Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Markuszower over het bericht ‘Politie dringend op zoek naar ontsnapte tbs’er’

Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 4 september 2020). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3742.

Vraag 1

Kent u dit bericht?1

Antwoord 1

Ja, ik heb kennisgenomen van het bericht.

Vraag 2 en 3

Deelt u de mening dat deze tbs’er, die al werd voorbereid op zijn terugkeer in de
samenleving, blijkbaar nog helemaal niet toe was om losgelaten te worden in de maatschappij,
aangezien hij ontsnapte uit de kliniek waar hij verbleef en betrokken was bij een
woninginbraak? Zo nee, waarom niet?

Waarom is geen van zijn behandelaars in staat geweest deze tbs’er goed in te schatten?

Antwoord 2 en 3

In deze casus is sprake van een tbs-er die op een resocialisatie-afdeling verbleef
en met verlof mocht, maar die niet tijdig teruggekeerd is van zijn verlof. De tbs-maatregel
is erop gericht herhaling van het misdrijf in de toekomst te voorkomen en de patiënt
op veilige en verantwoorde wijze terug te laten keren in de samenleving. Verlof is
daarin een essentieel onderdeel. Door het stapsgewijs toestaan van meer vrijheden
kan op een verantwoorde wijze worden toegewerkt naar de terugkeer van een tbs-gestelde
in de samenleving en worden de maatschappelijke risico’s tot een minimum beperkt.
Veiligheid van de samenleving staat altijd voorop. Verlof is gebaseerd op wetenschappelijk
onderbouwde risico-taxatie instrumenten en wordt alleen verleend indien de behandeling
voldoende is gevorderd en de veiligheid dit toelaat. Bij verlofaanvragen voor tbs-gestelden
wordt altijd vooraf advies gevraagd aan het onafhankelijke Adviescollege Verloftoetsing
TBS (AVT). Het AVT betrekt nadrukkelijk de maatschappelijke veiligheid bij zijn advies.
Ondanks al deze waarborgen, kan menselijk gedrag niet geheel voorspeld worden.

Vraag 4

Waarom is pas op maandag 27 juli de volledige naam en een foto van deze ontsnapte
tbs’er vrijgegeven, terwijl hij op dat moment al weken zoek was?

Antwoord 4

Alvorens over te gaan tot opsporingsberichtgeving worden eerst andere middelen ingezet
voor het vaststellen van de verblijfplaats van de gezochte persoon. Pas als deze andere
middelen geen aanknopingspunten bieden voor het vaststellen van de verblijfplaats,
wordt door het OM in overleg met de politie tot opsporingsberichtgeving besloten na
een zorgvuldige afweging. Ook ten aanzien van deze onttrekking is deze werkwijze gevolgd.

Vraag 5

Hoe gevaarlijk is deze tbs’er? Voor welke geweldsdelicten is hij in het verleden veroordeeld?

Antwoord 5

Betrokkene is op 26 augustus aangehouden.

Het recidivegevaar van betrokkene was voorafgaand aan het toekennen van het verlof
aangemerkt als laag/matig, mede omdat hij op dat moment zorg en toezicht vanuit de
behandeling genoot. Het recidivegevaar werd tijdens de onttrekking aangemerkt als
hoog, gezien hij op dat moment niet de zorg en toezicht vanuit de behandeling genoot.

Over delicten in individuele strafzaken wordt geen informatie openbaar gemaakt.

Vraag 6

Hoeveel tbs’ers zijn tot nu toe in 2020 ontsnapt of hebben zich onttrokken?

Antwoord 6

In 2020 zijn er tot en met 31 juli vijftien onttrekkingen en twee ontvluchtingen geweest.
Een onttrekking houdt in dat een patiënt zich onttrekt aan het toezicht. Dit kan door
tijdens begeleid verlof zich aan het toezicht van de begeleider te onttrekken, of
door niet tijdig terug te keren van onbegeleid verlof, zoals in deze casus het geval
is. Een ontvluchting betreft een uitbraak uit een kliniek. Van deze vijftien onttrekkingen
en twee ontvluchtingen zijn allen gevonden.

Vraag 7

Hoeveel tbs’ers hebben tot nu toe in 2020 een strafbaar feit gepleegd?

Antwoord 7

Er zijn geen gegevens beschikbaar over het aantal tbs’ers dat in 2020 een strafbaar
feit heeft gepleegd. De recidivecijfers van (ex)tbs-gestelden worden bijgehouden in
de recidivemonitor van het WODC. De WODC-Recidivemonitor is een doorlopend onderzoeksproject
waarin periodiek gestandaardiseerde metingen worden verricht onder verschillende groepen
justitiabelen, waaronder tbs-gestelden.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de veiligheid van de maatschappij belangrijker is dan de belangen
van een tbs’er die met zijn vrijheid mag oefenen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

De risico’s voor de veiligheid van de samenleving worden scherp in het oog gehouden
bij het verlenen van verlof. Verlof wordt alleen toegekend als de behandeling dit
toelaat. Het AVT toetst iedere door de kliniek ingediende verlofaanvraag nauwkeurig
en beoordeelt de verlofaanvragen primair vanuit veiligheidsoogpunt voor de samenleving.
Het AVT bepaald of het toekennen van verlof verantwoord is. Wanneer het AVT een negatief
advies geeft, krijgt een tbs-gestelde geen verlof. Dit advies is dus bindend.

Mede dankzij de zorgvuldige procedures verlopen verlofbewegingen veelal probleemloos.
Desondanks kan helaas niet in alle gevallen worden voorkomen dat een tbs-gestelde
recidiveert. Niettemin is de tbs-maatregel het beste antwoord op mensen die een ernstig
strafbaar feit plegen en als gevolg van psychiatrische problematiek een gevaar voor
de samenleving vormen. Het alternatief zou namelijk zijn dat deze mensen op een gegeven
moment zonder behandeling, inclusief stapsgewijze terugkeer, de samenleving in zouden
moeten worden gestuurd, hetgeen vele malen risicovoller zou zijn.