Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Esch over het handhaven van de aangepaste maximumsnelheid op snelwegen

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat), mede
namens Minister van Justitie en Veiligheid (ontvangen 21 september 2020).

Vraag 1, 2, 3

Kunt u aangeven in welke mate de maximumsnelheid op de snelweg overdag in het afgelopen
halfjaar werd nageleefd?

Is er gedurende het afgelopen half jaar iets veranderend in de mate waarin de maximumsnelheid
wordt nageleefd?

Klopt het dat de snelheidslimiet op de snelweg overdag steeds vaker overschreden wordt?
Zo ja, in welke mate? Zo nee, waaruit blijkt dat?

Antwoord 1, 2, 3

Uit de cijfers van het Centraal Justitiële Incassobureau blijkt dat er geen grote
afwijking zit tussen het aantal uitgeschreven Wahv-/strafbeschikkingen voor het overschrijden
van de maximumsnelheid op de snelweg in de periode 16 maart t/m 16 augustus in 2020
ten opzichte van dezelfde periode in 2019. Hieruit zou geconcludeerd kunnen worden
dat er geen sprake is van een toename van het aantal snelheidsovertredingen door de
wijziging van de maximumsnelheid. De kanttekening die hierbij gemaakt dient te worden
is dat de verlaging van de maximumsnelheid samenvalt met een verandering van de verkeersintensiteiten
als gevolg van de COVID-19 maatregelen. Hierdoor kan niet met zekerheid worden gesteld
in welke mate de maximumsnelheid op de snelweg wordt nageleefd en/of er sprake is
van een verandering in de mate van naleving ten opzichte dezelfde periode in 2019,
voorafgaand aan de stikstofmaatregel.

Uit gegevens van de politie voortkomend uit de radarcontroles op bepaalde locaties,
blijkt dat het gemiddelde overtredingspercentage op 5,6% lag. Dit is vergelijkbaar
met dezelfde periode vorig jaar. Dit zegt echter alleen iets over de naleving op de
specifieke locaties waar de controles hebben plaatsgevonden en niet over de algehele
naleving van de maximumsnelheid op alle Nederlandse snelwegen.

Naast de ontwikkeling van het aantal Wahv-beschikken en strafbeschikkingen zijn ook
andere bronnen van belang om de naleving van de maximumsnelheid op de snelwegen te
duiden. Het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) kijkt
jaarlijks in de Monitor Verkeersveiligheid in algemene zin naar de ontwikkeling in
de verkeersveiligheid en de onderliggende ontwikkelingen, zoals overtredingen en snelheidsgedrag.
De Monitor Verkeersveiligheid 2020 zal tegen het einde van het jaar gepubliceerd worden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het voor de verkeersveiligheid, de leefomgeving en het inboeken
van de «stikstofwinst» uit de snelheidsmaatregel van belang is dat de maximumsnelheid
goed nageleefd wordt? Hoe zorgt u voor maximale naleving van de regels?

Antwoord 4

Voor het behalen van het beoogde effect van deze stikstofmaatregel is het feitelijke
snelheidsgedrag van weggebruikers bepalend. Naleving wordt naast handhaving verder
bevorderd door een combinatie van bebording en informatievoorziening, bijvoorbeeld
door het beschikbaar stellen van actuele snelheidslimieten aan fabrikanten van navigatiesystemen.

Overigens zijn, zoals ook aangegeven in de beantwoording van vraag 9, andere factoren
dan het aantal overschrijdingen maatgevend voor het bepalen van de stikstofemissie.

Vraag 5, 6, 7, 8

Zijn er het afgelopen jaar veranderingen doorgevoerd in de controles of het beleid
omtrent controles op de maximumsnelheid op snelwegen? Zo ja, welke?

Kunt u zich herinneren dat de politie in november 2019 aangaf niet extra te gaan controleren
op de maximumsnelheid, omdat ze daar de middelen niet voor had?1 Hebt u bij de politie navraag gedaan of extra controles en extra middelen noodzakelijk
of gewenst waren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaf de politie toen aan?

Kunt u zich herinneren dat u in november 2019 aangaf nog terug te komen op de invulling
van mogelijke extra handhaving?2 Bent u daarop teruggekomen? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?

Bent u bereid extra te gaan handhaven op de maximumsnelheid van 100 km/u? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 5, 6, 7, 8

Zoals is aangegeven in het Algemeen Overleg Handhaving in het verkeer van 5 maart
2020 wordt met de bestaande inzet van de politie en digitale handhavingsmiddelen gehandhaafd
op de maximumsnelheid op snelwegen. Dit is ook de uitkomst van het gesprek waarnaar
werd verwezen in het plenair debat Stikstof van 14 november 2019.

Waar nodig zijn de bestaande trajectcontroles aangepast naar de nieuwe maximumsnelheid.
Er was geen aanleiding om te vermoeden dat de nieuwe maximumsnelheid dusdanig vaker
overschreden zou worden dan de oude maximumsnelheid en dat extra inzet van de politie
op voorhand noodzakelijk zou zijn.

Daarbij handhaaft de politie informatie-gestuurd, waarbij controles worden gehouden
daar waar dat volgens de analyses de verkeersveiligheid het meeste dient.

Vraag 9

Klopt het dat de berekende stikstofreductie minder groot is dan aangenomen wanneer
de maximumsnelheid wel verlaagd is, maar de nieuwe limiet veel vaker overschreden
wordt?

Antwoord 9

Bij de berekeningen van de effecten van de snelheidsverlaging is het RIVM uitgegaan
van wettelijk voorgeschreven emissiefactoren die zijn opgesteld door TNO. De emissiefactoren
zijn afgeleid van emissiemetingen onder praktijkomstandigheden bij de snelheden en
ritdynamiek die horen bij een weg met deze snelheidslimiet. Er is bij het bepalen
van het effect van een snelheidsverlaging van 130 naar 100 km/uur dus niet uitgegaan
van het verschil in emissies bij rijden met constante of gemiddelde snelheden van
130 en 100 km/uur, maar van representatief te achten rijgedrag horend bij een weg
met de betreffende snelheidslimiet. Van de berekende depositiereductie van de snelheidsverlaging
is 70% beschikbaar gesteld als depositieruimte in het stikstofregistratiesysteem,
30% komt ten goede aan de natuur.

Vraag 10

Wordt de daadwerkelijke of de verwachte stikstofreductie van de snelheidsverlaging
ingeboekt in het stikstofregistratiesysteem?

Antwoord 10

In het stikstofregistratiesysteem wordt, zoals in antwoord op vorige vraag aangegeven
is, op basis van berekeningen gebaseerd op verwachte verkeersvolumes en -gedrag, stikstofreductie
ingeboekt.

Vraag 11

In het geval dat de daadwerkelijke stikstofreductie lager is dan verwacht, welke implicaties
heeft dat dan voor (de juridische houdbaarheid van) uw bouwplannen in het kader van
het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport?

Antwoord 11

Dat is niet aan de orde, zie het antwoord op vraag 9 en 10.