk mag doen aan de kwaliteit
van de besluiten.

Daarnaast verwijs ik u naar de informatie hiervoor waarin wordt beschreven dat alle
definitieve besluiten worden genomen door bevoegde IND-medewerkers.

Ten aanzien van de nieuw aangestelde medewerkers die werkzaamheden uitvoeren als horen
en opstellen van (concept)-beslissingen, geldt dat zij worden begeleid door ervaren
medewerkers van de IND. Een intern systeem van leren en bijsturen, zorgt ervoor dat
medewerkers die het gehoor afnemen direct feedback krijgen op de verslagen van de
gehoren die zij aanleveren. Specifiek bij schriftelijk horen zal steekproefsgewijs
worden bekeken of de kwaliteit voldoet.