Verslag van een schriftelijk overleg : Verslag van een schriftelijk overleg over fiscale moties en toezeggingen 2020
35 570 IX Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2021
Nr. 4 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG
            
Vastgesteld 16 september 2020
De vaste commissie voor Financiën heeft een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd
                  aan de Staatssecretaris van Financiën over de brief van 12 juni 2020 over Fiscale
                  moties en toezeggingen 2020 (Kamerstuk 35 300 IX, nr. 20).
               
De vragen en opmerkingen zijn op 25 juni 2020 aan de Staatssecretaris van Financiën
                  voorgelegd. Bij brief van 15 september 2020 zijn de vragen beantwoord.
               
De voorzitter van de commissie, Anne Mulder
De adjunct-griffier van de commissie, Schukkink
I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties
               
Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de VVD
De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de fiscale moties- en toezeggingenbrief
                  en hebben nog enkele vragen en opmerkingen.
               
De leden van de VVD-fractie maken zich al langer zorgen over de omzetting van de New
                  European Driving Cycle (NEDC) naar de Worldwide Harmonised Light Vehicle Test Procedure
                  (WLTP). De leden hebben kennisgenomen van het verslag van het schriftelijk overleg
                  over «uitvoering van de motie van de leden Omtzigt en Lodders over de implementatie
                  van meetmethoden en de bpm (Kamerstuk 35 302, nr. 48) », waarin zij lezen dat «een budgetneutrale omzetting op het niveau van individuele
                  auto’s onmogelijk is» (Kamerstuk 35 302, nr. 81). De leden blijven het verwonderlijk vinden dat een portemonneeneutrale omzetting
                  niet mogelijk is volgens de Staatssecretaris van Financien – Fiscaliteit en Belastingdienst.
                  De leden willen benadrukken dat de vervolgstappen, toegezegd door een van de voorgangers
                  van deze Staatssecretaris, naar een budgetneutrale omzetting waar «de automobilist
                  het niet moet merken» (Kamerstuk 34 552, nr. 70) daarmee dus niet zijn uitgevoerd. Datzelfde geldt voor de motie van de leden Omtzigt
                  en Lodders (Kamerstuk 35 302, nr. 48) die toeziet op een onafhankelijk onderzoek op ditzelfde onderwerp. De leden blijven
                  van mening dat de motie onvoldoende is uitgevoerd en vragen zich oprecht af waarom
                  het dictum van de motie niet precies is uitgevoerd. De leden komen hier in een door
                  het lid Lodders (VVD) aangevraagd VSO op terug.
               
Over specifiek het aangekondigde onderzoek in de fiscale moties- en toezeggingenbrief
                  naar gedragsreacties hebben de leden van de VVD-fractie nog een aantal opmerkingen.
                  De leden lezen over het onderzoek naar de gedragsreacties als gevolg van de omzetting
                  NEDC naar WLTP die het kabinet wil uitvoeren in de maanden voor en na de omzetting
                  op 1 juli 2020. De leden vragen de bevestiging dat onderzocht wordt in welke mate
                  de omzetting van NEDC naar WLTP en de daarmee gepaarde bpm-wijzigingen van invloed
                  is op de aankoop van een auto, hierbij rekening houdend met het feit dat we spreken
                  over verder identieke en/of vergelijkbare auto’s. Graag een uitgebreide toelichting
                  op dit punt, op de onderzoeksopzet, de onderzoeksmethode en de gestelde onderzoeksvragen.
               
De leden van de VVD-fractie willen nogmaals benadrukken dat de tweede EU-antibelastingontwijkingsrichtlijn
                  ATAD2 niet tot aanvullende administratieve lasten moet leiden voor het mkb. Welke
                  maatregelen worden overwogen indien blijkt dat dat wel het geval is? De leden vragen
                  welk overleg er is met de sector en hoe zij worden betrokken bij deze evaluatie?
               
Deelt het kabinet de mening van de leden van de VVD-fractie dat de lagere btw op elektronische
                  publicaties moet leiden tot lagere prijzen? Zo ja, welke maatregelen overweegt het
                  kabinet, mocht blijken dat de btw-verlaging niet heeft geleid tot een lagere prijs
                  van elektronische publicaties? Zo nee, waarom niet?
               
De leden vragen naar de effecten van de voorgenomen wijziging van het pensioenstelsel
                  (zoals blijkt uit de hoofdlijnennotitie van het kabinet en sociale partners) voor
                  de btw-plicht van pensioenfondsen die overgaan van een DB-systeem naar het nieuwe
                  systeem.
               
De leden vragen wat de stand van zaken is ten aanzien van de inbreukprocedure die
                  de Europese Commissie eerder heeft gestart over de belastingheffing bij buitenlandse
                  waardeoverdrachten van pensioenen. Klopt het dat de Commissie deze zaak aanhangig
                  heeft gemaakt bij het Hof van Justitie van de Europese Unie? Wat zijn de gevolgen
                  in termen van belastingderving en het ontstaan van ontwijkingsconstructies wanneer
                  het Hof van Justitie de Commissie in het gelijk stelt? Wat is het standpunt van het
                  kabinet ten aanzien van deze zaak? Wanneer verwacht het kabinet een uitspraak van
                  het Hof van Justitie?
               
De leden vragen in hoeverre bij het kabinet signalen bekend zijn over (forse) naheffingen
                  bij gepensioneerden met pensioenaanspraken bij meerdere fondsen of verzekeraars. Klopt
                  het dat er jaarlijks navorderingen van duizenden euro’s voorkomen, ondanks dat mensen
                  hun aangifte juist invullen? Hoeveel gepensioneerden hebben pensioenaanspraken bij
                  meerdere fondsen of verzekeraars? Hoe worden bij weduwnaars of weduwen de loonheffingskortingen
                  over het partnerpensioen toegepast over hun partnerpensioen? Welke oplossingen zijn
                  door het kabinet onderzocht voor deze problematiek?
               
De leden begrijpen dat de motie van de leden Lodders en Van Weyenberg (Kamerstuk 35 029, nr. 20) over het voorstel om zonnepanelen standaard buiten de ozb te houden is overgedragen
                  aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De leden willen
                  benadrukken het uitermate vervelend te vinden dat de motie, die op 15 november 2018
                  is aangenomen, nu pas wordt overgedragen aan het Ministerie van BZK. Veel mensen willen
                  investeren in zonnepanelen en daarin is een langere termijn tot uitvoering van deze
                  motie een gemiste kans. De leden vragen wanneer het Ministerie van BZK verwacht een
                  voortgang te kunnen geven over hoe de motie wordt uitgevoerd. De leden verwachten
                  dat het Ministerie van Financiën en daarmee ook de vaste Kamercommissie voor Financien
                  op de hoogte wordt gesteld van de voortgang in uitwerking van de motie. De leden vragen
                  een bevestiging van het kabinet op dit punt.
               
De leden van de VVD-fractie hebben al verschillende keren aandacht gevraagd voor auto’s
                  met een buitenlands kenteken die veelvuldig in Nederland rondrijden, maar geen motorrijtuigenbelasting
                  betalen. Omdat de leden hier al verschillende keren naar hebben gevraagd, vragen zij
                  naar een toelichting op de uitvoering van de motie van het lid Omtzigt (Kamerstuk
                  35 027, nr. 11).
               
De leden vragen een uitgebreidere toelichting dan «in behandeling» op de uitvoering
                  van de motie van het lid Lodders over onderzoek naar modernisering van de reiskostenvergoeding
                  (Kamerstuk 35 302, nr. 44). Wat is de huidige stand van zaken? Wanneer verwacht het kabinet meer duidelijkheid
                  en hoe wordt het onderzoek vormgegeven?
               
De leden van de VVD-fractie lezen dat de gewijzigde motie van de leden Leijten en
                  Lodders (Kamerstuk 21 501-07, nr. 1653) over niet afwijken van de aangenomen motie over besluitvorming op belastingheffing
                  bij unanimiteit «in behandeling» is. De leden vragen zich af waarom deze motie «in
                  behandeling» is, gezien het feit dat het dictum in de motie zeer helder en duidelijk
                  is. Een Kamermeerderheid heeft zich uitgesproken voor besluitvorming op belastingheffing
                  per unanimiteit. De leden verzoeken het kabinet per ommegaande te bevestigen dat zij
                  vasthoudt aan besluitvorming per unanimiteit op belastingheffing in Europa.
               
Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de PVV
Met interesse heeft de PVV-fractie kennisgenomen van de brief van de Staatssecretaris
                     van 12 juni 2020.
                  
De PVV-fractie constateert dat de motie aangaande fiscale behandeling van e-sigaretten
                     genoteerd staat als zijnde afgedaan.
                  
Het Trimbos-instituut komt naast de conclusie die de Staatssecretaris aanhaalt tevens
                     tot de navolgende (niet-limitatief opgesomde) conclusies:
                  
• Volgens beschikbaar onderzoek is de e-sigaret minder schadelijk dan een tabakssigaret.
• Een e-sigaret is voor een kleine groep rokers een effectief hulpmiddel bij stoppen
                           met roken van tabak.
                        
• In wetenschappelijke studies worden succespercentages gevonden die vergelijkbaar zijn
                           met «reguliere» methoden om te stoppen met roken.
                        
• Als rokers volledig overstappen op dampen levert dit hen gezondheidswinst op.1
Deelt de Staatssecretaris de mening van de PVV-fractie dat de overige conclusies behelzen
                     dat de e-sigaret niet, dan wel zeer beperkt betrokken dient te worden in de heffing
                     van accijnzen? Zo nee, waarom niet?
                  
Is de Staatssecretaris bereid om een uitgebreid onderzoek te laten uitvoeren naar
                     de positieve effecten van de e-sigaretten bij het stoppen met roken en welke gezondheidswinst
                     bij de overstap naar dampen gerealiseerd worden?
                  
Kan de Staatssecretaris aan de PVV-fractie toelichten waarom hij het wenselijk acht
                     om het beleid aangaande e-sigaretten, en breder het beleid aangaande accijnsheffing
                     op tabaksfabrikaten, over te laten aan de Europese Commissie?
                  
Is de Staatssecretaris voornemens om andere accijns- en belastingheffing in de meest
                     brede zin eveneens over te laten aan de Europese Commissie uit het oogpunt van een
                     geharmoniseerde aanpak? Zo ja, om welke belastingen en accijnzen gaat het dan? Zo
                     nee, waarom niet?
                  
Is de Staatssecretaris zich ervan bewust dat de accijns op sigaretten (en de btw)
                     in meerdere landen lager ligt dan in Nederland en dat Europees harmoniseren of convergentie
                     zoals bedoeld in art. 15 Richtlijn 2011/64/EU van accijns op sigaretten een daling
                     kan betekenen voor de uiteindelijke Nederlandse verkoopprijs van sigaretten?2
Kan de Staatssecretaris de PVV-fractie garanderen dat de Europese Commissie nimmer
                     zonder instemming van Nederland gaat bepalen hoeveel accijns, dan wel andersoortige
                     belastingen Nederland zou moeten heffen?
                  
Is de Staatssecretaris zich ervan bewust dat Nederland (met een van de hoogste accijnzen
                     van Europa) nu al mogelijk in strijd met de strekking van artikel 15 en 16 Richtlijn
                     2011/64/EU heft over sigaretten en mogelijk daarmee fraude en smokkel binnen de EU
                     bevordert? De PVV-fractie verneemt graag of de Staatssecretaris gaat onderzoeken of
                     Nederland inderdaad fraude en smokkel van sigaretten bevordert en hoe hij dat, indien
                     aannemelijk, gaat voorkomen bij e-sigaretten.
                  
De PVV-fractie vraagt zich voorts af hoe de Staatssecretaris op 12 juni 2020 tot de
                     conclusie is gekomen dat de toezegging aangaande de motie over bpm is afgedaan.3
Dit temeer aangezien de vaste commissie voor Financiën op 5 juni 2020 enkele vragen
                     en opmerkingen aan de Staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst
                     heeft voorgelegd inzake «Uitvoering van de motie van de leden Omtzigt en Lodders over
                     de implementatie van meetmethoden en de bpm» (Kamerstuk 35 302, nrs. 48 en 79) en hier pas op 22 juni 2020 door de Staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit
                     en Belastingdienst een reactie op is gegeven.
                  
Is de Staatssecretaris het met de PVV-fractie eens dat de motie nog niet is afgedaan
                     en dat SEO geen grondige second opinion heeft uitgevoerd en dat een grondige second
                     opinion derhalve alsnog moet plaatsvinden?
                  
De Staatssecretaris refereert aangaande de bpm eveneens aan een nog plaats te vinden
                     onderzoek naar gedragsreacties als gevolg van de omzetting van de NEDC-CO2-uitstoot naar de WLTP-CO2-uitstoot.4
De PVV-fractie vraagt zich af of dat onderzoek al van start is gegaan en/of dat het
                     enkel gedragsreacties betreft of dat hier tevens aanvullend nader onderzoek wordt
                     gedaan naar de zogenoemde portemonneebudgetneutraliteit. Kan de Staatssecretaris hierbij
                     nader ingaan op de exacte scope en parameters van het onderzoek en deze voor de aanvang
                     van het onderzoek delen met de Kamer?
                  
Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van het CDA
De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de brief van de Staatssecretaris
                  over de fiscale moties en toezeggingen. Deze leden verwijzen allereerst naar hun inbreng
                  over de bpm en de overgang van NEDC naar WLTP en vinden daarom dat alle moties en
                  toezeggingen op dit gebied nog niet zijn afgedaan. Zij verzoeken de Staatssecretaris
                  fatsoenlijk onderzoek te doen naar de budgetneutrale omzetting van de NEDC-testmethode
                  naar de WLTP-testmethode, zoals gevraagd in de motie van de leden Omtzigt en Lodders
                  (Kamerstuk 35 302, nr. 48).
               
De leden van de CDA-fractie lezen met belangstelling dat er eindelijk gekeken wordt
                  naar de praktische rechtsbescherming van burgers en kleine bedrijven. Zij verzoeken
                  de Staatssecretaris en de onderzoeker speciaal lessen te trekken uit de kinderopvangtoeslagaffaire,
                  de problemen met poststukken die op grote schaal zoekraken en de dossiers en documenten
                  die kwijt zijn. Zij spreken de hoop uit dat dit onderzoek zal leiden tot concrete
                  voorstellen, zodat belastingplichtigen en toeslaggerechtigden in de praktijk echt
                  een verbetering van de rechtsbescherming zullen merken.
               
De leden van de CDA-fractie verzoeken de Staatssecretaris uiterlijk op Prinsjesdag
                  terug te komen op de elektrische voertuigen voor doelgroepenvervoer.
               
De leden van de CDA-fractie verzoeken de Staatssecretaris nogmaals met de Autoriteit
                     Consument en Markt (ACM) te spreken en te vragen de prijzen van de abonnementen op
                     de grote kranten en tijdschriften te vergelijken voor 1 januari en na 1 januari in
                     verband met de btw-verlaging. Kan de Staatssecretaris aangeven of de prijzen daadwerkelijk
                     lager zijn geworden?
                  
Verder zou de Staatssecretaris terugkomen op het feit of mensen hun betaalde btw terug
                     zouden krijgen bij een vooruitbetaling van een abonnement. Graag vernemen de leden
                     van de CDA-fractie hoe dat verloopt.
                  
De leden van de CDA-fractie vernemen tot slot graag wanneer de e-commerce-richtlijn
                  volledig geïmplementeerd is.
               
Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van D66
De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de brieven over fiscale moties
                     en toezeggingen. Deze leden hebben een aantal vragen, waarvan een deel al naar voren
                     wordt gebracht in dit schriftelijk overleg.
                  
Het valt de leden van de D66-fractie op dat bij veel moties en toezeggingen wordt
                     aangegeven dat deze «in behandeling» zijn. Bij een aanzienlijk deel van deze moties
                     en toezeggingen ontbreekt een verdere toelichting. Deze leden vragen het kabinet om
                     hierop te reflecteren en in het vervolg bij moties en toezeggingen die «in behandeling
                     zijn» verder toe te lichten waar het kabinet met deze behandeling staat.
                  
De leden van de D66-fractie wijzen op de toezegging van het kabinet om varianten van
                     rekeningrijden uit te werken en voor de zomer naar de Kamer te sturen. Deze leden
                     lezen dat dit onderzoek loopt. Deze leden benadrukken dat dit onderzoek geen vertraging
                     mag oplopen en vragen het kabinet om te bevestigen dat dit onderzoek zo snel mogelijk
                     naar de Kamer wordt gestuurd.
                  
De leden van de D66-fractie verwelkomen dat het mandaat voor het inclusieve kader
                     binnen het project Base erosion and profit shifting (BEPS) is verlengd met vijf jaar,
                     aangezien in dit verband meer dan 135 landen samenwerken tegen belastingontwijking
                     en -ontduiking.
                  
De leden van de D66-fractie wijzen op de toezegging van het kabinet om op basis van
                     het onderzoek naar het verlengen van het verlaagde tarief van de energiebelasting
                     voor laadpalen met open houding naar deze verlenging te kijken en de beantwoording
                     van de Staatssecretaris dat het kabinet op basis van dit onderzoek zou kijken wat
                     er met deze verlenging moet gebeuren. Deze leden vragen het kabinet om te reageren
                     op de bevindingen van het onderzoek naar laadpalen. Deze leden vragen om daarbij expliciet
                     in te gaan op de conclusies dat de afloop van het verlaagde tarief slecht uitpakt
                     voor het verder uitrollen van publieke laadpalen en dat aanvullend overheidsbeleid
                     gewenst is.
                  
De leden van de D66-fractie wijzen op de toezegging dat het kabinet zal monitoren
                     dat er voor het doelgroepenvervoer voldoende emissievrije opties zijn en dat is toegezegd
                     dat het kabinet dit in de gaten blijft houden. Deze leden wijzen op de beraadslagingen,
                     waarin verschillende Kamerleden benadrukken dat het vooral belangrijk is dat het doelgroepenvervoer
                     in de beginperiode voldoende emissievrije mogelijkheden heeft. Het kabinet geeft nu
                     aan dat deze motie wordt ingevuld met de evaluatie in 2021 door het Ministerie van
                     Infrastructuur en Waterstaat. Deze leden vragen hoe het Ministerie van Infrastructuur
                     en Waterstaat juist in de tussentijd monitort dat het doelgroepenvervoer voldoende
                     opties heeft. Deze leden vragen hoe de Kamer hier juist in de tussentijd over wordt
                     geïnformeerd.
                  
De leden van de D66-fractie vragen het kabinet om verder toe te lichten wanneer het
                     kabinet het zo volledig mogelijke overzicht van situaties van discoördinatie tussen
                     belastingheffing en premieheffing in relatie tot België en Duitsland naar de Kamer
                     zal sturen.
                  
De leden van de D66-fractie wijzen op de toezegging5 dat naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek van het Trimbos-instituut
                     naar de schadelijke gevolgen van e-sigaretten de introductie van een verbruiksbelasting
                     zou worden overwogen. Deze leden vragen wat voor tijdpad voorzien is bij de herziening
                     van de richtlijn betreffende accijns op tabaksproducten en het opnemen van e-sigaretten
                     onder de richtlijn met als doel accijnsheffing op e-sigaretten. Deze leden vragen
                     om de invulling van de toezegging om naar aanleiding van het onderzoek te kijken naar
                     de mogelijkheid van een verbruiksbelasting. Deze leden vragen welk tijdpad voor een
                     verbruiksbelasting mogelijk is.
                  
De leden van de D66-fractie vragen welke signalen het kabinet sinds de behandeling
                     van het pakket Belastingplan 2020 heeft ontvangen over de effecten van de wetgeving
                     ten aanzien van het btw-tarief voor elektronische uitgaven voor innovatieve vormen
                     van elektronische uitgaven.
                  
De leden van de D66-fractie verwelkomen dat met het Belastingplan 2021 rekening wordt
                  gehouden met het doenvermogen. Deze leden wijzen erop dat een doenvermogentoets juist
                  als doel moet hebben dat het doenvermogen vanaf het begin een onderdeel moet zijn
                  van het proces van nieuwe wet- en regelgeving. Deze leden vragen of de suggesties,
                  zoals het betrekken van burgerpanels, belangenorganisaties en gedragsexperts ook al
                  bij het Belastingplan 2021 wordt ingezet.
               
De leden van de D66-fractie vragen naar de actuele stand van zaken bij de invulling
                  van de motie over de energiebelasting bij batterijopslag. Deze leden lezen dat actief
                  wordt ingezet op het uitwerken van een oplossing, maar tegelijkertijd dat het opnemen
                  van een bestendig voorstel in het Belastingplan 2021 met inwerkingtreding per 1 januari
                  niet haalbaar is gebleken. Deze leden vragen aan wat voor andere oplossingen wordt
                  gedacht en per wanneer deze wel haalbaar zijn.
               
De leden van de D66-fractie vragen naar de actuele stand van zaken bij de dialoog
                  over een tax governance code.
               
De leden van de D66-fractie vragen op welke wijze het kabinet structureel, bijvoorbeeld
                  jaarlijks, inzicht geeft een de bestaande aftrekposten, belastingregelingen en andere
                  grondslagversmallers.
               
De leden van de D66-fractie lezen dat de invulling van de motie om uiterlijk in 2023
                  een effectmeting naar de bronbelasting uit te voeren is afgedaan. Deze leden kijken
                  uit naar deze nog te ontvangen effectmeting.
               
De leden van de D66-fractie vragen om een aantal concrete voorbeelden van manieren
                  waarop de transparantie bij de gedragscodegroep is verbeterd. Deze leden wijzen in
                  dit kader op het bericht6 dat deze overleggroep zeer anoniem en vertrouwelijk is en vragen het kabinet om hierop
                  te reageren.
               
II Reactie van de bewindspersonen
               
De vaste commissie voor Financiën heeft op 25 juni 2020 een aantal vragen en opmerkingen
                     voorgelegd over de brief van 12 juni 2020 inzake «Fiscale moties en toezeggingen 2020».
                  
Hieronder ga ik in op de vragen die zijn voorgelegd.
De leden van de fractie van de VVD vragen om bevestiging dat wordt onderzocht in welke
                  mate de omzetting van de NEDC naar WLTP en de daarmee gepaard gaande bpm-wijzigingen
                  van invloed is op de aankoop van een auto rekening houdend met verder identieke en/of
                  vergelijkbare auto’s. Deze leden vragen een uitgebreide toelichting op dit punt, op
                  de onderzoeksopzet, de onderzoeksmethode en de getelde onderzoeksvragen. De leden
                  van de PVV vragen of het onderzoek naar gedragsreactie rondom de omzetting naar de
                  WLTP al van start is gegaan en vragen het kabinet nader in te gaan op de scope en
                  parameters voor dit onderzoek. Daarnaast vragen deze leden of deze scope en parameters
                  voor aanvang van het onderzoek kan delen met de Kamer.
               
Het kabinet heeft aangegeven de gedragseffecten rondom de omzetting naar de WLTP per
                  1 juli 2020 te monitoren. Het CPB heeft de raming van de nieuwe bpm-tarieven gecertificeerd
                  en «redelijk en neutraal» bevonden. Tegelijkertijd wordt, mede door het CPB, geconstateerd,
                  dat de onzekerheden in deze raming hoofdzakelijk schuilgaan in mogelijke gedragseffecten.
                  Dat er gedragseffecten zullen optreden is eenvoudig uitlegbaar met het volgende voorbeeld.
                  In de dataset die gebruikt is door TNO en het Ministerie van Financiën voor de omzetting
                  zitten bijna 6000 auto’s met een uitstoot van 95 gram/km volgens de NEDC-testmethode.
                  De omzettingsformule van TNO, waarop de nieuwe WLTP-tarieven gebaseerd zijn, voorspelt
                  voor deze auto’s een WLTP-CO2-uitstoot van 119,5 gram/km. In werkelijkheid ligt de CO2-uitstoot volgens de WLTP-testmethode voor deze auto’s tussen de 111 en 129 gram/km.
                  Waar voor al deze auto’s vóór de omzetting € 2.375 gold, varieert de bpm vanaf 1 juli
                  2020 tussen de € 1.693 en € 3.589. Het gevolg zal zijn dat een deel van de consumenten
                  door de bpm-verandering andere keuzes gaat maken. De consument heeft nu de keuze uit
                  vergelijkbare auto’s met een lagere én een hogere bpm. De WLTP geeft een realistischer
                  uitstootcijfer. In feite komt het gedragseffect daarom neer op een meer optimale marktwerking
                  door betere concurrentie op realistische CO2-uitstoot en brandstofverbruik. De consument wordt daarmee in staat gesteld betere
                  keuzes te maken. Een dergelijke gedragsverandering van de consument kan invloed hebben
                  op de totale geraamde bpm-opbrengst. Daarnaast kan de bpm-opbrengst fluctueren als
                  gevolg van hogere of lagere verkoopaantallen of andere consumentenvoorkeuren, die
                  niet specifiek zijn ingegeven door de CO2-uitstoot (zoals de populariteit van SUV’s, die juist een gemiddeld hogere CO2-uitstoot hebben). Het doel van het onderzoek naar gedragseffecten is dan ook niet
                  om individuele dan wel identieke auto’s met elkaar te vergelijken. Het doel van dit
                  onderzoek is het monitoren en verklaren van eventuele veranderingen in de totale bpm-opbrengst
                  als gevolg van hierboven beschreven gedragsreacties rondom de omzetting naar de WLTP.
                  Dit onderzoek is nog niet gestart. Een dergelijk onderzoek vereist immers dat verkoopdata
                  van WLTP-verkopen voor een periode na 1 juli 2020 beschikbaar zijn. Daarvoor is het
                  tot op heden echter nog te vroeg. Daarnaast is het mogelijk dat de coronacrisis een
                  vertekend beeld geeft van de autoverkopen kort voor en na de WLTP-omzetting per 1 juli
                  2020. Hierdoor zal een langere periode (voor en) na 1 juli 2020 geobserveerd moeten
                  worden voordat het mogelijk is conclusies te trekken.
               
De leden van de fractie van de VVD benadrukken dat de tweede EU-antibelastingontwijkingsrichtlijn
                     ATAD2 niet tot aanvullende administratieve lasten moet leiden voor het midden- en
                     kleinbedrijf (mkb) en vragen hierop welke maatregelen het kabinet overweegt indien
                     de implementatie van ATAD2 leidt tot aanvullende administratieve lasten voor het mkb,
                     welk overleg er is met de sector en hoe zij worden betrokken bij deze evaluatie.
                  
ATAD2 is per 1 januari 2020 in werking getreden. Dit jaar zal binnen het mkb dan ook
                     de eerste ervaring worden opgedaan met de eventuele administratieve lasten die voortvloeien
                     uit de implementatie van ATAD2. Zoals eerder aangegeven zullen in de Prinsjesdag fiscale
                     moties & toezeggingenbrief van 2021 de gevolgen van deze wet voor de administratieve
                     lastenontwikkeling voor het mkb worden bezien. Hiertoe zullen ook signalen uit de
                     praktijk worden meegenomen. Afhankelijk van de uitkomst of, en zo ja, in hoeverre,
                     ATAD2 leidt tot een stijging van de administratieve lasten voor het mkb, kan worden
                     bezien of nadere maatregelen zouden moeten worden overwogen om hieraan tegemoet te
                     komen. Het kabinet ziet op dit moment geen aanleiding om vooruit te lopen op eventuele
                     maatregelen die overwogen zouden kunnen worden.
                  
De leden van de fractie van de VVD vragen of het kabinet de mening deelt van de leden
                  van deze fractie dat de lagere btw op elektronische publicaties moet leiden tot lagere
                  prijzen. Daarnaast vragen de leden van de fractie van VVD welke maatregelen het kabinet
                  overweegt, mocht de btw-verlaging niet leiden tot een lagere prijs van elektronische
                  publicaties. Het kabinet deelt de wens dat het verlaagde btw-tarief zoveel mogelijk
                  ten goede moet komen aan de consument. Dat neemt niet weg dat aanbieders van elektronische
                  uitgaven zelf zeggenschap behouden over hun prijsbeleid. Wel heeft het kabinet met
                  het op 3 juli 2020 gepubliceerde onderzoek van het CBS een eerste stap gezet in het
                  in kaart brengen van de prijsontwikkeling van elektronische uitgaven op korte termijn.7 Uit het onderzoek wordt geconcludeerd dat de prijsindex in april en mei 2020 nagenoeg
                  op hetzelfde niveau verkeert als in december 2019. Het kabinet heeft de sector verzocht
                  inhoudelijk te reageren op de uitkomsten van het onderzoek. Tot op heden is nog geen
                  reactie ontvangen. Verder streeft het kabinet ernaar om de prijzen van de elektronische
                  publicaties op langere termijn te blijven monitoren en de resultaten te betrekken
                  bij de beleidsevaluatie van het verlaagde tarief voor fysieke en elektronische uitgaven
                  in 2022.
               
De leden van de fractie VVD vragen naar de effecten van de voorgenomen wijziging van
                     het pensioenstelsel voor de btw-plicht van pensioenfondsen die overgaan van een DB-systeem
                     naar het nieuwe systeem.
                  
In dit stadium zijn die effecten nog niet te bepalen. Voor de btw moet worden beoordeeld
                     of het nieuwe pensioenstelsel ertoe leidt dat een pensioenfonds voldoende vergelijkbaar
                     wordt met een collectief beleggingsfonds. Zo ja, dan is vermogensbeheer in opdracht
                     van het pensioenfonds niet langer belast maar vrijgesteld van btw.
                  
Of dit zo is hangt af van de precieze invulling van de elementen van het nieuwe pensioencontract.
                     Deze elementen moeten worden getoetst aan de bestaande btw-regelgeving en jurisprudentie
                     over toepassing van de btw-vrijstelling voor het beheer van collectieve beleggingsfondsen
                     door pensioenfondsen.
                  
Deze beoordeling kan niet worden gedaan op basis van de hoofdlijnen van het pensioenakkoord.
                     Hiervoor is helderheid vereist over de precieze invulling van de elementen van het
                     nieuwe contract. Het streven is derhalve om daar op basis van het wetsvoorstel van
                     het nieuwe pensioencontract bij de indiening ervan zoveel mogelijk duidelijkheid over
                     te scheppen. Individuele varianten op het nieuwe contract zullen te allen tijde ook
                     nog individueel beoordeeld moeten worden.
                  
De leden van de fractie van de VVD vragen naar de stand van zaken, de gevolgen in
                     termen van belastingderving, het standpunt van het kabinet en het verwachte tijdstip
                     van de uitspraak van het Hof van Justitie in de inbreukprocedure die de Europese Commissie
                     eerder heeft gestart over de belastingheffing bij buitenlandse waardeoverdrachten
                     van pensioenen.
                  
Het kabinet betreurt dat de Europese Commissie heeft besloten deze zaak aanhangig
                     te maken bij het Hof van Justitie van de EU (HvJ EU) en stelt zich op het standpunt
                     dat de Nederlandse wetgeving op dit punt niet in strijd is met het EU recht. In Nederland
                     wordt pensioen in de opbouwfase onder voorwaarden vrijgesteld van belastingheffing.
                     In de uitkeringsfase, wanneer het pensioen daadwerkelijk wordt genoten, is hierover
                     belasting verschuldigd. Een voorwaarde voor vrijstelling in de opbouwfase is dat pensioen
                     in de uitkeringsfase periodiek en gelijkmatig wordt uitgekeerd, met als doel een levenslange,
                     periodieke inkomensvoorziening. Wanneer het HvJ EU oordeelt dat Nederlandse eisen
                     aan waardeoverdrachten van pensioenkapitaal naar het buitenland strijdig zijn met
                     EU recht, kan dit ertoe leiden dat het gemakkelijker wordt om het (werknemers)pensioen
                     in het buitenland af te kopen. In dat geval kan dit tot gevolg hebben dat de pensioenbestemming
                     gedeeltelijk verloren gaat. De gevolgen in termen van belastingderving en het eventueel
                     ontstaan van ontwijkingsconstructies zijn afhankelijk van de precieze uitspraak van
                     het HvJ EU. Hierover kunnen daarom in dit stadium nog geen concrete uitspraken worden
                     gedaan. De Europese Commissie heeft op 13 mei jl. aangekondigd deze inbreukprocedure
                     aanhangig te maken bij het HvJ EU. Het HvJ EU doet doorgaans ongeveer anderhalf jaar
                     na het aanhangig maken van een rechtszaak uitspraak.
                  
De leden van de fractie van de VVD vragen of het kabinet signalen heeft ontvangen
                  dat bij gepensioneerden sprake kan zijn van aanslagen met aanzienlijke te betalen
                  bedragen als zij beschikken over verschillende pensioenaanspraken bij meerdere fondsen
                  of verzekeraars. Verder vragen zij hoeveel gepensioneerden een pensioenaanspraak hebben
                  bij meerdere fondsen of verzekeraars en hoe de loonheffingskortingen over het partnerpensioen
                  worden toegepast. Tot slot vragen zij of al oplossingen zijn onderzocht.
               
Het kabinet begrijpt dat het voor individuele belastingplichtigen erg vervelend is
                  als zij een aanslag met een te betalen bedrag ontvangen. Op basis van de loonbelastinggegevens
                  is vast te stellen dat in 2019 van de 3,43 miljoen belastingplichtigen met een inkomen
                  uit pensioen of lijfrente, 1,26 miljoen (36,7%) personen een inkomen ontvingen van
                  meer dan één pensioenfonds of verzekeraar. De reden dat belastingplichtigen aanslagen
                  met te betalen bedragen ontvangen als zij van meerdere pensioenfondsen of verzekeraars
                  inkomsten ontvangen, ook als zij hun aangifte inkomstenbelasting juist hebben ingevuld,
                  komt in de meeste gevallen doordat deze inhoudingsplichtigen bij het berekenen van
                  het in te houden belastingbedrag ieder afzonderlijk de loonheffingstabel toepassen
                  en allemaal starten met het toepassen van de belastingschijf met het laagste tarief.
                  Dit is wetstechnisch de juiste handelwijze. Deze wetstechnisch juiste werkwijze heeft
                  wel tot gevolg dat er geen goede aansluiting is met de over het totale inkomen te
                  betalen inkomstenbelasting. Bij de berekening van de te betalen inkomstenbelasting
                  wordt de tarieftabel namelijk toegepast op het gehele inkomen, waardoor bij een inkomen
                  dat van meerdere pensioenuitkeerders wordt genoten uiteindelijk een hoger bedrag aan
                  inkomstenbelasting moet worden vastgesteld.
               
Om dit te voorkomen zijn er verschillende mogelijkheden. Belastingplichtigen kunnen
                  een voorlopige aanslag inkomstenbelasting aanvragen. In de aanvraag kan een inschatting
                  worden doorgegeven van het jaarinkomen, waardoor een belastingplichtige met de op
                  te leggen aanslag verspreid over het lopende kalenderjaar de verschuldigde inkomstenbelasting
                  kan afdragen. Als een belastingplichtige een aantal jaren de voorlopige aanslag zelf
                  heeft aangevraagd, wordt deze vervolgens automatisch verstrekt door de Belastingdienst.
                  Ook kan de belastingplichtige een inhoudingsplichtige vragen al een hoger belastingtarief
                  toe te passen bij het uitbetalen van een pensioen. De Belastingdienst heeft goedgekeurd
                  dat een inhoudingsplichtige in dat geval meer loonbelasting en premie volksverzekeringen
                  mag inhouden dan de loonbelastingtabel aangeeft. Deze goedkeuring is juist verleend
                  om de loonbelasting en premie volksverzekeringen beter te laten aansluiten bij de
                  aanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen. Ten slotte kunnen belastingplichtigen
                  ervoor kiezen om de loonheffingskorting bij geen enkele inhoudingsplichtige te laten
                  toepassen waarmee bereikt wordt dat er al hogere inhoudingen van loonheffing plaatsvinden.
                  Als belastingplichtigen de loonheffingskorting toe willen laten passen door een pensioenfonds
                  of verzekeraar, dan dienen zij hierom te verzoeken. Het is slechts toegestaan om de
                  loonheffingskorting bij één inhoudingsplichtige toe te laten passen. Hoe de loonheffingskorting
                  per individu wordt toegepast zal dus verschillen.
               
De leden van de fractie VVD vragen wanneer het Ministerie van BZK verwacht een voortgang
                     te kunnen geven over hoe de motie8, over het voorstel om zonnepanelen standaard buiten de ozb te houden is, wordt uitgevoerd.
                     De leden verwachten dat het Ministerie van Financiën en daarmee ook de vaste Kamercommissie
                     voor Financiën op de hoogte wordt gesteld van de voortgang in uitwerking van de motie.
                     De leden van de fractie VVD vragen een bevestiging van het kabinet op dit punt.
                  
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor
                     het beleid inzake de heffing van lokale belastingen en derhalve vanaf het begin betrokken
                     bij de uitvoering van de motie van de leden Lodders en Van Weyenberg (Kamerstuk 35 029, nr. 20) over het ontwikkelen van een voorstel waarmee zonnepanelen standaard buiten de OZB
                     worden gehouden. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verwacht
                     uw Kamer later dit jaar te informeren over de uitvoering van de motie.
                  
De leden van de fractie VVD vragen naar een toelichting op de uitvoering van de motie
                     van het lid Omtzigt.9
Om uitvoering te geven aan de motie van het lid Omtzigt hebben de Belastingdienst
                     en de Politie Landelijke Eenheid, dienst infrastructuur, geografische afdeling Noordwest
                     een gezamenlijke pilot opgestart. In de periode van 1 april 2019 tot 1 oktober 2019
                     heeft de Politie Landelijke Eenheid, dienst infrastructuur, geografische afdeling
                     Noordwest ruim 300 voertuigen met een buitenlands kenteken staande gehouden. Dit heeft
                     geresulteerd in het opleggen van diverse naheffingsaanslagen voor de motorrijtuigenbelasting
                     (hierna: MRB). Voor 139 voertuigen heeft de politie aan de Belastingdienst een signaal
                     afgegeven dat er mogelijk sprake is van MRB-plicht, omdat de bestuurder in Nederland
                     ingeschreven staat of ingeschreven had moeten staan. In 97 (70%) van deze 139 gevallen
                     heeft de Belastingdienst een MRB-naheffingsaanslag plus boete opgelegd. Het gaat hier
                     om een totaalbedrag van € 252.448. Deze voertuigen zullen uiteraard ook in de toekomst
                     een MRB-factuur ontvangen.
                  
Momenteel zijn de Belastingdienst en de politie in overleg over de mogelijkheden om
                  de gezamenlijke aanpak voort te zetten en gericht te intensiveren. Tegelijkertijd
                  lopen de Belastingdienst en de politie tegen het feit aan dat handhaving en invordering
                  van MRB-plicht op auto’s met een buitenlands kenteken een hoge inzet van mensen en
                  middelen vereist. Om te kunnen handhaven is immers niet alleen het kenteken relevant,
                  maar dient tevens te worden vastgesteld of de bestuurder is ingeschreven, of ingeschreven
                  had moeten zijn, in de Nederlandse Basisregistratie Personen. Vaststellen of er sprake
                  is van MRB-plicht voor een voertuig met een buitenlands kenteken kan daarom niet alleen
                  uitgevoerd worden door de Belastingdienst. Voor het structureel voortzetten van deze
                  handhaving zal dus, zowel bij de politie als de Belastingdienst, schaarse capaciteit
                  moeten worden vrijgemaakt die ook elders ingezet kan worden.
               
De leden van de fractie van de VVD hebben enkele vragen over de uitvoering van de
                  motie van het lid Lodders.10 Zo vragen zij hoe het onderzoek wordt vormgegeven. Ook vragen zij naar de huidige
                  stand van zaken van het onderzoek, en wanneer het kabinet meer duidelijkheid verwacht.
                  De motie van het lid Lodders is bij de behandeling van het Belastingplanpakket vorig
                  najaar ingediend. In de motie wordt gevraagd om onderzoek naar de hoogte van de onbelaste
                  reiskostenvergoeding voor het vaste woon-werkverkeer. Daarbij is specifiek aandacht
                  gevraagd voor eventuele indexatie van de onbelaste reiskostenvergoeding en de effecten
                  op (duurzaam) mobiliteitsgedrag.
               
Vanwege de coronacrisis verkeert dit onderzoek nog in de opstartfase. Het voornemen
                  is om het onderzoek dit najaar uit te besteden aan een extern onderzoeksbureau. Het
                  onderzoek zal uit verschillende elementen bestaan. Het eerste element betreft het
                  onderzoek naar eventuele indexatie. Het tweede element van het onderzoek betreft de
                  wijzigingen in het mobiliteitsgedrag, specifiek het reisvervoer van en naar het werk.
                  Onderzocht zal worden of en in welke mate dit mobiliteitsgedrag in het verleden is
                  veranderd.
               
Er zijn recentelijk verschillende relevante rapporten, waaronder «Brede maatschappelijke
                  heroverweging»11, de bouwsteen Fiscale vergroening12 en het rapport «Kansrijk mobiliteitsbeleid 2020» van het Centraal Planbureau en het
                  Planbureau voor de Leefomgeving, verschenen die daarbij kunnen worden gebruikt. Daarnaast
                  zijn er steeds meer initiatieven om te komen tot duurzamere mobiliteit, ook in het
                  woon-werkverkeer en zakelijk personenverkeer. Te denken valt aan initiatieven zoals
                  mobility as a service (MAAS), waarbij een bedrijf een combinatie van een leaseauto,
                  openbaarvervoerkaart en/of fiets aanbiedt. De opmars van de elektrische fiets en de
                  speed pedelec mag niet worden vergeten. De vraag is wat dergelijke ontwikkelingen
                  betekenen voor het reisgedrag in de nabije toekomst.
               
Momenteel wordt het reisgedrag in sterke mate bepaald door COVID-19. Tijdens de intelligente
                  lockdown van medio maart tot 1 juli was sprake van een fors verminderde mobiliteit,
                  ook van het woon-werkverkeer. Sinds 1 juli 2020 is er meer ruimte ontstaan voor mobiliteit
                  maar werken nog veel mensen thuis die normaliter naar hun werk gaan. Belangrijke redenen
                  daarvoor zijn de anderhalve meter en het streven naar het ontlasten van het openbaar
                  vervoer. Het is nog niet in te schatten hoe lang dit zo blijft, of dit een permanente
                  wijziging betreft en welke consequenties dit heeft voor bijvoorbeeld het wegverkeer.
                  Daarnaast zijn er de economische effecten van COVID-19 die sterker merkbaar worden
                  en hun weerslag zullen hebben op de arbeidsmarkt en CAO-ontwikkelingen. Dit is relevant
                  voor een onderzoek naar eventuele modernisering van de onbelaste reiskostenvergoeding.
               
De leden van de fractie VV verzoeken het kabinet per ommegaande te bevestigen dat
                     zij vasthoudt aan besluitvorming per unanimiteit op belastingheffing in Europa.13
Voor het kabinet is het dictum van de gewijzigde motie van de leden Leijten en Lodders
                     inderdaad helder en duidelijk. Het kabinet heeft geen ander voornemen dan deze motie
                     bij zijn inzet in de EU te respecteren.
                  
De leden van de fractie PVV constateren dat de motie aangaande fiscale behandeling
                     van e-sigaretten genoteerd staat als zijnde afgedaan. Het Trimbos-instituut komt naast
                     de conclusie die de Staatssecretaris aanhaalt tevens tot de navolgende (niet-limitatief
                     opgesomde) conclusies:
                  
• Volgens beschikbaar onderzoek is de e-sigaret minder schadelijk dan een tabakssigaret.
• Een e-sigaret is voor een kleine groep rokers een effectief hulpmiddel bij stoppen
                           met roken van tabak.
                        
• In wetenschappelijke studies worden succespercentages gevonden die vergelijkbaar zijn
                           met «reguliere» methoden om te stoppen met roken.
                        
• Als rokers volledig overstappen op dampen levert dit hen gezondheidswinst op.14
De leden van de fractie PVV vragen of de Staatssecretaris de mening deelt van de PVV
                     dat de overige conclusies behelzen dat de e-sigaret niet, dan wel zeer beperkt betrokken
                     dient te worden in de heffing van accijnzen.
                  
Nee, het kabinet deelt die mening niet. Uit het Trimbos-onderzoek, dat is uitgevoerd
                     in opdracht van het Ministerie van VWS, is duidelijk geworden dat e-sigaretten minder
                     veilig zijn dan eerder werd gedacht. Uitgaande van het voorzorgsprincipe is de Nederlandse
                     volksgezondheid het meest gebaat bij ontmoediging van de e-sigaret en het beperken
                     van het gebruik tot de groep rokers die het echt niet lukt om te stoppen met roken
                     met bewezen effectieve hulpmiddelen. Een mogelijkheid om het gebruik van de e-sigaret
                     te ontmoedigen is het betrekken van de e-sigaret onder de accijnswetgeving. Dit is
                     de insteek van Nederland bij de start van de onderhandelingen over de herziening van
                     de Richtlijn 2011/64/EU van de Raad van 21 juni 2011 betreffende de structuur en tarieven
                     van de accijns op tabaksfabrikaten (hierna: richtlijn tabaksaccijns). Hoe hoog de
                     accijns op e-sigaretten zal moeten worden, zal afhangen van meerdere factoren. Eerst
                     dienen de onderhandelingen te zijn afgerond, waarbij ook duidelijker zal worden hoe
                     dit product onder de richtlijn tabaksaccijns zal worden geschaard.
                  
De leden van de fractie PVV vragen of de Staatssecretaris bereid is om uitgebreid
                     onderzoek te laten uitvoeren naar de positieve effecten van de e-sigaretten bij het
                     stoppen van roken en welke gezondheidswinst bij de overstap naar verdampen gerealiseerd
                     kan worden.
                  
In opdracht van het Ministerie van VWS heeft het Trimbos-instituut ook gekeken naar
                     het aspect stoppen met roken. De e-sigaret lijkt enigszins effectief te zijn als hulpmiddel
                     bij het stoppen met roken. De succespercentages van stoppen waarbij gebruik wordt
                     gemaakt van een e-sigaret, zijn vergelijkbaar met die van de reguliere stopmethoden,
                     zoals begeleiding of coaching, nicotine-vervangende middelen en andere medicatie.
                     Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat de e-sigaret als «stoppen met roken»-middel
                     de kans op een terugval naar tabaksproducten kan verhogen. Volgens het Trimbos-instituut
                     groeit het aantal aanwijzingen waaruit blijkt dat e-sigaretten minder veilig zijn
                     dan eerder werd gedacht. Uitgaande van het voorzorgsprincipe is de Nederlandse volksgezondheid
                     het meest gebaat bij beleid gericht op ontmoediging van gebruik van de e-sigaret.
                     Een belangrijk argument daarbij is dat er verschillende bewezen effectieve, en relatief
                     veilige, stoppen-met-roken behandelingen beschikbaar zijn. Het kabinet is, op dit
                     moment, dan ook niet voornemens opnieuw een onderzoek te laten uitvoeren naar de e-sigaret
                     als «stoppen met roken»-middel en de gezondheidswinst.
                  
De leden van de fractie PVV vragen om een toelichting waarom de Staatssecretaris het
                     wenselijk acht om het beleid aangaande e-sigaretten, en breder het beleid aangaande
                     accijnsheffing op tabaksfabrikaten, over te laten aan de Europese Commissie.
                  
De Wet op de accijns zoals we die kennen in Nederland is een implementatie van diverse
                     accijnsrichtlijnen van de Europese Unie. In de huidige vorm gaat het om richtlijnen
                     die stammen uit 1992, inclusief herzieningen. Bij accijnsgoederen gaat het om energieproducten
                     (bv. minerale oliën), tabaksfabrikaten en alcoholhoudende producten. De Europese wetgeving
                     aangaande de accijnsheffing, waaronder de accijnsheffing op tabaksfabrikaten, wordt
                     samen met alle lidstaten vormgegeven. Hierbij geldt dat wijzigingen unaniem moeten
                     worden aangenomen. Dit is geen nieuw beleid, maar kennen we in de huidige vorm al
                     bijna 30 jaar. Eventuele aanpassingen van de Europese richtlijn tabaksaccijns moeten
                     dus ook unaniem worden aangenomen. Uit de evaluatie van de richtlijn tabaksaccijns
                     blijkt dat herziening van de richtlijn nodig is. De lidstaten zijn, net als Nederland,
                     op basis van hun eigen nationale beleid het erover eens dat bij die herziening nieuwe
                     producten als e-sigaretten meegenomen moeten worden. Een Europese geharmoniseerde
                     aanpak draagt bij aan de ontmoediging van dergelijke producten en kan in dit geval
                     gezien worden als een versterking van het nationale beleid.
                  
De leden van de fractie PVV vragen of de Staatssecretaris voornemens heeft om andere
                     accijns- en belastingheffing in de meest brede zin eveneens over te laten aan de Europese
                     Commissie uit het oogpunt van een geharmoniseerde aanpak en vraagt om een motivering.
                  
Zoals al in vorige beantwoording aangegeven is hier geen sprake van. Mocht overigens
                     op een bepaald gebied, zoals bijvoorbeeld de accijns op minerale oliën, alcoholhoudende
                     producten en tabaksfabrikaten, de wetgeving al zijn geharmoniseerd dan is de bevoegdheid,
                     met instemming van de nationale parlementen, al overgedragen aan de Europese Unie.
                     Al het overige valt onder de bevoegdheid van de nationale lidstaten. Dit principe
                     is toepasbaar voor de gehele accijns en belastingheffing.
                  
De leden van de fractie PVV vragen of de Staatssecretaris bekend is dat de accijns
                     op sigaretten (en de btw) in meerdere landen lager ligt dan in Nederland en dat Europees
                     harmoniseren of convergentie zoals bedoeld in artikel 15 Richtlijn 2011/64/EU van
                     accijns op sigaretten een daling kan betekenen voor de uiteindelijke Nederlandse verkoopprijs
                     van sigaretten?15
De hoogte van de accijns kan in andere lidstaten in absolute zin lager dan de vastgestelde
                     accijns in Nederland. Als de hoogte van de accijns wordt afgezet tegen de koopkracht
                     van burgers in de diverse lidstaten, krijgt men een ander beeld. Begin dit jaar heeft
                     de Europese Commissie een evaluatie van de richtlijn tabaksaccijns gepubliceerd, waarbij
                     de gegevens uit 2017 zijn gebruikt uit de lidstaten. Nederland heeft na 2017 de accijns
                     verhoogd, maar onderstaande figuur (afkomstig uit de evaluatie van de richtlijn tabaksaccijns)
                     toont aan dat de hoogte van de accijns, afgezet tegen de koopkracht in een lidstaat,
                     in de diverse lidstaten vergelijkbaar is aan elkaar.
                  
Overeenkomstig de bepalingen van de richtlijn tabaksaccijns wordt op sigaretten een
                  evenredige accijns geheven die wordt berekend over de maximumkleinhandelsverkoopprijs
                  (ad valorem accijns), alsmede een specifieke accijns die wordt berekend per eenheid
                  product (een vast bedrag per 1.000 stuks sigaretten of kilogram rooktabak).
               
In het systeem van de richtlijn is de maximumkleinhandelsverkoopprijs dus de basis
                  voor de berekening en de heffing van de evenredige accijns. Deze maximumkleinhandelsprijs
                  wordt op grond van artikel 15, eerste lid, van de richtlijn tabaksaccijns vrijelijk
                  vastgesteld door de producenten of importeurs voor elk van hun producten. Met die
                  bepaling wordt aan de ene kant beoogd te verzekeren dat de grondslag van de ad-valoremaccijns
                  op tabaksproducten, namelijk de maximumkleinhandelsprijs van deze producten, in alle
                  lidstaten aan dezelfde regels is onderworpen. Aan de andere kant wordt met de bepaling
                  beoogd de vrijheid van die marktdeelnemers te bewaren. Deze bepaling heeft dus tot
                  doel te waarborgen dat de toepassing van de regels betreffende de accijns op tabaksproducten
                  geen afbreuk doet aan de eisen inzake de mededinging, die, zoals blijkt uit overweging
                  10 van de richtlijn tabaksaccijns, een regeling impliceren waarbij de prijzen voor
                  alle groepen tabaksfabrikaten vrij tot stand worden gebracht door de producenten of
                  de importeurs.
               
Het feit dat artikel 15 van de richtlijn tabaksaccijns aan de maximumkleinhandelsverkoopprijs
                  refereert, houdt verband met de wijze waarop de belasting volgens de richtlijn tabaksaccijns
                  moet worden geheven. De hierin vermelde maximumprijs vormt de grondslag voor de berekening
                  van de evenredige accijns. Wanneer deze accijns op basis van de kleinhandelsprijs
                  wordt vastgesteld, wordt door de vaststelling van een maximumprijs gewaarborgd dat
                  de fabrikanten niet op het tijdstip waarop de belasting wordt geheven, een lagere
                  verkoopprijs aangeven om minder belasting te hoeven betalen, maar de producten vervolgens
                  tegen een hogere prijs verkopen. De bepaling van een maximumprijs moet derhalve worden
                  beschouwd als waarborg van fiscale aard die een dergelijke gang van zaken moet voorkomen.
                  Dit laat onverlet dat het aan de lidstaten is om de hoogte van de accijns te bepalen.
                  Indien de fabrikanten besluiten om een lagere verkoopprijs te hanteren, zullen zij
                  nog steeds de vastgestelde accijns moeten afdragen. Het is aan hen als zij onder kostprijs,
                  inclusief accijns, de producten op de markt willen verkopen. Artikel 15 van de richtlijn
                  tabaksaccijns bewerkstelligt niet dat de vastgestelde accijns verlaagd dient te worden.
               
De leden van de fractie PVV vragen om een garantie van de Staatssecretaris dat de
                     Europese Commissie nimmer onder instemming van Nederland gaat bepalen hoeveel accijns,
                     dan wel andersoortige belastingen Nederland moet heffen.
                  
De richtlijn tabaksaccijns verplicht de lidstaten te voldoen aan de eis dat een minimumverbruiksbelasting
                     moet worden toegepast. Het staat de lidstaten vrij om boven dat minimum te gaan zitten.
                     De richtlijn tabaksaccijns bepaalt niet de hoogte van het tarief, slechts dat het
                     boven het minimum is vastgesteld. Nederland voldoet aan het minimumtarief. Het streven
                     van het kabinet is dat bij onderhandelingen over de herziening van de tabaksaccijnsrichtlijn
                     de minimumtarieven voor alle lidstaten worden verhoogd.
                  
Zoals het voorbeeld over de richtlijn tabaksaccijns mooi weergeeft, zijn de bevoegdheden
                  van de Europese Commissie vastgelegd in Europese wetgeving die door de lidstaten,
                  en hun nationale democratische trajecten, zijn goedgekeurd. Een toezegging van de
                  Staatssecretaris is dus niet vereist.
               
De leden van de fractie PVV vragen of de Staatssecretaris zich ervan bewust is dat
                     Nederland mogelijk in strijd met de strekking van artikel 15 en 16 Richtlijn 2011/64/EU
                     heft over sigaretten en of de Staatssecretaris zich ervan bewust is dat mogelijk fraude
                     en smokkel daarmee binnen de EU bevorderd wordt.
                  
Zoals uitgezet bij vraag 33 handelt Nederland niet in strijd met artikel 15 van de
                     richtlijn tabaksaccijns. Artikel 16 van de richtlijn tabaksaccijns ziet op de wijze
                     van heffing van de accijns op tabaksfabrikanten. Hierbij gaat het bijvoorbeeld over
                     het gebruik van fiscale merktekens, in Nederland zijn dit accijnszegels. Accijnszegels
                     zijn hulpmiddelen bij de heffing van accijns van tabaksproducten. Zij fungeren als
                     bewijs van betaling van accijns en als controlemiddel. Deze fiscale merktekens moeten
                     door de lidstaten verkrijgbaar worden gesteld aan fabrikanten en handelaren. Mochten
                     lidstaten geen gebruik maken van fiscale merktekens, dan moeten deze lidstaten ervoor
                     zorgen dat hieruit geen enkele administratieve of technische belemmering voor het
                     handelsverkeer tussen de lidstaten voortvloeit. Nederland handelt eveneens niet in
                     strijd met artikel 16 van de richtlijn tabaksaccijns. Het kabinet ziet dan ook niet
                     in hoe hiermee fraude en smokkel bevorderd zou worden.
                  
De leden van de fractie PVV vragen of de Staatssecretaris gaat onderzoeken of Nederland
                     fraude en smokkel van sigaretten bevordert en hoe hij dat, indien aannemelijk, gaat
                     voorkomen bij e-sigaretten.
                  
Mede gelet op het antwoord op vraag 35 is het kabinet van mening dat er geen aanleiding
                     is om te onderzoeken of het Nederlandse beleid juist fraude en smokkel bevordert.
                     Het kabinet vindt het bestrijden van fraude en smokkel van sigaretten van groot belang,
                     mede gezien het feit dat het kabinet inzet op een rookvrije generatie in 2040. Een
                     verhoging van de tabaksaccijns is een bewezen effectieve maatregel om roken terug
                     te dringen en illegale handel ondermijnt de effectiviteit van deze maatregel. De laatste
                     jaren heeft Nederland aanvullende maatregelen getroffen de illegale handel van sigaretten
                     en andere tabaksfabrikaten tegen te gaan. Om tabaksfraude effectiever te kunnen tegengaan,
                     werken FIOD, Douane en het OM/Functioneel Parket nauw samen. Zo startte eind 2015
                     een gezamenlijk project onder de naam Smoke, waarbij onder andere het stoppen van
                     de productie en handel in illegale tabaksproducten, het doel zijn. Daarnaast zijn
                     de artikelen 15 en 16 van de Europese tabaksproductenrichtlijn (TPD) geïmplementeerd
                     en is op 3 juli 2020 het FCTC protocol (Framework Convention on Tobacco Control) inzake
                     illegale handel geratificeerd wat op 1 oktober van dit jaar in werking zal treden.
                  
Wanneer illegale handel van e-sigaretten aan de orde zou zijn zullen passende maatregelen
                     worden genomen.
                  
De leden van de fractie PVV vragen waarom de toezegging over de motie over bpm is
                     afgedaan.16 Ook vragen de leden of de Staatssecretaris het eens is met de PVV dat de motie nog
                     niet afgedaan is, dat SEO nog geen grondige second opinion heeft uitgevoerd, en dat
                     een second opinion nog plaats moet vinden.
                  
De leden van de fractie CDA verwijzen dat de moties en toezeggingen, ingediend door
                     het CDA, over de bpm en de overgang van NEDC naar WLTP nog niet zijn afgedaan. De
                     leden verzoeken de Staatssecretaris om onderzoek te doen naar de budgetneutrale omzetting
                     van de NEDC-testmethode naar de WLTP-testmethode.17
In de motie van de leden Omtzigt en Lodders wordt het kabinet letterlijk gevraagd
                     «onafhankelijk te laten toetsen of de omzetting van NEDC1 naar NEDC2 en de omzetting
                     van NEDC2 naar WLTP ieder budgettair neutraal zijn gegaan op zowel macroniveau als
                     voor de tien meest verkochte auto's, en de Kamer hierover voor de zomer van 2020 te
                     informeren.» Het kabinet heeft SEO gevraagd deze toets uit te voeren. Deze toets heeft
                     uw Kamer op 29 mei 2020 ontvangen (Kamerstuk 35 302, nr. 79). Daarmee is deze motie afgedaan. Wel heb ik in mijn brief van 2 juli 2020 aangegeven
                     in gesprek te gaan met de autobranche over de situatie rondom de omzetting naar de
                     WLTP. Dit gesprek heeft plaatsgevonden op 8 juli 2020. Afgesproken is dat een nadere
                     interne analyse wordt gemaakt. Daarbij is aandacht voor het onderwerp budgetneutraliteit
                     en de wijze waarop het uitgebreide onderzoek van TNO en het rapport van KPMG van elkaar
                     verschillen en tot welke inzichten dat leidt. Eind september zal – op basis van deze
                     analyse – een vervolggesprek plaatsvinden.
                  
De leden van de CDA-fractie vragen de Staatssecretaris en de onderzoekers lessen te
                  trekken uit de kinderopvangtoeslagaffaire, de problemen met poststukken die op grote
                  schaal zoekraken en de dossiers en documenten die kwijt zijn. Net zoals het CDA vinden
                  Staatssecretaris Van Huffelen en ik dat de aangehaalde punten relevant kunnen zijn
                  voor het onderzoek naar praktische rechtsbescherming in belastingzaken. Wij zullen
                  de door u aangedragen punten aan de Commissie praktische rechtsbescherming ter overweging
                  aandragen. Daarnaast heeft Commissie Donner reeds eerder ook onderzoek gedaan naar
                  de praktische rechtsbescherming bij toeslagzaken. Beide onderzoeken zorgen ervoor
                  dat een breed beeld ontstaat over de praktische rechtsbescherming van burgers in zowel
                  toeslag- als belastingzaken en de mogelijke verbeterpunten hiervan. De Commissie praktische
                  rechtsbescherming brengt uiterlijk 31 januari 2021 haar rapport uit aan de Staatssecretaris.
               
De leden van de CDA-fractie verzoeken de Staatssecretaris uiterlijk op Prinsjesdag
                     terug te komen op de elektrische voertuigen voor doelgroepenvervoer. Daarnaast vragen
                     de leden van de fractie D66 hoe het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in
                     de tussentijd monitort dat het doelgroepenvervoer voldoende opties heeft. Deze leden
                     vragen hoe de Kamer hier juist in de tussentijd over wordt geïnformeerd.
                  
Tijdens het Belastingplan 2020 is uw Kamer reeds geïnformeerd over het aanbod van
                     emissievrije personen- en rolstoelbussen. Om de aanschaf van deze voertuigen fiscaal
                     aantrekkelijker te maken is, gelijktijdig met de bpm-maatregel voor taxi’s en openbaar
                     vervoer, per 1 januari 2020 voor doelgroepenvervoer een milieu-investeringsaftrek
                     geïntroduceerd. Gelet op dat de maatregel dit jaar is ingevoerd, is het zinvol om
                     over een geheel jaar een beeld te kunnen opmaken van de werking van de MIA regeling.
                     Voor een volledig beeld van de opties voor doelgroepenvervoer zal ik de volgende stand
                     van zaken betreffende het aanbod van voertuigen gelijktijdig toesturen. Om die reden
                     kom ik voor de zomer van 2021, bij uw Kamer hier op terug.
                  
De leden van de fractie van CDA vragen de Staatssecretaris met de Autoriteit Consument
                     en Markt te spreken en te vragen naar de prijzen van de abonnementen op de grote kranten
                     en tijdschriften te vergelijken voor 1 januari 2020 en na 1 januari 2020. Daarnaast
                     vragen de leden van de fractie van CDA of de Staatssecretaris kan aangeven of de prijzen
                     daadwerkelijk lager zijn geworden. Zoals ik heb aangegeven in de Fiscale motie- en
                     toezeggingenbrief van 12 juni 2020, heb ik in het verleden al contact gezocht met
                     de ACM.18 De ACM heeft aangegeven niet over de juiste marktinformatie te beschikken. Vervolgens
                     is contact gezocht met het CBS. Het CBS heeft in opdracht van het Ministerie van Financiën
                     een prijsindexreeks van e-books en elektronische kranten samengesteld. Het onderzoek
                     is op 3 juli 2020 openbaar gemaakt. Het CBS concludeerde dat de prijsindex in april
                     en mei 2020 nagenoeg op hetzelfde niveau verkeert als in december 2019. Zowel het
                     CBS als mij is het momenteel onbekend of rond de ingegane btw-verlaging bepaalde marktomstandigheden
                     zijn gewijzigd die kunnen verklaren waarom de consumentenprijzen nauwelijks zijn verlaagd.
                     Gelijktijdig met het delen van het rapport met de Kamer is een brief verzonden naar
                     de sector met het verzoek inhoudelijk te reageren op het rapport van het CBS. Tot
                     heden is geen inhoudelijke reactie ontvangen.
                  
In 2022 staat een evaluatie gepland op de btw-verlaging voor zowel de fysieke als
                     de elektronische uitgaven op doelmatigheid en doeltreffendheid. Extra aandacht gaat
                     besteed worden aan de vraag of de recente maatregel op de langere termijn geleid heeft
                     tot een prijsdaling voor elektronische uitgaven.
                  
De leden van de fractie van CDA vragen de Staatssecretaris of particulieren hun betaalde
                  btw terug zouden kunnen krijgen bij een vooruitbetaling van een abonnement. Tijdens
                  de behandeling van het Belastingplan 2020 is door de heer Omtzigt gevraagd om opheldering
                  over de situatie waarin een consument in 2019 een driejarig abonnement op een elektronische
                  krant met een jaarlijkse betaalverplichting afsluit, en of de betaaltermijnen die
                  na 2019 vervallen belast zijn met 9% of 21% btw omdat de verplichting al in 2019 is
                  aangegaan.19 Een abonnement op een elektronische krant vormt voor de btw een doorlopende dienst
                  waarover (ten minste) één keer per jaar btw moet worden voldaan. Gebruikelijk is dat
                  er een factuur wordt uitgereikt voor de, in dit geval, jaarlijkse abonnementsbijdrage.
                  De datum van uitreiking van de factuur bepaalt dan het btw-tarief. Facturen die in
                  2019 waren uitgereikt zijn belast met 21% btw, ook als deze facturen zouden zien op
                  een abonnementsperiode in 2020. Facturen die worden uitgereikt in 2020 zijn belast
                  met 9% btw. Of de ondernemer de btw-verlaging ook doorgeeft aan de consument via een
                  verlaging van de prijs exclusief btw, is afhankelijk van de afgesloten contracten
                  en het handelen van de desbetreffende ondernemer.
               
De leden van de fractie CDA vernemen graag wanneer de e-commerce-richtlijn volledig
                     geïmplementeerd is.
                  
In de Uitvoeringstoets bij de memorie van toelichting van het recent ingediende wetsvoorstel
                     (Bijlage bij Kamerstuk 35 527, nr. 3) is aangegeven dat de structurele IV-ondersteuning bij de Belastingdienst op 1 januari
                     2023 kan worden gerealiseerd, onder voorwaarde dat de capaciteit wordt opgeschaald.
                     Ondersteuning per 1 januari 2022 waarbij deels gebruik wordt gemaakt van tijdelijke
                     oplossingen is haalbaar. In het laatste geval kunnen ondernemers zich in Nederland
                     vanaf 1 oktober 2021 registreren voor toepassing van de nieuwe regelgeving.
                  
De initiële btw-richtlijnen e-commerce gingen uit van een inwerkingtreding per 1 januari
                     2021. Recent hebben de lidstaten besloten om op basis van een voorstel van de Europese
                     Commissie de inwerkingtreding uit te stellen tot 1 juli 2021. Mede als gevolg van
                     de Covid-19-crisis is namelijk gebleken dat voor diverse lidstaten en ondernemers
                     een inwerkingtreding per 1 januari 2021 niet haalbaar is. De Nederlandse inzet is
                     erop gericht extra uitstel te krijgen tot 1 januari 2022.
                  
De leden van de fractie D66 vragen het kabinet om te reflecteren op het ontbreken
                     van verdere toelichting dan «in behandeling» op een deel van de moties en toezeggingen.
                     Ook vragen de leden om in het vervolg een ruimere toelichting te geven op moties en
                     toezeggingen die «in behandeling zijn».
                  
Ik ben aan de slag gegaan met uw Kamers feedback om meer informatie te verstrekken
                     dan enkel «in behandeling». Om meteen aan te tonen dat zowel mijn collega als ik met
                     uw Kamers feedback aan de slag zijn gegaan verwijs ik uw Kamer naar bijlage 3 van
                     de Rijksbegroting behorend bij de Miljoenennota die uw Kamer vandaag ontvangt (Kamerstuk
                     35 570, nrs. 1 en 2).
                  
De leden van de fractie D66 vragen of het onderzoek naar varianten van rekeningrijden
                     zo snel mogelijk naar de Kamer wordt gestuurd.
                  
Het onderzoek naar betalen naar gebruik is in volle gang. Op dit moment wordt de laatste
                     hand gelegd aan een tussenrapportage die de uitgewerkte varianten alsmede meerdere
                     studies naar de mogelijk effecten van deze varianten zal bevatten. Het kabinet streeft
                     ernaar deze tussenrapportage in oktober aan uw Kamer te sturen.
                  
De leden van de fractie van D66 vragen naar een reactie op de uitkomsten van het onderzoek
                  naar het verlengen van het verlaagde tarief van de energiebelasting voor laadpalen
                  en wijzen daarbij op de toezegging van het kabinet om met een open houding naar een
                  eventuele verlening van deze maatregel te kijken. Zij vragen daarbij om expliciet
                  in te gaan op de conclusie dat afloop van het verlaagde tarief slecht uitpakt voor
                  het verder uitrollen van publieke laadpalen en dat verder overheidsbeleid gewenst
                  is.
               
Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is inderdaad dat de afloop van het tijdelijke
                  verlaagd tarief in de energiebelasting voor elektriciteit geleverd aan oplaadinstallaties
                  voor elektrische voertuigen met een zelfstandige aansluiting zorgt voor een verslechtering
                  van de businesscase van publieke laadpalen. Positief geformuleerd, uit het rapport
                  blijkt dat verlenging van de maatregel de businesscase van openbare laadinfrastructuur
                  verbetert. Het rapport laat echter ook zien dat de maatregel het sterkst de laadpalen
                  bevoordeelt die de ondersteuning minder nodig hebben. Dit komt doordat het belastingvoordeel
                  groter wordt naarmate er meer elektriciteit wordt geleverd en juist voor laadpalen
                  waar veel wordt geladen is de business case al het best. Een meer gerichte maatregel
                  is dus te prefereren, maar niet op deze korte termijn te realiseren. Omdat stimulering
                  nog steeds nodig is om tot een landelijk dekkend netwerk van laadpalen te komen, wordt
                  in het Belastingplan 2021 voorgesteld om de huidige maatregel met twee jaar te verlengen.
                  Die jaren kunnen worden gebruikt om een meer gerichte maatregel te ontwikkelen.
               
De leden van de fractie D66 vragen het kabinet om verder toe te lichten wanneer het
                     kabinet het zo volledig mogelijke overzicht van situaties van discoördinatie tussen
                     belastingheffing en premieheffing in relatie tot België en Duitsland naar de Kamer
                     zal sturen.
                  
Tijdens het AO Belasting- en sociale zekerheidspositie van grensarbeiders, gehouden
                     op 5 maart 2020 (Kamerstuk 26 834, nr. 48), heb ik toegezegd om een zo volledig mogelijk overzicht van situaties van discoördinatie
                     tussen belastingheffing en premieheffing te verstrekken in relatie tot België en Duitsland.
                     Voor dit overzicht verwijs ik u naar de Prinsjesdag fiscale moties en toezeggingenbrief
                     aan de Tweede Kamer (Kamerstuk 35 570 IX, nr. 5).
                  
De leden van de fractie D66 vragen wat voor tijdpad voorzien is bij de herziening
                     van de richtlijn betreffende accijns op tabaksproducten en het opnemen van e-sigaretten
                     onder de richtlijn met als doel accijnsheffing op e-sigaretten.
                  
Op 10 februari 2020 heeft de Europese Commissie de evaluatie van de richtlijn tabaksaccijns
                     gepubliceerd.20 Deze evaluatie is besproken met de lidstaten. Daaruit zijn raadsconclusies gevolgd
                     die schriftelijk akkoord zijn bevonden door de lidstaten op 1 juni 2020.21 In de evaluatie, alsmede in de raadsconclusies, is opgenomen dat de huidige richtlijn
                     tekort doet aan de huidige en toekomstige ontwikkelingen die plaatsvinden op de tabaks-
                     en/of nicotine markt. Het is daarbij van belang dat ten behoeve van het functioneren
                     van de interne markt de accijns op nieuwe producten geharmoniseerd wordt. De lidstaten
                     hebben door middel van de raadsconclusies de Europese Commissie opgeroepen om een
                     nieuw wetsvoorstel te schrijven om de richtlijn tabaksaccijns te herzien. Zodra de
                     Europese Commissie het voorstel publiceert zullen de lidstaten met elkaar in onderhandeling
                     treden over dit voorstel. Het kabinet wacht de publicatie van het wetsvoorstel af.
                     Het is niet bekend wanneer deze publicatie zal plaatsvinden.
                  
De leden van de fractie D66 vragen om de invulling van de toezegging22, dat naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek van het Trimbos-instituut
                     naar de schadelijke gevolgen van e-sigaretten de introductie van een verbruiksbelasting
                     zou worden overwogen.
                  
Uit de evaluatie van de richtlijn tabaksaccijns en de daaropvolgende raadsconclusies
                     is naar voren gekomen dat e-sigaretten bij de herziening van de richtlijn tabaksaccijns
                     meegenomen dienen te worden. Het kabinet is van mening dat een Europees geharmoniseerde
                     aanpak meer bijdraagt aan de ontmoediging van dergelijke producten dan de invoering
                     van afzonderlijke nationale verbruiksbelastingen in de verschillende lidstaten. De
                     Nederlandse inzet bij het verdere herzieningstraject zal dan ook gericht zijn op opname
                     van de e-sigaretten onder de richtlijn tabaksaccijns met als doel accijnsheffing op
                     e-sigaretten. Hoewel het kabinet zich realiseert dat de herziening van de richtlijn
                     tabaksaccijns de nodige tijd zal vergen, wordt het niet wenselijk geacht om vooruitlopend
                     op de herziening een nationale verbruiksbelasting te introduceren. Wanneer e-sigaretten
                     onder de richtlijn tabaksaccijns komen te vallen, zullen daarmee eveneens de bepalingen
                     van de Horizontale accijnsrichtlijn van toepassing zijn. Daar kan nationaal niet van
                     afgeweken worden. Voor zover een lidstaat al een nationale verbruiksbelasting heeft
                     ingevoerd, zal deze nationale belasting vervangen moeten worden door een accijns die
                     voldoet aan de herziene richtlijn. Het kabinet is van mening dat het tweemaal kort
                     achter elkaar of zelfs tegelijkertijd inrichten van een belasting op e-sigaretten
                     niet efficiënt is en richt zich daarom op de Europese aanpak.
                  
De leden van de fractie D66 vragen welk tijdpad voor een verbruiksbelasting mogelijk
                     is.
                  
Het kabinet is van mening dat een Europees geharmoniseerde aanpak meer bijdraagt aan
                     de ontmoediging van e-sigaretten dan de invoering van afzonderlijke nationale verbruiksbelastingen
                     in de verschillende lidstaten. De Nederlandse inzet bij het verdere herzieningstraject
                     zal dan ook gericht zijn op opname van de e-sigaretten onder de richtlijn met als
                     doel accijnsheffing op e-sigaretten. Wanneer besloten zou worden dat alvorens een
                     accijns op e-sigaretten wordt ingevoerd eerst een nationale verbruiksbelasting op
                     e-sigaretten wordt ingericht, schat het kabinet in dat dit, inclusief het kunnen uitvoeren
                     door een uitvoerende instantie, ongeveer twee à drie jaren zal vergen vanaf het moment
                     dat de beslissing is genomen om een dergelijke nationale belasting in te voeren. Zodra
                     de e-sigaretten onder de accijnsrichtlijnen vallen, zal een eventuele nationale verbruiksbelasting
                     vervangen moeten worden door een accijns op e-sigaretten.
                  
De leden van de fractie van D66 vragen welke signalen het kabinet sinds de behandeling
                  van het pakket Belastingplan 2020 heeft ontvangen over de effecten van de wetgeving
                  ten aanzien van het btw-tarief voor elektronische uitgaven voor innovatieve vormen
                  van elektronische uitgaven. Zoals staat aangegeven in de Kamerbrief van 3 juli 2020
                  (Kamerstuk 35 302, nr. 84), heeft het kabinet naar aanleiding van de motie van het lid Van Weyenberg contact
                  gezocht met de Mediafederatie en VNO-NCW, omdat zij bij de internetconsultatie van
                  het voorstel betrokken waren. De Mediafederatie en VNO-NCW hebben vervolgens navraag
                  gedaan in hun ledenkring. Daarbij is toen geen signaal ontvangen dat de huidige toepassingsbereik
                  van de btw-wetgeving problemen oplevert voor innovatieve vormen van elektronische
                  uitgaven. De komende periode blijft het kabinet in lijn met de genoemde motie monitoren
                  of innovatieve producten buiten het toepassingsbereik van de wettelijke regeling vallen
                  die naar hun aard wel kwalificeren als boek, krant of tijdschrift.
               
De leden van de fractie D66 wijzen erop dat een doenvermogentoets juist als doel moet
                     hebben dat het doenvermogen vanaf het begin een onderdeel moet zijn van het proces
                     van nieuwe wet- en regelgeving.
                  
Dat klopt. Het kabinet is van mening dat het doenvermogen een integraal onderdeel
                     van het proces moet zijn dat uiteindelijk leidt tot uitvoering van wet- en regelgeving.
                     Dit biedt een grotere meerwaarde dan het uitvoeren van een toets aan het eind van
                     een wetgevingstraject.
                  
De leden van de fractie D66 vragen of de suggesties, zoals het betrekken van burgerpanels,
                     belangenorganisaties en gedragsexperts ook bij het Belastingplan 2021 wordt ingezet.
                  
Er is voor het pakket Belastingplan 2021 gekeken naar maatregelen die er direct toe
                     leiden dat burgers actief zelf handelingen moeten verrichten om aan de maatregel te
                     kunnen voldoen. Technische aanpassingen of zeer specialistische onderwerpen blijven
                     buiten beschouwing. Binnen het pakket Belastingplan 2021 is het conceptwetsvoorstel
                     Wet verbetering uitvoerbaarheid toeslagen het meest in het oog springend wat betreft
                     het doenvermogen van burgers. We hebben de voorgenomen veranderingen uit het conceptwetsvoorstel
                     vooraf voorgelegd aan enkele sociaal-maatschappelijke belangenorganisaties en het
                     Gedragsnetwerk binnen het ministerie. Vanuit hun kennis en expertise hebben ze hun
                     visie gegeven of er aan burgers onredelijke eisen worden gesteld.
                  
De leden van de fractie D66 vragen naar de actuele stand van zaken bij de invulling
                     van de motie over de energiebelasting bij batterijopslag. Ook vragen de leden aan
                     wat voor andere oplossingen wordt gedacht en per wanneer deze wel haalbaar zijn omdat
                     een bestendig voorstel in het Belastingplan 2021 met inwerkintreding per 1 januari
                     niet haalbaar is gebleken.
                  
Zoals beschreven in de Fiscale moties en toezeggingenbrief van 12 juni jl.23 is het vanwege een aantal ontwikkelingen niet gelukt om een voorstel om dubbele energiebelasting
                     bij batterijopslag weg te nemen op te nemen in het Belastingplan 2021. Dit is op 2 juli
                     nog nader toegelicht in antwoord op Kamervragen van het lid Van der Lee24. Het kabinet blijft actief inzetten op het uitwerken van een oplossing ter uitvoering
                     van deze motie in overleg met de branche. Dit onderwerp loopt mee in de evaluatie
                     van de energiebelasting die op dit moment plaats vindt.
                  
De leden van de fractie D66 vragen naar de actuele stand van zaken bij de dialoog
                     over een tax governance code.
                  
De tax governance code maakte reeds onderdeel uit van de Fiscale beleidsagenda 2019,
                     waarin staat dat het wenselijk is dat het bedrijfsleven en de belastingadviessector
                     in het kader van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid een tax governance code
                     ontwikkelen. In samenwerking met de belastingadviespraktijk, het onderwijs en de wetenschap
                     wordt hier al enige tijd handen en voeten aan gegeven. Een essaybundel is onder redactie
                     van professor Hans Gribnau (Tilburg University tot stand gekomen. De tax governance
                     code is voorts een terugkerend onderwerp geweest bij de parlementaire behandeling
                     van het pakket Belastingplan 2020.
                  
Het vertrek van mijn ambtsvoorganger, gevolgd door de coronacrisis, hebben ertoe geleid
                     dat de op 30 januari 2020 geplande Tax Governance Conference tot nader order was uitgesteld.
                     De essaybundel heeft door voornoemde zaken ook vertraging opgelopen.
                  
Inmiddels is de essaybundel in de afrondende fase, en is de verwachting dat deze eind
                     september wordt gepubliceerd. Vanwege de restricties die gelden ter voorkoming van
                     de verdere verspreiding van het coronavirus wordt bekeken hoe er in dit najaar op
                     een waardevolle manier invulling kan worden gegeven aan een conferentie; een webinar
                     zou op dit moment bijvoorbeeld een werkbare oplossing kunnen zijn. Op het moment van
                     het publiceren van de essaybundel zal meer bekend wanneer, en op welke wijze er invulling
                     wordt gegeven aan de uitgestelde conferentie.
                  
De leden van de fractie D66 vragen op welke wijze het kabinet structureel, bijvoorbeeld
                     jaarlijks, inzicht geeft een de bestaande aftrekposten, belastingregelingen en andere
                     grondslagversmallers.
                  
Met de rapportage van de Adviescommissie belastingheffing van multinationals alsmede
                     de beantwoording van de kamervragen van de leden Leijten (SP) en Van Weyenberg (D66),
                     heeft het kabinet een volledig overzicht gegeven van alle grondslagverbreders en -versmallers
                     in de vennootschapsbelasting. Dit overzicht is een overzicht alle posten, zowel positieve
                     als negatieve, die relevant zijn ter bepaling van de fiscale winst. Een zeer groot
                     deel van deze posten is echter direct gerelateerd aan reguliere kosten en baten van
                     een onderneming. De ontwikkeling hiervan is dan ook meer afhankelijk van de economische
                     ontwikkeling dan van de fiscale facilitering. De overige posten die duidelijk meer
                     het karakter hebben van een fiscale facilitering dan een reguliere kostenposten, staan
                     al genoemd in de bijlage «Fiscale regelingen in de Miljoenennota». Wel is het kabinet
                     van plan dit overzicht uit te breiden met de ontwikkeling van de liquidatie- en de
                     stakingsverliesregeling. Deze twee posten zullen met het Wetsvoorstel beperking liquidatie-
                     en stakingsverliesregeling in de komende jaren sterk beïnvloed worden door het wetsvoorstel
                     en daarom is het belangrijk om deze, mede in het kader van de monitoring van dit wetsvoorstel,
                     goed te blijven volgen. Het kabinet zal daarom in de bijlagen «Fiscale regelingen»
                     en «Toelichting op de fiscale regelingen» bij de Miljoenennota meer inzicht gegeven
                     in deze twee posten. In deze bijlage staan ook andere soorten regelingen, zoals aftrekposten,
                     vrijstellingen, heffingskortingen en verlaagde tarieven. In de tabellen wordt inzichtelijk
                     gemaakt wat de omvang is van de verschillende regelingen en hoe deze zich ontwikkelt.
                     Daarnaast wordt aandacht besteed aan evaluaties die in het afgelopen jaar zijn uitgevoerd.
                  
De leden van de fractie D66 vragen om de nog te ontvangen effectmeting naar de bronbelasting.
In mijn brief over de monitoring van de effecten van de aanpak van belastingontwijking
                     van 29 mei jl.25 heb ik aangegeven hoe ik de aanpak van belastingontwijking en in het bijzonder het
                     effect van de bronbelasting wil monitoren. Hiertoe zal ik jaarlijks de door DNB gerapporteerde
                     inkomensstromen door bijzondere financiële instellingen naar laagbelastende landen
                     monitoren en hierover aan de Kamer rapporteren. Dit zal ik, vanaf de invoering van
                     de bronbelasting per 2021, ook doen voor de aangiften bronbelasting en eventuele opbrengsten
                     van de bronbelasting. Op deze manier kan vermoedelijk per 2023 het effect van de bronbelasting
                     bepaald worden.
                  
De leden van de fractie D66 vragen om een aantal concrete voorbeelden van manieren
                     waarop de transparantie bij de gedragscodegroep is verbeterd naar aanleiding van het
                     bericht26 dat deze overleggroep zeer anoniem en vertrouwelijk is en vragen het kabinet om hierop
                     te reageren.
                  
Zoals al eerder toegezegd aan uw Kamer zet het kabinet zich in om de transparantie
                     van de Gedragscodegroep te verbeteren27. Zo zijn er nu op de website van de Raad van de Europese Unie heldere en goed bijgehouden
                     webpagina’s te vinden met uitleg over de Gedragscodegroep28 en de lijst van non-coöperatieve jurisdicties29. Verder zijn de verslagen over de Gedragscodegroep uitgebreider en specifieker geworden.
                     Ten slotte, zal het onderwerp transparantie ook weer aan de orde komen tijdens de
                     besprekingen over de aanpassingen van het mandaat van de Gedragscodegroep30. Wat betreft de Commissie (en ook het kabinet) is er zeker nog ruimte om de transparantie
                     van deze groep te verbeteren. Het kabinet zal zich dus tijdens deze discussies wederom
                     sterk maken om de transparantie te vergrootten.
                  
Ondertekenaars
- 
              
                  
, - 
              
                  Eerste ondertekenaar
A. (Anne) Mulder, voorzitter van de vaste commissie voor Financiën - 
              
                  Mede ondertekenaar
M. Schukkink, adjunct-griffier